images_MEDYCYNA_ZDROWIE_stockxpertcom_id9120372_730.jpg

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z pózn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 września 2019 r. (data wpływu 20 września 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z dofinansowaniem lub refundowaniem przez Wnioskodawcę uczestnictwa pielęgniarek i położnych w organizowanych przez inne podmioty szkoleniach oraz obowiązku sporządzenia dla każdego uczestnika szkolenia informacji PIT-8C – jest prawidłowe.


16356439826_1654f66f7e_b-SZKOLA-180.jpg

„Chodzi o egzamin zawodowy w formule 2019 r. W „Informacji o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu zawodowego przeprowadzanego z zakresu kwalifikacji zgodnie z podstawami programowymi kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r.” w rozdziale 3.13 „Zespół nadzorujący przebieg części praktycznej” znajduje się punkt 8 „Wyznaczanie egzaminatora lub egzaminatorów przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej” (jest to strona 36 „Informacji”), który mówi „Dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej, nie później niż na 2 miesiące przed pierwszym dniem terminu głównego egzaminu zawodowego, wyznacza egzaminatorów do przeprowadzenia części praktycznej egzaminu zawodowego w danej szkole, placówce, centrum lub u danego pracodawcy lub w danym podmiocie i przekazuje informacje o wyznaczonych egzaminatorach przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego”. Rozumiem, że, aby zostać wyznaczonymi egzaminatorzy muszą zgłosić swoją dostępność w elektronicznym systemie dla egzaminatorów i dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej bierze pod uwagę przy wyznaczaniu egzaminatorów tylko te osoby, które to uczyniły? Chodzi mi o to, że jeśli nie będę dostępna w danej sesji egzaminacyjnej i nie zgłoszę swojej dostępności w elektronicznym systemie dla egzaminatorów, to nie istnieje ryzyko, że zostanę wyznaczona?”

Przepis, o którym mowa w pytaniu, to …


pexels-photo-3-1024x686.jpg

 

Pracodawcy są obowiązani ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych, przy czym obowiązki w tym zakresie stanowią element katalogu podstawowych zasad prawa pracy (art. 17 k.p.) oraz zostały wyróżnione jako jedno z najważniejszych zobowiązań pracodawcy (art. 94 pkt 6 k.p.). Jednocześnie powyższe przepisy nie nakładają na pracodawcę bezwzględnego obowiązku kierowania pracowników na różnego rodzaju kursy czy szkolenia (oczywiście z wyjątkiem obligatoryjnych szkoleń w dziedzinie bhp ze względu na specyfikę konkretnego zawodu – na danym stanowisku pracy). Rola pracodawcy w tym obszarze polega przede wszystkim na tworzeniu atmosfery sprzyjającej podnoszeniu przez pracownika kwalifikacji zawodowych. Dotyczy to w szczególności dokształcania się pracowników w obrębie kwalifikacji związanych z wykonywaną przez nich pracą.

W tym miejscu należy podkreślić, że pracodawca jest bezwzględnie obowiązany realizować nałożone na niego powinności wynikające z zatrudniania uczących się pracowników młodocianych.

W aktualnym stanie prawnym zasady podnoszenia przez pracowników kwalifikacji zawodowych regulują przepisy art. 1031–1036 k.p.
Wskazane regulacje uległy zmianie – w zakresie zapisu dotyczącego urlopu szkoleniowego przysługującego pracownikowi podnoszącemu zawodowe – wprowadzonej na podstawie ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2245). Przywołana korekta legislacyjna ma charakter redakcyjny i polega na dostosowaniu postanowień kodeksowych do nowej, aktualnej terminologii przyjętej w Prawie oświatowym. Sam mechanizm prawny oraz wymiar urlopu szkoleniowego dla pracownika w znowelizowanym art. 1032 § 1 pkt 3 k.p. nie zostały natomiast zmodyfikowane.
Zmiana, o której mowa, weszła w życie z dniem 1 września 2019 r.

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz uprawnienia dokształcającego się pracownika

W art. 1031 § 1 k.p. zdefiniowano wyrażenie „podnoszenie kwalifikacji zawodowych”.

W rozumieniu k.p. podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują – na podstawie art. 1031 § 2 k.p. – określone uprawnienia, a mianowicie:

  • urlop szkoleniowy,
  • zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.

Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Urlop szkoleniowy przysługuje w wymiarze:

  • 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
  • 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
  • 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2019 r.),
  • 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Oprócz urlopu szkoleniowego oraz zwolnienia od pracy, praco-dawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia. W świetle postanowień art. 1033 k.p. świadczeniami tymi może być w szczególności pokrycie opłat za kształcenie, przyjazd na zajęcia, podręczniki i zakwaterowanie.

Umowa szkoleniowa

Zgodnie z art. 1034 § 1 k.p., pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę te zawiera się w formie pisemnej.

Nie ma obowiązku zawierania powyższej umowy, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Umowa szkoleniowa nie może jednak obejmować postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy k.p. dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Innymi słowy, w umowie pracodawca nie może np. ustalić, że pracownikowi przysługuje urlop szkoleniowy w wymiarze niższym niż określony w art. 1032 § 1 k.p. albo że za czas zwolnienia od pracy pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

Okoliczności, w których pracownik jest obowiązany do zwrotu kosztów szkolenia poniesionych przez pracodawcę z tytułu dodatkowych świadczeń

W art. 1035 k.p. ustawodawca określił przypadki, których zaistnienie rodzi po stronie pracownika obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z tytułu dodatkowych świadczeń. Zwrot kosztów, o którym mowa, następuje w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia. Oznacza to, że do zwrotu kosztów na wyżej wskazanych zasadach jest obowiązany pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

  • który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmuje podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,
  • z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia
    z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie szkoleniowej, nie dłuższym niż 3 lata,
  • który w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie szkoleniowej, nie dłuższym jednak niż 3 lata, rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn wskazanych w art. 943 k.p., czyli z powodu mobbingu,
  • który w okresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego zakończeniu, w terminie określonym w umowie szkoleniowej, nie dłuższym niż 3 lata, rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 k.p. (niewykonanie przez pracodawcę przeniesienia pracownika do innej pracy mimo takiego zalecenia wynikającego
    z orzeczenia lekarskiego lub ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika) lub art. 943 k.p. (mobbing), pomimo braku przyczyn wskazanych w tych przepisach.

Zwrot kosztów odnosi się wyłącznie do dodatkowych świadczeń (opłaty za kształcenie, przejazdy, podręczniki, czy zakwaterowanie), nie dotyczy natomiast wynagrodzenia za czas urlopu szkoleniowego oraz zwolnień od pracy.

Sytuacja prawna pracownika dokształcającego się we własnym zakresie

Pracownikowi zdobywającemu lub uzupełniającemu wiedzę i umiejętności na innych zasadach niż określone w art. 1031–1035 k.p., czyli we własnym zakresie (bez inicjatywy albo zgody pracodawcy) nie przysługują z mocy ustawy żadne świadczenia. Pracownikowi takiemu pracodawca może natomiast przyznać:

  • zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia,
  • urlop bezpłatny.

Wymiar zwolnienia oraz urlopu bezpłatnego, o których wyżej mowa, ustala się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem (art. 1036 k.p.).

Świadczenia przysługujące pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe w aspekcie podatkowym i ubezpieczeniowym

Wartość świadczeń przyznanych zgodnie z przepisami k.p. przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych – z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego – jest zwol-niona z podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. z 2019 r. poz. 1387).
Analogicznie rozwiązano kwestię oskładkowania wspomnianych świadczeń. Wynika z tego, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi wartość świadczeń przyznanych zgodnie z przepisami k.p. przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Składki odprowadza się jednak od wynagrodzeń otrzymanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych (§ 2 ust. 1 pkt 29 rozp. MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, Dz.U. Nr 161, poz. 1106, z późn. zm.).

Maciej Ofierski



INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.), art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z 2016, poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 stycznia 2017 r. (data wpływu 30 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.



Ostatnia zmiana Dz.U. 2024.600


Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 10 stycznia 2017 r.

w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych

Opracowano na podstawie; Dz.U. z 2017 r. poz. 89; z 2017 r. poz. 1607; z 2019 r. poz. 2468; z 2024 r. poz. 600

Ostatnie zmiany (Dz.U. z 2024 r. poz. 600), zaznaczone w tekście na czerwono — weszły w życie dnia 04.05.2024 r. — dotyczą §: 3, 6, 8, 9, 10, 25, 27, 28, 30, 30a (dodany) oraz zał.: 1 (Świadectwo czeladnicze), 2 (Dyplom mistrzowski), 3 (Zaświadczenie o zdaniu egzaminu), 6 (Duplikat dodatkowy) — dodany, 7 (Informacje ogólne) — dodany.

Na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2016 r. poz. 1285) zarządza się, co następuje:

§ 1.

1. Rozporządzenie określa:

1) warunki powoływania komisji egzaminacyjnych izb rzemieślniczych przeprowadzających egzamin czeladniczy, egzamin mistrzowski oraz egzamin sprawdzający wybrane kwalifikacje zawodowe w zakresie zawodu odpowiadającego danemu rodzajowi rzemiosła, o którym mowa w art. 3 ust. 3i ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle;

2) warunki dopuszczania do egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, o którym mowa w pkt 1;

3) sposób przeprowadzania egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, o którym mowa w pkt 1;

4) wysokość wynagrodzenia członków komisji egzaminacyjnych izb rzemieślniczych;

5) warunki i tryb wydawania oraz wzory świadectw czeladniczych, dyplomów mistrzowskich, zaświadczeń o zdaniu egzaminu sprawdzającego, suplementów do świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich (Europass), umieszczenie znaków graficznych informujących o poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64 i 1010), a także sposoby wydawania duplikatów i dokonywania legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz wysokość odpłatności za wykonywanie tych czynności.

2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie — należy przez to rozumieć ustawę z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle;

2) ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji — należy przez to rozumieć ustawę z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji;

3) ustawie o systemie oświaty — należy przez to rozumieć ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, z późn. zm.);

4) ustawie – Prawo oświatowe — należy przez to rozumieć ustawę z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949);

5) ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy — należy przez to rozumieć ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, 1292, 1321, 1428 i 1543);

6) egzaminie sprawdzającym — należy przez to rozumieć egzamin sprawdzający wybrane kwalifikacje zawodowe w zakresie zawodu odpowiadającego danemu rodzajowi rzemiosła, o którym mowa w art. 3 ust. 3i ustawy;

7) egzaminach — należy przez to rozumieć egzamin czeladniczy, egzamin mistrzowski i egzamin sprawdzający;

8) klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego — należy przez to rozumieć klasyfikację zawodów szkolnictwa branżowego, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe;

9) klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy — należy przez to rozumieć przepisy wydane na podstawie art. 36 ust. 8 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;

10) PRK — należy przez to rozumieć Polską Ramę Kwalifikacji, o której mowa w art. 2 pkt 16 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji;

11) znakach graficznych PRK — należy przez to rozumieć znaki graficzne informujące o przypisanym do kwalifikacji poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji i odpowiadającym mu poziomie europejskich ram kwalifikacji określone w przepisach wydanych na podstawie art. 10 ust. 4 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji;

12) komisji — należy przez to rozumieć komisję egzaminacyjną izby rzemieślniczej.

§ 2.

1. Komisję powołuje właściwy organ statutowy izby rzemieślniczej. Kadencja komisji trwa pięć lat. W przypadku konieczności uzupełnienia składu komisji w czasie trwania kadencji komisji, nową osobę powołuje się w skład komisji na okres do zakończenia kadencji komisji.

2. O powołaniu komisji izba rzemieślnicza informuje na piśmie Związek Rzemiosła Polskiego.

§ 3.

1. W skład komisji wchodzą:

1) przewodniczący komisji;

2) zastępcy przewodniczącego komisji;

3) członkowie komisji;

4) sekretarze komisji.

2. Liczba osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2–4, powoływanych do składu komisji przeprowadzających poszczególne egzaminy jest uzależniona od liczby osób przystępujących odpowiednio do egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego.

3. Przewodniczący komisji i zastępcy przewodniczącego komisji posiadają wykształcenie wyższe oraz co najmniej sześcioletni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin.

4. W przypadku braku możliwości powołania przewodniczącego komisji lub zastępcy przewodniczącego komisji spełniającego wymagania, o których mowa w ust. 3, w szczególności w przypadku egzaminu przeprowadzanego w zawodzie unikatowym, przewodniczący komisji lub zastępcy przewodniczącego komisji posiadają:

1) wykształcenie średnie lub średnie branżowe i tytuł mistrza w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu mistrza, albo

2) wykształcenie średnie lub średnie branżowe i tytuł technika w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej sześcioletni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu technika, albo

3) wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe i tytuł mistrza w zawodzie unikatowym, którego dotyczy egzamin, oraz co najmniej sześcioletni okres wykonywania zawodu, po uzyskaniu tytułu mistrza.

5. Członkowie komisji posiadają:

1) wykształcenie co najmniej zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe i tytuł mistrza w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu mistrza, albo

2) wykształcenie co najmniej średnie lub średnie branżowe i tytuł technika w zawodzie, którego dotyczy egzamin, lub w zawodzie wchodzącym w zakres tego zawodu oraz co najmniej sześcioletni okres wykonywania zawodu, którego dotyczy egzamin, lub zawodu wchodzącego w zakres tego zawodu, po uzyskaniu tytułu technika.

6. Przewodniczący komisji, zastępcy przewodniczącego komisji oraz członkowie komisji posiadają przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189), lub ukończony kurs pedagogiczny wymagany od instruktorów praktycznej nauki zawodu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy – Prawo oświatowe.

6a. Wymóg ukończenia kursu pedagogicznego, o którym mowa w ust. 6, przez przewodniczącego komisji, zastępców przewodniczącego komisji oraz członków komisji uznaje się za spełniony także w przypadku, gdy osoby te ukończyły kurs pedagogiczny wymagany od instruktorów praktycznej nauki zawodu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy o systemie oświaty.

7. Przewodniczącym komisji, zastępcami przewodniczącego komisji oraz członkami komisji mogą być także osoby, które są wpisane do ewidencji egzaminatorów, o której mowa w art. 9c ust. 2 pkt 7 ustawy o systemie oświaty, w zakresie przeprowadzania egzaminu zawodowego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie.

8. Sekretarze komisji są wyznaczani spośród pracowników organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła, posiadających co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz co najmniej roczny staż pracy w organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła. Sekretarze komisji sprawują obsługę administracyjno-biurową komisji.

9. Osoby wchodzące w skład komisji są obowiązane ukończyć szkolenie zorganizowane przez izbę rzemieślniczą, o którym mowa w art. 3 ust. 3g pkt 7 ustawy.

10. W skład komisji nie może wchodzić osoba sprawująca funkcję organu statutowego lub będąca członkiem organu statutowego izby rzemieślniczej powołującego komisję.

11. Izba rzemieślnicza prowadzi:

1) wykaz komisji przeprowadzających poszczególne egzaminy zawierający:

a) rodzaj egzaminu,

b) nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji,

c) okres kadencji komisji,

d) datę powołania komisji przez właściwy organ statutowy izby rzemieślniczej;

2) wykaz osób wchodzących w skład poszczególnych komisji zawierający:

a) dane dotyczące osób wchodzących w skład komisji:

— imię (imiona) i nazwisko,

— numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL — serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,

— adres zamieszkania,

— numer telefonu lub adres poczty elektronicznej,

b) informację o spełnieniu przez poszczególne osoby wchodzące w skład komisji warunków, o których mowa odpowiednio w ust. 3–9,

c) oznaczenie komisji,

d) rodzaj egzaminu,

e) nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji.

§ 4.

1. Komisja przeprowadza egzaminy w zespołach egzaminacyjnych, każdorazowo ustalanych przez przewodniczącego komisji w porozumieniu z izbą rzemieślniczą.

2. W skład zespołu egzaminacyjnego przeprowadzającego odpowiednio egzamin czeladniczy, egzamin mistrzowski albo egzamin sprawdzający wchodzą co najmniej cztery osoby:

1) przewodniczący komisji lub jego zastępca — jako przewodniczący zespołu egzaminacyjnego;

2) co najmniej dwóch członków komisji — jako członkowie zespołu egzaminacyjnego;

3) sekretarz komisji — jako sekretarz zespołu egzaminacyjnego.

3. (uchylony)

4. W skład zespołu egzaminacyjnego nie może wchodzić osoba pozostająca z kandydatem w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności, albo która w okresie ostatnich trzech lat pozostawała z kandydatem w stosunku pracy lub zlecenia.

5. Osoba wchodząca w skład zespołu egzaminacyjnego składa na piśmie oświadczenie do przewodniczącego komisji o zaistnieniu przesłanek, o których mowa w ust. 4.

6. Sekretarz zespołu egzaminacyjnego sprawuje obsługę administracyjno-biurową zespołu egzaminacyjnego. Sekretarz zespołu egzaminacyjnego nie uczestniczy w przeprowadzaniu egzaminu ani w ocenianiu i ustalaniu wyniku egzaminu.

§ 5.

1. Do egzaminu czeladniczego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która spełnia jeden z następujących warunków:

1) ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika jako młodociany pracownik oraz dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;

1a) jest uczniem klasy III branżowej szkoły I stopnia, w której realizuje dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników, oraz młodocianym pracownikiem zatrudnionym w celu nauki zawodu u rzemieślnika;

2) posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej, dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin;

3) jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa w art. 53c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;

4) posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;

5) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r., prowadzących kształcenie zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;

6) posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin;

7) posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie lub certyfikat kwalifikacji zawodowej, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie lub certyfikatu kwalifikacji zawodowej.

2. Uczniowi branżowej szkoły I stopnia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1a, izba rzemieślnicza wydaje zaświadczenie o przystąpieniu do egzaminu czeladniczego zawierające:

1) imię i nazwisko ucznia;

2) numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL — serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz datę urodzenia;

3) nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa branżowego, w którym uczeń przystąpił do egzaminu czeladniczego;

4) datę przystąpienia do egzaminu czeladniczego;

5) nazwę izby rzemieślniczej, która przeprowadziła egzamin czeladniczy.

§ 6.

Do egzaminu mistrzowskiego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która spełnia jeden z następujących warunków:

1) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz tytuł czeladnika lub równorzędny w zawodzie, w którym zdaje egzamin, a także:

a) co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu tytułu zawodowego, albo

b) co najmniej sześcioletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, łącznie przed uzyskaniem i po uzyskaniu tytułu zawodowego;

2) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz co najmniej sześcioletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej;

3) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz tytuł czeladnika lub równorzędny w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, a także co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu tytułu zawodowego;

4) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r. oraz tytuł mistrza w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, a także co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu tytułu mistrza;

5) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadpodstawowej, dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej działającej w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r., dających wykształcenie średnie albo średnie branżowe i kształcących w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, oraz tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, a także co najmniej dwuletni okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu tytułu zawodowego;

6) posiada dyplom ukończenia studiów na kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po uzyskaniu tytułu zawodowego.

§ 7.

Do egzaminu sprawdzającego dopuszcza się osobę, która ukończyła kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej z zakresu umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, którego dotyczy egzamin, oraz posiada zaświadczenie potwierdzające ukończenie tej formy kształcenia.

§ 8.

1. Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do egzaminu składa wniosek zawierający następujące dane:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) datę i miejsce urodzenia;

3) numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL — serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;

4) adres zamieszkania;

5) informację o spełnianiu warunków, o których mowa odpowiednio w § 5–7.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, do wniosku dołącza:

1) kopie dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa odpowiednio w § 5–7, w tym zaświadczenia dotyczące wykonywania zawodu lub świadectwa pracy, oraz przedstawia oryginały tych dokumentów w celu potwierdzenia zgodności kopii z oryginałem przez izbę rzemieślniczą lub — z upoważnienia izby rzemieślniczej — przez cech, a w przypadku gdy nie jest możliwe przedstawienie dokumentów potwierdzających okres wykonywania zawodu — oświadczenie osoby ubiegającej się o dopuszczenie do egzaminu potwierdzające wymagany okres wykonywania zawodu;

2) (uchylony);

3) potwierdzenie wniesienia opłaty za egzamin, o której mowa w art. 3 ust. 3g pkt 4 ustawy.

3. Wniosek składa się w izbie rzemieślniczej, z tym że:

1) osoba, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 1, składa wniosek w izbie rzemieślniczej, w której zrzeszony jest rzemieślnik, u którego ukończyła naukę zawodu, lub cech sprawujący z upoważnienia izby rzemieślniczej nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego, o którym mowa w art. 3 ust. 6 ustawy;

2) osoba, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 1a, składa wniosek w izbie rzemieślniczej, w której zrzeszony jest rzemieślnik, u którego realizuje naukę zawodu, lub cech sprawujący z upoważnienia izby rzemieślniczej nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego, o którym mowa w art. 3 ust. 6 ustawy.

4. Osoba, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 1, składa wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego nie później niż trzy miesiące przed terminem zakończenia nauki zawodu u rzemieślnika.

4a. Osoba, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 1a, składa wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego nie później niż trzy miesiące przed terminem zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych w branżowej szkole I stopnia, określonym w przepisach w sprawie organizacji roku szkolnego.

5. Osoba, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 3, składa wniosek o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego nie później niż na dwa miesiące przed terminem zakończenia praktycznej nauki zawodu dorosłych.

§ 9.

1. Absolwenci szkół ponadpodstawowych, dotychczasowych szkół ponadgimnazjalnych i szkół ponadpodstawowych działających w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999 r., dających wykształcenie średnie albo średnie branżowe i kształcących w zawodzie, z zakresu którego przeprowadza się egzamin czeladniczy, oraz absolwenci uczelni na kierunku studiów w zakresie odpowiadającym zakresowi zawodu, w którym zdają egzamin czeladniczy, mogą być zwolnieni ze zdawania niektórych tematów etapu teoretycznego tego egzaminu. Zwolnienie jest równoznaczne z uzyskaniem z danego tematu oceny wpisanej na świadectwie lub dyplomie ukończenia szkoły lub dyplomie ukończenia studiów.

2. W przypadku wpisanej na świadectwie lub dyplomie ukończenia szkoły oceny dopuszczającej z odpowiedniego tematu etapu teoretycznego egzaminu czeladniczego zdający uzyskuje ocenę dostateczną.

3. Laureaci sześciu pierwszych miejsc:

1) olimpiad i turniejów o zasięgu ogólnopolskim, obejmujących problematykę danego zawodu, organizowanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 8 ustawy o systemie oświaty,

2) konkursów zawodowych o zasięgu ogólnopolskim, organizowanych przez stowarzyszenia zawodowe, samorządy gospodarcze i inne organizacje gospodarcze, których regulamin i program został zatwierdzony przez Związek Rzemiosła Polskiego

— mogą być zwolnieni ze zdawania jednego z etapów egzaminu czeladniczego.

4. Jeżeli zakres olimpiady, turnieju lub konkursu zawodowego obejmuje niektóre tematy etapu teoretycznego lub zadania egzaminacyjne etapu praktycznego egzaminu czeladniczego, zwolnienie dotyczy wyłącznie tych tematów lub zadań egzaminacyjnych, które były przedmiotem olimpiady, turnieju lub konkursu zawodowego.

5. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 3 i 4, jest równoznaczne z uzyskaniem z tematów, zadań egzaminacyjnych lub etapu egzaminu czeladniczego oceny najwyższej.

6. Osoby posiadające uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy – Prawo oświatowe są zwolnione ze zdawania egzaminu mistrzowskiego z zakresu tematów, o których mowa w § 11 ust. 6 pkt 1 lit. h oraz i.

6a. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 6, przysługuje również osobom, które posiadają uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu, uzyskane na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy o systemie oświaty.

7. Uprawnienie do zwolnienia z egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego stwierdza izba rzemieślnicza.

§ 10.

1. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, w porozumieniu z izbą rzemieślniczą, ustala listy zdających egzamin czeladniczy, egzamin mistrzowski oraz egzamin sprawdzający.

2. Lista zdających zawiera:

1) rodzaj egzaminu;

2) nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji;

3) imiona, nazwiska oraz adresy zamieszkania zdających.

3. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przekazuje listę zdających członkom oraz sekretarzowi zespołu egzaminacyjnego.

§ 11.

1. Egzamin przeprowadza się w dwóch etapach: praktycznym i teoretycznym.

2. Kolejność zdawania etapów egzaminu ustala przewodniczący komisji w porozumieniu z izbą rzemieślniczą.

3. Etap praktyczny egzaminu polega na samodzielnym wykonaniu przez zdającego zadań egzaminacyjnych sprawdzających umiejętności praktyczne.

4. Etap teoretyczny egzaminu przeprowadza się:

1) w przypadku egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego — w części pisemnej i części ustnej;

2) w przypadku egzaminu sprawdzającego — w części ustnej.

5. Na egzaminie czeladniczym w etapie teoretycznym:

1) część pisemna polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:

a) rachunkowość zawodowa,

b) dokumentacja działalności gospodarczej,

c) rysunek zawodowy,

d) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

e) podstawowe zasady ochrony środowiska,

f) podstawowe przepisy prawa pracy,

g) podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem;

2) część ustna polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:

a) technologia,

b) maszynoznawstwo,

c) materiałoznawstwo.

6. Na egzaminie mistrzowskim w etapie teoretycznym:

1) część pisemna polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:

a) rachunkowość zawodowa wraz z kalkulacją,

b) dokumentacja działalności gospodarczej,

c) rysunek zawodowy,

d) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

e) podstawowe zasady ochrony środowiska,

f) podstawowe przepisy prawa pracy,

g) podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem,

h) podstawy psychologii i pedagogiki,

i) metodyka nauczania;

2) część ustna polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów:

a) technologia,

b) maszynoznawstwo,

c) materiałoznawstwo.

7. Na egzaminie sprawdzającym w etapie teoretycznym część ustna polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu:

1) umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu, którego dotyczy egzamin;

2) następujących tematów:

a) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

b) podstawowe zasady ochrony środowiska.

§ 12.

1. Zadania egzaminacyjne do etapu praktycznego egzaminu i pytania do części pisemnej oraz części ustnej etapu teoretycznego egzaminu, a także zestawy tych pytań przygotowują członkowie zespołu egzaminacyjnego, w uzgodnieniu z przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego. Zadania egzaminacyjne i pytania przygotowuje się na podstawie standardów wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 3a ustawy, albo na podstawie podstawy programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, o której mowa w art. 3 ust. 3b ustawy, w przypadku egzaminu czeladniczego przeprowadzanego w zawodzie określonym w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego.

2. (uchylony)

3. Zadania, pytania oraz zestawy pytań, o których mowa w ust. 1, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przedstawia do zatwierdzenia izbie rzemieślniczej.

4. Izba rzemieślnicza przygotowuje, przechowuje i przekazuje materiały egzaminacyjne do przeprowadzenia egzaminu w warunkach uniemożliwiających ich nieuprawnione ujawnienie.

5. Przy ustalaniu zadań egzaminacyjnych do etapu praktycznego egzaminu i miejsca ich wykonania bierze się pod uwagę niepełnosprawności zdającego.

6. Termin i miejsce przeprowadzenia etapu praktycznego oraz poszczególnych części etapu teoretycznego egzaminu ustala przewodniczący zespołu egzaminacyjnego w porozumieniu z izbą rzemieślniczą.

§ 13.

1. Czas trwania etapu praktycznego:

1) w przypadku egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego — nie może być krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni;

2) w przypadku egzaminu sprawdzającego — nie może być dłuższy niż 8 godzin.

2. Etap praktyczny egzaminu przeprowadza się u pracodawców lub w warsztatach szkoleniowych, posiadających warunki organizacyjne i techniczne niezbędne do wykonania przez zdającego zadań egzaminacyjnych.

3. W trakcie przeprowadzania etapu praktycznego egzaminu każdy zdający pracuje przy osobnym stanowisku pracy.

4. Nadzór nad wykonywaniem przez zdającego zadań egzaminacyjnych etapu praktycznego egzaminu sprawuje dwóch członków zespołu egzaminacyjnego wyznaczonych przez przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego, z których jeden sporządza kartę obserwacji i oceny etapu praktycznego.

§ 14.

1. Czas trwania części pisemnej etapu teoretycznego egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego nie może być krótszy niż 45 minut i nie może być dłuższy niż 210 minut.

2. Część pisemna etapu teoretycznego egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego odbywa się w warunkach zapewniających samodzielną pracę zdającego.

3. W części pisemnej etapu teoretycznego egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego zdający odpowiada na siedem pytań z zakresu każdego tematu egzaminu, zawartych w arkuszu egzaminacyjnym przygotowanym przez izbę rzemieślniczą. Zdający udziela odpowiedzi na karcie odpowiedzi, stanowiącej załącznik do arkusza egzaminacyjnego.

§ 15.

1. Czas trwania części ustnej etapu teoretycznego egzaminu nie może być dłuższy niż 30 minut.

2. W części ustnej etapu teoretycznego egzaminu zdający losuje jeden zestaw zawierający po trzy pytania z zakresu każdego tematu egzaminu. Na zapoznanie się z treścią pytań zdający ma około 10 minut, których nie wlicza się do czasu trwania części ustnej etapu teoretycznego egzaminu.

3. Oceny uzyskane z odpowiedzi udzielonych przez zdającego w części ustnej etapu teoretycznego egzaminu są wpisywane do karty odpowiedzi.

§ 16.

Na etap praktyczny i etap teoretyczny egzaminu zdający zgłasza się z dowodem osobistym lub innym dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym jego tożsamość.

§ 17.

Sekretarz zespołu egzaminacyjnego w szczególności:

1) powiadamia przewodniczącego i członków zespołu egzaminacyjnego o terminach i miejscach przeprowadzenia egzaminu;

2) powiadamia zdających, na co najmniej 14 dni przed ustalonym terminem egzaminu, o terminie i miejscu zdawania etapu teoretycznego oraz etapu praktycznego;

3) sprawdza warunki do przeprowadzenia egzaminu.

§ 18.

1. Szczegółowe kryteria oceniania etapu praktycznego i etapu teoretycznego egzaminu opracowuje komisja. Przewodniczący komisji przedstawia szczegółowe kryteria oceniania do zatwierdzenia izbie rzemieślniczej.

2. Oceny ustala zespół egzaminacyjny, w stopniach według następującej skali:

1) stopień celujący — 6;

2) stopień bardzo dobry — 5;

3) stopień dobry — 4;

4) stopień dostateczny — 3;

5) stopień niedostateczny — 2.

3. Ocenę etapu praktycznego ustala się na podstawie ocen wystawionych za każde zadanie egzaminacyjne.

4. Ocenę części pisemnej etapu teoretycznego ustala się na podstawie ocen wystawionych z każdego tematu odpowiednio egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego.

5. Ocenę części ustnej etapu teoretycznego ustala się na podstawie ocen wystawionych z każdego tematu egzaminu.

6. Ocenę etapu teoretycznego egzaminu ustala się:

1) w przypadku egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego — na podstawie ocen wystawionych za część pisemną i część ustną;

2) w przypadku egzaminu sprawdzającego — na podstawie oceny wystawionej za część ustną.

7. Ocenę końcową egzaminu ustala się na podstawie ocen wystawionych z obu etapów egzaminu.

§ 19.

Zdający zdał egzamin, jeżeli z etapu praktycznego i etapu teoretycznego egzaminu uzyskał co najmniej oceny dostateczne.

§ 20.

1. Ocena niedostateczna z co najmniej jednego zadania egzaminacyjnego etapu praktycznego egzaminu decyduje o niedostatecznej ocenie z tego etapu.

2. Zdający, który otrzymał ocenę niedostateczną z zadania lub zadań egzaminacyjnych etapu praktycznego egzaminu, ma prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego obejmującego to zadanie lub zadania.

3. Zdający, który otrzymał ocenę niedostateczną z tematu lub tematów części pisemnej lub ustnej etapu teoretycznego egzaminu, ma prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego obejmującego ten temat lub tematy.

4. Egzamin poprawkowy przeprowadza zespół egzaminacyjny w terminie i miejscu ustalonych przez przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego w porozumieniu z izbą rzemieślniczą. Egzamin poprawkowy przeprowadza się nie wcześniej niż miesiąc od dnia ogłoszenia wyników końcowych egzaminu.

5. Na wniosek zdającego egzamin poprawkowy może obejmować cały etap albo odpowiednio część pisemną lub część ustną etapu teoretycznego.

6. Po upływie dwóch lat od daty pierwszego egzaminu osoby, o których mowa w ust. 2 i 3, zdają egzamin w pełnym zakresie.

§ 21.

Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego informuje zdających o wynikach etapu praktycznego i etapu teoretycznego egzaminu, ogłasza wyniki końcowe egzaminu oraz informuje zdających o prawie złożenia skargi dotyczącej prawidłowości przeprowadzenia egzaminu, o której mowa w art. 3 ust. 3g pkt 6 ustawy.

§ 22.

1. Zdający może złożyć skargę dotyczącą prawidłowości przeprowadzenia egzaminu do izby rzemieślniczej w terminie trzech dni od dnia zakończenia egzaminu.

2. Izba rzemieślnicza rozpatruje skargę w terminie siedmiu dni od dnia jej otrzymania.

3. W przypadku nieuwzględnienia skargi zdający może zwrócić się o rozpatrzenie skargi do Związku Rzemiosła Polskiego, w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania odpowiedzi izby rzemieślniczej.

4. Związek Rzemiosła Polskiego rozpatruje skargę w terminie czternastu dni od dnia jej otrzymania.

§ 23.

1. W czasie egzaminu oraz podczas posiedzeń zespołu egzaminacyjnego mogą być obecni, w charakterze obserwatorów:

1) delegowani przedstawiciele ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz Związku Rzemiosła Polskiego;

2) upoważnieni przez izbę rzemieślniczą przedstawiciele organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą, do której zdający uczęszczał;

3) za zgodą przewodniczącego komisji — nauczyciele szkół prowadzących kształcenie zawodowe;

4) za zgodą przewodniczącego komisji — pracodawcy, u których odbywały się nauka zawodu lub szkolenie.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, nie uczestniczą w przeprowadzaniu egzaminu ani w ocenianiu i ustalaniu wyniku egzaminu.

3. Osoby wchodzące w skład zespołu egzaminacyjnego oraz osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do nieujawniania informacji dotyczących prac zespołu egzaminacyjnego, w tym informacji dotyczących ustalania ocen.

§ 24.

1. Osoba, która z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpiła do egzaminu albo etapu lub części etapu tego egzaminu albo która przerwała egzamin, ma prawo przystąpić do egzaminu albo odpowiednio do etapu lub jego części w kolejnych terminach przeprowadzania egzaminu w ciągu dwóch lat od daty pierwszego egzaminu.

2. Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 1, egzamin zdaje się w pełnym zakresie.

§ 25.

1. Sekretarz zespołu egzaminacyjnego sporządza indywidualny protokół egzaminu dla każdego zdającego.

2. Indywidualny protokół egzaminu zawiera:

1) nazwę i adres siedziby izby rzemieślniczej;

2) rodzaj egzaminu;

3) nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji;

4) imiona i nazwiska osób wchodzących w skład zespołu egzaminacyjnego;

5) imię i nazwisko zdającego oraz datę i miejsce jego urodzenia;

6) numer PESEL zdającego, a w przypadku braku numeru PESEL — serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;

7) daty przeprowadzenia części ustnej i części pisemnej etapu teoretycznego odpowiednio egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego albo części ustnej etapu teoretycznego egzaminu sprawdzającego;

8) daty przeprowadzenia etapu praktycznego;

9) zadania egzaminacyjne etapu praktycznego;

10) tematy części ustnej i części pisemnej etapu teoretycznego odpowiednio egzaminu czeladniczego i egzaminu mistrzowskiego albo części ustnej etapu teoretycznego egzaminu sprawdzającego;

11) oceny z każdego zadania egzaminacyjnego i tematu;

12) oceny z każdego etapu egzaminu;

13) ocenę końcową egzaminu i datę jej ustalenia;

14) informację o egzaminie poprawkowym, jeżeli zdający przystąpił do tego egzaminu;

15) podpisy osób wchodzących w skład zespołu egzaminacyjnego;

16) datę sporządzenia i podpisania protokołu;

17) informację o poziomie PRK przypisanym do kwalifikacji pełnej lub kwalifikacji cząstkowej, jeżeli znak graficzny PRK ma zostać nadrukowany na świadectwie czeladniczym lub dyplomie mistrzowskim w przypadkach, o których mowa w § 27 ust. 2 i 4.

3. Do indywidualnego protokołu egzaminu sekretarz zespołu egzaminacyjnego dołącza:

1) kartę obserwacji i oceny etapu praktycznego, o której mowa w § 13 ust. 4;

2) kartę odpowiedzi z części pisemnej etapu teoretycznego, o której mowa w § 14 ust. 3;

3) kartę odpowiedzi z części ustnej etapu teoretycznego, o której mowa w § 15 ust. 3.

4. Sekretarz zespołu egzaminacyjnego na podstawie indywidualnych protokołów egzaminu sporządza protokół zbiorczy egzaminu zawierający:

1) nazwę i adres siedziby izby rzemieślniczej;

2) rodzaj egzaminu;

3) nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji;

4) imiona i nazwiska osób wchodzących w skład zespołu egzaminacyjnego;

5) imiona i nazwiska osób, które przystąpiły do egzaminu, oraz uzyskane przez te osoby oceny końcowe;

6) podpisy przewodniczącego i sekretarza zespołu egzaminacyjnego;

7) datę sporządzenia i podpisania protokołu.

5. Do protokołu zbiorczego egzaminu sekretarz zespołu egzaminacyjnego dołącza oświadczenie, o którym mowa w § 4 ust. 5.

6. Informacje dotyczące osób, które zdały egzamin, oraz zdanego egzaminu wpisuje się odpowiednio do:

1) księgi wieczystej egzaminów czeladniczych;

2) księgi wieczystej egzaminów mistrzowskich;

3) rejestru egzaminów sprawdzających.

7. Księgi wieczyste, o których mowa w ust. 6 pkt 1 i 2, zawierają:

1) liczbę porządkową;

2) imię (imiona), nazwisko, datę oraz miejsce urodzenia osoby, która zdała egzamin czeladniczy albo egzamin mistrzowski;

3) datę egzaminu;

4) nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji;

5) ocenę końcową z egzaminu;

6) imiona i nazwiska osób wchodzących w skład zespołu egzaminacyjnego;

7) informację o poziomie PRK przypisanym do kwalifikacji pełnej lub kwalifikacji cząstkowej, jeżeli znak graficzny PRK ma zostać nadrukowany na świadectwie czeladniczym lub dyplomie mistrzowskim w przypadkach, o których mowa w § 27 ust. 2 i 4;

8) miejsce na uwagi.

8. Rejestr, o którym mowa w ust. 6 pkt 3, zawiera:

1) liczbę porządkową;

2) imię (imiona), nazwisko, datę oraz miejsce urodzenia osoby, która zdała egzamin sprawdzający;

3) wykaz potwierdzonych umiejętności zawodowych;

4) datę wystawienia zaświadczenia, o którym mowa w § 27 ust. 5.

§ 26.

1. Podstawą ustalenia wysokości wynagrodzenia osób wchodzących w skład komisji za udział w przeprowadzonym egzaminie jest opłata odpowiednio za egzamin czeladniczy, egzamin mistrzowski oraz egzamin sprawdzający, wnoszona przez osobę przystępującą do danego egzaminu. Wysokość wynagrodzenia za udział w przeprowadzonym egzaminie jednego zdającego wynosi:

1) na egzaminie czeladniczym i egzaminie mistrzowskim dla:

a) przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego — 5% podstawy,

b) członka zespołu egzaminacyjnego oraz sekretarza zespołu egzaminacyjnego — 4% podstawy;

2) (uchylony)

3) na egzaminie sprawdzającym dla:

a) przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego — 9% podstawy,

b) członka zespołu egzaminacyjnego oraz sekretarza zespołu egzaminacyjnego — 8% podstawy.

2. Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, wskazuje izba rzemieślnicza, przy której powołano komisję.

§ 27.

1. Osobie, która zdała egzamin czeladniczy, izba rzemieślnicza wydaje świadectwo czeladnicze (symbol IRz-SC/1) zgodne ze wzorem określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2. Izba rzemieślnicza nadrukowuje znak graficzny PRK w lewym dolnym rogu pierwszej strony świadectwa czeladniczego, w sposób uniemożliwiający zatarcie lub zmianę, w odniesieniu do:

1) świadectw czeladniczych, o których mowa w art. 8 pkt 4 i 4a ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji — znak graficzny PRK dla kwalifikacji pełnej na poziomie 3 PRK lub innym, odpowiednio do poziomu PRK dla kwalifikacji pełnej dla danego zawodu określonego:

a) w przepisach wydanych odpowiednio na podstawie:

— (uchylone)

— art. 46 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2019 r., albo

— art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo oświatowe, albo

b) w zgodzie, o której mowa w art. 45 ust. 8a ustawy – Prawo oświatowe, albo

c) w decyzji, o której mowa w art. 178 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe;

2) świadectw czeladniczych wydawanych osobom, które zdały egzamin czeladniczy z zakresu kwalifikacji rzemieślniczej włączonej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na podstawie art. 37 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji — znak graficzny PRK dla kwalifikacji cząstkowej odpowiednio do poziomu PRK, jaki został określony dla danej kwalifikacji rzemieślniczej włączonej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 25 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.

3. Osobie, która zdała egzamin mistrzowski, izba rzemieślnicza wydaje dyplom mistrzowski (symbol IRz-DM/1) zgodny ze wzorem określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

4. Izba rzemieślnicza nadrukowuje znak graficzny PRK dla kwalifikacji cząstkowej w lewym dolnym rogu pierwszej strony dyplomu mistrzowskiego, w sposób uniemożliwiający zatarcie lub zmianę, w odniesieniu do dyplomów mistrzowskich wydawanych osobom, które zdały egzamin mistrzowski z zakresu kwalifikacji rzemieślniczej włączonej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na podstawie art. 37 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji — odpowiednio do poziomu PRK, jaki został określony dla danej kwalifikacji rzemieślniczej włączonej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 25 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.

5. Osobie, która zdała egzamin sprawdzający, izba rzemieślnicza wydaje zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego (symbol IRz-Z/1) zgodne ze wzorem określonym w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§ 28.

1.–6. (uchylone)

7. W świadectwie czeladniczym i dyplomie mistrzowskim, w miejscu przeznaczonym na wpisanie numeru, wpisuje się liczbę porządkową, pod którą osoba, która zdała egzamin, jest wpisana w odpowiedniej księdze wieczystej, o której mowa w § 25 ust. 6 pkt 1 i 2. W zaświadczeniu o zdaniu egzaminu sprawdzającego, w miejscu przeznaczonym na wpisanie numeru, wpisuje się liczbę porządkową, pod którą osoba, która zdała egzamin, jest wpisana do rejestru, o którym mowa w § 25 ust. 6 pkt 3.

7a. W świadectwie czeladniczym, dyplomie mistrzowskim i zaświadczeniu o zdaniu egzaminu sprawdzającego, w miejscu przeznaczonym na wpisanie nazwy i symbolu cyfrowego zawodu, wpisuje się nazwę zawodu i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy albo nazwę i symbol cyfrowy zawodu ustalone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli zawód jest ujęty tylko w tej klasyfikacji.

8. (uchylony)

9. Świadectwa czeladnicze, dyplomy mistrzowskie i zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego są drukami ścisłego zarachowania.

§ 29.

1. Na wniosek osoby, która uzyskała świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski, izba rzemieślnicza wydaje suplement do świadectwa czeladniczego (Europass) albo suplement do dyplomu mistrzowskiego (Europass), sporządzony na podstawie opisu kwalifikacji absolwenta albo opisu zawodu, określonych w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie, opisu kształcenia w danym zawodzie określonym w podstawie programowej kształcenia w zawodach albo w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego albo na podstawie standardu wymagań egzaminacyjnych ustalonego przez Związek Rzemiosła Polskiego.

2. Na suplemencie wpisuje się:

1) numer odpowiednio świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego;

2) imię (imiona) i nazwisko osoby, o której mowa w ust. 1;

3) nazwę odpowiednio świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego, a w przypadku gdy suplement jest wydawany w języku obcym — także nazwę świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego w tłumaczeniu, przy czym podane tłumaczenie nie ma mocy prawnej;

4) profil umiejętności i kompetencji;

5) zawody dostępne dla posiadacza odpowiednio świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego;

6) podstawę wydania odpowiednio świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego;

7) opis przebiegu kształcenia zakończonego uzyskaniem odpowiednio świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego.

3. Na suplemencie, w miejscu przeznaczonym na zamieszczenie opisu przebiegu kształcenia zakończonego uzyskaniem świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego, podaje się informacje o odbytym przez posiadacza świadectwa czeladniczego albo dyplomu mistrzowskiego kształceniu zawodowym, będącym podstawą dopuszczenia do egzaminu czeladniczego albo egzaminu mistrzowskiego.

4. Na suplemencie, w miejscu przeznaczonym na wpisanie informacji dotyczących krajowego punktu informacyjnego, wpisuje się adres strony internetowej instytucji wyznaczonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do pełnienia funkcji Krajowego Centrum Europass.

5. Wzór suplementu do świadectwa czeladniczego (symbol IRz-II/4) określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

6. Wzór suplementu do dyplomu mistrzowskiego (symbol IRz-II/5) określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§ 30.

1. Osoba, która utraciła oryginał świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego lub zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego, może wystąpić do izby rzemieślniczej, która wydała ten dokument, z pisemnym wnioskiem o wydanie jego duplikatu. Wniosek może być złożony w postaci elektronicznej.

2. Izba rzemieślnicza sporządza duplikat świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego lub zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego na podstawie protokołu egzaminu, o którym mowa w § 25 ust. 1, oraz odpowiednio księgi wieczystej i rejestru, o których mowa w § 25 ust. 6.

3. W przypadku gdy w załącznikach nr 1–3 do rozporządzenia określono wzór dokumentu, który jest zgodny z wzorem obowiązującym w dniu wydania oryginału dokumentu, duplikat wydaje się na druku według wzoru obowiązującego dla tego dokumentu określonego odpowiednio w załączniku nr 1–3 do rozporządzenia.

3a. W przypadku gdy w załącznikach nr 1–3 do rozporządzenia nie określono wzoru dokumentu, który byłby zgodny z wzorem obowiązującym w dniu wydania oryginału dokumentu, którego duplikat ma być wydany, duplikat wydaje się na blankiecie duplikatu (symbol IRz – D/1) według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia. Na duplikacie umieszcza się informacje zgodne z treścią oryginału danego dokumentu. Na duplikacie nie umieszcza się fotografii.

3b. Na pierwszej stronie duplikatu u góry umieszcza się wyraz „Duplikat”, a na końcu dokumentu dodaje wyrazy „oryginał podpisali” i wymienia nazwiska osób, które podpisały oryginał dokumentu, którego duplikat jest wydawany, lub stwierdza nieczytelność podpisów oraz wpisuje się datę wydania duplikatu i opatruje odciskiem pieczęci urzędowej — w przypadku duplikatu świadectwa czeladniczego i dyplomu mistrzowskiego albo pieczęci izby rzemieślniczej — w przypadku duplikatu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego.

4. (uchylony)

5. W odpowiedniej księdze wieczystej, o której mowa w § 25 ust. 6 pkt 1 i 2, należy umieścić adnotację o wydaniu duplikatu świadectwa czeladniczego lub dyplomu mistrzowskiego, a w rejestrze, o którym mowa w § 25 ust. 6 pkt 3 — adnotację o wydaniu duplikatu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego.

6. Duplikat ma moc oryginału i może być wystawiony ponownie.

7. W przypadku likwidacji izby rzemieślniczej duplikat świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego albo zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego wydaje izba rzemieślnicza wskazana przez Związek Rzemiosła Polskiego.

8. Jeżeli brak jest dokumentacji przebiegu egzaminu lub nie jest ona wystarczająca do wystawienia duplikatu, odtworzenie oryginału świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego lub zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego może nastąpić na podstawie przepisów o odtworzeniu dyplomów i świadectw ukończenia nauki, w drodze postępowania sądowego.

§ 30a.

Informacje ogólne dotyczące wydawania świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego, zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego, suplementu do świadectwa czeladniczego i suplementu do dyplomu mistrzowskiego oraz duplikatu świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego i zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego, a także opis zabezpieczeń przed fałszerstwem dokumentów publicznych, określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

§ 31.

1. Legalizacji (uwierzytelnienia) świadectw czeladniczych, dyplomów mistrzowskich i zaświadczeń o zdaniu egzaminu sprawdzającego przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą dokonuje Związek Rzemiosła Polskiego.

2. Legalizacja (uwierzytelnienie) polega w szczególności na poświadczeniu autentyczności podpisu i charakteru, w jakim działała osoba podpisująca świadectwo czeladnicze, dyplom mistrzowski albo zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub dokonująca uwierzytelnienia tego świadectwa, dyplomu albo zaświadczenia, oraz tożsamości pieczęci albo stempla, którym jest opatrzone to świadectwo, dyplom albo zaświadczenie.

3. W klauzuli legalizacyjnej (uwierzytelniającej) zamieszcza się:

1) podpis osoby upoważnionej do legalizacji (uwierzytelnienia) świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego albo zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego;

2) pieczęć imienną;

3) pieczęć urzędową Związku Rzemiosła Polskiego;

4) nazwę miejscowości, w której znajduje się siedziba Związku Rzemiosła Polskiego;

5) datę dokonania legalizacji (uwierzytelnienia).

§ 32.

1. Świadectwa czeladnicze, dyplomy mistrzowskie i zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego są wydawane przez izby rzemieślnicze nieodpłatnie.

2. Za wydanie duplikatu świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego albo zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego oraz za legalizację (uwierzytelnienie) świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego albo zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego przeznaczonego do obrotu prawnego z zagranicą pobiera się opłatę w wysokości równej kwocie opłaty skarbowej od legalizacji dokumentu.

§ 33.

Komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych powołane na podstawie dotychczasowych przepisów działają do końca kadencji, na którą zostały powołane.

§ 34.

Wnioski o dopuszczenie do egzaminu czeladniczego albo egzaminu mistrzowskiego złożone i nierozpatrzone na podstawie dotychczasowych przepisów rozpatruje się na podstawie niniejszego rozporządzenia.

§ 35.

Do dnia 30 czerwca 2017 r. izby rzemieślnicze mogą wydawać świadectwa czeladnicze, dyplomy mistrzowskie i zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego według wzorów określonych w dotychczasowych przepisach, przy czym na świadectwach czeladniczych i dyplomach mistrzowskich umieszcza się znak graficzny PRK w sposób określony odpowiednio w § 27 ust. 2 i 4.

§ 36.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 15 stycznia 2017 r.*

* Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz. U. poz. 1117), które traci moc z dniem 15 stycznia 2017 r. zgodnie z art. 111 pkt 1 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64 i 1010).