menu trigger  menu trigger
wykresy-zdjecia-12.jpg

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego – Rada Ministrów przyjęła projekt

  • Projekt ustawy zapewnia kompleksową reformę finansów samorządów i wprowadza systemowe rozwiązania.
  • Każda jednostka samorządu terytorialnego zyska na zmianie.
  • W 2025 r. dochody JST wzrosną o 24,8 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu.
  • W perspektywie najbliższej dekady dochody JST wzrosną o ponad 345 mld zł.

To największa i najważniejsza reforma dochodów jednostek samorządu terytorialnego od ponad 20 lat. Od początku roku pracowaliśmy nad tą reformą, spotykaliśmy się ze stroną samorządową i udało nam się wypracować najlepsze i najbardziej racjonalne rozwiązania zaakceptowane przez obie strony. Przygotowaliśmy zmiany, na których zyska każda jednostka samorządu terytorialnego – niezależnie od wielkości, pamiętając o elemencie solidarnościowym

– powiedział minister finansów Andrzej Domański.

Jak dodał:

Dla samorządów, na terenie których znajdują się tereny zielone, z których wszyscy korzystamy, ale koszty ich utrzymania ponoszą samorządy, zapewniliśmy stosowne wyrównanie.

Jestem przekonany, że zaplanowane przez nas rozwiązania wzmacniające finanse polskich samorządów pozwoli nie tylko lepiej planować wydatki ale również efektywniej inwestować środki, chociażby z związku z  realizacją KPO. Dzięki tej reformie uda nam się zwiększyć inwestycje, a co za tym idzie również wzrost gospodarczy w kolejnych latach

– powiedział minister finansów Andrzej Domański.

Nowe rozwiązania przywrócą systemowi dochodów samorządów przejrzystość i zapewnią ich apolityczny charakter. Dochody lokalnych społeczności oparte będą na obiektywnych parametrach, mierzalnych za pomocą danych statystycznych.

Najważniejsze założenia reformy finansów jednostek samorządu terytorialnego:

  • wzmocnienie i ustabilizowanie finansów JST poprzez zwiększenie ich dochodów własnych;
  • każdy samorząd będzie miał zagwarantowane wyższe dochody niż obecnie;
  • zmniejszenie wpływów zmian podatkowych na dochody podatkowe JST;
  • dochody podatników będą podstawą naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT (dochody JST nie będą zależały od zmian w systemie podatkowym, ale od tego, jakie dochody mają mieszkańcy. Ułatwi to samorządom wieloletnie planowanie, w tym w planowanie inwestycyjne);
  • do bazy naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT będą wliczane dochody z podatku zryczałtowanego od przychodów ewidencjonowanych;
  • naliczanie potrzeb finansowych samorządów (takich jak potrzeby wyrównawcze, potrzeby oświatowe, potrzeby rozwojowe, potrzeby ekologiczne, potrzeby uzupełniające), zamiast obecnych części subwencji ogólnej;
  • likwidacja wydatków JST z tytułu wpłat „janosikowego” do budżetu państwa;
  • wydzielenie miast na prawach powiatu jako oddzielnej kategorii JST;
  • odejście od kilku rozdrobnionych rezerw subwencji ogólnej na rzecz jednej dużej.

Projekt ustawy wzmacnia także samodzielność finansową samorządów:

  • nastąpi jakościowa zmiana w strukturze dochodów budżetów samorządowych w postaci zasadniczego wzrostu poziomu dochodów. W efekcie dochody własne odzyskają swój podstawowy i stymulacyjny charakter;
  • reforma oznacza koniec z subwencjonowaniem bogatych samorządów. Będą one finansowane z dochodów własnych pochodzących ze swojego terenu;
  • zgodnie z ideą samorządności subwencja ogólna z budżetu będzie mieć charakter uzupełniający;
  • istotnie zwiększą się także środki na potrzeby rozwojowe JST – z poziomu 3,5 mld zł do poziomu 8,6 md zł, tj. o 245%.

Źródło: MF

CZYTAJ DALEJ
images_PIENIADZE_kasa_730.jpg

Trzecia rata z puli 13, 7 mld zł dodatkowych środków wcześniej na kontach JST

  • 9 grudnia br. na rachunki bankowe JST Ministerstwo Finansów przekazało trzecią ratę dodatkowych dochodów JST w wysokości blisko 4.557,7 mln zł.
  • To o 3 tygodnie wcześniej niż pierwotnie planował resort.
  • Łącznie JST otrzymały prawie 13,7 mld zł.

9 grudnia br. przekazano do JST ostatnią ratę dodatkowych dochodów w wysokości blisko 4.557,7 mln zł z tytułu udziału we wpływach z podatku PIT. 

Środki w kwocie prawie 13,7 mld zł samorządy otrzymały na mocy nowelizacji ustawy o dochodach JST.

Środki te są znaczącym wsparciem JST w realizacji ich zadań. Samorządy mogą wydatkować otrzymane środki w sposób elastyczny, przeznaczając je zarówno na wydatki bieżące, jak i na inwestycje. Mogą także i powinny przeznaczyć je na szczególnie istotne obecnie zadania z zakresu poprawy efektywności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz ograniczenia kosztów zakupu ciepła i energii ponoszonych przez odbiorców.

Pierwsza rata dodatkowych dochodów została przekazana do samorządów 7 października br., zaś drugą ratę przekazano 10 listopada.

MF

CZYTAJ DALEJ
paragraf7-2.png

Nowelizacja ustawy o dochodach JST

  • 15 września 2022 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o dochodach JST (jednostek samorządu terytorialnego).
  • Dodatkowe 13,7 mld zł dla samorządów w 2022 r. to wsparcie w realizacji ich zadań.
  • Gminy otrzymają od 2,9 mln zł, powiaty od 6,1 mln zł, a województwa od 32,7 mln zł.

Przyjęta przez Sejm nowela ustawy o dochodach JST jest realnym wparciem w realizacji ich zadań, w tym szczególnie istotnych obecnie zadań z  zakresu poprawy efektywności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii  oraz ograniczenia kosztów zakupu ciepła lub energii ponoszonych przez odbiorców. Otrzymane środki będą mogły być wykorzystane również na pokrycie wydatków bieżących, ale także na cele inwestycyjne. 

Jednostki samorządu terytorialnego jeszcze w tym roku otrzymają dodatkowe, znaczące środki w wysokości 13,7 mld zł, ponad te gwarantowane w 2023 r. zgodnie z obecnymi przepisami.

Dodatkowa kwota składa się z dwóch kwot składowych:

  • 7,8 mld zł – do podziału między wszystkie samorządy (proporcjonalnie do wysokości planowanych na rok 2023 dochodów gmin z tytułu udziału w podatku PIT),
  • 5,9 mld zł – dla mniej zamożnych i mniejszych samorządów.

Oznacza to, że gminy otrzymają od 2,9 mln zł, powiaty od 6,1 mln zł, a województwa od 32,7 mln zł.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja wprowadza również czasowe preferencje w zakresie zasady zrównoważenia części bieżącej budżetu JST oraz limitu spłaty długu. Do 2025 r. zostanie wydłużona m.in. możliwość równoważenia wydatków bieżących wolnymi środkami, czyli nadwyżką środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu JST z lat ubiegłych. Pozwoli to JST na maksymalne wykorzystanie swojego potencjału inwestycyjnego i dalszy rozwój.

Nowelizacja ustawy o dochodach JST dodatkowo uelastyczni wykorzystanie środków subwencji na cele wodno-kanalizacyjne. Konkretnie o rok wydłużony zostanie (do roku 2025) okres wydatkowania środków otrzymanych z budżetu państwa przez gminy w 2021 r. z przeznaczeniem na wsparcie finansowe inwestycji dotyczących wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz w zakresie kanalizacji, oczyszczania ścieków a także – co istotne – umożliwione będzie przesuwanie środków między tymi obszarami. Rozwiązanie da samorządom możliwość efektywniejszego, z punktu widzenia potrzeb społecznych, wykorzystania otrzymanych środków.

Symulacja Ministerstwa Finansów zestawienia podziału przekazywanych na podstawie zaproponowanych zapisów ustawy środków w wysokości 13,7 mld zł (po zmianach wprowadzonych w Sejmie) vs. potencjalna wysokość przysługującej subwencji rozwojowej na 2023 r. wskazuje na korzyści dla ok.  95% jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku nielicznych jednostek strona rządowa zapewnia wyrównanie powstałej różnicy ze środków budżetu państwa – analogicznie do rozwiązania przyjętego w 2021 r. Zaproponowana przez stronę rządową regulacja będzie stanowić solidny bufor finansowy dla samorządu terytorialnego w okresie wzmożonych turbulencji zewnętrznych, związanych z koniecznością ponoszenia podwyższonych kosztów funkcjonowania, podkreślając zarazem stosowanie zasady zrównoważonego rozwoju.

Ministerstwo Finansów

CZYTAJ DALEJ
pieniadze_31.jpg

MF: Blisko 13,7 mld zł dodatkowych środków dla samorządów w 2022 roku

  • Rada Ministrów przyjęła dziś projekt nowelizacji ustawy o dochodach JST. Dzięki projektowanym zmianom samorządy otrzymają środki w wysokości nieomal 13,7 mld zł już w 2022 r. Kwota ta stanowi dochód z tytułu udziału samorządów we wpływach z PIT r.
  • Samorządy dzięki dodatkowym środkom będą mogły sprawniej realizować zadania własne, w tym zadbać o lepszą efektywność energetyczną posiadanych zasobów i ograniczyć koszty zakupu ciepła dla mieszkańców i odbiorców energii związanych z administracją terytorialną.

CZYTAJ DALEJ
2022-1.jpeg

Samorządy – dobre wyniki finansowe w pierwszej połowie 2022 roku

  • Nadwyżka operacyjna samorządów, czyli różnica między ich bieżącymi dochodami a wydatkami po I półroczu 2022 r. wyniosła blisko 20,5 mld zł 
  • Spadło też zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego. Na koniec II kw. 2022 r. wyniosło 87 403 mln zł, co oznacza spadek o 3 720 mln zł względem IV kwartału 2021. 
  • Oprócz dochodów, które wpływają w bieżącym roku samorządy mogą dysponować środkami pozostałymi z lat ubiegłych w wysokości prawie 52,1 mld zł.

CZYTAJ DALEJ
laptop-2561018_640.jpg

Wsparcie dla uczniów z terenów PGR

W poniedziałek w szkole podstawowej w Zatorach w powiecie pułtuskim podpisano pierwszą umowę w ramach programu wsparcia rozwoju cyfrowego dzieci z rodzin byłych pracowników PGR.

Projekt sfinansowano w ramach reakcji Unii Europejskiej na pandemię COVID-19 z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

CZYTAJ DALEJ
child-865116_640.jpg

Szkoły i dodatkowe zajęcia w poradniach

Już od 1 marca br. w szkołach będą mogły być realizowane zajęcia specjalistyczne z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w dodatkowym wymiarze godzin.

Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczy na ten cel 180 mln zł. Kwota ta pozwoli na zrealizowanie ok. 3 mln dodatkowych godzin zajęć dla uczniów. Środki w części oświatowej subwencji ogólnej na pomoc psychologiczno-pedagogiczną na rok 2022 zostaną więc zwiększone o 31 proc. Podział środków zostanie maksymalnie uproszczony. Wsparcie obejmie organizację zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym.

CZYTAJ DALEJ
money-3550285_640.jpg

Rząd obiecuje kolejną pulę pieniedzy dla gmin

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 1714 gmin jeszcze w tym roku otrzyma z budżetu państwa w sumie 4 mld zł na realizację inwestycji wodno-kanalizacyjnych. 1 mld zł trafi na przedsięwzięcia w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, a 3 mld zł na projekty związane z kanalizacją. Podział środków nastąpił automatycznie na postawie algorytmów (opartych na obiektywnych danych wskazanych w ustawie, w tym dotyczących zamożności) oraz danych GUS na 31 października 2021 r.

CZYTAJ DALEJ

Polski Ład i dofinansowanie dla j.s.t.

  • Rozwiązania zaproponowane w ramach Polskiego Ładu zapewnią samorządom stabilne dochody, ułatwią też planowanie i realizację budżetów.
  • W 2022 r. żaden samorząd nie straci na Polskim Ładzie, a w kolejnych latach dochody samorządowe będą wyższe niż wynika to z prognoz samorządów.
  • W 2022 r. łączne dochody wszystkich j.s.t. z tytułu PIT i CIT (po uzupełnieniu o dodatkowe 8 mld zł) będą wyższe o 10,3 proc. w stosunku do wcześniejszych prognoz JST.

Polski Ład to historyczna obniżka podatków – zmniejszy dochody budżetu państwa i samorządów. By temu przeciwdziałać, rząd wdraża działania wzmacniające ich finanse. To przede wszystkim gwarancja dochodów, wzmocnienie inwestycji i dodatkowe 8 mld zł w tym roku.

W 2022 r. łączne dochody wszystkich JST z PIT i CIT (łącznie z 8 mld zł) będą wyższe o 10,3 proc. od tych prognozowanych przez same JST. Przykładowo:

  • dochody Krakowa będą większe o 90 mln zł,
  • Warszawy o 166 mln zł,
  • Olsztyna o 28 mln zł,
  • Częstochowy o 31 mln zł,
  • Nowego Sącza o 10 mln zł,
  • Łodzi o 105,1 mln zł.

Dzięki subwencji rozwojowej JST po 2022 r. nie odczują potencjalnych ubytków w podatkach. Oznacza to, że w 2022 r., żaden samorząd nie będzie miał mniejszych dochodów niż sam sobie prognozował, a w kolejnych latach dochody samorządowe będą wyższe niż wynika to z prognoz samorządów.

Od początku mówiliśmy, że samorządy nie stracą na Polskim Ładzie. Opracowaliśmy rozwiązania, które będą niwelować mniejsze wpływy JST z podatków. Żadna JST od 2022 r. nie będzie miała mniejszych dochodów niż prognozowała przed Polskim Ładem. Chcemy też ustabilizowania sytuacji finansowej samorządów, tak aby mogły bezpiecznie planować wydatki i projekty. Stąd szereg rozwiązań dających JST gwarancję stabilnych dochodów – podkreśla minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński.

Na zmianach zyskają zarówno małe gminy, powiaty, województwa jak i duże metropolie. Podział środków będzie obiektywny i neutralny, oparty na algorytmach. Jednocześnie wprowadzamy mechanizmy ochraniające mniej zamożne gminy. Nowe rozwiązania zapewnią więc bardziej równomierne zasilenie budżetów samorządowych – dodał wiceminister finansów Sebastian Skuza.

Nowe rozwiązania

Od 2022 r. dochody z PIT i CIT będą przekazywane w równych miesięcznych transzach. Dla samorządów to gwarancja dochodów i ułatwienie przy planowaniu i realizacji budżetów.

Jeśli dochody z PIT i CIT w danym roku spadną poniżej ustalonego poziomu, samorządy otrzymają dodatkowe pieniądze (subwencję rozwojową), która im to wynagrodzi. Dzięki temu dochody JST będą mniej podatne na wahania w gospodarce i zmiany prawne. Takie rozwiązanie jest bardziej korzystne dla JST ponieważ zapewnia bardziej równomierne zasilenie budżetów w odróżnieniu od rozwiązania polegającego na zwiększonych udziałach w PIT. Subwencja rozwojowa będzie szczególnie korzystna m.in. dla mniej zamożnych samorządów, np. małych gmin wiejskich.

Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy zostanie oparty na bieżących wpływach z PIT i CIT. To oznacza lepsze dopasowanie wysokości subwencji i wpłat janosikowego do aktualnej sytuacji finansowej.

By wzmocnić inwestycje, samorządy będą otrzymywać na nie dodatkowe pieniądze (nowa część subwencji ogólnej – część rozwojowa) dzielone algorytmem. To będzie sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi kraju i zapewniać stały dopływ pieniędzy na inwestycje. Subwencja rozwojowa będzie mogła być przeznaczona również na wydatki bieżące. O tym na co trafią pieniądze, będzie decydować JST.

Kolejnym proinwestycyjnym działaniem jest Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, który oferuje bezzwrotne wysokie dofinansowanie inwestycji JST – promesy inwestycyjne udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Wysokość wsparcia to od 80 proc. do 95 proc. wartości zadania (w zależności od obszaru).

W 2021 r. wszystkie samorządy otrzymają dodatkowe 8 mld zł na swoje potrzeby. Pieniądze te będą mogły wydać kiedy chcą (w tym lub przyszłym roku) i na co chcą, zgodnie ze swoimi potrzebami – czy to na działania bieżące czy np. na inwestycje.

Pozostałe działania to uelastycznienie zasad budżetowych i rozwiązania podnoszące limit spłaty długu JST oraz wspierające wykorzystanie funduszy UE.

Przepisy są tak skonstruowane, że traktują samorządy w sposób bezstronny i neutralny. Jednocześnie wprowadzają mechanizmy ochraniające mniej zamożne gminy.

Algorytmy opierają się na obiektywnych danych i prognozach przygotowywanych do projektu budżetu państwa.

Finanse samorządów w latach 2021-2022

Po I półroczu 2021 r. JST wykazały nadwyżkę budżetową w kwocie 22,4 mld zł, a nadwyżka bieżąca wynosi prawie 23 mld zł.

Na 2021 r. samorządy zaplanowały dochody z PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie ok. 137 mld zł. Według prognoz Ministerstwa Finansów dochody te wyniosą ok. 145 mld zł, czyli o 8 mld zł więcej.

W korzystnej sytuacji po I półroczu 2021 r. są w szczególności duże miasta, które wykazują nadwyżki budżetowe. Perspektywa dobrej sytuacji finansowej rysuje się w całym 2021 r., przede wszystkim z uwagi na przewidywany wzrost wpływów z PIT i CIT.

Na 2022 r. samorządy zaplanowały dochody z PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie ok. 140 mld zł. Według prognoz Ministerstwa Finansów, dzięki projektowanym zmianom, dochody te wyniosą ok. 149 mld zł, czyli o 9 mld zł więcej.

Oprócz dodatkowych 8 mld zł, JST otrzymają też w tym roku 4 mld zł (dzielone algorytmem) na inwestycje wodno-kanalizacyjne.

Finanse samorządów w latach 2011-2020

Sytuacja finansowa samorządów w okresie 2016-2020 poprawiła się w stosunku do lat 2011-2015. Wzrosły nie tylko dochody ogółem samorządów, ale również kwoty we wszystkich kategoriach dochodów JST: dochody własne, subwencja ogólna i dotacje celowe. I to pomimo pandemii COVID-19.

W latach 2016-2020 nastąpiło też znaczne zwiększenie wsparcia inwestycyjnego dla JST, udzielanego przez budżet państwa.

Łączne dochody JST w latach 2016-2020 to prawie 1,3 bln zł, co oznacza wzrost aż o 352 mld zł w porównaniu do lat 2011-2015. Jeśli chodzi o kategorie dochodów, to w latach 2016-2020 nastąpił wzrost o 161 mld zł w dochodach własnych, o 40 mld zł w subwencjach i o 152 mld zł w ramach dotacji celowych.

Nastąpił też istotny wzrost dochodów i wydatków ogółem w 2020 r. w porównaniu do 2011 r. W 2020 r. dochody ogółem są znacznie wyższe, i w porównaniu do 2011 r. wzrosły o 78%, zaś wydatki w tym okresie wzrosły o 65%.

Porównując lata 2020 oraz 2015 dochody JST z PIT i CIT wzrosły o odpowiednio o 17 mld zł (+44,6 proc.) i 4,2 mld zł (+60,1 proc.), a więc w sumie o 21,2 mld zł (+47 proc).

Rządowe działania antykryzysowe pozwoliły na utrzymanie potencjału lokalnej bazy ekonomicznej i miały korzystny wpływ na poziom dochodów JST. Rząd wprowadził także cały szereg rozwiązań dedykowanych wprost JST, w tym przede wszystkim Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych i uelastycznienie samorządowych reguł fiskalnych.

W efekcie w 2020 r. JST zrealizowały dochody planowane sprzed pandemii oraz nastąpiła nadwyżka budżetowa w JST w wysokości 5,7 mld zł (pomimo planowanego na ponad 20 mld deficytu).

Materiały:

Prezentacja pn. Samorządy nie stracą na Polskim Ładzie
Polski​_Ład​_-​_Samorządy​_nie​_stracą​_na​_Polskim​_Ładzie.pdf 0.98MB

Źródło: Ministerstwo Finansów

CZYTAJ DALEJ

Older Posts