Ostatnie dni to znaczny spadek liczby zakażeń koronawirusem w Polsce. Wszystko za sprawą naszego odpowiedzialnego zachowania oraz szczepień przeciw COVID-19, które są najskuteczniejszą bronią w walce z wirusem.
Od 1 marca zaczną obowiązywać łagodniejsze zasady bezpieczeństwa. Brak limitu osób w sklepach, restauracjach i ponowne otwarcie klubów i dyskotek – sprawdź, co się zmieni!
W okresie obowiązkowej kwarantanny (lub izolacji w warunkach domowych) nie jest możliwe jednoczesne pobieranie przez ubezpieczonego pracownika wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego oraz wynagrodzenia za pracę wykonywaną zdalnie (bądź stacjonarnie) – wyjaśniło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.
Interpelacja nr 29279 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie wypłacania zasiłku chorobowego podczas przebywania na kwarantannie w dni wolne od pracy
Szanowna Pani Minister!
Do mojego biura poselskiego zgłosiło się wiele osób, które w ostatnich tygodniach znajdowały się na kwarantannie z powodu otrzymanego skierowania na test na Covid-19. W momencie skierowania pracownika na test lub nałożenia na niego kwarantanny przez sanepid fakt ten automatycznie pojawia się na koncie pracodawcy w PUE. Za okres kwarantanny pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% pensji. Przepisy pozwalają co prawda na pracę podczas kwarantanny, ale w uzgodnieniu z pracodawcą. W praktyce oznacza to, że gdy na pracownika zostaje nałożona kwarantanna w dzień wolny od pracy – np. sobotę lub niedzielę, nie ma on możliwości złożyć u pracodawcy stosownego oświadczenia i dokonać uzgodnienia, że będzie wykonywał pracę podczas przebywania na kwarantannie. W związku z czym za te dni – przecież wolne od pracy – nie otrzymuje on pełnego wynagrodzenia, a jest mu wypłacany zasiłek chorobowy.
Sytuacja jest jeszcze bardziej absurdalna, gdy na osobę nakładana jest kwarantanna w momencie skierowania jej na test na przykład w sobotę, a po otrzymaniu wyniku negatywnego w niedzielę kwarantanna się kończy. W takiej sytuacji pracownik, który nie świadczy pracy w weekend, otrzyma za ten okres zasiłek chorobowy, mimo że były to dni wolne od pracy.
Proszę o wyjaśnienie: Czy Ministerstwo dostrzega absurdalność tych przepisów? Czy w związku z tym planujecie Państwo ich zmianę?
Posłanka Hanna Gill-Piątek
11 grudnia 2021 r.
Odpowiedź na interpelację nr 29279 w sprawie wypłacania zasiłku chorobowego podczas przebywania na kwarantannie w dni wolne od pracy
Szanowna Pani Marszałek,
w odpowiedzi na interpelację Posła na Sejm RP Pani Hanny Gill-Piątek (Polska 2050), nr: 29279, w sprawie wypłacania zasiłku chorobowego podczas przebywania na kwarantannie w dni wolne od pracy, uprzejmie przedstawiam, co następuje.
Wynagrodzenie chorobowe i/lub zasiłek chorobowy dla osób objętych m.in. obowiązkową kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych przyznawany jest w trybie i na zasadach określonych ustawą z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą zasiłkową”.
Ustawa zasiłkowa określa zasady ustalania prawa do zasiłków, ich wysokości oraz zasady wypłaty zasiłków dla wszystkich osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu określonemu ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.) – m.in. dla pracowników.
Obecnie ubezpieczeni pracownicy pomimo poddania ich obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych mają możliwość wykonywania pracy zdalnej. Ustawodawca wprowadził to szczególne uprawnienie do porządku prawnego na mocy art. 4h i art. 4ha ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.) – zwanej dalej „specustawą”.
Zatem w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych – mogą – za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie.
W takiej sytuacji, pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe, ani inne świadczenie pieniężne z tytułu choroby przyznawane w trybie i na zasadach określonych w ustawie zasiłkowej. W zamian za to pracodawca jest obowiązany wypłacić pracownikowi pełne wynagrodzenie za pracę wykonaną zdalnie (w okresie trwania kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych) tj. zgodnie z treścią art. 80 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 2020 poz. 1320, z późn. zm).
Ponadto możliwa rezygnacja przez pracownika z wykonywania pracy zdalnej w okresie nałożonej kwarantanny lub izolacji, nie powoduje utraty przez ubezpieczonego prawa do świadczeń chorobowych w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku. Oznacza to, że prawo do wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego za czas obowiązkowej kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych jest zagwarantowane ustawowo i to niezależnie od decyzji ubezpieczonego w przedmiocie podjęcia pracy w formie zdalnej.
Natomiast a contrario (na zasadzie przeciwieństwa) nie jest obowiązkiem pracownika świadczenie w ww. czasie – pracy zdalnej. Jest to jego wyłączne uprawnienie, z którego ubezpieczony pracownik może skorzystać, jednakże na warunkach określonych w wiążącej go z pracodawcą umowie o pracę i za jego zgodą. Tym samym za dni, w których pracownik świadczy pracę zdalnie – zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy – przysługuje mu pełne wynagrodzenie (zamiast świadczeń chorobowych). Innymi słowy to odpowiednie postanowienia umowy zawartej z pracodawcą albo zatrudniającym decydują o tym, czy jest możliwe świadczenie pracy zdalnej (w tym także stacjonarnej) w dniach wolnych od pracy np. w sobotę, niedzielę.
Dodatkowo, w okresie obowiązkowej kwarantanny (lub izolacji w warunkach domowych) w myśl przepisów ubezpieczeniowych nie jest możliwe jednoczesne pobieranie przez ubezpieczonego pracownika wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego oraz wynagrodzenia za pracę wykonywaną zdalnie (bądź stacjonarnie).
Wskazane powyżej przepisy ustawy zasiłkowej, Kodeksu pracy oraz specustawy są jednoznaczne i w pełni spójne oraz nie wymagają ingerencji ustawodawcy w sytuacji przedstawionej przez panią poseł.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej
Stanisław Szwed
Warszawa, 30 grudnia 2021 r.
źródło: sejm.gov.pl
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres sprawowania opieki nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną w związku z wprowadzeniem do dnia 27 lutego 2022 r. nauki zdalnej w szkołach podstawowych (klasy V-VIII) i ponadpodstawowych, w tym szkołach podstawowych specjalnych (klasy V-VIII), a także w szkołach ponadpodstawowych specjalnych, w tym funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej.
Rodzicom dzieci do lat 8 przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy, jeżeli rodzic sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem w przypadku:
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do której uczęszcza dziecko, ale również w przypadku ich ograniczonego funkcjonowania, gdy placówki te nie mogą zapewnić opieki albo w przypadku braku możliwości sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19 przysługuje ubezpieczonym rodzicom dzieci w wieku:
Dotyczy to także rodziców lub opiekunów pełnoletnich osób niepełnosprawnych zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad dorosłymi osobami niepełnosprawnymi przysługuje również w przypadku, gdy placówka jest otwarta, ale nie może zapewnić opieki, np. ze względu na ograniczenie w liczbie podopiecznych.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeśli drugi rodzic może zapewnić opiekę dziecku lub osobie niepełnosprawnej, bo np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego czy urlopu wychowawczego.
Aby otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy trzeba złożyć oświadczenie o sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną w związku z wprowadzeniem nauki zdalnej w szkole (ZDO).
Pracownicy, zleceniobiorcy składają oświadczenie do swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy.
Osoby prowadzące działalność pozarolniczą albo osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność składają oświadczenie w ZUS. Jeśli mają konto na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, to mogą wysłać oświadczenie do ZUS elektronicznie. Mogą wykorzystać wniosek ZAS-58 Wniosek o udzielenie wyjaśnień/Wniosek o wydanie decyzji/Skarga w sprawie świadczeń z tytułu choroby, macierzyństwa lub zasiłku pogrzebowego.
Bez oświadczenia ZUS albo płatnik składek nie wypłaci zasiłku.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2022 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 230).
Źródło: ZUS
„Pracownik dnia 25.12.2021 r. miał test na covid (konieczny w związku z wyjazdem za granicę), w związku z tym na koncie ZUS pojawiła się informacja o kwarantannie na 25.12-26.12 (dni wolne dla pracownika). Pracownik nie chcę by te dni były liczone jak zwolnienie chorobowe, pracodawca też się na to zgadza. Czy można pominąć ten fakt w wypłacie, czy można zlecić pracę zdalną, mimo że były to dni wolne pracownika? Czy jednak należy skorygować wypłatę i wyliczyć dwa dni wynagrodzenia chorobowego?”
W opisanym przypadku należy …
Osoba objęta ubezpieczeniem chorobowym ma prawo do zasiłku w razie konieczności opieki nad chorym dzieckiem, w tym także gdy dziecko zostało poddane izolacji lub kwarantannie. Z zasiłku opiekuńczego może również skorzystać …
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi i opinie dotyczące trudności, z jakimi zmagają się szkoły, uczniowie i nauczyciele od początku tego roku szkolnego.
Najczęściej dotyczą one stosowania kwarantanny oraz licznych przerw w nauce stacjonarnej. Rośnie bowiem liczba szkół, które zmuszone są przejść w tryb hybrydowy lub zdalny.
Nauczyciele zgłaszają przede wszystkim …
Jeśli rodzic musi zaopiekować się chorym dzieckiem i lekarz wystawi mu zaświadczenie lekarskie, to ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Liczba dni, za które przysługuje ten zasiłek zależy od wieku i niepełnosprawności dziecka. Zasiłek opiekuńczy można otrzymać maksymalnie przez:
Rodzic ma prawo do zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności opieki nad dzieckiem, które zostało poddane kwarantannie lub izolacji domowej (na podstawie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Konieczność izolacji lub kwarantanny dziecka jest traktowana jak choroba dziecka.
Zasiłek opiekuńczy w razie konieczności izolacji lub kwarantanny dziecka przysługuje w takim samym wymiarze jak w przypadku opieki nad chorym dzieckiem (zależy od wieku i niepełnosprawności dziecka).
Zasiłek opiekuńczy można również otrzymać w razie konieczności opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 lat w sytuacjach ściśle określonych w przepisach, m.in. w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko. Przez zamknięcie placówki rozumie się zamknięcie całej placówki, a także zamknięcie np. klasy lub grupy przedszkolnej. Zamknięcie placówki jest nieprzewidziane, jeśli ubezpieczony dowiedział się o nim w terminie krótszym niż 7 dni przed jej zamknięciem.
Zasiłek opiekuńczy za opiekę nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8 przysługuje maksymalnie przez 60 dni w roku kalendarzowym.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeśli nie ma innych osób, które są we wspólnym gospodarstwie domowym i mogą zapewnić opiekę dziecku. Nie dotyczy to jednak opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat – w takiej sytuacji zasiłek przysługuje nawet wtedy, gdy inni członkowie rodziny mogliby zapewnić dziecku opiekę.
Za członka rodziny, który jest we wspólnym gospodarstwie domowym i może zapewnić opiekę dziecku nie uważa się:
Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Natomiast gdy opieka dotyczy wyłącznie dzieci z niepełnosprawnością (w wieku od 8 do 18 lat, a gdy są chore – od 14 do 18 lat) i innych chorych członków rodziny (w wieku od 14 lat), łączny okres wypłaty zasiłku wynosi maksymalnie 30 dni.
Wymienione limity dni, za które przysługuje zasiłek opiekuńczy, nie zależą od:
Źródło: ZUS1
Czy wszyscy muszą odbyć kwarantannę po powrocie do kraju? Kto jest zwolniony z odbywania kwarantanny wjazdowej i na jakich zasadach?
Powoli odmrażane są niektóre działy gospodarki, w tym również turystyka i transport. Pamiętać jednak należy, że powrót zza granicy wiąże się z koniecznością odbycia kwarantanny. Kwarantanna wjazdowa dotyczy nie tylko osób podróżujących za granicę w celach turystycznych, ale też pracowników odbywających podróże służbowe.
„Bardzo proszę o poradę w kwestii konieczności wykonywania testów na obecność koronawirusa wśród nauczycieli szkoły/przedszkola i pracowników niepedagogicznych. Czy testy są obowiązkowe? Czy jeśli pracownik nie podda się takowemu badaniu czy może powrócić do pracy z dziećmi w przedszkolu i kl. I-III? W komunikacji MEN są sprzeczne informacje. W jednym miejscu podaje się, że testy są dobrowolne, w innym minister wypowiada się publicznie, że wszyscy pracownicy wracający do pracy po feriach mają się przebadać. Jakie stanowisko powinnam przyjąć ja, jako dyrektor szkoły/przedszkola? Na 12 osób pracujących w przedszkolu i kl. I-III tylko jedna osoba zgodziła się wykonać test. Pozostali pracownicy odmówili argumentując niewiarygodnością testów.
Drugie pytanie dotyczy uczniów w kl. III-VIII, którzy od początku nauki zdalnej mają problem z łączeniem się na zdalne lekcje i po feriach chcą wnioskować o możliwość realizacji nauki fizycznie w szkole. Takich uczniów mamy kilku. Jakie są wytyczne w sprawie zdalnego nauczania? Czy w takiej sytuacji nauczyciel wraca do pracy fizycznie do szkoły i prowadzi jednocześnie lekcje z klasą i z jednym uczniem siedzącym w klasie?”
Na stronach Ministerstwa Edukacji i Nauki znajdują się informacje o trwających już od poniedziałku – 11 stycznia 2021 r. testach przesiewowych na obecność SARS-Cov-2 dla nauczycieli klas I-III szkół podstawowych, nauczycieli szkół specjalnych i pracowników obsługi administracyjnej szkół. To co wymaga podkreślenia – badania potrwają do 15.01.2021 r. i są badaniami …
Od 24 października 2020 r. podstawą wypłaty świadczeń chorobowych osobie poddanej kwarantannie albo izolacji domowej jest informacja w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP) o objęciu tej osoby kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych.
ZUS pozyskuje dane z tego systemu i udostępnia je płatnikom składek na ich profilach na portalu PUE ZUS. Dostęp do informacji o kwarantannie lub izolacji na swoim profilu na PUE ZUS ma również ubezpieczony.
Dane dotyczą osób, których kwarantanna lub izolacja trwała 22 października albo zacznie się po tym dniu.
Dane są udostępniane na portalu PUE ZUS odpowiednio w panelu Płatnika oraz w panelu Ubezpieczonego, w nowej zakładce [Kwarantanna, izolacja domowa].
Zakładka będzie widoczna tylko u osób, które zostały objęte kwarantanną lub izolacją domową oraz u płatników składek, którzy zatrudniają osoby, u których takie zdarzenie wystąpiło.
Płatnik składek będzie miał dostęp do listy takich zdarzeń u swoich pracowników. Prezentowane na liście dane będzie mógł filtrować i zapisać w postaci pliku xls, csv, pdf, txt, xml.
Więcej informacji o nowej funkcji dla płatnika składek (plik docx 750kb).
Więcej informacji o nowej funkcji dla osoby ubezpieczonej (plik doc 362kb).
Świadczenie chorobowe wypłacane przez ZUS
Aby otrzymać świadczenie chorobowe z ZUS, trzeba złożyć wniosek o zasiłek chorobowy bezpośrednio do Zakładu lub za pośrednictwem swojego pracodawcy. Wniosek można wypełnić i wysłać elektronicznie za pośrednictwem PUE ZUS.
ZUS – po otrzymaniu wniosku – zweryfikuje informację o kwarantannie lub izolacji domowej w oparciu o odpowiednie dane z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia (EWP).
Świadczenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę
Do wypłaty świadczenia wystarczy informacja o kwarantannie lub izolacji, która będzie znajdować się w panelu Płatnika w zakładce [Kwarantanna, izolacja domowa].
Jeśli zdarzy się, że osoba ubezpieczona przebywa na kwarantannie lub w izolacji domowej, a na profilu pracodawcy na PUE ZUS nie będą widoczne odpowiednie dane o jej sytuacji, to osoba ta w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych powinna złożyć płatnikowi składek pisemne oświadczenie. W oświadczeniu powinna potwierdzić, że odbyła obowiązkową kwarantannę albo izolację w warunkach domowych. Takie oświadczenie stanowi podstawę do wypłaty świadczeń w razie choroby przez płatnika składek po potwierdzeniu informacji zawartych w oświadczeniu w Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Ważne!
Ponieważ podstawą do wypłaty świadczenia chorobowego jest informacja z systemu, osoby, które zostały skierowane na kwarantannę lub są objęte izolacją domową i które ubiegają się o wypłatę świadczeń chorobowych, nie muszą dostarczać papierowej decyzji sanepidu do ZUS lub do swojego pracodawcy. Nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej. Powinny jednak pamiętać o poinformowaniu swojego pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy. Informację tę mogą przekazać na przykład telefonicznie lub mailowo.
Od 3 listopada 2020 r. osoba współzamieszkująca lub prowadząca wspólne gospodarstwo z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2 ma obowiązek poddać się kwarantannie. Taka kwarantanna rozpoczyna się od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu przez osobę zakażoną i kończy się 7 dni po zakończeniu izolacji osoby zakażonej.
W takim przypadku organ inspekcji sanitarnej nie wydaje decyzji. Podstawą do wypłaty świadczeń chorobowych (wynagrodzenia za czas choroby, zasiłku chorobowego) jest złożone przez ubezpieczonego oświadczenie o konieczności odbycia kwarantanny.
Oświadczenie powinno zawierać:
Pracodawca lub ZUS może wystąpić do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie informacji zawartych w oświadczeniu.
Jeśli zasiłek chorobowy wypłaca ZUS, płatnik składek jak najszybciej (nie później niż w terminie 7 dni) powinien przekazać oświadczenie ubezpieczonego do ZUS. Może to zrobić za pośrednictwem portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. W takim przypadku skan lub zdjęcie oświadczenia potwierdzonego za zgodność z oryginałem dołącza do zaświadczenia Z-3 / Z-3a.
Osoby prowadzące działalność pozarolniczą i osoby z nimi współpracujące składają oświadczenie w ZUS. Oświadczenie może być przekazane elektronicznie – za pośrednictwem portalu PUE ZUS wraz z wnioskiem ZAS-53 Wniosek o zasiłek chorobowy. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie podpisanego oświadczenia.
Ubezpieczony może wystąpić o zasiłek opiekuńczy, jeśli opiekuje się przebywającym na kwarantannie lub objętym izolacją w warunkach domowych:
Kwarantanna lub izolacja dziecka lub innego członka rodziny są traktowane tak jak choroba dziecka lub innego członka rodziny.
Od 24 października 2020 r. podstawą do wypłaty zasiłku opiekuńczego jest oświadczenie ubezpieczonego o konieczności opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny przebywającym na kwarantannie lub w izolacji w warunkach domowych.
Oświadczenie powinno zawierać:
Pracodawca albo ZUS może wystąpić do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie informacji zawartych w oświadczeniu.
Podstawa prawna:
Źródło: ZUS
