Zamieszczony tekst ustawy z dnia 10.09.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (skrót: k.k.s.) został opracowany przez redakcję na podstawie ostatniego tekstu jednolitego z dnia 11.03.2024 r. ogłoszonego w Dz.U. z 2024 r. pod poz. 628 oraz zmian opublikowanych w poniższych Dziennikach Ustaw:

Dz.U. z 2024 r. poz. 850, poz. 879

Ustawa – Kodeks karny skarbowy w zakresie swojej regulacji realizuje postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz. Urz. UE L 198 z 28.07.2017, str. 29).



  • Banki przekazują KAS informacje o podatnikach w przypadku uzasadnionego żądania naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego.
  • Od 01.07.2022 r. zostaną ujednolicone uprawnienia organów KAS w tym zakresie.

KAS nie może żądać od banków informacji bez wszczętego postępowania wobec podatnika.

Naczelnik urzędu skarbowego może prowadzić równolegle i niezależnie dwa postępowania: postępowanie kontrolne (podatkowe) i postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej skarbowej.

W aktualnie obowiązującym stanie prawnym organy KAS mogą na pisemne żądanie uzyskać od banków informacje dotyczące kontrolowanego albo strony postępowania podatkowego w przypadku wszczęcia kontroli podatkowej lub w toku postępowania podatkowego. Uprawnienia te wynikają z ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i ustawy Prawo bankowe.

Zmiany wprowadzone w Polskim Ładzie, które wchodzą w życie 01.07.2022 r. ujednolicają uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie dostępu do informacji bankowych w przypadku gdy organy KAS prowadzą wobec podatnika postępowanie przygotowawcze. Organy KAS prowadzą takie postępowanie jedynie w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego i co ważne, po formalnym wszczęciu postępowania przygotowawczego.

Zmieniany przepis art. 48 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej nie może być stosowany bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, które są przedmiotem postępowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie osoby podejrzewanej o popełnienie tych czynów.

Podatnicy nie muszą się obawiać wprowadzanej zmiany przepisów. Przy udzielaniu informacji banki ściśle przestrzegają tajemnicy bankowej stosując przepisy ustawy Prawo bankowe. Dane przekazane przez banki są chronione tajemnicą skarbową, którą regulują szczegółowo przepisy ustawy Ordynacja podatkowa.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej – Dz.U. z 2021 r. poz. 422 z późn. zm.


clock-2696234_640.jpg

Szanowna Pani Minister,

wdrożenie zmian podatkowo-składkowych, które wchodzą w życie w styczniu 2022 r., stanowi dla przedsiębiorców z sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorców bardzo duże wyzwanie. Dotychczasowe, obowiązujące niekiedy od kilkunastu lat zasady opodatkowania działalności gospodarczej zmieniają się w bardzo znaczącym zakresie. Ustawodawca nie zagwarantował odpowiednio długiego vacatio legis, gwarantującego skuteczne dostosowanie informatycznych systemów rozliczania podatków i składek w firmach i biurach księgowych. Realnie dano na to przedsiębiorcom nieco ponad miesiąc. Dodatkowo, stosowanie nowego prawa może być utrudnione z powodu braku objaśnień podatkowych Ministra Finansów.


ekonomia_informacje-28.jpg

  • Zmiany w art. 16 § 4 Kodeksu karnego skarbowego wprowadzone ustawą o doręczeniach elektronicznych nie modyfikują treści merytorycznej przewidzianych tam regulacji.
  • Złożenie czynnego żalu drogą elektroniczną (np. e-PUAP, e-Urząd Skarbowy) od 05.10.2021 r. pozostaje skuteczne.
  • Wolą ustawodawcy było, aby określenie „na piśmie” dotyczyło zarówno formy papierowej, jak i elektronicznej.

Dnia 05.10.2021 r. art. 16 § 4 Kodeksu karnego skarbowego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 408, ze zm.) zyskał nowe brzmienie. Chodzi o przepis dotyczący składania czynnego żalu przez osoby, które dopuściły się wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Zgodnie z nowym brzmieniem: „Zawiadomienie wnosi się na piśmie albo ustnie do protokołu”. Użyte w art. 16 § 4 K.k.s. sformułowanie „na piśmie” zrodziło wątpliwości, dotyczące możliwości złożenia czynnego żalu drogą elektroniczną.

Zmiany w art. 16 § 4 K.k.s. dokonano na podstawie ustawy o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2320, ze zm.). Zmiana ta ma wyłącznie charakter dostosowawczy, bez jakichkolwiek modyfikacji treści merytorycznej. Stąd też, od 05.10.2021 r., złożenie czynnego żalu drogą elektroniczną (np. e-PUAP, e-Urząd Skarbowy) jest skuteczne.

Z uzasadnienia do projektu ustawy o doręczeniach elektronicznych jednoznacznie wynika, że zmiana w zakresie stosownej w przepisach prawa terminologii – polegająca m.in. na zamianie wyrazu „pisemnie” na wyrażenie „na piśmie” – miała na celu zrównoważenie postaci papierowej z postacią elektroniczną.

Pamiętać należy jedynie, że pisma utrwalone w postaci papierowej opatruje się podpisem własnoręcznym. Natomiast pisma utrwalone w postaci elektronicznej – kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.

Źródło: Ministerstwo Finansów


ekonomia_informacje-30.jpg

Od 5 października 2021 r. nastąpiła zmiana w Kodeksie karnym skarbowy. Teraz art. 16 § 4 Kodeksu karnego skarbowego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 408, ze zm.) zyskał nowe brzmienie. Chodzi o przepis dotyczący składania czynnego żalu przez osoby, które dopuściły się wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Zgodnie z nowym brzmieniem: „Zawiadomienie wnosi się na piśmie albo ustnie do protokołu”.
Użyte w art. 16 § 4 Kodeksu karnego skarbowego (KKS) sformułowanie „na piśmie” zrodziło wątpliwości, dotyczące możliwości złożenia czynnego żalu drogą elektroniczną.

Zmiany w art. 16 § 4 KKS dokonano na podstawie ustawy o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2320, ze zm.). Zmiana ta ma wyłącznie charakter dostosowawczy, bez jakichkolwiek modyfikacji treści merytorycznej.

Oznacza to, że od 5 października 2021 r., złożenie czynnego żalu drogą elektroniczną (np. e-PUAP, e-Urząd Skarbowy) jest skuteczne.

Z uzasadnienia do projektu ustawy o doręczeniach elektronicznych jednoznacznie wynika, że zmiana w zakresie stosownej w przepisach prawa terminologii – polegająca m.in. na zamianie wyrazu „pisemnie” na wyrażenie „na piśmie” – miała na celu zrównoważenie postaci papierowej z postacią elektroniczną.

Pamiętać należy jedynie, że pisma utrwalone w postaci papierowej opatruje się podpisem własnoręcznym. Natomiast pisma utrwalone w postaci elektronicznej – kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.

A.Z.



Jeśli nie dokonałeś w terminie zgłoszenia rejestracyjnego w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA), możesz złożyć tzw. czynny żal na podstawie art. 16 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy – informuje resort finansów.

Aby czynny żal był skuteczny, należy podać istotne okoliczności niedopełnienia obowiązku rejestracji. Jednocześnie koniecznie trzeba zarejestrować się w CRPA.

Zgłoszenia rejestracyjne w CRPA są składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu. W przypadku niedotrzymania terminu rejestracji, można skorzystać z tzw. czynnego żalu.

Czynny żal należy złożyć właściwemu w sprawach akcyzy naczelnikowi urzędu skarbowego. Można to zrobić papierowo lub elektronicznie (przy zachowaniu warunków określonych w Kodeksie karnym skarbowym) albo ustnie do protokołu.

Źródło: MF


ksiazki-prawo2.jpg

Od 1 maja 2021 r. obowiązują zmiany, których celem jest uproszczenie i przyspieszenie postępowań mandatowych. Sprawca, który zgodzi się na przyjęcie mandatu za wykroczenie skarbowe uniknie postępowania sądowego. Podwyższone grzywny będą stosowane tylko za najpoważniejsze wykroczenia skarbowe np. związane z przemytem.

Zmiana przepisów Kodeksu karnego skarbowego będzie służyć przyspieszeniu oraz istotnemu uproszczeniu części spraw o wykroczenia skarbowe, które będą mogły być załatwione szybko i sprawnie w trybie postępowania mandatowego, bez konieczności kierowania sprawy do sądu karnego. Będzie to korzystne dla sprawców wykroczeń” – informuje zastępca dyrektora Departamentu Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej Ministerstwa Finansów Jakub Nagórski.

W wyniku tej zmiany więcej spraw o wykroczenia skarbowe będzie mogło być załatwione w drodze postępowania mandatowego. Załatwienie sprawy w takim trybie będzie mogło się odbyć w ramach jednorazowego kontaktu sprawcy wykroczenia skarbowego z organami państwa. Uproszczenie procedury wyeliminuje konieczność kierowania do sądu aktu oskarżenia w sytuacji, gdy kara grzywny jaką powinien być ukarany sprawca przekracza maksymalną wysokość kary grzywny jaka może być nałożona w drodze mandatu karnego.

Zasady postępowania mandatowego

Karę grzywny w drodze mandatu karnego można nałożyć jedynie, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości. Finansowe organy postępowania przygotowawczego (np. urzędy skarbowe) nakładają kary grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe w granicach ustawowych, z uwzględnieniem stopnia społecznej szkodliwości danego czynu zabronionego, wagi naruszonego obowiązku finansowego, wysokości uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności, sposobu i okoliczności popełnienia czynu zabronionego oraz warunków osobistych sprawcy wykroczenia skarbowego.

„Warunkiem nałożenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia skarbowego zgody na przyjęcie mandatu. Oznacza to, że sprawca może nie przyjąć mandatu i jego sprawa będzie wówczas załatwiana na drodze postępowania sądowego” – wyjaśnia Jakub Nagórski.

Wysokość kar grzywny

Zmiana art. 48 § 2 Kodeksu karnego skarbowego (Kks) spowoduje podwyższenie wysokości górnej granicy kary grzywny za wykroczenie skarbowe, jaka może być nałożona w drodze mandatu karnego.

Od 1 maja 2021 r. minimalna kara grzywny jaka może być nałożona w drodze mandatu karnego wynosić będzie 280 zł, natomiast maksymalna 14 tys. zł, co stanowi pięciokrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia.

„Zmiana wysokości górnej granicy kary grzywny za wykroczenie skarbowe nie będzie miała wpływu na wysokość mandatów za drobne wykroczenia skarbowe. Podwyższona stawka nie będzie stosowana np. w przypadku złożenia zeznania PIT po terminie. Wyższych mandatów mogą spodziewać się natomiast przemytnicy czy handlarze nielegalnymi wyrobami akcyzowymi oraz przemytnicy gotówki przez granicę Unii Europejskiej, którzy wbrew obowiązkowi nie zgłaszają jej przewozu przez granicę w kwocie powyżej równowartości 10 tys. euro”– dodaje Jakub Nagórski.

Czynny żal

W przypadku popełnienia wykroczenia skarbowego można skorzystać z instytucji tzw. czynnego żalu, czyli zawiadomienia właściwego organu ścigania o popełnieniu czynu zabronionego. Dobrowolne przyznanie się do naruszenia przepisów podatkowych np. do niezłożenia w terminie deklaracji podatkowej oraz zapłata zobowiązań podatkowych, pozwoli uniknąć konsekwencji karnych skarbowych.

Czynny żal będzie skuteczny, tylko wtedy gdy sprawca :

  • przyzna się do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego zanim naczelnik urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego samodzielnie udokumentuje ten fakt, 
  • przyzna się do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego zanim organy ścigania rozpoczną czynności zmierzające do wykrycia tego przestępstwa lub wykroczenia (na przykład przeszukania, czynności sprawdzające czy kontrole).

Źródło: MF



  • Podatnicy, którzy nie wywiązali się z obowiązku podatkowego, dotyczącego m.in. informacji o schematach podatkowych (MDR) lub o cenach transferowych (TPR-C i TPR-P), mogą złożyć tzw. czynny żal.
  • Składają go do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
  • Mogą to łatwo zrobić dzięki usłudze dostępnej w serwisie e-Urząd Skarbowy na podatki.gov.pl.

Podatnicy, którzy pomimo obowiązku nie przekażą:

  • informacji o schematach podatkowych (MDR),
  • informacji o cenach transferowych (TPR-C) i (TPR-P),
  • powiadomień w zakresie obowiązku przekazywania informacji o grupie podmiotów (CBC-P),
  • informacji o grupie podmiotów (CBC-R),
  • informacji o amerykańskich rachunkach raportowanych
  • (FAT-1),
  • informacji o rachunkach raportowanych (CRS) oraz
  • sprawozdań finansowych,

do właściwego organu, mogą złożyć tzw. czynny żal (na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy).

Jak i do kogo złożyć czynny żal

Czynny żal składa się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, który obsługuje podatnika. Można to zrobić na piśmie (w wersji papierowej lub elektronicznej) lub ustnie do protokołu.

Aby ułatwić złożenie czynnego żalu, jest on dostępny jako jedna z usług w serwisie e-Urząd Skarbowy na podatki.gov.pl. Do skorzystania z usługi nie trzeba mieć podpisu elektronicznego, wystarczy logowanie przez login.gov.pl (tj. profil zaufany, e-dowód lub bankowość elektroniczną).

Ważne: aby złożenie czynnego żalu było skuteczne, należy spełnić warunki określone w art. 16 K.k.s., w tym podać istotne okoliczności popełnienia czynu zabronionego.

Ponadto złożeniu czynnego żalu powinno towarzyszyć przekazanie właściwej informacji lub sprawozdania, bądź wykonanie innych obowiązków, które wynikają z art. 16 K.k.s.

Źródło: Ministerstwo Finansów


rzecznikMSP-1024x177.jpg

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zaopiniował rządowy projekt tzw. „ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw”, gdzie zauważył, że po raz kolejny próbuje się nałożyć nowe obowiązki na przedsiębiorców, tym razem proponując regulację, która rozszerzy obszar uprawnień dla administracji w zakresie kwalifikacji rozmiaru czynu jako wykroczenie i decydowaniu o nałożeniu mandatu w wyższej kwocie, niż ma to miejsce w obecnie obowiązującym stanie prawnym.

Rzecznik MŚP przedstawił uwagi do opublikowanego na stronie Sejmu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 860 dalej: „Projekt”). Projekt ustawy przewidywał w art. 4 pkt 3 zmianę treści art. 48 § 2 ustawy z dn. 10.09.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2020 r. poz. 19, 568, 695, 1106 i 2122, dalej: K.k.s.) w zakresie podwyższenia wysokości górnej granicy kary grzywny do pięciokrotnej w miejsce obecnie istniejącej podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Pismami z dn. 21.01.2021 r. Rzecznik MŚP przekazał do Kancelarii Sejmu RP, jak również do Ministerstwa Finansów, że zmieniany przepis prawa przyznaje uprawnienia organom mandatowym w przedmiocie wymierzania mandatów bez konieczności występowania do sądu, co wywołuje bezpośredni skutek na sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie nakładania nowych obowiązków administracyjnych (art. 67 pkt 1 ustawy z dn. 06.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców – t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1292).

W naszej opinii zwróciliśmy także uwagę, że pomiędzy treścią Projektu, jego uzasadnieniem oraz dołączoną Oceną Skutków Regulacji istnieją niejasności, niedoprecyzowanie, a nawet istniejące rozbieżności, gdyż uzasadnienie zawiera nadinterpretację zmienianego przepisu, natomiast Ocena Skutków Regulacji nie dokonuje oceny zmienianej regulacji dotyczącej podwyższenia wysokości górnej granicy kary grzywny, gdyż w ogóle się do niej nie odnosi – powiedział dr. n. pr. Marek Woch, Dyrektor Generalny w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Pismem z dn. 05.03.2021 r. Rzecznik MŚP udzielając odpowiedzi Ministrowi Finansów zauważył, że problem błędnego zrozumienia art. 48 § 2 K.k.s. procedowanego w Projekcie i nieprzekonujących wyjaśnień Ministra Finansów co do zasadności projektowanej zmiany tego przepisu został dostrzeżony także przez innych, m.in. posłów biorących udział w posiedzeniach Komisji Finansów Publicznych (w dniach 11 lutego 2021 r. i 25 lutego 2021 r.).

Na etapie prac w Senacie RP nad ustawą, Rzecznik MŚP pismem z dn. 08.03.2021 r. wystąpił do Marszałka Senatu z informacją o braku zmiany krytycznego stanowiska odnoszącego się do proponowanej zmiany treści art. 48 § 2 K.k.s.

Zmieniany przepis bardzo dotkliwie zwiększa wysokość grzywny, a to nie wszystko. Daje uprawnienia organom do wymierzania mandatów bez konieczności występowania do sądu. Finalnie oznacza to nałożenie kolejnych, dodatkowych obowiązków administracyjnych dla przedsiębiorców z sektora MŚP, których należy w tym momencie wspierać i ratować, a nie nakładać kolejne utrudnienia – powiedział Adam Abramowicz, Rzecznik MŚP.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców