Regulacja art. 60 ust. 3 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe zobowiązuje ministra edukacji do ustalenia podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa, w tym zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego. Resort przygotowuje listę priorytetów na każdy nowy rok szkolny, mając na względzie m.in. zmiany w prawie oraz wyzwania, przed którymi stoi oświata.

W roku szkolnym 2020/2021 szczególny nacisk MEN położy na:

  • wdrażanie nowej podstawy programowej w szkołach ponadpodstawowych, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji przyrodniczej i matematycznej; rozwijanie samodzielności, innowacyjności i kreatywności uczniów;
  • wdrażanie zmian w kształceniu zawodowym, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia osób dorosłych;
  • zapewnienie wysokiej jakości kształcenia oraz wsparcia psychologiczno-pedagogicznego wszystkim uczniom, z uwzględnieniem zróżnicowania ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych;
  • wykorzystanie w procesach edukacyjnych narzędzi i zasobów cyfrowych oraz metod kształcenia na odległość; bezpieczne i efektywne korzystanie z technologii cyfrowych;
  • działania wychowawcze szkoły; wychowanie do wartości, kształtowanie postaw i respektowanie norm społecznych.

Na każdy nowy rok szkolny resort edukacji wyznacza także kuratoriom oświaty zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego: kontroli, ewaluacji i monitoringu.

W ramach kontroli planowych kuratorzy oświaty będą sprawdzać, czy monitoring wizyjny funkcjonuje zgodnie z przepisami (w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych), a także czy zajęcia w grupie do pięciu uczniów lub w formie indywidualnej organizowane są we właściwy sposób oraz czy udzielana jest uczniom pomoc psychologiczno-pedagogiczna w formie zindywidualizowanej ścieżki kształcenia (w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych). Z kolei w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych przyjrzą się temu, czy przy wydawaniu orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego w zakresie dotyczącym organizacji zajęć w grupie do pięciu uczniów lub w formie indywidualnej oraz opinii w sprawie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w formie zindywidualizowanej ścieżki kształcenia zachowywane są obowiązujące procedury. Przedmiotem kontroli będzie także funkcjonowanie oddziałów międzynarodowych w szkołach ponadpodstawowych.

Dwa ostatnie tematy to: organizacja kształcenia zawodowego w branży opieki zdrowotnej w niepublicznych szkołach policealnych oraz kształcenie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych i kursach umiejętności zawodowych w szkołach i placówkach.

W zakresie ewaluacji problemowych przedmiotem zainteresowania kuratoriów będą takie wymagania, jak:

  • w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego oraz oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych – „Przedszkole współpracuje ze środowiskiem lokalnym na rzecz wzajemnego rozwoju”; „Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi”;
  • w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych – „Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się”; „Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej”;
  • w poradniach psychologiczno-pedagogicznych – „Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający rozwojowi osób, instytucji i organizacji korzystających z oferty placówki”; „Placówka w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych”;
  • w specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania – „Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne”; „Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi”;
  • w szkołach specjalnych przysposabiających do pracy, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych i ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych – „Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne”; „Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi”.

W zakresie monitorowania kuratorzy sprawdzą, czy szkoły (wszystkie typy) uwzględniają zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów w procesie kształcenia, oraz ocenią, jak wygląda kształcenie kompetencji kluczowych. W przedszkolach monitorowane będzie wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) oraz realizacja zapisów podstawy programowej w zakresie rozwijania kompetencji cyfrowych. W młodzieżowych ośrodkach wychowawczych kuratoria sprawdzą bezpieczeństwo i warunki pobytu w placówce, a w branżowych szkołach II stopnia – organizację kształcenia.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2020 r. poz. 910.



„Chciałam przepisać córkę z jednego przedszkola do zespołu szkolno-przedszkolnego w obrębie jednej gminy. Córka wcześniej uczęszczała do tego budynku do Klubu Malucha między innymi z rówieśnikami. Podczas rekrutacji do przedszkola jako 3-latek, poinformowano nas, że lepiej będzie, jak dziecko pójdzie do przedszkola w swoim okręgu. Tak też zrobiłam. W trakcie roku szkolnego od 2 półrocza postanowiłam przenieś córkę do przedszkola, gdzie chodzi reszta grupy. Dodatkowo do tego zespołu szkolno-przedszkolnego uczęszcza starsza siostra, posiłki są na miejscu gotowane, a w obecnym dzieci mają obiad w postaci cateringu, a śniadanie i podwieczorek przygotowuje sama. Dodatkowo dowóz dochodzi, gdzie muszę jeździć do dwóch różnych miejsc. W styczniu nie było pani dyrektor, później były ferie, końcem lutego napisałam pismo o przeniesienie dziecka w trakcie roku szkolnego. Pani dyrektor napisała pismo do organu prowadzącego (OP) o to, czy może przyjść dziecko do przedszkola. Nadmieniam, iż grupa liczyła 18 dzieci. W odpowiedzi na moje pismo otrzymałam taka odpowiedź, że nie mogą przyjąć córki, bo OP powołując się na paragraf 130 prawa oświatowego ustęp 2 i 3, ze względu na demografię dzieci z tego okręgu i z tego rocznika, oraz kwestie finansowe i dobro budżetu gminy, odmawiają przyjęcia. Zadzwoniłam do kuratorium z Sieradza, przedstawiłam sprawę, pani  wizytator, po przedstawieniu sprawy, odparła, że OP nie ma podstaw prawnych do nie przyjęcia dziecka, ponieważ liczba dzieci w grupie nie przekracza liczby 25 oraz nie ma czegoś takiego jak rejonizacja czy okręg w przedszkolach i dlaczego OP decyduje o przyjęciu a nie dyrektor. Prosiła o to, aby ponownie udać się do dyrektora, wyjaśnić sprawę, a jak to nie pomoże napisać pismo do nich, wtedy podejmą kontrolę. Napisałam pismo do dyrektor o ponowne rozpatrzenie mojej prośby, nadmieniając o rozmowie z kuratorium i ich zadanie w tej sprawie. Otrzymałam pismo, że ze względu na sytuację epidemiologiczną (marzec), rozpatrzą w późniejszym terminie. Dowiedziałam się również, że dyrektor nigdy wcześniej, nie wystosował takiego pisma, nawet jak miały być dwie pierwsze klasy zawierające uczniów z innej gminy oraz okręgu. Dodatkowo jak zaczęłam się na nowo teraz interesować tym przyjęciem, to słyszę, że to nie zgodne ze statutem przedszkola, a dokładnie jego aneksem z 14.10.2019 dotyczącym liczebności dzieci w grupie na 30mk – 22 dzieci. A, że była rekrutacja na nowy rok szkolny 2020/2021 to zostały do tej grupy przyjęte dzieci z okręgu, a ja otrzymałam pismo z gminy, że wskazują mi obecne przedszkole. Po zaczerpnięciu informacji w USC liczba dzieci zameldowanych na stałe i czasowo z okręgu z rocznika 2016 wynosi 26 dzieci. To i tak muszą być dwie klasy, bo przekracza liczbę. Proszę o pomoc jak to prawnie zastosować? Czy rzeczywiście organ prowadzący ma rację? Dla mnie liczy się dobro dziecka, bo nie raz dzieci były bez opieki podczas zajęć.”

Obowiązkiem rodziców zainteresowanych zapisaniem dziecka do przedszkola w trakcie roku szkolnego jest złożenie dokumentów o przyjęcie bezpośrednio do dyrektora określonej placówki. Jeżeli przyjęcie dziecka wymaga zmian organizacyjnych pracy placówki powodujących dodatkowe skutki finansowe, dyrektor może przyjąć je tylko po uzyskaniu zgody organu prowadzącego. Tak stanowią zapisy zawarte w treści art. 130 ustawy Prawo oświatowe.

Warto też wiedzieć, że ustalone przez dyrektora przedszkola zasady przyjęć do …



„Szanowni Państwo, w tym roku kończę awans na nauczyciela dyplomowanego. Awans zaczęłam 01.09.2017 r. jako nauczyciel wychowania przedszkolnego, kolejne 2 lata jako dyrektor przedszkola (od 01.09.2018 r.). Proszę o informacje dotyczące formalności jakie powinnam dopełnić jak również terminów, które powinnam zachować?”

Zgodnie z …

(…) art. 9b Karty Nauczyciela, warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego jest odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego, a w przypadku nauczyciela mianowanego – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie.

Zakończenie stażu i uzyskanie pozytywnej oceny dorobku zawodowego oznacza, że kolejny krokiem kandydata na nauczyciela dyplomowanego jest złożenie wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego do dnia 30 czerwca danego roku, lub do 31 października danego roku. W przypadku złożenia wniosku do 30 czerwca decyzja o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego zostanie wydana w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku. Ponieważ komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego powołuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny, to właśnie do kuratora należy złożyć wniosek.

Zgodnie z § 9 rozporządzenia MEN w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego dołącza się:

  1. kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe, a w przypadku nauczyciela kontraktowego – także kopię aktu nadania tego stopnia, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
  2. zaświadczenie dyrektora szkoły o:
    • wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał staż,
    • dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu,
    • przyczynach wydłużenia okresu stażu oraz zaliczenia dotychczas odbytego stażu w przypadkach określonych w art. 9d ust. 5 i 5a oraz art. 9f ust. 2 i 4 Karty Nauczyciela, ze wskazaniem podstawy prawnej odpowiednio wydłużenia albo zaliczenia okresu stażu oraz okresu nieobecności w pracy lub niepozostawania w stosunku pracy;
  3. kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
  4. kopię oceny dorobku zawodowego za okres stażu, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem.

Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego dla nauczyciela ubiegającego się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego dołącza się również:

  1. opis i analizę sposobu realizacji jednego wymagania wybranego spośród określonych w § 8 ust. 3 pkt 1-3 rozporządzenia i jednego wymagania wybranego spośród określonych w § 8 ust. 3 pkt 4, w szczególności ze wskazaniem uzyskanych efektów dla nauczyciela i szkoły;
  2. kopię dyplomu lub świadectwa potwierdzającego znajomość języka obcego na poziomie podstawowym, o których mowa w przepisach w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, poświadczone przez pracodawcę za zgodność z oryginałem – jeżeli nauczyciel realizował zadanie    uzyskania umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie podstawowym, a w przypadku nauczycieli języków obcych – umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie podstawowym,
  3. kopię aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 26.07.2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli – Dz.U. z 2018 r. poz. 1574 ze zm.
  2. Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215.