Dnia 04.09.2021 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z …
Pojedyncza deska zamiast podestu roboczego, brak balustrad ochronnych na rusztowaniach i wzdłuż krawędzi stropów, dekarze montujący strome dachy bez zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości – oto podstawowe uchybienia spośród całej gamy nieprawidłowości, z jakimi zetknęli się inspektorzy pracy podczas akcji „Kontrole na małych budowach”.
Jeszcze przed wakacjami 2021 roku inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzili zintensyfikowane kontrole na małych placach budów.
– Naszą intencją było zapewnienie budowlańcom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w szczególności poprzez usunięcie nieprawidłowości powodujących bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi tam pracujących – wyjaśniała Katarzyna Łażewska-Hrycko Główny Inspektor Pracy.
Podmiotami kontrolowanymi były firmy wykonujące różnego rodzaju prace budowlane na małych budowach, zdefiniowanych na potrzeby akcji jako miejsca prowadzenia prac budowlanych, na którym pracę co do zasady wykonuje w tym samym czasie do 20 osób.
Na 438 budowach inspektorzy pracy przeprowadzili 648 kontroli u 643 przedsiębiorców realizujących prace m.in. przy:
- docieplaniu i wykończeniu elewacji ścian budynków mieszkalnych, w tym jednorodzinnych;
- remoncie elewacji ścian budynków usługowych, wielorodzinnych i jednorodzinnych;
- remoncie dachów budynków mieszkalnych, w tym jednorodzinnych;
- robotach ziemnych i ogólnobudowlanych związanych ze wznoszeniem budynków (pawilonów) handlowo-usługowych lub budynków mieszkalnych jednorodzinnych;
- remontach ulic;
- robotach budowlanych i instalacyjnych w wykopach.
Kontrole na małych budowach w ramach akcji prowadzono w różnych dniach i o różnych porach, również poza ustalonymi godzinami pracy urzędu.
Najwięcej nieprawidłowości inspektorzy pracy stwierdzili przy pracach na wysokości bez zabezpieczenia przed możliwością upadku z wysokości – 61% kontroli potwierdziło zagrożenia dla zdrowia i życia osób pracujących. Kolejną dominującą nieprawidłowością była eksploatacja niekompletnych i zmontowanych niezgodnie z instrukcją rusztowań roboczych (57% kontroli). W zakresie organizacji robót zastrzeżenia dotyczyły braku bądź nieprawidłowego wygrodzenia i oznakowania stref i miejsc niebezpiecznych, czyli miejsc wykonywania prac ziemnych, stref pracy maszyn budowlanych, prac w wykopach, na dachach czy też na rusztowaniach, gdzie występuje zagrożenie spadaniem przedmiotów z wysokości (34% kontroli).
Inspektorzy pracy wielokrotnie stwierdzali także brak zabezpieczenia przewodów elektrycznych przed uszkodzeniem mechanicznym, które pozostawiane na ciągach komunikacyjnych stwarzały ryzyko potknięcia i upadku, a w przypadku ich uszkodzenia – porażenia prądem. Dotyczyło to co czwartej skontrolowanej budowy.
Podsumowanie efektów akcji „Kontrole na małych budowach” w 2021 roku w liczbach bezwzględnych przedstawia się następująco: inspektorzy pracy wydali 3637 decyzji, z których 2832 (78% wydanych) nakazywało natychmiastową eliminację bezpośrednich zagrożeń dla życia lub zdrowia pracujących. Średnio podczas jednej kontroli wydawano prawie 6 decyzji nakazowych, w tym ponad 4 dotyczyły wyeliminowania bezpośrednich zagrożeń dla życia lub zdrowia osób pracujących.
Inspektorzy pracy wydali:
- 356 decyzji wstrzymania prac, które dotyczyły 827 osób;
- 258 decyzji wstrzymania eksploatacji maszyn stwarzających zagrożenie dla obsługujących;
- 202 decyzje skierowania do innych prac 445 osób, z uwagi na brak środków ochrony indywidualnej lub nieposiadanie odpowiednich kwalifikacji do obsługi maszyn i urządzeń;
- 54 decyzje zakazania wykonywania prac, które dotyczyły 178 osób – w sytuacjach wyjątkowego zagrożenia zdrowia i życia;
- 1961 decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 k.p.a., ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego.
Dodatkowo inspektorzy pracy udzielili 2413 porad technicznych.
Ponadto:
- skierowano do pracodawców 382 wnioski w wystąpieniach, wskazujące na konieczność respektowania prawa również w przyszłości;
- ukarano 296 osób winnych popełnienia wykroczenia przeciwko prawom osób pracujących – grzywnami na łączną kwotę 335,9 tys. zł;
- wobec 133 osób zastosowano środki oddziaływania wychowawczego;
- do sądu skierowano 3 wnioski o ukaranie;
- w jednym przypadku zawiadomiono prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (brak decyzji UDT dopuszczającej do eksploatacji urządzenie poddozorowe).
Ze względu na rażące naruszenia przepisów bhp, ujawnione podczas dwóch kolejnych kontroli, inspektorzy skierowali 2 wnioski do ZUS o podwyższenie o 100% składki na ubezpieczenie wypadkowe.
– Muszę podkreślić, że w naszej ocenie stwierdzone nieprawidłowości mają podłoże przede wszystkim ekonomiczne – podsumowuje wyniki Akcji Katarzyna Łażewska-Hrycko Główny Inspektor Pracy. I nie jest to kwestia sytuacji finansowej małych i średnich przedsiębiorstw, ale należy patrzeć na to w szerszym kontekście całego procesu realizacji inwestycji budowlanych. Jako inspekcja pracy widzimy ten problem, uważamy, że wymaga kompleksowych rozwiązań, które chcielibyśmy wypracować wspólnie z przedstawicielami środowisk budowlanych.
PIP
Interpelacja nr 24282 do ministra finansów w sprawie raportu „Instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych w trakcie postępowań kontrolnych i podatkowych. Analiza praktyki stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej”
Szanowny Panie Ministrze,
w 2019 r. opublikowany został raport „Instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych w trakcie postępowań kontrolnych i podatkowych. Analiza praktyki stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej” przygotowany przez specjalistów ds. prawa podatkowego w oparciu o dane dotyczące postępowań kontrolnych i powiązanych z nimi postępowań karnych skarbowych prowadzonych w latach 2008-2014 uzyskane w trybie dostępu do informacji publicznej.
Wyniki analizy pokazały, że wszczynanie postępowań karnych skarbowych przed wydaniem decyzji kończącej postępowanie w administracyjnym toku instancji jest praktyka nagminną i służy prawie wyłącznie zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z uwagi na możliwy jego upływ przed zakończeniem postępowania wymiarowego.
Autorzy raportu podkreślają jednocześnie, że działania organów podatkowych, do których kierowano wnioski o udostępnienie informacji publicznej, wskazywały na brak woli udostępnienia tych informacji i że ten stan rzecz nie uległ zmianie – tzn. że organy skarbowe nadal odmawiają przekazania autorom danych o wszczynaniu postępowań karnych skarbowych za kolejne lata.
W związku z powyższym stanem faktycznym, proszę o udzielenie odpowiedzi na zamieszczone niżej pytania.
1. Czy prawdą jest, że resort w żaden sposób nie odniósł się do publikacji raportu, a jeśli tak, to dlaczego?
2. Czy prawdą jest, że organy skarbowe nadal odmawiają przekazania autorom raportu danych o wszczynaniu postępowań karnych skarbowych za kolejne lata?
3. Czy prawdą jest, że utrudnienia lub ograniczenia możliwości uzyskiwania dostępu do informacji publicznej w przedmiotowym zakresie wynikają z chęci ukrywania przez organy informacji na temat instrumentalnego stosowania art. 70 § 6 pkt 1 o.p.?
4. Czy resort prowadzi własne statystyki i analizy w zakresie wykorzystywania przez organy podatkowe art. 70 § 6 pkt 1 o.p.?
5. Czy w ocenie resortu art. 70 § 6 pkt 1 o.p. jest wykorzystywany instrumentalnie jako czynność pozorna służąca zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z uwagi na możliwy jego upływ przed zakończeniem postępowania wymiarowego?
Z poważaniem
Krzysztof Piątkowski , Poseł na Sejm RP
25-05-2021 r.
Odpowiedż na interpelację nr 24282
Na wstępie pragnę zapewnić Panią Marszałek, że Ministerstwo Finansów z uwagą zapoznało się z ww. raportem, nadesłanym do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w dniu 17 lutego 2020 r. przez Pana Andrzeja Ladzińskiego.
Przedmiotowy raport, po szczegółowej analizie, został udostępniony przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w dniu 23 marca 2020 r. jednostkom podległym, z poleceniem podjęcia działań zmierzających do wyeliminowania ewentualnych przypadków instrumentalnego wszczynania postępowań przygotowawczych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Działania w tym obszarze są nadal kontynuowane i znajdują się w stałym zainteresowaniu Resortu Finansów.
Dokonana analiza poruszonych w raporcie kwestii koncentrowała się przede wszystkim na podjęciu zmian w działaniach organizacyjnych organów Krajowej Administracji Skarbowej, usprawniających wewnętrzne procedury i podnoszących szybkość oraz jakość realizowanych zadań z zakresu prowadzonych postępowań przygotowawczych.
Podkreślenia wymaga, że informacja publiczna podlega udostępnieniu w trybie oraz w sposób określony w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 2176). Zgodnie z ww. ustawą, odmowa udostępnienia informacji publicznej przez organ władzy publicznej następuje w drodze decyzji, do której stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2021 r. poz. 735).
Na decyzję tę przysługują stosowne środki zaskarżenia przewidziane w Kpa oraz skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.) co zapewnia ochronę sądową praw osób wnioskujących o udostepnienie przedmiotowej informacji.
Ponadto z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że autorzy raportu nie występowali do Ministerstwa Finansów o przekazanie danych za kolejne lata w zakresie postępowań karnych skarbowych (raport obejmował dane za lata 2008-2014).
Natomiast, jeżeli były takie zapytania skierowane do innych organów Krajowej Administracji Skarbowej, to jak wskazano powyżej, podlegały one rozpatrzeniu w sposób i w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej. W związku z tym ocena prawidłowości decyzji odmawiających udzielenia tych informacji, o ile takie były wydane, na skutek złożonych środków odwoławczych, podlega badaniu w postępowaniu odwoławczym lub w postępowaniu sądowym.
W zakresie prowadzonych przez Resort Finansów statystyk i analiz w zakresie wykorzystywania przez organy podatkowe art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej pragnę poinformować, że od 2020 r. Ministerstwo Finansów monitoruje i analizuje w systemie kwartalnym, z tytułu sprawowanego nadzoru nad finansowymi organami postępowania przygotowawczego, działania izb administracji skarbowych w zakresie spraw przekazywanych do komórek właściwych do wszczęcia postępowania przygotowawczego w terminie późniejszym niż 12 miesięcy przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Dodatkowo w tej sprawie Krajowa Administracja Skarbowa prowadzi także stały dialog z Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Analizując zgromadzone dane za 2020 r., dotyczące wszczętych postępowań przygotowawczych, w sprawach przekazanych na 12 miesięcy przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego do ogólnej liczby wszczętych postępowań przygotowawczych przez naczelników urzędów skarbowych i naczelników urzędów celno#skarbowych należy zauważyć, iż sprawy te stanowią średnio 3,7% ogółu wszczętych postępowań przygotowawczych.
Odnosząc się natomiast do pytania piątego interpelacji, na wstępie należy podkreślić, że przypadki instrumentalnego wszczynania postępowania przygotowawczego, w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego, nie zasługują na aprobatę Krajowej Administracji Skarbowej.
Niezależnie od powyższego pragnę jednak zwrócić uwagę, że na gruncie prowadzonych postępowań przygotowawczych, prawidłowość wszczętego postępowania przygotowawczego należy oceniać pod kątem wystąpienia w danej sprawie przesłanki wszczęcia tego postępowania, określonej w art. 303 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 534 i 1023), tj. uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa.
Kwestia ta może zostać ustalona jedynie na podstawie zbadania materiałów, które były podstawą do podjęcia decyzji o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa w konkretnej sprawie. Zatem formułowanie wniosków o instrumentalnym wszczynaniu postępowania przygotowawczego, na podstawie wybiórczych okoliczności i materiałów z prowadzonego postępowania przygotowawczego, może budzić wątpliwości, co do ich słuszności i prawidłowości w kontekście wyżej przywołanego przepisu Kpk, określającego przesłankę do wszczęcia postępowania przygotowawczego.
Należy również podnieść, iż zgodnie z zasadą legalizmu wyrażoną w art. 10 § 1 Kpk, organy powołane do ścigania są obowiązane do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego o czyn ścigany z urzędu. Organ ścigania jest zobowiązany podejmować działania do czasu przedawnienia karalności czynu zabronionego. Nie może więc zrezygnować z realizacji ustawowych obowiązków w sytuacji uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa tylko dlatego, że zbliża się termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, a w związku z tym jego działania mogą zostać ocenione jako instrumentalne wszczęcie dochodzenia lub śledztwa w celu wywołania skutku określonego w art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej.
W związku z powyższym formułowanie oceny w zakresie instrumentalnego wszczynania postępowania przygotowawczego powinno być poprzedzone wnikliwym zbadaniem okoliczności oraz zgromadzonego materiału w danej sprawie, pod kątem prawidłowości realizowanych czynności organów ścigania, w tym wszczęcia dochodzenia lub śledztwa.
Mam nadzieję, że przedstawione wyjaśnienia stanowią wyczerpującą odpowiedź na złożoną interpelację i spotkają się z uprzejmą akceptacją Pani Marszałek.
Z upoważnienia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Magdalena Rzeczkowska
Warszawa, dnia 11 czerwca 2021 r.
źródło: sejm.gov.pl
Uprawnienia PIP w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy
Jak wynika z treści art. 33 ust. 1 ustawy z dn. 13.04.2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1251), zwanej dalej „ustawą o PIP”, w rezultacie ustaleń dokonanych w toku kontroli właściwy inspektor pracy:
- wydaje decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–4, 6 i 7 oraz art. 11a ustawy o PIP,
- kieruje wystąpienia i wydaje polecenia, o których mowa w art. 11 pkt 8 i art. 11b ustawy o PIP,
- wnosi powództwa oraz wstępuje do postępowania w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy, przy czym uczestnictwo w postępowaniu przed sądem pracy w tych sprawach jest możliwe za zgodą osoby zainteresowanej,
- podejmuje inne działania, jeżeli prawo lub obowiązek ich podjęcia wynika z odrębnych przepisów.
Decyzje oraz wystąpienia dotyczące terenowych jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego, inspektor pracy kieruje do tego podmiotu, bez względu na swoją właściwość terytorialną. Jeżeli usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości nie wymaga decyzji pracodawcy, a także gdy nie można inaczej uniknąć niebezpieczeństwa zagrażającego życiu lub zdrowiu pracowników decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–7 i art. 11a ustawy o PIP (patrz poniżej), wydaje się osobie kierującej tą jednostką.
Stosownie do brzmienia art. 11 ustawy o PIP – w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy PIP są uprawnione odpowiednio do:
1) nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie w przypadku, gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
2) nakazania: wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace lub prowadzących działalność; skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu,
3) nakazania wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń w sytuacji, gdy ich eksploatacja powoduje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu,
4) zakazania wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu,
5) nakazania, w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowników lub osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, zaprzestania prowadzenia działalności bądź działalności określonego rodzaju,
6) nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku,
6a) nakazania wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych
i uciążliwych w środowisku pracy w przypadku naruszenia trybu, metod, rodzaju lub częstotliwości wykonania tych badań i pomiarów lub konieczności stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach,
7) nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę,
a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu,
8) skierowania wystąpienia lub wydania polecenia, w razie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione w pkt 1–7, w sprawie ich usunięcia, a także wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych.
Właściwe organy PIP są uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dn. 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 664), wykreślenia go z ewidencji oraz do sporządzenia korekty dokonanego wpisu w tej ewidencji (art. 11a ustawy o PIP).
Ponadto, właściwe organy PIP są uprawnione do skierowania wystąpienia lub wydania polecenia w sprawie wypłacenia wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z przepisami ustawy z dn. 10.10.2002 r. ([Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (art. 11b ustawy o PIP).
W postępowaniu przed organami PIP w sprawach nieuregulowanych w ustawie o PIP bądź w przepisach wydanych na jej podstawie albo w unormowaniach szczególnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 735)..
Decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–7 i art. 11a ustawy o PIP, wydawane są w formie pisemnej lub stanowiącej wpis do dziennika budowy. Decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–4 ustawy o PIP, mogą być wydawane w formie ustnej. Polecenia (art. 11 pkt 8 i art. 11b ustawy o PIP) wydawane są w formie ustnej. Decyzja wydana w formie pisemnej lub stanowiąca wpis do dziennika budowy powinna zawierać: oznaczenie organu PIP, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, termin usunięcia stwierdzonych uchybień oraz pouczenie o przysługujących środkach odwoławczych.
W przypadku wydania decyzji w formie wpisu do dziennika budowy, kopia lub odpis tej decyzji stanowi załącznik do protokołu kontroli.
Decyzje w sprawach określonych w art. 11 pkt 1–4 ustawy o PIP oraz polecenia w sprawach wskazanych w art. 11 pkt 8 i art. 11b ustawy o PIP, wydane w formie ustnej, mają na celu usunięcie ujawnionych w toku kontroli uchybień, jeżeli mogą być one usunięte podczas trwania kontroli lub niezwłocznie po jej zakończeniu.
Od decyzji inspektora pracy wydanej na piśmie lub stanowiącej wpis do dziennika budowy, podmiotowi kontrolowanemu przysługuje odwołanie do okręgowego inspektora pracy. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji.
W razie wniesienia odwołania od decyzji wydanych w przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 2–4 ustawy o PIP, okręgowy inspektor pracy może wstrzymać jej wykonanie do czasu rozpatrzenia odwołania, jeżeli podjęte przez podmiot kontrolowany przedsięwzięcia wyłączają bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.
Podmiot kontrolowany, do którego została skierowana decyzja wymieniona w art. 11 pkt 1–7 oraz art. 11a ustawy o PIP, ma obowiązek informowania odpowiedniego organu PIP o jej realizacji z upływem terminów określonych w decyzji. Powyższy przepis stosuje się odpowiednio de decyzji i poleceń wydawanych w formie ustnej, których celem jest usunięcie ujawnionych w toku kontroli uchybień, jeżeli jest to możliwe podczas trwania kontroli lub niezwłocznie po jej zakończeniu.
Podmiot kontrolowany lub organ sprawujący nad nim nadzór, do którego skierowano wystąpienie, jest obowiązany w terminie określonym w wystąpieniu, nie dłuższym niż 30 dni, zawiadomić odpowiedni organ PIP o terminie i sposobie realizacji wniosków pokontrolnych.
W przypadku skierowania wystąpienia, o którym mowa w art. 11 pkt 8 i art. 11b ustawy o PIP – wystąpienie to powinno zawierać wnioski pokontrolne i ich podstawę prawną.
Jeżeli w toku kontroli stwierdzono wykroczenia polegające na naruszeniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o PIP, inspektor pracy prowadzi postępowanie mandatowe lub występuje z wnioskiem do sądu o ukaranie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości.
Inspektor pracy niezwłocznie powiadamia o naruszeniu przepisów prawa właściwe organy, a w szczególności:
- ZUS – o naruszeniu przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych,
- naczelnika urzędu celno-skarbowego – o naruszeniu przepisów prawa podatkowego,
- Policję lub Straż Graniczną – o naruszeniu przepisów o cudzoziemcach,
- starostę – o stwierdzonych przypadkach naruszenia przez bezrobotnego lub przez podmiot kontrolowany przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Na wniosek starosty inspektor pracy powiadamia go o wynikach kontroli podmiotu kontrolowanego.
Okręgowy inspektor pracy niezwłocznie powiadamia:
- marszałka województwa o:
- stwierdzonych przypadkach naruszenia warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
- wynikach kontroli podmiotu kontrolowanego – na wniosek marszałka województwa;
- wojewodę – o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy związanych z zatrudnianiem cudzoziemców lub powierzaniem im innej pracy zarobkowej.
Zgodnie z art. 37a ustawy o PIP w uzasadnionych przypadkach, wobec pracodawcy rozpoczynającego działalność, a także jeżeli nie stwierdzono:
- bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących pracę,
- popełnienia wykroczenia z winy umyślnej
– inspektor pracy może odstąpić od stosowania środków prawnych, o których mowa w art. 33 ustawy o PIP, czyli nie wydawać decyzji, nie kierować wystąpień i wydawać poleceń, nie wnosić powództw oraz wstępować do postępowań sądowych i podejmować innych działań, zamiast tego poprzestając na ustnym pouczeniu o sposobach zgodnego
z wymogami prawa zorganizowania pracy i odebraniu od podmiotu kontrolowanego oświadczenia o terminie usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień.
Uprawnienia PIS w razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych
Art. 27 ust. 1 ustawy z dn. 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1261), zwanej dalej „ustawą o PIS”, stanowi, iż w razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych, państwowy inspektor sanitarny nakazuje – w drodze decyzji – usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień.
Jeżeli naruszenie powyższych wymagań spowodowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, państwowy inspektor sanitarny:
- nakazuje unieruchomienie zakładu pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub innego urządzenia),
- zamknięcie obiektu użyteczności publicznej,
- wyłączenie z eksploatacji środka transportu.
Decyzje w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.
Ponadto państwowemu inspektorowi sanitarnemu przysługuje prawo zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego, wprowadzeniu nowych technologii bądź zmian w technologii, dopuszczeniu do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie albo innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi – jeżeli w toku wykonywanych czynności stwierdzi, że z powodu nieuwzględnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w obowiązujących przepisach mogłoby nastąpić zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.
Zgłoszenie sprzeciwu wstrzymuje dalsze działania w sprawach,
o których wyżej mowa, do czasu wydania decyzji przez państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia.
W sytuacji wskazanej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIS oraz w przypadku zgłoszenia sprzeciwu, państwowi inspektorzy sanitarni są uprawnieni do zabezpieczenia pomieszczeń, środków transportu, maszyn i innych urządzeń, środków spożywczych, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, produktów kosmetycznych, detergentów, substancji chemicznych, ich mieszanin oraz wyrobów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25.02.2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2289), a także innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi. Do postępowania zabezpieczającego stosuje się przepisy ustawy z dnia 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2020 r. poz. 1427, z późn. zm.), jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
Uzyskane przez organy PIS w trakcie kontroli informacje, dokumenty i inne dane zawierające tajemnicę prawnie chronioną kontrolowanego nie mogą być przekazywane innym organom ani ujawniane, jeżeli nie jest to konieczne ze względu na ochronę życia lub zdrowia człowieka, z wyłączeniem żądania sądu lub prokuratora w związku
z toczącym się postępowaniem (art. 29a ustawy o PIS).
W razie stwierdzenia istotnych uchybień w działalności kontrolowanej jednostki, mogących mieć wpływ na stan zdrowia lub życia ludzi, państwowy inspektor sanitarny – niezależnie od omówionych środków prawnych, zawiadamia o stwierdzonych uchybieniach kierownictwo kontrolowanej jednostki lub jednostkę albo organ powołany do sprawowania nadzoru nad tą jednostką (art. 30 ust. 1 ustawy o PIS).
Jednostka organizacyjna lub organ, do którego skierowano powyższe zawiadomienie, jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia powiadomić o podjętych i wykonanych czynnościach państwowego inspektora sanitarnego.
W przypadku stwierdzenia uchybień, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy o PIS, w stosunku do podmiotów wykonujących działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, państwowy inspektor sanitarny jest obowiązany zawiadomić o stwierdzonych uchybieniach właściwy organ rejestrowy.
Maciej Ofierski
Pełne bezpieczeństwo osób wykonujących pracę zarobkową, także w formie zdalnej, oraz jasne przepisy w tym zakresie to najważniejsze kwestie w działalności Państwowej Inspekcji Pracy – zapewniła Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy, podczas ogólnopolskiej konferencji „Praca zdalna – dylematy społeczno-prawne”.
Organizatorem, pomysłodawcą i moderatorem konferencji był Główny Inspektorat Pracy. Reagując na aktualne wyzwania, PIP stworzyła przestrzeń do dyskusji dla wszystkich środowisk zainteresowanych wprowadzeniem optymalnych regulacji prawnych. W panelu dyskusyjnym wzięli udział parlamentarzyści, przedstawiciele urzędów centralnych, pracodawców (w tym Konfederacja Lewiatan) i związków zawodowych (m.in. Solidarność, Forum Związków Zawodowych, OPZZ) oraz świata nauki.
Główny Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko odniosła się między innymi do potencjalnego przymusu pracy zdalnej przy braku „możliwości zapewnienia bhp”.
– Moim zdaniem jasno wyartykułowaną zasadą w Kodeksie pracy powinno być porozumienie stron stosunku pracy w zakresie wykonywania pracy w formule zdalnej. Można sobie przy tym oczywiście wyobrazić sytuacje, w których praca zdalna będzie przymusowa, a pracownik zobowiązany do jej wykonywania w tej formule. Należy jednak podnieść, że wprowadzenie możliwości przymusu pracy zdalnej w sytuacji, gdy pracodawca nie jest w stanie zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, tak jak czytamy w projekcie zmian do Kodeksu pracy, wydaje się zbyt szerokie i mało precyzyjne – mówiła Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy.
Wiele emocji wciąż budzi problem kontroli pracy zdalnej, które wiążą się niejednokrotnie z koniecznością kontroli w domu pracownika. Zdaniem szefowej PIP, „zasady przeprowadzania kontroli w miejscu pracy zdalnej powinny być szczegółowo określone w Kodeksie pracy. Pozostawienie tej kwestii do uregulowania stronom zawartych porozumień może okazać się niewystarczającą gwarancją zabezpieczenia interesów pracownika”.
Ważną częścią konferencji stała się dyskusja nad regulacją czasu pracy podczas pracy zdalnej. Z punktu widzenia Państwowej Inspekcji Pracy należałoby się zastanowić nad możliwością wprowadzenia obowiązku określania w regulaminie lub porozumieniu szczegółowych zasad w zakresie określania wymiaru i rozkładu czasu pracy zdalnej i pracy stacjonarnej.
W drugiej części dyskusja została ukierunkowana na bezpieczeństwo i higienę pracy. Uczestnicy omawiali między innymi regulacje związane z ryzykiem zawodowym pracy zdalnej. Wyjątkowo ważne w tym aspekcie są ustalenia dotyczące wypadków przy pracy, w tym w kwestii obowiązków pracodawcy i domniemanej zgody na odwiedziny pracodawcy w miejscu wypadku.
– Wydaje się, że propozycja łączenia faktu zgłoszenia wypadku przy pracy zdalnej ze zgodą pracownika na przeprowadzenie oględzin w miejscu wykonywania pracy zdalnej może okazać się zbyt daleko idąca – mówiła Główny Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko. – Państwowa Inspekcja Pracy poddała analizie ustawodawstwa innych krajów w tym zakresie i co do zasady okazuje się, że jakakolwiek ingerencja pracodawcy w miejscu zamieszkania pracownika może odbywać się wyłącznie za zgodą osób zainteresowanych. Obowiązek poinformowania pracodawcy o zaistniałym wypadku przy pracy i zgoda na prowadzenie przez pracodawcę czynności kontrolnych w miejscu wykonywania pracy czy też paralelnie zgoda na czynności związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy to dwie niepowiązane ze sobą kwestie – podkreśliła szefowa PIP, przypominając przy tym, że obowiązek informacyjny wynika z katalogu podstawowych obowiązków pracowniczych z art. 211 Kodeksu pracy i tam też powinien pozostać.
PIP
Rozpoczyna się doraźna kontrola przyznawania świadczeń dodatkowych personelowi medycznemu uczestniczącemu w diagnozowaniu i udzielaniu świadczeń zdrowotnych pacjentom z podejrzeniem i zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Ocenie podlegać będą przede wszystkim dwie kwestie: prawidłowość ustalenia grupy uprawnionych do otrzymania dodatkowego świadczenia oraz ustalenia wysokości przyznanego świadczenia. Kontrola obejmie trzy placówki lecznicze z województwa zachodniopomorskiego oraz tamtejszy oddział NFZ.
Uprzedzając nadchodzącą tzw. „druga falę” pandemii koronawirusa Minister Zdrowia poleceniem z 4.09.2020 r. zobowiązał Prezesa NFZ do przekazania podmiotom leczniczym środków finansowych na wypłatę dodatkowego wynagrodzenia -„świadczenia” określonym grupom personelu medycznego. Zmianą polecenia z listopada 2020 r. rozszerzono zakres podmiotów zobowiązanych do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz zakres osób uprawnionych do otrzymania dodatkowego świadczenia. Podwyższono także wysokość tego świadczenia – do wartości 100% kwoty wynagrodzenia – oraz wypłaty maksymalnej kwoty dodatku – z 10 000 zł do 15 000 zł.
Analiza przedkontrolna NIK wykazała, że dyrektorzy niektórych podmiotów leczniczych wskazują do rozliczenia dodatkowego świadczenia większość zatrudnionego personelu medycznego, nawet w sytuacji niewielkiej liczby pacjentów przyjętych z podejrzeniem lub z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Z kolei w innych podmiotach leczniczych personel medyczny podnosi, iż dodatkowe środki finansowe otrzymuje z opóźnieniem lub też, że nie otrzymał ich wcale.
Najwyższa Izba Kontroli sprawdzi, czy przekazywane przez kierowników podmiotów leczniczych informacje dot. personelu medycznego, uczestniczącego w diagnozowaniu i udzielaniu świadczeń zdrowotnych pacjentom z podejrzeniem i z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, na podstawie których Oddział Wojewódzki NFZ w Szczecinie przekazywał środki finansowe z przeznaczeniem na wypłatę dodatkowego świadczenia, zostały przygotowane prawidłowo – zgodnie z warunkami określonymi przez Ministra Zdrowia.
Kontrolerzy ocenią także, czy określone przez Ministra Zdrowia warunki przyznania dodatkowego świadczenia nie skutkowały naruszaniem zasad dokonywania wydatków ze środków publicznych.
W samym OW NFZ z kolei – oceniona zostanie realizacja polecenia Ministra Zdrowia, dotyczącego przekazywania środków finansowych na dodatkowe świadczenia przyznawane personelowi medycznemu uczestniczącemu w diagnozowaniu i udzielaniu świadczeń zdrowotnych pacjentom z podejrzeniem i z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2.
Kontrola zostanie przeprowadzona w podmiotach leczniczych na terenie województwa zachodniopomorskiego oraz OW NFZ. Zakres czasowy kontroli obejmie lata 2020 – 2021 (I półrocze). Zakończenie kontroli zaplanowano na koniec III kwartału 2021 r.
Źródło: NIK
„Czy pracownicy mają obowiązek zapowiadać kontrolę w wyznaczonym terminie? Z jakim wyprzedzeniem? W stacji, która sprawuje nadzór nad naszą placówką (niepubliczna szkoła podstawowa z własną kuchnią) przyjęło się, że pracownicy sanepidu zarówno z sekcji higieny dzieci i młodzieży jak i z sekcji żywienia zjawiają się bez zapowiedzi. Dodatkowo czy jest wymagane posiadanie książeczek do celów sanitarno-epidemiologicznych od wszystkich pracowników (nauczycieli, administracji, itd.) czy jedynie dla pracowników bloku żywieniowego? Pracownicy stacji wymagają aktualnych książeczek sanepidowskich od wszystkich pracowników. Proszę o informację w ww. kwestiach.”
Zgodnie z …
Urząd Ochrony Danych Osobowych, stwierdzając naruszenie przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych przez PNP SA z siedzibą w Warszawie, nałożył na nią administracyjną karę pieniężną w kwocie ponad 22 tys. złotych.
Powodem nałożenia kary pieniężnej jest brak współpracy z organem nadzorczym oraz niezapewnienie dostępu do wszelkich informacji niezbędnych do realizacji przez UODO zadań.
UODO w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy zainicjowanej skargą, trzykrotnie zwrócił się do ukaranej Spółki z wezwaniem do ustosunkowania się do treści tej skargi oraz do złożenia wyjaśnień. Żadne ze skierowanych do Spółki wezwań – na adresy ujawnione w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego jako adresy lokalu jej siedziby – nie zostało przez Spółkę odebrane pomimo dwukrotnego ich awizowania. W związku z tym wysłane Spółce wezwania zostały uznane za doręczone.
W konsekwencji niepodejmowania przez Spółkę kierowanej do niej korespondencji, UODO nie uzyskało informacji niezbędnych do rozpatrzenia sprawy. Stanu tego nie zmieniło również wszczęcie postępowania w przedmiocie nałożenia na Spółkę administracyjnej kary pieniężnej. Pismo informujące o wszczęciu takiego postępowania również nie zostało przez Spółkę odebrane.
W decyzji podkreślone zostało, że odpowiedzialność za nieudzielenie UODO żądanych przez niego informacji spoczywa na Spółce. Nie zmienia tego okoliczność, że wezwania kierowane przez UODO do Spółki nie zostały ostatecznie przez nią odebrane. Przytaczając orzecznictwo sądów administracyjnych wskazano, że powinnością każdej jednostki organizacyjnej jest zapewnienie takiej organizacji odbioru pism, aby przebieg korespondencji odbywał się w sposób ciągły i niezakłócony oraz wyłącznie przez osoby uprawnione. Zaniedbania w tym zakresie obciążają tę właśnie jednostkę organizacyjną.
Obowiązek współpracy z organem nadzorczym jest identyczny dla administratora i podmiotu przetwarzającego. Współpraca ta, obejmuje konieczność przedstawienia organowi nadzorczemu – na jego żądanie – wszelkich posiadanych przez administratora lub podmiot przetwarzający informacji związanych z prowadzonym postępowaniem.
Należy stwierdzić, że Spółka nie odpowiadając na wezwania UODO, naruszyła obowiązek zapewnienia organowi nadzorczemu dostępu do informacji niezbędnych do realizacji jego zadań – w tym przypadku do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.
Zdaniem UODO, nałożona administracyjna kara pieniężna zdyscyplinuje Spółkę do prawidłowej współpracy z organem nadzorczym zarówno w dalszym toku postępowania dotyczącego rozpatrzenia skargi, jak i w ewentualnych innych postępowaniach prowadzonych w przyszłości z udziałem Spółki przed Urząd.
UODO
Państwowa Inspekcja Pracy uruchomiła 1 czerwca 2021 r. na placach budów całego kraju 240 kontroli związanych z użytkowaniem żurawi wieżowych i szybkomontujących. Kontrole obejmą w szczególności bezpieczeństwo organizowania prac z wykorzystaniem tych maszyn, w tym likwidację nieprawidłowości i szczególnych zagrożeń, występujących podczas podnoszenia i przemieszczania ładunków, zarówno dla operatorów żurawi, jak też dla osób wykonujących swoje zadania w zasięgu pracy żurawi oraz dla osób postronnych. Ponadto jednym z podstawowych aspektów kontroli będzie przestrzeganie przepisu limitującego czas pracy operatorów, wprowadzonego właśnie ze względu na bezpieczeństwo i higienę pracy wszystkich osób pracujących na placu budowy.
Kontrole będą prowadzone w dwuosobowych zespołach inspektorskich, składających się z:
– prawnika, odpowiedzialnego za sprawdzenie przepisów o czasie pracy i wynagrodzeniach, jak również aspektów zawierania umów cywilnoprawnych w okolicznościach, w których powinna zostać zawarta umowa o pracę;
– inżyniera specjalizującego się w kontrolach sektora budowlanego, którego zadaniem będzie weryfikacja spełniania wymagań prawnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, zarówno w zakresie żurawi, jak też pozostałych zagadnień technicznego bezpieczeństwa pracy na kontrolowanej budowie.
W uzasadnionych przypadkach, gdy kontrola wymagać będzie specjalistycznej wiedzy dotyczącej zatrudniania cudzoziemców, do zespołu kontrolnego zostanie włączony inspektor pracy specjalizujący się w tej tematyce.
Wyniki kontroli zostaną również wykorzystane do oceny funkcjonowania zapisów nowego rozporządzenia dotyczącego bezpieczeństwa pracy podczas obsługi żurawi i przedstawienia propozycji ewentualnych zmian legislacyjnych.
W 2020 r. inspektorzy pracy przeprowadzili 313 kontroli w miejscach wykonywania prac budowlanych wiążących się z transportem pionowym z wykorzystaniem żurawi. W 83% kontroli stwierdzono nieprawidłowości, które uregulowano środkami prawnymi. Najczęściej były to decyzje ustne, zrealizowane jeszcze w trakcie kontroli, co przyczyniło się do natychmiastowego wyeliminowania potencjalnych zagrożeń wypadkowych oraz nieprawidłowości.
źródło: PIP
Ustalenia z kontroli przeprowadzonej przez PIP
Ustalenia z kontroli przeprowadzonej przez inspektora pracy należy odpowiednio udokumentować poprzez sporządzenie protokołu pokontrolnego lub notatki urzędowej. Zasady postępowania w tym zakresie zostały szczegółowo uregulowane w przepisach art. 31 ustawy z dnia 13.04.2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1251), zwanej dalej „ustawą o PIP”.