Przedsiębiorcy (pracodawcy) bez prawa do przekazywania danych osobowych o stanie zdrowia pracowników zamawiającemu w ramach realizacji zamówienia publicznego. Natomiast zamawiający nie ma podstaw do pozyskiwania i przetwarzania tego rodzaju danych osobowych.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zwrócił się dn. 29.01.2021 r. do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o zajęcie stanowiska w odniesieniu do art. 15r ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: „ustawa o COVID-19”).

W odpowiedzi z dn. 08.02.2021 r. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych poinformował, że wskazany w piśmie art. 15r ust. 1 ustawy o COVID-19 nie stanowi podstawy prawnej dla pracodawcy do pozyskiwania danych o stanie zdrowia pracownika celem ich przekazywania zamawiającemu w ramach realizacji zmówienia publicznego – bez znaczenia również pozostaje, czy kontrahent ten jest podmiotem publicznym czy prywatnym. Przepis ten nie daje także ww. zamawiającemu podstaw do pozyskiwania i przetwarzania tego rodzaju danych osobowych.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wyjaśnił także, że pracodawca chcąc przetwarzać dane pracownika o stanie jego zdrowia musi wykazać się jedną z przesłanek określonych w art. 9 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dn. 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych – zwane RODO), dopuszczających przetwarzanie tej kategorii danych w ściśle określonych okolicznościach. Odwołując się do art. 221b § 1, § 2 i § 3 ustawy – Kodeks pracy regulującego przetwarzanie danych szczególnych kategorii (dotyczących zdrowia), Prezes UODO stwierdził, że pracodawca zgodnie z zasadą rozliczalności nie byłby w stanie wykazać, dlaczego pozyskuje i przekazuje innym podmiotom (kontrahentom) dane o stanie zdrowia pracownika dla celów związanych z realizacją zamówienia publicznego.

Regulacja art. 15r ust. 1 ustawy o COVID-19 nie może stanowić podstawy prawnej do przetwarzania przez pracodawcę innych danych o pracowniku (danych o stanie zdrowia) i w warunkach innych niż wynikające wprost z przepisów prawa pracy.

Otrzymane z UODO wyjaśnienie jest niezwykle ważne zarówno dla przedsiębiorców (pracodawców), jak i pracowników. Wiemy, że wszelkie działania podejmowane przez przedsiębiorców muszą mieć oparcie w obowiązujących przepisach prawa. Natomiast przepis art. 15r ust. 1 ustawy o COVID-19 według Prezesa UODO nie stanowi podstawy prawnej dla przetwarzania przez pracodawcę innych danych o pracowniku i warunkach innych niż wynikające wprost w przepisów prawa pracy. Oceniam, że stanowisko Prezesa UODO powinno także zapoczątkować debatę publiczną, która dotyczyć będzie przetwarzania informacji o stanie zdrowia pracownika, w tym również dokumentacji potwierdzającej jego przebywanie na zwolnieniach lekarskich lub kwarantannie, gdyż Prezesa UODO wskazuje, że „ze względu na swój sensytywny charakter – powinny zostać objęte szczególną ochroną oraz, że jest związane z przetwarzaniem szczególnej kategorii danych (dotyczących zdrowia)” – wskazuje dr n. pr. Marek Woch, Dyrektor Generalny w Biurze Rzecznika MŚP.

Doskonale zdaję sobie sprawę z wyzwań, jakie są stawiane przed przedsiębiorcami. Jesteśmy zdeterminowani i w pełnej gotowości do niesienia pomocy w uzyskiwaniu objaśnień meandrów nieustannie zmieniającego się prawa. Dziękujemy Prezesowi UODO za wsparcie merytoryczne i szybką odpowiedź – podkreśla Adam Abramowicz, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Odpowiedź Prezesa UODO dot. prośby o zajęcie stanowiska w odniesieniu do art. 15r ust. 1 ustawy z dn. 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (PDF, 84 KB)

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dn. 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych – zwane RODO) – Dz.Urz. UE z 2016 r. L 119/1.
  2. Ustawa z dn. 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – Dz.U z 2020 r. poz. 1842 z późn. zm.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

oprac. \m/ \mos/


blood-732297_640.jpg

„Pracownik oddaje krew i za ten czas ma dzień wolny (od 26.01.2021 r. dwa dni wolne). Czy zaświadczenie, które otrzymał z Centrum Krwiodawstwa pracodawca może dołączyć pod ewidencję czasu pracy? Jeśli tak, to oryginał czy kopię? Co w sytuacji, gdy pracownik pracuje na 3 zmiany, a trzecia zmiana jest w godzinach 22.00-6.00, czy idąc np. w poniedziałek rano oddać krew, dwa dni nie przychodzi do pracy w poniedziałek i wtorek?”

Ustawa z dn. 21.01.2021 r. …


blood-collection-1949542_640.jpg

„Pracownik miał zwolnienie chorobowe 40 dni, po zakończeniu leczenia pracodawca skierował go na badania kontrolne, jednak w przychodni wykonującej badania został przyjęty dopiero w kolejnym dniu. Jak rozliczyć nieobecność pracownika między zakończonym zwolnieniem, a dniem w którym wykonał badania kontrolne? Przykład. Zwolnienie miał do poniedziałku 08.02.2021 r., we wtorek 09.02.2021 r. otrzymał skierowanie na badania kontrolne, jednak został przyjęty do lekarza dopiero w środę 10.02.2021 r. Jak rozliczyć wtorek 09.02.2021? Czy jest to obecność usprawiedliwiona płatna, czy niepłatna? Czy jeśli jest to obecność usprawiedliwiona płatna, to czy liczyć ją jak urlop wypoczynkowy?”

Zgodnie z treścią …


man-2109428_640.jpg

„Pracownik jest pomocą nauczyciela, dba m.in. o czystość na sali, przygotowuje stoliki do posiłków i sprząta po posiłkach. Przy bardzo częstej nieobecności pozostali pracownicy muszą przejmować obowiązki pracownika nieobecnego. Organ prowadzący przedszkole nie wyraził zgody na wypłatę pracownikom „godzin nadliczbowych” ponieważ pracownicy nie wykonują tych obowiązków poza godzinami swojej pracy. Specyfika pracy nie pozwala jednak na wykonywanie tych obowiązków w innym czasie .W jaki sposób można wnioskować o przyznanie premii dla pracowników wykonujących czynności za nieobecnego pracownika lub w jaki sposób zmienić składniki wynagrodzenia tak, aby część premii była ruchoma – mogła być przyznana pracownikowi, który pracował za osobę nieobecną?”



„Czy właściwy jest zapis w umowie, cyt.: „na czas określony od 01.02.2021 r. w celu zastępstwa nieobecnego pracownika” – z tego zapisu wynika, że jeśli nieobecny nauczyciel nie powróci do pracy na okres ferii letnich, to zatrudniony pracownik skorzysta z urlopu wypoczynkowego w trakcie ferii letnich. Czy w tym przypadku należy zawrzeć umowę do końca zajęć dydaktycznych? Powyższy zapis w umowie został podyktowany faktem, że jeśli zatrudnimy nauczyciela tylko do końca zajęć dydaktycznych, to od września następnego roku szkolnego możemy mieć problem z obsadzeniem tego stanowiska.”

Umowa w celu zastępstwa jest szczególnym rodzajem umowy na czas określony, o której mowa w …


people-2569234_640.jpg

„Pracodawca zatrudnia pracownika na stanowisko dyrektora zarządzającego, czy na takim stanowisku pracownik ma obowiązek podpisywania listy (w regulaminie pracy jest zapisany taki obowiązek), i czy dla pracownika na takim stanowisku należy prowadzić comiesięczną ewidencję czasu pracy z wyszczególnieniem godzin pracy?”

Udzielając odpowiedzi na pytanie Czytelnika, na wstępie konieczne staje się przywołanie treści …


medicine-2361046_640-1.jpg

„Czy po długotrwałym pobycie np. na urlopie rodzicielskim, przed powrotem do pracy korzystając z zaległego urlopu wypoczynkowego, pracownik musi mieć zdolność do pracy, czy wystarczy po urlopie a przed rozpoczęciem pracy rzeczywiście?”

Odpowiadając na takie pytanie warto zaznaczyć, że podstawowym obowiązkiem pracownika zgodnie z Kodeksem pracy jest poddawanie się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Badania lekarskie pracowników przeprowadzane są w …


medical-563427_640.jpg

Dnia 16.12.2020 r. weszło w życie rozp. MZ z dn. 12.11.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 2131).

W ramach nowelizacji skorygowano niektóre przepisy rozp. MZiOS z dn. 30.05.1996 r. (t. jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 2067), doprecyzowując obowiązki lekarzy sprawujących profilaktyczną opiekę nad pracownikami w zakresie zlecania dodatkowych badań specjalistycznych.

Pierwsza zmiana odnosi się do …



„W sierpniu 2020 r. zawarto umowę z nauczycielem na czas określony w celu zastępstwa za nieobecnego pracownika. Czy pracodawca może wypowiedzieć taką umowę, pomimo że do pracy nie powrócił zastępowany nauczyciel, lecz pewne względy spowodowały, że chciałby wypowiedzieć umowę o pracę zawartą w sierpniu, czy istnieją w tym względzie jakieś przeszkody prawne?”

Okres wypowiedzenia umowy terminowej zawartej w celu …



Polska i Niemcy zawarły porozumienie dotyczące zasad opodatkowania pracy zdalnej wykonywanej przez pracowników transgranicznych w czasie pandemii COVID-19.

Oba państwa zawarły wzajemne porozumienie w zakresie stosowania art. 15 ust. 1 i art. 19 ust. 1 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Dokument podpisany w listopadzie br. do opodatkowania dochodów pracowników transgranicznych.

Nowe zasady

Porozumienie wprowadza fikcję prawną na potrzebę stosowania art. 15 ust. 1 umowy. Przyjmuje się, że ze względu na działania podjęte przez Polskę i Niemcy mające przeciwdziałać pandemii COVID-19 pracę wykonywaną w domu (tj. w państwie rezydencji) przez pracownika na rzecz pracodawcy z drugiego państwa, można uznać za pracę wykonywaną w państwie, w którym pracownik wykonywałby tę pracę gdyby nie podjęto działań antykryzysowych. Przyjęcie takiego rozwiązania to znaczące uproszczenie dla pracowników transgranicznych. Utrzymane są zasady opodatkowania obowiązujące przed wybuchem pandemii COVID-19, pomimo zmiany okoliczności faktycznych uzasadniających odmienne traktowanie.

Dla kogo przepisy?

Porozumienie jest adresowane wyłącznie do tych pracowników transgranicznych, którzy w związku COVID–19 zostali skierowani przez pracodawcę do pracy zdalnej, tj. wykonywanej z domu w kraju rezydencji.

Rozwiązanie nie ma zastosowania do:

  • pracowników świadczących pracę zdalną z państwa rezydencji lub państwa trzeciego, która i tak byłaby świadczona w ten sposób niezależnie od kryzysu związanego z pandemią, oraz
  • tych pracowników, którzy z uwagi na zapisy umowy o pracę są zobowiązani do świadczenia pracy zdalnej z państwa rezydencji.

Zasady

Pracownicy transgraniczni, którzy skorzystają z rozwiązania, są zobowiązani do jego konsekwentnego stosowania w obu państwach oraz do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji (tj. pisemnego potwierdzenia pracodawcy, która część dni pracy zdalnej była spowodowana wyłącznie przez wprowadzone środki podjęte w związku z pandemią COVID-19).

Postanowienia zawartego porozumienia mają zastosowanie tylko w takim zakresie, w jakim odpowiednie wynagrodzenie za dni spędzone podczas pracy zdalnej w domu byłoby faktycznie opodatkowane przez państwo w którym pracownik transgraniczny wykonywałby pracę gdyby nie podjęto działań podjętych w celu zwalczania pandemii COVID-19.

Przyjęta fikcja prawna w zakresie interpretacji art. 15 ust. 1 umowy ma zastosowanie również w odniesieniu do dochodów z tytułu służby publicznej, zgodnie z art. 19 ust. 1

Porozumienie ma charakter czasowy i dotyczy okresu między 11.03.2020 r. a grudniem 2020. Będzie automatycznie przedłużane o kolejne miesiące chyba że zostanie wypowiedziane przez którekolwiek z państw.

Pełny tekst z informacją o wzajemnym porozumieniu został umieszczony na stronie MF pod linkiem: Wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

Źródło: Ministerstwo Finansów