arm-1293300_640.png

Ministerstwo Edukacji i Nauki przedstawiło pakiet propozycji, które mają radykalnie podnieść prestiż zawodu nauczyciela i przyciągnąć do pracy w szkołach młodych ludzi, a jednocześnie ograniczyć biurokrację i zapewnić większe wsparcie uczniom. Zaproponowane rozwiązania obejmują przede wszystkim zmianę systemu wynagradzania i rozliczania czasu pracy nauczycieli oraz uproszczenie ścieżki awansu zawodowego.


laptop-2562361_640.jpg

Czy komisje dyscyplinarne, które mogą zdecydować o losie nauczyciela: zwolnieniu z pracy albo nawet pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu, są merytorycznie przygotowane do wykonywania tego zadania i wymierzania kar? Czy problemem nie jest brak przygotowania w zakresie postępowania karnego, a także brak specjalistycznych szkoleń, w tym praktycznych, wprowadzających do sprawowania tak ważnych funkcji, jak: rzecznik dyscyplinarny i jego zastępca, przewodniczący komisji dyscyplinarnej i jego zastępca, członkowie komisji dyscyplinarnych?

Jak definiować godność zawodu?

Ramy odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli wyznacza …


classroom-435227_640.jpg

Na te zajęcia szkoły dostają dodatkowe dotacje, a jednocześnie nie uwzględnia się ich w arkuszu organizacji. Jak wyglądają arkusze szkolne, jakie są zasady zatrudniania nauczycieli prowadzących te zajęcia, jaka jest stawka za te zajęcia, dla kogo mogą być prowadzone? Wszystko to wyjaśniamy w kolejnej części publikacji. Zapraszamy:

W dniu 29 maja weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, które wprowadziło możliwość prowadzenia dla uczniów zajęć wspomagających.

Zmiana polega na …


woman-5462074_640.jpg

Po opublikowaniu raportu Najwyższej Izby Kontroli wśród wielu problemów polskiej oświaty głośno zaczęto wymieniać także i ten: coraz większe braki kadrowe w szkołach i próby radzenia sobie z nimi poprzez nadmierne obciążanie nauczycieli godzinami ponadwymiarowymi, brak pomysłów na to, jak zachęcić nauczycieli do pozostania w zawodzie, a studentów do wybierania kierunków pedagogicznych.

Zauważono też problemy z dostępem do pomocy dydaktycznych, zmuszające nauczycieli do zaopatrywania się w niezbędne wyposażenie z własnej kieszeni. Resort edukacji od lat powtarza, że aby przyciągnąć do pracy w szkole młodych ludzi z odpowiednim wykształceniem, trzeba podnieść atrakcyjność zawodu nauczyciela. Związki zawodowe są jednak zdania, że proponowane przez MEiN zmiany w statusie zawodowym nauczycieli nie uzdrowią obecnej sytuacji w oświacie, a wręcz przeciwnie – przyniosą odwrotny skutek: jeszcze większy deficyt kadr.



Powinno się jednak przy tym uwzględniać potrzeby i wrażliwość wszystkich uczniów i rodziców, a nie ma przeszkód prawnych, by zajęcia te były pierwszą lub ostatnią godziną lekcyjną – tak Rzecznik Praw Obywatelskich komentuje sytuację w liceum, w którym w jednej z klas na lekcje religii uczęszcza sześcioro uczniów, a pozostałych dwadzieścioro dwoje oczekuje w tym czasie w bibliotece na kolejne obowiązkowe zajęcia.

Mimo że religia nie jest przedmiotem obowiązkowym, została w tej szkole umieszczona w środku zajęć lekcyjnych. RPO przyznaje, że do jego biura regularnie wpływają wnioski w podobnych sprawach, zawierające postulat umieszczania lekcji religii na pierwszych i ostatnich godzinach.

Rodzice, których dzieci nie chodzą na religię, zwracają uwagę na uciążliwą konieczność oczekiwania na dalsze zajęcia na tzw. okienkach. Wskazują na pojawiające się u dzieci poczucie wykluczenia w związku z koniecznością spędzania tych godzin w świetlicy czy bibliotece.

Faktem jest, że rozporządzenie MEN z dn. 14.04.1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach – Dz.U. z 2020 r. poz. 983, nie formułuje obowiązku umieszczania zajęć religii i etyki na pierwszych i ostatnich godzinach lekcyjnych. Jednocześnie jednak nie ustanawia zakazu takiego ich planowania. „Wprost przeciwnie – uważa RPO – z całości regulacji wykładanej w świetle postanowień Konstytucji oraz standardów międzynarodowych można wywieść zalecenia konstruowania planu lekcji w taki sposób, aby lekcje religii organizowane były w sposób zapewniający poszanowanie praw wszystkich uczniów”.

Rzecznik poprosił więc dyrektorkę wspomnianego liceum o informację, czy podczas tworzenia planów lekcji uwzględniono postulat planowania religii przed pozostałymi zajęciami lub po nich, a także czy zmieniono plan zajęć w klasie, w której na religię uczęszcza zdecydowana mniejszość uczniów.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego


czarnek-mein.jpg

Dnia 19 października podczas konferencji prasowej Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek podsumował swoje najważniejsze działania zrealizowane w pierwszym roku urzędowania. Wśród kluczowych inicjatyw z obszaru oświaty i wychowania szef MEiN mówił m.in. o: programie Laboratoria Przyszłości, przedsięwzięciu „Poznaj Polskę”, Narodowym Programie Wsparcia Uczniów po Pandemii oraz odbiurokratyzowaniu pracy nauczycieli.

Odnosząc się z kolei do najważniejszych inicjatyw związanych z nauką i szkolnictwem wyższym, minister Przemysław Czarnek zwrócił uwagę m.in. na Pakiet Wolności Akademickiej, wsparcie dla uczelni na przeciwdziałanie skutkom pandemii czy przygotowanie programu „Rozwój czasopism naukowych”.

– Zaczynam od tego, co było przygotowane jeszcze wiosną tego roku i jest realizowane w tym momencie, czyli program wsparcia szkół i uczniów po pandemii – powiedział minister.

Podkreślił, że działania realizowane w programie są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu i utrwaleniu materiału.

W swoim wystąpieniu szef MEiN zwrócił także uwagę na popularność programu „Poznaj Polskę” wśród uczniów i nauczycieli. Dodał, że przedsięwzięcie będzie kontynuowane w kolejnych miesiącach, aby jak największa grupa dzieci i młodzieży mogła korzystać z dofinansowania do wycieczek szkolnych.

– Chcę państwa poinformować, że dokładamy kolejne miliony złotych. W przyszłym tygodniu będzie ogłoszenie i kolejny nabór na wycieczki jeszcze tegoroczne. A na przyszły rok będziemy mieć sto kilkadziesiąt milionów złotych na program „Poznaj Polskę”. Zatem wyjazdy dopiero się rozpoczęły i będą kontynuowane w kolejnym roku kalendarzowym – mówił minister Przemysław Czarnek.

Podsumowując najważniejsze inicjatywy związane z oświatą i wychowaniem, Minister Edukacji i Nauki mówił także o programie Laboratoria przyszłości, nowej edycji programu Aktywna tablica, odbiurokratyzowaniu pracy nauczycieli czy wsparciu na naukę zdalną.

Odnosząc się z kolei do działań w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego, minister Przemysław Czarnek powiedział o Pakiecie Wolności Akademickiej, miliardzie złotych na podwyżki dla pracowników szkół wyższych czy dodatkowym wsparciu dla uczelni na przeciwdziałanie skutkom pandemii. Nawiązał także do zmiany w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym, która pozwala przekwalifikować państwowe wyższe szkoły zawodowe na akademie nauk stosowanych z uprawnieniami do kształcenia w zakresie pedagogicznym, a także do programu „Rozwój czasopism naukowych”.

– Program „Rozwój czasopism naukowych” za blisko 40 mln zł wychodzi naprzeciw oczekiwaniom polskich redaktorów czasopism naukowych. Wiosną tego roku dokonaliśmy reformy punktacji czasopism naukowych, która często uniemożliwiała publikowanie badań naukowych. Za kilka tygodni czeka nas kolejna. Wszystko po to, żeby uwolnić polską naukę, aby naukowcy mogli publikować swoje wyniki – wskazywał Minister Edukacji i Nauki.

Szef MEiN zwrócił uwagę, że cele, które uzgadniał z premierem Mateuszem Morawieckim przed objęciem stanowiska, będą realizowane w kolejnych miesiącach urzędowania. Wszystkie punkty, które zostały założone tuż przed objęciem urzędu i zostały uzgodnione z premierem, zostały zrealizowane, kolejne będą realizowane w kolejnych miesiącach.

Podsumowanie najważniejszych działań Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka związanych z oświatą i wychowaniem w pierwszym roku urzędowania 

Najważniejsze działania ministra Przemysława Czarnka w obszarze nauki oraz szkolnictwa wyższego w pierwszym roku urzędowania

Materiały:

Działania Ministra Edukacji i Nauki
Działania​_Ministra​_Edukacji​_i​_Nauki.pdf 7.82MB

 

  • Laboratoria Przyszłości

Program Laboratoria Przyszłości z budżetem 1 mld zł na zakup drukarek 3D, mikrokontrolerów, i robotów, dofinansowanie wycieczek szkolnych w ramach przedsięwzięcia „Poznaj Polskę”, Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii, dodatkowe wsparcie finansowe 500 zł dla nauczycieli zaangażowanych w pracę zdalną z uczniami to tylko niektóre z działań związanych z oświatą i wychowaniem, które zrealizował minister Przemysław Czarnek w pierwszym roku swojego urzędowania. W tym czasie Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało także zmiany w nadzorze pedagogicznym oraz propozycje zmian w zakresie pragmatyki dla nauczycieli, które przełożą się na wzrost wynagrodzeń od 01.09.2022 r.

Nowy program rządowy ogłoszony przez MEiN wraz z Centrum GovTech. To środki finansowe na nowoczesny sprzęt dla polskich szkół, tj.: drukarki 3D, mikrokontrolery, roboty czy sprzęt do nagrań. Program realizuje jeden z postulatów „Polskiego Ładu” i jest finansowany z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Na jego realizację przeznaczymy 1 mld zł! Łącznie z inicjatywy skorzysta ponad 3 miliony uczniów uczących się w niemal 15 000 szkół.

  • Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności ‒ SOWA

To pilotażowy projekt MEiN oraz Centrum Nauki Kopernik zapoczątkowany w sierpniu 2020 r., który poprzedza utworzenie zapowiadanych w „Polskim Ładzie” Małych Centrów Nauki. Przeznaczono na ten cel 44 mln zł. Zakłada on stworzenie do 2023 r. ogólnopolskiej sieci lokalnych minicentrów nauki, w których zgodnie z innowacyjnym podejściem praktykowanym od lat w CNK wiedzę zdobywa się poprzez samodzielne poszukiwanie i eksperymentowanie.

  • Program „Poznaj Polskę”

To program, w ramach którego szkoły mogą otrzymać środki na dofinansowanie wyjazdów do muzeów, miejsc pamięci, obiektów kultury czy instytucji popularyzujących osiągnięcia nauki. Celem przedsięwzięcia jest wsparcie nauczycieli oraz wzbogacenie i uatrakcyjnienie procesu dydaktycznego. Program to sposób na poznanie naszego dziedzictwa narodowego i kulturowego oraz popularyzację osiągnięć polskiej nauki. Na dofinansowanie wycieczek przeznaczyliśmy 15 mln zł, a w ramach wznowionego naboru dodatkowo blisko 10 mln zł! Łącznie na program „Poznaj Polskę” w 2021 roku zostanie wydatkowana kwota około 25 mln zł. Przedsięwzięcie jest realizowane w ramach programu „Polski Ład”.

  • Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii

MEiN przygotowało 4 programy wsparcia uczniów po okresie pandemii. Programy są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu, a także utrwaleniu materiału. Na ich realizację MEiN przeznacza ok. 244 mln zł. Celem programów jest kompleksowe wsparcie młodych ludzi w powrocie do szkół po długotrwałym okresie nauki zdalnej.

  • „WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły”

„WF z AWF – Aktywny powrót do szkoły” to program przygotowany również przez resort edukacji we współpracy z Akademiami Wychowania Fizycznego. Jego głównym celem jest poprawa oraz monitoring stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych. Program „WF z AWF” to 42 mln zł w ramach umowy z Akademiami Wychowania Fizycznego w całym kraju i ponad 46 tys. nauczycieli zgłoszonych na szkolenia.

  • Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla uczniów i nauczycieli

Przeciwdziałając skutkom pandemii, Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z naukowcami z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz przedstawicielami Fundacji Polskiej Akademii Nauk w Lublinie realizuje pilotażowy program wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Na ten cel przekazujemy w tym roku 15 mln zł.

  • Pomoc w uzupełnieniu wiedzy – dodatkowe zajęcia wspomagające

Zajęcia wspomagające mają na celu utrwalenie wiadomości i umiejętności z wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego. Są przeznaczone dla uczniów klas IV-VIII publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, w tym szkół specjalnych oraz artystycznych realizujących kształcenie ogólne. Na realizację zajęć wspomagających przeznaczyliśmy 187 mln zł. Środki pochodzą z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2021.

  • Dobrze widzieć – program profilaktyki krótkowzroczności

Program profilaktyki krótkowzroczności u uczniów z edukacji wczesnoszkolnej, ogłoszony wspólnie przez MEiN oraz Ministerstwo Zdrowia. Badania przesiewowe realizuje zespół ekspertów z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie pod kierownictwem prof. dr. hab. Roberta Rejdaka. Program będzie realizowany w IV kwartale br. Jego koszt w tym roku to 1,1 mln zł. W ramach programu zostaną przeprowadzone nieinwazyjne badania okulistyczne, m.in. ocena obrazu oka na postawie zdjęć cyfrowych. Ich wyniki będą przetwarzane z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji. Badania przesiewowe w szkołach zostaną poprzedzone akcją edukacyjną skierowaną do szkół w regionie.

  • Nowa edycja programu „Aktywna tablica” na lata 2020-2024

W grudniu 2020 r. resort przekazał samorządom 35 mln zł dla szkół na zakup komputerów przenośnych i sprzętu multimedialnego. Łączny budżet programu „Aktywna tablica” na lata 2020-2024 to 290 mln zł. W 2021 roku przeznaczy się na ten cel 70 mln zł.

  • Zmiany w nadzorze pedagogicznym

Zniesienie ewaluacji zewnętrznej, wewnętrznej i monitorowania jako form nadzoru pedagogicznego, które generują biurokrację szkolną, to główne założenia rozporządzenia podpisanego 30 sierpnia br. Przemysława Czarnka. Dzięki tym zmianom nauczyciele nie będą obciążeni nadmiernymi obowiązkami biurokratycznymi.

  • Propozycje zmian w zakresie pragmatyki dla nauczycieli

Więcej czasu nauczyciela dla ucznia, mniej biurokracji, a także kilkudziesięcioprocentowe podwyżki – to cel przedstawionych przez MEiN zmian w pragmatyce zawodowej nauczycieli. Podniesienie prestiżu zawodowego nauczycieli do jeden z priorytetów Ministerstwa Edukacji i Nauki.

  • Przygotowanie szkół do nowego roku szkolnego – pakiety bezpieczeństwa

MEiN wspólnie z Rządową Agencją Rezerw Strategicznych wyposażyło szkoły i placówki w dodatkowy sprzęt oraz środki ochrony osobistej finansowane z budżetu państwa. Łącznie na ten cel przeznaczono 100 mln zł. Są to stacje dezynfekujące z funkcją mierzenia temperatury, termometry oraz środki ochrony osobistej – maseczki, rękawiczki, płyny dezynfekujące. Do szkół trafiło prawie 32 tys. stacji do dezynfekcji z funkcją mierzenia temperatury, a także pakiety ze środkami ochrony osobistej: 230 mln sztuk maseczek, ok. 43 mln sztuk rękawiczek, prawie 560 tys. pojemników z płynem do dezynfekcji. Szkoły i placówki otrzymały również termometry bezdotykowe (prawie 100 tys. sztuk).

  • 300 mln zł dla nauczycieli na akcesoria komputerowe

Nauczyciele zaangażowani w pracę zdalną z uczniami otrzymali 500 zł dofinansowania na zakup sprzętu, akcesoriów komputerowych lub oprogramowania. Rząd przeznaczył na ten cel ok. 300 mln zł dodatkowych środków.

  • Infolinia techniczna dla nauczycieli – wsparcie w edukacji zdalnej

Dzięki współpracy z Centrum GovTech nauczyciele, którzy mają trudności z obsługą narzędzi do edukacji zdanej, mogą skorzystać z pomocy specjalistów. Dzwoniąc pod numer +48 222 500 144, otrzymają profesjonalne wsparcie techniczne.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki



Z okazji Dnia Edukacji Narodowej 14 października, Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek złożył nauczycielom oraz pracownikom oświaty najlepsze życzenia. W skierowanym do dyrektorów wszystkich szkół i placówek oświatowych liście podkreślił jak ważna jest rola nauczycieli w procesie nauczania i wychowania.

– Z okazji Dnia Edukacji Narodowej przekazuję wszystkim nauczycielom, wychowawcom, pedagogom i pracownikom oświaty wyrazy najwyższego uznania i szacunku. Każdego dnia pomagają Państwo zdobywać uczniom nową wiedzę, inspirują ich do rozwijania pasji i talentów, a także przygotowują do wejścia w dorosłe życie, do podjęcia w przyszłości nowych ról społecznych. Serdecznie za to dziękuję – podkreślił Minister Edukacji i Nauki.

W liście minister Przemysław Czarnek przedstawił działania MEiN związane z odbudowywaniem prestiżu zawodu nauczyciela. Minister wspomniał o propozycjach resortu dotyczących wzrostu wynagrodzenia, a także zmianach w zakresie czasu pracy oraz awansu zawodowego.

Minister Edukacji i Nauki wspomniał o wspólnym przedsięwzięciu MEiN i Centrum GovTech „Laboratoria przyszłości”. Dzięki tej inicjatywnie możliwe będzie wsparcie szkół w nowoczesne narzędzia jakimi są m.in. drukarki 3D czy roboty. Minister wyraził także zadowolenie z dużego zaangażowania szkół i środowiska oświatowego w program „Poznaj Polskę”.

– To znakomity sposób na urozmaicenie i wzbogacenie zajęć lekcyjnych, a także na przybliżenie młodym ludziom historii oraz bogactwa polskiego dziedzictwa narodowego – podkreślił minister Przemysław Czarnek.

Szef resortu edukacji i nauki skierował także słowa uznania do środowiska oświaty polonijnej, podziękował za trud, jaki nauczyciele wkładają w nauczanie języka polskiego oraz przekazywanie wiedzy naszym młodym Rodakom dorastającym na obczyźnie.

Dzień Edukacji Narodowej i historia KEN

Dzień Edukacji Narodowej, zwany tradycyjnie Dniem Nauczyciela, funkcjonuje od 1982 roku jako święto wszystkich nauczycieli i pracowników oświaty. Wprowadzono je ustawą – Karta Nauczyciela z 1982 roku.

Nazwa Dzień Edukacji Narodowej pochodzi od powołanej przez Sejm w 1773 roku z inicjatywy kró1a Stanisława Augusta Poniatowskiego, Komisji Edukacji Narodowej – pierwszego w Europie ministerstwa oświaty, które zajęło się reformowaniem szkolnictwa w Polsce i uczyniło nasz kraj prekursorskim w tej dziedzinie.

Działalność Komisji Edukacji Narodowej miała przełomowe znaczenie w historii polskiego szkolnictwa. Opracowano wówczas nowe programy nauczania, zorganizowano na nowo szkoły średnie, zreformowano szkoły wyższe. Reforma szkolnictwa miała stanowić istotne ogniwo reformy państwa, jej celem było wykształcenie pokolenia Polaków świadomych swoich obowiązków obywatelskich, wyposażonych w wiedzę użyteczną, opartą na ówczesnych zdobyczach nauki.

Obecnie 14 października jest dniem, w którym podczas uroczystości przypomina się najlepsze tradycje naszego narodu i państwa, nagradza zasłużonych nauczycieli w podziękowaniu za ich trud oraz poświęcenie.

Dzień Edukacji Narodowej jest wolny od zajęć lekcyjnych (na podstawie art. 74 ustawy z dn. 26.01.1982 r. – Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2021 r. poz. 1762.). Uczniowie nie mają tego dnia lekcji, ale nie jest to dla nich dzień wolny od obecności w szkole. Szkoła w tym dniu jest zobowiązana prowadzić zajęcia opiekuńcze (w godzinach ustalonych w szkole) lub zajęcia innego rodzaju, na przykład związane z odbywającymi się z tej okazji uroczystościami szkolnymi.

Materiały:

List Ministra Edukacji i Nauki – Dzień Edukacji Narodowej (DOC)
20211013​_List​_Ministra​_Edukacji​_i​_Nauki​_Dzień​_Edukacji​_Narodowej.docx 2.15MB

List Ministra Edukacji i Nauki – Dzień Edukacji Narodowej (PDF)
20211013​_List​_Ministra​_Edukacji​_i​_Nauki​_Dzień​_Edukacji​_Narodowej.pdf 0.23MB

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki


szkola-pandemia1.jpg

Związek Nauczycielstwa Polskiego w całości negatywnie opiniuje przedłożony do opinii rządowy projekt nowelizacji ustawy Karty Nauczyciela.

Proponowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki projekt nowelizacji zawiera rozwiązania skrajnie niekorzystne, negatywnie kształtujące sytuację prawną nauczycieli. Rządowy projekt nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela Związek Nauczycielstwa Polskiego odbiera jako kolejną „reformę” dewastującą system oświaty i pragmatykę nauczycielską oraz uderzenie w prestiż zawodu nauczyciela.

Wprowadzane zmiany nie mają w żadnym stopniu charakteru projakościowego i stanowią jedynie następną, po likwidacji gimnazjów, próbę zmniejszenia przez obecny rząd kosztów związanych z wynagrodzeniami nauczycieli.

Pierwszym i podstawowym skutkiem rządowego projektu nowelizacji będzie likwidacja dziesiątek tysięcy etatów nauczycielskich, drugim skutkiem będzie zaś drastyczne ograniczanie uprawnień zawodowych tych nauczycieli, którzy utrzymają zatrudnienie w oświacie.

Zwiększanie prestiżu zawodu nauczyciela, który według deklaracji Ministra Edukacji i Nauki ma być celem rządowej nowelizacji Karty Nauczyciela, przejawia się w:

  • zwiększeniu ewidencjonowanych godzin pracy,
  • faktycznym zmniejszeniu stawki godzinowej wynagrodzenia,
  • zmniejszeniu wymiaru urlopu wypoczynkowego,
  • likwidacji analizy średnich wynagrodzeń jako instrumentu kontrolnego osiągania ustawowych stawek wynagrodzenia,
  • likwidacji dodatku uzupełniającego,
  • likwidacji świadczenia na start dla nauczycieli stażystów,
  • likwidacji funduszu świadczeń socjalnych dla nauczycieli na zasadach określonych w pragmatyce nauczycielskiej,
  • likwidacji świadczenia urlopowego,
  • zmniejszeniu wysokości dodatku wiejskiego.

Związek Nauczycielstwa Polskiego występuje do Ministra Edukacji i Nauki z postulatem, aby obecny rząd zaprzestał kolejnych prób „zwiększania prestiżu” zawodu nauczyciela, ponieważ każda tego typu próba kończy się dramatycznym pogorszeniem statusu zawodowego nauczycieli oraz utratą zatrudnienia.

ZNPo wyraża nadzieję, że celem Ministra Edukacji i Nauki, jak również obecnego rządu, mimo wszystko nie jest takie ukształtowanie statusu pracowniczego nauczycieli, który doprowadzi do rezygnacji nauczycieli z wykonywania tego zawodu i w konsekwencji trudności w znalezieniu nauczycieli na etaty wakujące w szkołach, tak jak to ma miejsce w wielu polskich miastach po zakończeniu ostatniej wielkiej rządowej reformy systemu oświaty, polegającej na likwidacji gimnazjów.

—————————————-

Uwagi szczegółowe:

  1. Zwiększenie wymiaru obowiązkowych i ewidencjonowanych zajęć

Projekt zakłada zwiększenie obowiązkowego pensum o 4 godziny, z jednoczesnym wprowadzeniem nowej kategorii zajęć ewidencjonowanych, tj. zajęć do dyspozycji dyrektora szkoły w wymiarze 8 godzin dla nauczycieli „tablicowych”.

Wszystkie dodatkowe godziny, a więc 4 godziny wchodzące w skład obowiązkowego pensum oraz 8 godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, będą zajęciami ewidencjonowanymi. Zgodnie z treścią art. 42 ust. 7a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.) – dalej  KN, ewidencjonowane są wyłącznie zajęcia i czynności realizowane w ramach obowiązkowego pensum zajęć.

W związku z tym uznać należy, że obowiązkowe pensum wszystkich zajęć ewidencjonowanych na podstawie przedłożenia rządowego wzrasta łącznie o 12 godzin tygodniowo.

W konsekwencji dla nauczyciela objętego wymiarem 18-godzinnego pensum projekt zakłada faktyczny wzrost wszystkich zajęć ewidencjonowanych do 30 godzin tygodniowo.

Zaproponowane zmiany w systemie czasu pracy nauczycieli stanowią rozwiązania restrykcyjne i trudno je uznać za przejaw szczególnej dbałości Ministra Edukacji i Nauki o wzrost prestiżu zawodu nauczyciela.

2. Likwidacja etatów nauczycielskich

Zwiększenie obowiązkowego pensum o 4 godziny stanowi około 22%  pensum 18-godzinnego. Oznacza to w konsekwencji konieczność zmniejszenia liczby etatów nauczycielskich o około 22% – w zakresie etatów nauczycielskich objętych podstawowym pensum tygodniowym (18-godzinnym).

Resort edukacji wskazuje w swoim opracowaniu ogólną liczbę obecnie zatrudnionych nauczycieli z wyłączeniem nauczycieli wychowania przedszkolnego – 552.073. Po wprowadzeniu zmian w zakresie czasu pracy nauczycieli, według informacji zawartej w przedmiotowym projekcie nowelizacji – liczba etatów spada do  508.056, a więc o 44.017 etatów.

Biorąc pod uwagę, że wzrost pensum o 4 godziny stanowi 22% tygodniowego pensum w wymiarze 18-godzinnym, szacunek resortu edukacji odnośnie likwidacji etatów nauczycielskich wydaje się być niedoszacowany trzykrotnie.

3. Obniżka wynagrodzenia nauczycieli

Resort edukacji w przedstawionym założeniu posługuje się pojęciem podwyżki wynagrodzenia nauczycieli, co w kontekście drastycznego zwiększenia wymiaru wszystkich zajęć ewidencjonowanych – jest stwierdzeniem nieprawdziwym.

Wprowadzenie obowiązku realizacji dodatkowych zajęć w ramach obowiązkowego pensum, a także zadań lub czynności do dyspozycji dyrektora szkoły – w dodatkowym, ewidencjonowanym wymiarze 12 godzin – powoduje, że godziny te należy zakwalifikować jako godziny faktycznie wchodzące w skład obowiązkowego tygodniowego wymiaru zajęć nauczycieli.

Należy ponownie zauważyć, że zgodnie z treścią art. 42 ust. 7a KN zajęcia i czynności realizowane w ramach obowiązkowego tygodniowego pensum są rejestrowane i rozliczane w okresach tygodniowych odpowiednio w dziennikach lekcyjnych lub dziennikach zajęć.

Skoro dodatkowe zajęcia do dyspozycji dyrektora szkoły wymiarze 8 godzin będą także ewidencjonowane, to należy je zaliczyć do godzin pracy, na podstawie których ustala się stawkę godzinową wynagrodzenia nauczyciela.

Porównanie wynagrodzenia godzinowego przed zmianą i po zmianie prowadzi do wniosku, że rządowy projekt nie zawiera podwyżki wynagrodzenia nauczycieli, lecz jego faktyczną obniżkę.

W obecnym stanie prawnym najwyższa stawka wynagrodzenia zasadniczego dla nauczyciela dyplomowanego wynosi 4.046 zł.  Zatem stawka wynagrodzenia zasadniczego (bez dodatku stażowego) za jedną godzinę pracy wynosi 54 zł.

W przypadku wynagrodzenia wynikającego z projektu nowelizacji najwyższa stawka wynagrodzenia zasadniczego dla nauczyciela dyplomowanego wynosi 5.130 zł (bez dodatku stażowego).

Po wprowadzeniu w życie proponowanych przez resort edukacji zmian łączny wymiar godzin ewidencjonowanych będzie wynosił 30 godzin tygodniowo dla nauczyciela objętego dziś pensum 18-godzinnym (18 godzin pensum + 4 godziny dodatkowych zajęć w ramach pensum + 8 ewidencjonowanych dodatkowych godzin do dyspozycji dyrektora). Zatem po zmianie stawka wynagrodzenia zasadniczego (bez dodatku stażowego) za jedną godzinę pracy wynosić będzie 41,1 zł.

Automatyczne ograniczenie zatrudnienia nauczycieli pozostających w starym systemie czasu pracy

Rządowa nowelizacja zakłada możliwość wyboru przez nauczyciela nowego systemu czasu pracy, bądź pozostania w starym systemie czasu pracy, tj. czy wybiera on pracę w zwiększonym o 4 godziny pensum oraz dodatkowym wymiarze 8 godzin ewidencjonowanych, czy też chce pozostać w dotychczasowym wymiarze pensum.

Zgodnie z regulacjami wskazanymi w treści rządowej nowelizacji wybór pozostania w starym systemie czasu pracy oznaczać będzie zdecydowane pogorszenie warunków pracy i płacy nauczycieli w zakresie wynagrodzenia.

Zgodnie z założeniami nowelizacji wybór starego systemu czasu pracy nie spowoduje, że nauczyciel nadal będzie pracował na dotychczasowych warunkach zatrudnienia, a więc w pełnym wymiarze czasu pracy i z pełnym wynagrodzeniem, tylko oznacza automatyczne przejście nauczyciela w ograniczenie zatrudnienia.

Proporcjonalny wymiar ograniczenia zatrudnienia ww. nauczyciela będzie odzwierciedlał relację między nowym pensum 22-godzinnym, a starym pensum 18-godzinnym, przy założeniu, że nauczyciel utrzyma w ramach swojego zatrudnienia 18 godzin tygodniowo (o czym mowa poniżej).

Oczywiście ograniczenie wymiaru zatrudnienia oznacza także proporcjonalne ograniczenie wynagrodzenia. Tak więc wszyscy nauczyciele, którzy nie zdecydują się na pracę w zwiększonym wymiarze godzin ewidencjonowanych w ramach nowego systemu czasu pracy, mimo że będą wypracowywać pełny wymiar zatrudnienia według „starych zasad”, będą pracowali w ograniczeniu z proporcjonalnie zmniejszonym wynagrodzeniem.

Kolejną drastyczną zmianą w zakresie uprawnień pracowniczych, a także  podstawowych zasad prawidłowej legislacji, jest wyłączenie zasady określonej w art. 22 ust. 2 KN, że ograniczenie zatrudnienia może być dokonywane jedynie do ½ etatu.

W propozycji rządowej – jeżeli nauczyciel zdecyduje się na pozostanie w „starym systemie” czasu pracy, będzie mógł mieć dokonane ograniczenie zatrudnienia także poniżej ½ etatu, a więc np. do 1 godziny zajęć tygodniowo.

Jest to rozwiązanie naruszające podstawowe zasady pracownicze, a także podstawowe zasady prawidłowej legislacji.

Nowelizacja nie zakłada więc wprowadzenia przepisów przejściowych, które utrzymywałyby dotychczasowe regulacje w odniesieniu do tych osób, które nie zamierzają podlegać nowym regulacjom. Projekt rządowy zakłada automatyczne wprowadzenie wszystkich zmian wobec wszystkich nauczycieli – z ewidentnym pogorszeniem warunków zatrudnienia nauczycieli, którzy nie zechcą podlegać nowym regulacjom.

4. Zmniejszenie wysokości dodatku wiejskiego

Kolejna negatywna zmiana dotyczy likwidacji dotychczasowych zasad ustalania wysokości dodatku wiejskiego.

Zgodnie z treścią art. 54 ust. 5 KN nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5.000 mieszkańców, przysługuje odrębny dodatek w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego.

Tak więc stawka dodatku wiejskiego dla nauczyciela dyplomowanego o najwyższym poziomie wykształcenia wynosi obecnie 404 zł.

Po zmianie dodatek wiejski będzie ustalany w stałej kwocie (300 zł).

5. Likwidacja świadczenia na start dla nauczycieli stażystów

Kolejna negatywna zmiana polega na likwidacji świadczenia na start dla nauczycieli stażystów. Obecnie na podstawie art. 53a ust. 4 KN nauczyciel stażysta odbywający staż na stopień nauczyciela kontraktowego może otrzymać świadczenie na start w wysokości 1.000 zł nie więcej niż jeden raz w okresie całego zatrudnienia.

Należy zwrócić uwagę, że świadczenie na start zostało wprowadzone z dniem 1 września 2019 r., po zlikwidowaniu zasiłku na zagospodarowanie określonym w art. 61 ust. 1 KN. Zasiłek na zagospodarowanie wynosił  dwumiesięczne wynagrodzenie zasadnicze, ostatnio otrzymywane przez nauczyciela.

Tak więc w ramach kolejnych reform najpierw został zlikwidowany zasiłek na zagospodarowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, a obecnie likwidowane jest świadczenie na start w wysokości 1.000 zł.

Obecnie nauczyciele rozpoczynający pracę w ramach podnoszenia etosu zawodowego przez obecny rząd – nie otrzymają już żadnego wsparcia.

6. Likwidacja nauczycielskiego odpisu na fundusz socjalny i świadczenia urlopowego

Kolejna negatywna zmiana do likwidacji funduszu socjalnego dla nauczycieli i świadczenia urlopowego. W obecnie obwiązującym stanie prawnym nauczyciele mają prawo do świadczenia urlopowego wypłacanego na podstawie art. 53 ust. 2a KN oraz dofinansowania wypoczynku na zasadach określonych w regulaminie wydanym na podstawie art. 8 ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 746 ze zm.).

Rządowa propozycja nowelizacji zakłada przejście od 2023 r. do powszechnego sposobu naliczania wysokości odpisu na  zakładowy fundusz świadczeń socjalnych określonych ustawie z dnia 4 marca 1994 r.

Tym samym nauczyciele utracą prawo do świadczenia urlopowego, ponieważ na podstawie ustawy z dnia 4 marca 1994 r. ustawy świadczenie urlopowe jest wypłacane tylko w sytuacji nieprowadzenia funduszu socjalnego przez pracodawcę. Ta zmiana ma również wymiar wyłącznie oszczędnościowy.

7. Skrócenie wymiaru urlopu wypoczynkowego i zmiany w zakresie jego udzielania

Kolejna negatywna zmiana w rządowej nowelizacji dotyczy ograniczenia wymiaru urlopu wypoczynkowego dla nauczycieli szkół feryjnych.

Obecnie nauczycielowi szkoły feryjnej przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania (art. 64 ust. 1 KN).

W obecnie obowiązującym systemie, choć przerwy świąteczne nie stanowią dla nauczycieli okresu urlopu wypoczynkowego, okres przerwy świątecznej nie był rozliczany w ramach urlopu wypoczynkowego. To samo dotyczy dodatkowych dni wolnych od pracy zarządzonych przez dyrektora szkoły.

Po zmianie nauczycielowi szkoły feryjnej przysługiwać będzie urlop wypoczynkowy w wymiarze 50 dni. Po wprowadzeniu nowych zasad urlop wypoczynkowy będzie udzielany na wniosek nauczyciela, jeżeli nauczyciel będzie chciał skorzystać z:

  • ferii zimowych,
  • ferii letnich,
  • zimowej przerwy świątecznej (np. mieć wolne w Wigilię Bożego Narodzenia lub Sylwestra),
  • wiosennej przerwy świątecznej,
  • dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych (w zależności od typu szkoły: do 6 dni w szkołach podstawowych, szkołach branżowych, szkołach policealnych oraz centrach kształcenia zawodowego i placówek kształcenia ustawicznego, do 10 dni w liceach i technikach).

Jest to drastyczna zmiana na niekorzyść, niemająca żadnego związku z postulowanym przez resort edukacji wzrostem prestiżu zawodu nauczyciela.

8. Utrata prawa do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych za pracę w okresie przerw świątecznych i dodatkowych dni wolnych od pracy

Kolejna negatywna konsekwencja zmian związanych z udzielaniem urlopu wypoczynkowego będzie dotyczyła oszczędności związanych z utratą prawa do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych w okresie świadczenia pracy w czasie przerw świątecznych lub w czasie dodatkowych dni wolnych od pracy zarządzonych przez dyrektora szkoły.

W okresie przerw świątecznych, a także w okresie dodatkowych dni wolnych od pracy zarządzonych przez dyrektora szkoły, nie są realizowane zajęcia dydaktyczne w związku z tym, że okresy te stanowią dni wolne dla uczniów. Jeżeli nauczyciel nie skorzysta w tym czasie z urlopu, nie uzyska prawa do wynagrodzenia urlopowego wraz z uśrednionym wynagrodzeniem z tytułu godzin ponadwymiarowych.

Tym samym w okresie przerw świątecznych, a także w okresie dodatkowych dni wolnych od pracy nauczyciele nie będą mogli realizować przydzielonych im godzin ponadwymiarowych. Zatem w miesiącach w których przypadają przerwy świąteczne i dodatkowe dni wolne od pracy, nauczyciele proporcjonalnie utracą prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych.

W tym elemencie również występuje oszczędność w zakresie wydatków na wynagrodzenia nauczycielskie, niemająca żadnego związku z postulowanym przez resort edukacji wzrostem prestiżu zawodu nauczyciela.

9. Likwidacja dodatku uzupełniającego i obowiązku przeprowadzania analizy średnich wynagrodzeń nauczycieli

Zaproponowana nowelizacja w zakresie systemu wynagradzania stanowi zdecydowane pogorszenie warunków pracy i płacy. Zmiana ta nie stanowi, wbrew deklaracjom MEiN, zmiany systemowej systemu wynagradzania.

Zgodnie z założeniem nowelizacji uchylony ma być obowiązek przeprowadzania analizy osiągania średnich wynagrodzeń i wypłacania dodatku uzupełniającego w przypadku ustalenia, że stawki średniego wynagrodzenia nie są osiągane (art. 30a KN).

Zakładanym skutkiem nowelizacji w tym zakresie jest więc ograniczenie kosztów wynagrodzeń związanych z etatami nauczycielskimi w szkołach objętych zakresem obowiązywania pragmatyki nauczycielskiej.

Zachowany ma być co do zasady obowiązek kontrolowania średnich wynagrodzeń nauczycieli przez regionalne izby obrachunkowe (art. 30b KN), ale wobec uchylenia mechanizmu kompensowania nieuzyskanych średnich za pomocą dodatku uzupełniającego, kontrolowanie przeciętnych wynagrodzeń przez regionalne izby obrachunkowe będzie miało charakter iluzoryczny i pozorny.

Zamiast systemu średnich wynagrodzeń podlegających analizie i kontroli, wprowadzony będzie system tzw. przeciętnego wynagrodzenia, jednakże – jak już wspomniano powyżej – bez żadnych mechanizmów kontrolnych.

Wysokość tzw. przeciętnego wynagrodzenia ustalana będzie nadal przez polityków w ustawie, a deklarowana  wysokość wynagrodzenia w gospodarce narodowej będzie dla nich jedynie sugestią. W praktyce oznacza to dowolność ustalania stawek tzw. przeciętnego wynagrodzenia.

W nowelizacji brak jest informacji dotyczących z jakiego okresu miałaby być brana pod uwagę wysokość wynagrodzenia  z gospodarki narodowej – mogą to być poszczególne kwartały, bądź cały rok. Jednakże wysokość wynagrodzenia w gospodarce narodowej za cały rok podawana jest w lutym kolejnego roku, więc uniemożliwia prace nad budżetem oświatowym, ustalenie kosztów podwyżki wynagrodzeń oraz zastosowanie podwyżek od 1 stycznia.

Inaczej kwestię tę reguluje projekt nowelizacji systemu wynagrodzeń sformułowany przez Komitet Inicjatywy Obywatelskiej, popieranej przez ZNP, który stwierdza, że wysokość średnich wynagrodzeń stanowi określony procent ogłoszonej wysokości wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ale bez likwidacji obowiązku przeprowadzania analizy średnich wynagrodzeń, ani bez likwidacji obowiązku wypłaty dodatku uzupełniającego w przypadku ustalenia, że stawki średniego wynagrodzenia nie są osiągane.

Inicjatywa Obywatelska popierana przez ZNP zachowuje obowiązek przeprowadzania analizy i wypłacania dodatku uzupełniającego.

Należy podkreślić, że likwidacja konieczności przeprowadzania analizy średnich i wypłaty dodatku uzupełniającego czyni z rozwiązania rządowego normę pustą. Będzie to martwy zapis bez żadnych pozytywnych skutków w zakresie wynagrodzeń nauczycieli.

Bez wątpienia negatywnym skutkiem likwidacji obowiązku przeprowadzania analizy średnich i wypłaty dodatku uzupełniającego, jest możliwość nieosiągania przez nauczycieli stawek tzw. przeciętnego wynagrodzenia, skoro zostanie usunięty mechanizm kontrolny, określony w art. 30a KN.

W tym miejscu należy zauważyć, że normy art. 30a i art. 30b KN zostały wprowadzone w 2009 r., jako odpowiedź m.in. na postulat Związku Nauczycielstwa Polskiego, zmierzające do wprowadzenia mechanizmu zabezpieczającego osiąganie wysokości średnich stawek wynagrodzenia nauczycieli. Powszechną praktyką było bowiem obchodzenie przez organy prowadzącego dyspozycji art. 30 ust. 3 KN, a tym samym skutek w postaci nieosiągania przez nauczycieli średniego wynagrodzenia.

Przywołać należy uzasadnienie do nowelizacji wprowadzającej do obiegu prawnego art. 30a i art. 30b KN (druk sejmowy 1231 – Sejm RP VI kadencji):

„(…) Stosownie do znaczenia edukacji w rozwoju społeczności, w tym społeczności lokalnych, w przepisie nakłada się na organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego obowiązek informowania o wysokości faktycznie ponoszonych wydatków na wynagrodzenia odpowiednio rad gmin, powiatów, sejmików województw, dyrektorów prowadzonych szkół i placówek oraz związków zawodowych zrzeszających nauczycieli. Powyższe ma na celu zapewnić przejrzystość, czytelność i powszechność w zakresie sposobu realizacji przez dany samorząd kluczowego zadania własnego, jakim jest edukacja. Mając na uwadze konieczność zagwarantowania wypłaty wynagrodzeń na poziomie wynikającym z ustawy – w art. 30b KN, przewiduje się dodatkowo wprowadzenie obowiązku kontroli w danej JST przez regionalną izbę obrachunkową wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli (…)”.

10. Awans zawodowy nauczycieli

Kompleksowe zmiany w awansie zawodowym nauczycieli należy projektować w zdecydowanie dłuższym okresie czasu niż ma to miejsce obecnie, po dokonaniu wszechstronnej analizy celowości i zakresu proponowanych rozwiązań, a także pod kątem ich wpływu na rozwój zawodowy nauczyciela i rzeczywiste podniesienie prestiżu tego zawodu. W przygotowaniu propozycji zmian powinni uczestniczyć eksperci – przedstawiciele nauki oraz doświadczeni nauczyciele praktycy.

Poważne wątpliwości budzi zakres tematyczny egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, który naszym zdaniem w niektórych jego elementach podważa wiedzę nauczyciela z psychologii, metodyki/dydaktyki, pedagogiki – uzyskaną w ramach przygotowania pedagogicznego, a także badanie predyspozycji do wykonywania zawodu po ukończeniu studiów wyższych i  co najmniej czteroletnim zatrudnieniu na stanowisku nauczyciela. Czy stać nas na kształcenie osób, które nie posiadają odpowiednich predyspozycji do wykonywania zawodu nauczyciela? Ten aspekt powinien być przedmiotem szerszej dyskusji – być może weryfikacja predyspozycji powinna być dokonywana na wcześniejszym etapie (np. w toku studiów wyższych).

Kluczową kwestią jest stabilizacja stosunku pracy nauczyciela. W materiale ministerstwa brak jest  odniesienia do kwestii zatrudnienia, w tym w kontekście awansu zawodowego –  jakie umowy będą zawierane (umowa na czas określony, nieokreślony, zatrudnienie na podstawie mianowania)? Należy domniemywać, że nauczyciele bez stopnia awansu zawodowego będą zatrudnieni przez okres co najmniej czterech lat na umowach terminowych.

11. Ocena pracy nauczycieli

Związek Nauczycielstwa Polskiego odrzuca i nie akceptuje propozycji zmian związanych z oceną pracy nauczycieli, w takim zakresie jak przedstawiono w materiale ministerstwa.

Zdaniem ZNP koncepcja oceny pracy jest nieprzemyślana, a sposób kontroli poprzez kryteria będzie wręcz systemem opresyjnym wobec nauczycieli. Koncepcja ta nie była konsultowana ze środowiskiem edukacyjnym i jest w dużym stopniu powtórzeniem już wcześniej odrzuconej przez Związek propozycji.

Źródło: Związek Nauczycielstwa Polskiego



Prawie 8 mld zł rząd przeznaczy na podwyżkę pensji dla nauczycieli. Przeciętne wynagrodzenie dla nauczyciela wchodzącego do zawodu wzrośnie nawet o 1.412 zł.

Minister Edukacji i Nauki przedstawił oświatowym związkom zawodowym rozwiązania, które pozwolą na zmniejszenie biurokracji, dzięki czemu nauczyciel będzie miał więcej czasu dla ucznia. Resort rozpoczął dyskusję nad rozwiązaniami, które pozwolą na podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela. Zapraszono związki zawodowe do dialogu.

Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, podczas spotkania Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty z przedstawicielami nauczycielskich związków zawodowych i przedstawicielami samorządów terytorialnych, zaproponował zmiany w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli dotyczące:

  1. systemu wynagradzania,
  2. podwyższenia płac, a także
  3. zmian w czasie pracy nauczycieli,
  4. awansu zawodowego oraz
  5. oceny pracy i
  6. urlopu wypoczynkowego.

Na uwagi MEiN czekał do 8 października. Resort edukacji otrzymał opinie związków zawodowych. Dokumenty te będą teraz szczegółowo analizowane. Kolejna tura rozmów odbędzie się 22 października.

Proponujemy znaczący wzrost wynagrodzeń nauczycieli.

Obecnie przeciętne wynagrodzenie nauczyciela stażysty wynosi 3.538 zł. Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1.412 zł i będzie wynosiło 4 950 zł. Nauczyciel kontraktowy obecnie ma 3.927 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1.023 zł i będzie wynosiło 4.950 zł. Nauczyciel mianowany ma obecnie kwotę 5.094 zł wynagrodzenia średniego, od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1.306 zł i będzie wynosiło 6.400 zł. Nauczyciel dyplomowany – jego wynagrodzenie średnie wynosi obecnie 6.510 zł. Proponujemy, aby jego przeciętne wynagrodzenie wzrosło od 1 września 2022 r. o 1.380 zł i wynosiło 7.890 zł.

MEiN proponuje wzrost wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Obecnie pensja zasadnicza nauczyciela stażysty wynosi 2.949 zł. Od 1 września 2022 r. wzrośnie o 1.061 zł i będzie wynosiła 4.010 zł. Nauczyciel stażysta ma obecnie 3.034 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od września 2022 r. wzrośnie ono o 976 zł i będzie wynosiło 4.010 zł. Nauczyciel mianowany ma obecnie 3.445 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. wzrośnie ono o 1.095 zł i będzie wynosiło 4.540 zł. Nauczyciel dyplomowany ma obecnie 4.046 zł wynagrodzenia zasadniczego.  Od 1 września 2022 r. wzrośnie o kwotę 1.084 zł i będzie wynosiło 5.130 zł.

Przeciętne wynagrodzenie zamiast średniego

Minister edukacji proponuje wprowadzenie przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli zamiast średniego, ustalanego w oparciu o kwotę bazową ogłaszaną corocznie w ustawie budżetowej. Będzie ono wynosiło dla:

  • nauczyciela bez stopnia awansu zawodowego – 140 proc.,
  • nauczyciela mianowanego – 181 proc.,
  • nauczyciela dyplomowanego – 223 proc. kwoty bazowej.

Ministerstwo chce, aby stawki przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli wynosiły dla:

  • nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego – 4.950 zł,
  • nauczyciela mianowanego – 6.400 zł,
  • nauczyciela dyplomowanego – 7.890 zł.

Rezygnacja z rozliczania średniego wynagrodzenia, składania sprawozdań i likwidacja dodatku uzupełniającego

Proponuje się rezygnację z rozliczania kwot wydatkowanych na średnie (przeciętne) wynagrodzenia nauczycieli, ze składania sprawozdań oraz zlikwidowanie dodatku uzupełniającego. W zamian proponujemy wprowadzenie dodatkowych mechanizmów ułatwiających osiąganie przez nauczycieli wysokości przeciętnego wynagrodzenia przez zwiększenie udziału wynagrodzenia zasadniczego w wynagrodzeniu przeciętnym nauczycieli.

Ministerstwo proponuje zobowiązanie JST do uchwalania regulaminów wynagradzania, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a także pozostawienie RIO uprawnień kontrolnych w zakresie osiągania wysokości przeciętnego wynagrodzenia nauczyciela.

Natomiast minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego będą ustalone jako określony % przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli. Minimalne stawki nie będą regulowane w drodze rozporządzenia lecz będą wynikały wyłącznie z ustawy. Każdorazowy wzrost przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli będzie powodował automatycznie wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli o taki sam %.

W przypadku nauczycieli posiadających tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego będą stanowiły dla:

  • nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego – 81 proc.,
  • nauczyciela mianowanego – 71 proc.,
  • nauczyciela dyplomowanego – 65 proc.,

– przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli.

Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli posiadających tytuł magistra i przygotowanie pedagogiczne będą wynosiły odpowiednio dla:

  • nauczyciela bez stopnia awansu zawodowego – 4.010 zł,
  • nauczyciela mianowanego – 4.540 zł,
  • nauczyciela dyplomowanego – 5.130 zł.

Wynagrodzenie zasadnicze uzależnione od:

  • poziomu wykształcenia – ograniczenie grup zaszeregowania według poziomu wykształcenia z trzech do dwóch: I grupa to nauczyciele posiadający wykształcenie wyższe magisterskie i przygotowanie pedagogiczne, II grupa – pozostali nauczyciele,
  • etapu rozwoju zawodowego nauczyciela – wzrost wynagrodzenia zasadniczego w związku z uzyskaniem stopnia nauczyciela mianowanego oraz stopnia nauczyciela dyplomowanego.

Dodatkowe propozycje zmian

Minimalne stawki dodatków do wynagrodzenia określone kwotowo w drodze rozporządzenia. Stawki dodatków obowiązujące u danego organu prowadzącego będzie określał sam organ prowadzący, z uwzględnieniem, że stawki te nie mogą być niższe od stawek minimalnych. JST będą uchwalały regulaminy wynagradzania nie rzadziej niż raz na 3 lata.

Wprowadzenie dodatku z tytułu posiadania stopnia specjalizacji zawodowej (dwie stawki dodatku w zależności od tego, czy nauczyciel posiada jeden czy też więcej stopni specjalizacji zawodowej).

Ustalenie wysokości dodatku wiejskiego w stałej kwocie (300 zł), niezależnie od posiadanego stopnia awansu zawodowego, a nie jak dotychczas, jako procent od wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stopniach awansu.

Przesunięcie środków wypłacanych dotychczas na świadczenia „na start” przy jednoczesnym zwiększeniu wynagrodzenia nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie.

Przejście od 2023 r. do powszechnego sposobu naliczania wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i przesunięcie uwolnionych środków do puli środków na wynagrodzenia nauczycieli.

Pozostałe propozycje zmian statusu zawodowego nauczycieli

Większe wynagrodzenie za zwiększony wymiar czasu pracy

MEiN proponuje podwyższenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli o 4 godziny (z wyjątkiem nauczycieli wychowania przedszkolnego). Zmiany pensum będą wiązały się z ruchami kadrowymi, w związku z tym zakładamy 3-letni okres przejściowy, dający możliwość elastycznego przechodzenia na nowy system. Rozwiązania kadrowe będą uwzględniały decyzję nauczyciela o zwiększeniu pensum z jednoczesnym wzrostem wynagrodzenia lub zachowanie dotychczasowego wymiaru pensum i ustalenie proporcjonalnego wynagrodzenia zasadniczego.

Wprowadzenie czasu dostępności nauczyciela w szkole

Doprecyzowanie sposobu rozliczania czasu pracy nauczycieli przez wprowadzenie limitów czasu dostępności w szkole nauczycieli (poza pensum), zróżnicowane ze względu na wielkość tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć.

Do godzin dostępności wliczane będą: spotkania z rodzicami, czas na indywidualne rozmowy z rodzicami, konsultacje z uczniami, wycieczki szkolne, doraźne zajęcia i aktywności związane np. z przygotowaniem akademii, wolontariatem, organizacją i opieką nad uczniami podczas np. dyskotek, rady pedagogiczne.

Zajęcia i czynności realizowane w ramach dostępności w szkole nauczyciela będą rejestrowane na bieżąco (np. wraz z rozliczaniem godzin ponadwymiarowych) i  rozliczane np.  w okresach rocznych w indywidualnej karcie ewidencji czasu pracy.

Nauczyciel tablicowy zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (z wyjątkiem nauczycieli przedszkoli) zobowiązany będzie do bycia dostępnym w szkole w wymiarze 8 godzin tygodniowo.

Zmiany w awansie zawodowym nauczycieli

Zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego

Ministerstwo proponuje  zlikwidowanie stopnia stażysty i nauczyciela kontraktowego. Nauczyciel wchodzący do zawodu będzie przechodził następującą ścieżkę rozwoju:

  • okres wprowadzenia do zawodu nauczyciela (co najmniej 4 lata pracy),
  • nauczyciel mianowany,
  • nauczyciel dyplomowany.

Egzamin na mianowanie

Wprowadzony zostanie wystandaryzowany zewnętrzny egzamin praktyczny i teoretyczny po okresie wprowadzenia do zawodu. Zdanie egzaminu będzie warunkiem otrzymania przez nauczyciela mianowania.

Więcej praktyki mniej sprawozdań i planów oraz rezygnacja ze staży

Resort odbiurokratyzuje ścieżkę awansu zawodowego. Proponuje się rezygnację ze staży, planów rozwoju i sprawozdań. W zamian za to większy nacisk bedzie kładziony na umiejętności praktyczne nauczycieli.

Specjalizacje dla dyplomowanych

Umożliwi się nauczycielom dyplomowanym zdobycie 2 specjalizacji zawodowych (dodatek do wynagrodzenia po uzyskaniu stopnia specjalizacji).

Zachowane zostaną rozwiązania dotyczące uzyskania tytułu honorowego profesora oświaty. Natomiast nauczyciel kontraktowy w okresie przejściowym będzie miał możliwość szybszego uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.

Ocena pracy nauczycieli

Ustalane zostaną przypadki, w których wymagana będzie określona ocena pracy: przed uzyskaniem każdego stopnia awansu zawodowego oraz stopnia specjalizacji zawodowej, przy ubieganiu się o pełnienie określonych funkcji.

W rozporządzeniu określone zostaną szczegółowe kryteria oceny pracy nauczyciela, odnoszące się do kryteriów głównych wskazanych w ustawie.

50 dni urlopu wypoczynkowego dla nauczycieli

MEiN proponuje 50 dni urlopu wypoczynkowego nauczycieli szkół feryjnych w dniach roboczych, udzielanego zgodnie z planem urlopów, we wszystkie dni wolne od zająć dydaktyczno–wychowawczych.

Nauczyciel będzie mógł korzystać z urlopu wypoczynkowego w trakcie: ferii zimowych, ferii letnich, zimowej przerwy świątecznej, wiosennej przerwy świątecznej, a także dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w zależności od typu szkoły.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki