ekonomia_informacje-48.jpg

„Co należy zrobić w sytuacji, gdy konkurs na dyrektora szkoły wygrał nauczyciel powołany na wicedyrektora tej szkoły? Czy należy najpierw odwołać go z funkcji wicedyrektora i powierzyć mu stanowisko dyrektora? Czy tylko powierzyć mu funkcje dyrektora, nie odwołując go ze stanowiska?”

Stosownie do …



„Bardzo proszę o wykładnię prawną w niżej przedstawionej kwestii. Od 01.09.2021 r. z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w placówce będę zmuszona do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielami. W jaki sposób mogę zwolnić nauczycieli, których sytuacja wynikająca z zawartych umów przedstawia się następująco:

  1. Nauczyciel zatrudniony od 01.09.2018 r. – umowa na czas nieokreślony. Od 06.03.2020 r. przebywa na zwolnieniu lekarskim (ciąża) – będzie przebywał na urlopie macierzyńskim.
  2. Nauczyciel zatrudniony od 01.09.2019 r. – przez mianowanie.

Wyżej wymienieni nauczyciele są zatrudnieni w placówce nieferyjnej. Czy nauczycielom, o których mowa, należy się odprawa, jeśli tak, to w jakiej wysokości oraz czy należy zawiadomić związki zawodowe o zamiarze wypowiedzenia stosunku pracy?

Zgodnie z …



„Zwracam się z uprzejmą prośbą o wskazanie możliwości uczęszczania uczniów kl. IV-VIII fizycznie do szkoły. Jesteśmy niepubliczną szkołą podstawową, do której uczęszcza 65 uczniów. Szkoła mieści się w małej miejscowości. Nie mieliśmy żadnego przypadku zachorowania ucznia ani nauczyciela na koronawirusa. Rodzice są załamani faktem, że dzieci mają kolejne pół roku zostać zamknięte w domach. Przestrzegamy wszystkich wytycznych dotyczących zachowania odległości, dezynfekcji, higieny rąk, noszenia maseczek. Jakie byłyby konsekwencje prawne, gdyby uczniowie uczęszczali do szkoły mimo decyzji obwieszczonej przez MEN dotyczącej nauki zdalnej w kl. IV-VIII?

W tej sprawie ma zastosowanie …


laptop-09-7.jpg

Uczniowie klas IV-VIII szkół podstawowych, a także wszystkich klas szkół ponadpodstawowych, słuchacze placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego przechodzą na naukę zdalną. Nowe zasady funkcjonowania szkół i placówek weszły w życie od soboty, 24 października i będą obowiązywały co najmniej do niedzieli, 8 listopada br. Przedszkola i klasy I-III szkół podstawowych będą póki co funkcjonowały bez zmian.

Szkoły i placówki, w których nie będą zawieszone zajęcia stacjonarne

Nauka dla dzieci w przedszkolach i uczniów klas I-III szkół podstawowych pozostaje bez zmian na dzisiaj.

Stacjonarnie pracują również szkoły specjalne w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii.

Dyrektorzy szkół specjalnych i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, a także szkół specjalnych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej będą mogli sami w tym okresie decydować o trybie nauczania w klasach IV-VIII szkół podstawowych i w szkołach ponadpodstawowych.

Wsparcie dla uczniów, w tym z niepełnosprawnością

Dla uczniów, którzy ze względu na niepełnosprawność lub np. warunki domowe nie będą mogli uczyć się zdalnie w domu, dyrektor szkoły będzie zobowiązany zorganizować nauczanie stacjonarne lub zdalne w szkole (z wykorzystaniem komputerów w szkole).

Kształcenie zawodowe

Szkoły i placówki prowadzące kształcenie zawodowe również w całości przechodzą na zdalne nauczanie. W przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe, placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego organizowane w formie zajęć praktycznych prowadzi się z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość wyłącznie w zakresie, w jakim z programu nauczania danego zawodu wynika możliwość realizacji wybranych efektów kształcenia z wykorzystaniem tych metod i technik. Praktyki zawodowe zaplanowane do realizacji w okresie całkowitego ograniczenia realizowane są zdalnie – w formie projektu edukacyjnego lub wirtualnego przedsiębiorstwa, mogą być także zaliczone na podstawie dotychczasowego doświadczenia zawodowego, bądź zrealizowanego wcześniej wolontariatu lub stażu zawodowego.

W okresie od 24 października do 8 listopada br. uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami są zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy na mocy art. 15f specustawy z dn. 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – Dz.U z 2020 r. poz. 1842.
.

***********

Odpowiadamy na najważniejsze pytania rodziców i nie tylko:

Które szkoły i placówki pracują zdalnie od 24 października do 8 listopada?

– Uczniowie klas IV-VIII szkół podstawowych, wszystkich klas szkół ponadpodstawowych, słuchacze placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego przechodzą na naukę zdalną. Nowe zasady funkcjonowania szkół będą obowiązywały do niedzieli, 8 listopada br.

Które szkoły i placówki nie będą zawieszone od 24 października do 8 listopada?

– W reżimie sanitarnym, w systemie stacjonarnym funkcjonują: przedszkola, szkoły podstawowe dla uczniów z klas I-III, szkoły specjalne w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii.

Natomiast dyrektorzy szkół specjalnych i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, a także szkół specjalnych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej będą mogli sami w tym okresie decydować o trybie nauczania w klasach IV-VIII szkół podstawowych i w szkołach ponadpodstawowych.

Czy są takie sytuacje, w których dyrektor szkoły będzie zobowiązany do zapewnienia nauki w szkole uczniom ze starszych klas?

– Dla uczniów, którzy ze względu na niepełnosprawność lub np. warunki domowe nie będą mogli uczyć się zdalnie w domu, dyrektor szkoły będzie zobowiązany zorganizować nauczanie stacjonarne lub zdalne w szkole (z wykorzystaniem komputerów w szkole).

Czy szkoła ma obowiązek prowadzić świetlicę dla uczniów klas I-III w szkole podstawowej w okresie od 26 października do 6 listopada?

Dyrektor szkoły ma obowiązek zorganizować zajęcia świetlicowe dla uczniów klas I-III, jeśli rodzice wyrażą potrzebę, by ich dzieci korzystały ze świetlicy.

Czy w okresie od 24 października do 8 listopada br. w szkołach mogą się odbywać zaplanowane konkursy przedmiotowe, olimpiady?

– Nie mogą. Terminy należy przełożyć na inny czas.

Czy  w okresie od 24 października do 8 listopada br. mogą pracować poradnie psychologiczno-pedagogiczne?

– Placówki te funkcjonują bez zmian z zachowaniem zasad sanitarnych. Mogą one prowadzić zajęcia z dziećmi w grupach do 5 uczniów.

Czy  w okresie od 24 października do 8 listopada br. mogą być prowadzone zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju dziecka?

Tak, mogą być prowadzone.

Czy  w okresie od 24 października do 8 listopada br. mogą być prowadzone zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze?

– Takie zajęcia mogą być prowadzone.

Czy szkoły zawodowe i placówki prowadzące kształcenie zawodowe/ustawiczne są zawieszone od 24 października do 8 listopada br.?

– Szkoły i placówki prowadzące kształcenie zawodowe lub kształcenie ustawiczne również w całości przechodzą na zdalne nauczanie.

W przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe, placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego organizowane w formie zajęć praktycznych prowadzone są zdalnie wyłącznie w zakresie, w jakim z programu nauczania danego zawodu wynika możliwość realizacji wybranych efektów kształcenia z wykorzystaniem tych metod i technik. Pozostałe zajęcia praktyczne uzupełnia się po zakończeniu ograniczenia.

Czy młodociani pracownicy z branżowych szkół I stopnia w okresie zawieszenia zajęć od 24 października do 8 listopada mają obowiązek świadczyć pracę?

– Są zwolnieni z tego obowiązku na mocy art. 15f specustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z COVID-19.

Czy w okresie od 24 października do 8 listopada 2020 r. mogą być prowadzone praktyki zawodowe?

– Tylko zdalnie w formie projektu edukacyjnego lub wirtualnego przedsiębiorstwa, mogą być także zaliczone na podstawie dotychczasowego doświadczenia zawodowego, bądź zrealizowanego wcześniej wolontariatu lub stażu zawodowego.

Czy uczniowie mogą w godzinach 8:00-16:00 sami chodzić do szkoły i wracać z niej do domu pomimo obostrzeń?

– W dniach nauki szkolnej, w godzinach 8:00-16:00 obowiązek przemieszczania się dzieci do 16. roku życia pod opieką rodzica lub opiekuna. Zasada ta nie obowiązuje: kiedy dziecko idzie do szkoły lub wraca z niej do domu, a także w weekendy i dni wolne od nauki.

Więcej informacji o funkcjonowaniu szkół i placówek

Materiały:

Uzasadnienie do nowelizacji rozporządzenia z art 30b (COVID-19) (23102020) Uzasadnienie​_do​_nowelizacji​_rozporządzenia​_z​_art​_30b​_(COVID-19)​_(23102020).pdf 0.19MB

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dn. 23.10.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. z 2020 r. poz. 1389 z późn. zm. – ost. zm. – Dz.U. z 2020 r. poz. 1870.

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej


laptop-09-2.jpg

Uczniowie szkół ponadpodstawowych, którzy uczęszczają do szkoły na terenie objętym strefą czerwoną będą mieli lekcje na odległość. Natomiast uczniowie szkół ponadpodstawowych, którzy uczą się w placówkach objętych strefą żółtą, będą uczyli się w trybie mieszanym (hybrydowym). W obu strefach będą wyjątki, dotyczyć będą m. in. szkół specjalnych, szkół specjalnych w zespołach, internatów, szkół i placówek w kształceniu zawodowym i ustawicznym – w zakresie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych.

Zmiany w funkcjonowaniu szkół ponadpodstawowych, placówek w kształceniu zawodowym i ustawicznym  będą obowiązywały od poniedziałku, 19.10.2020 r. do czasu obowiązywania strefy żółtej i czerwonej na danym terenie.

Funkcjonowanie szkół ponadpodstawowych w strefie czerwonej

Od poniedziałku, 19 października br. uczniowie ze szkół ponadpodstawowych przejdą na tryb kształcenia na odległość.

Funkcjonowanie szkół ponadpodstawowych w strefie żółtej

Od poniedziałku, 19 października br. wszyscy uczniowie ze szkół ponadpodstawowych przejdą na system mieszany (hybrydowy), w trybie ok. 50 proc./50 proc. Oznacza to, że co najmniej połowa uczniów z danej szkoły będzie miała zajęcia stacjonarnie w szkole, a pozostali zdalnie. Zadaniem dyrektora szkoły będzie wdrożenie odpowiednich procedur wprowadzających oraz poinformowanie całej społeczności szkolnej o przyjętym systemie kształcenia hybrydowego.

Wyjątki zarówno w strefie żółtej jak i w czerwonej

Nauczanie stacjonarne pozostaje w szkołach ponadpodstawowych w następujących placówkach: specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, szkołach specjalnych samodzielnych lub funkcjonujących w zespołach. W szkołach tych młodzież ma zapewnioną naukę, wychowanie a także prowadzone są  zajęcia o charakterze specjalistycznym, terapeutycznym, rewalidacyjnym.

Dla uczniów, którzy ze względu na niepełnosprawność lub np. warunki domowe nie będą mogli uczyć się zdalnie w domu, dyrektor będzie zobowiązany do zorganizowania im nauczania stacjonarnego lub zdalnego w szkole (z wykorzystaniem komputerów w szkole).

W przypadku szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe zajęcia praktyczne w strefie żółtej i czerwonej będą prowadzone co do zasady stacjonarnie, w tym u pracodawców. Jeżeli z programu nauczania danego zawodu wynika możliwość realizacji części zajęć zdalnie, wówczas szkoła lub placówka będzie mogła te zajęcia prowadzić z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.  Praktyki zawodowe w strefie czerwonej realizowane będą stacjonarnie lub w formie projektu edukacyjnego albo wirtualnego przedsiębiorstwa. W strefie żółtej praktyki zawodowe będą odbywać się stacjonarnie – o ile u pracodawcy nie wystąpią zdarzenia zagrażające zdrowiu uczniów.

Ograniczeniem nie będą także objęci młodociani pracownicy będący uczniami branżowej szkoły I stopnia w zakresie zajęć praktycznych u pracodawców. Będą oni realizować zajęcia praktyczne o ile u pracodawcy nie wystąpią zdarzenia zagrażające ich zdrowiu.

Ograniczeniem nie będą także objęte internaty, w których przebywają uczniowie, w tym z zagranicy.

Kształcenie na odległość w szkołach ponadpodstawowych oraz placówkach prowadzących kształcenie zawodowe lub ustawiczne

W czasie ograniczenia funkcjonowania szkół ponadpodstawowych i placówek w strefie żółtej będzie realizowana nauka w formie mieszanej (hybrydowej) a w strefie czerwonej nauka będzie realizowana na odległość.

Za organizację kształcenia  odpowiada dyrektor szkoły / placówki. Jest on zobowiązany do tego, aby ustalić sposób nauki. Ma również obowiązek powiadomić rodziców i uczniów jak będzie zorganizowane kształcenie.

Nauczyciele powinni zweryfikować program nauczania tak, aby dostosować go do wybranej metody kształcenia na odległość.

Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Co zmienia się w funkcjonowaniu szkół od 19 października 2020 r.?

  • Szkoły ponadpodstawowe – w zależności od tego, na jakim znajdują się terenie – będą funkcjonowały albo zdalnie, albo w systemie mieszanym (hybrydowym). Przedszkola i szkoły podstawowe będą funkcjonowały tak jak dotychczas, chyba że w danej szkole czy przedszkolu decyzją sanepidu forma nauki zostanie czasowo zmieniona. ​​​​​

Na czym polegają zmiany w pracy szkół ponadpodstawowych od 19 października 2020 r.?

  • Uczniowie szkół ponadpodstawowych, którzy chodzą do szkoły na terenie objętym strefą czerwoną, będą mieli lekcje na odległość. Natomiast uczniowie szkół ponadpodstawowych, którzy uczą się w placówkach objętych strefą żółtą, będą uczyli się w trybie mieszanym (hybrydowym). W obu strefach będą również wyjątki.

Czy są wyjątki w funkcjonowaniu szkół ponadpodstawowych od 19 października 2020 r.?

  • Stacjonarnie będą pracowały: MOW-y, MOS-y, SOSW-y, a także szkoły specjalne.

Dla ucznia, który ze względu na niepełnosprawność lub np. warunki domowe, nie może uczyć się zdalnie w domu, dyrektor szkoły będzie zobowiązany zorganizować lekcje stacjonarne lub zdalne w szkole (z wykorzystaniem komputerów dostępnych w szkole).

W szkołach i placówkach prowadzących kształcenie zawodowe zajęcia praktyczne będą prowadzone co do zasady stacjonarnie, w tym u pracodawców.

Jeżeli z programu nauczania danego zawodu wynika możliwość realizacji części zajęć zdalnie, wówczas szkoła lub placówka będzie mogła zajęcia te prowadzić z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Praktyki zawodowe w strefie czerwonej będą realizowane stacjonarnie lub w formie projektu edukacyjnego bądź wirtualnego przedsiębiorstwa. W strefie żółtej praktyki zawodowe będą odbywać się stacjonarnie, o ile u pracodawcy nie wystąpią zdarzenia zagrażające zdrowiu uczniów.

Młodociani pracownicy, uczniowie branżowej szkoły I stopnia, mogą odbywać zajęcia praktyczne u pracodawcy, o ile nie wystąpią zdarzenia zagrażające ich zdrowiu.

Funkcjonować będą internaty, w których mieszkają uczniowie, w tym uczniowie z zagranicy.

Do kiedy szkoły ponadpodstawowe będą działały w zmienionym trybie?

  • Nauczanie zdalne lub mieszane (hybrydowe) będzie obowiązywało do czasu, w którym dany region będzie w strefie żółtej lub czerwonej.

Kto zdecyduje, które klasy szkoły ponadpodstawowej będą miały lekcje w domu, a które w klasie?

  • Dyrektor szkoły podejmie decyzję i poinformuje uczniów, które oddziały w danym czasie będą miały lekcje w szkole, a które zdalnie (z domu). Zajęcia powinny być organizowane w systemie rotacyjnym, np. klasa 1A jeden tydzień uczy się w domu, a drugi w szkole.

W jaki sposób będą funkcjonowały szkoły ponadpodstawowe w strefie czerwonej?

  • Uczniowie będą się uczyli na odległość. Dyrektor szkoły ustali szczegóły dotyczące sposobu kształcenia.

W jaki sposób będą funkcjonowały szkoły ponadpodstawowe w strefie żółtej?

  • Uczniowie będą mieli lekcje w systemie mieszanym (hybrydowym), w trybie ok. 50 proc./50 proc. Oznacza to, że co najmniej połowa uczniów z danej szkoły będzie miała zajęcia stacjonarnie w szkole, a pozostali zdalne. Zadaniem dyrektora szkoły jest wdrożenie odpowiednich procedur oraz poinformowanie całej społeczności szkolnej o przyjętym systemie kształcenia hybrydowego.

Materiały:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 października 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty Rozporządzenia​_30b​_-​_do​_podpisu.pdf 0.16MB

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej



Tegoroczne obchody, z uwagi na sytuację epidemiczną w kraju, będą miały nieco inną formułę niż tradycyjnie. Zaproszono znacznie mniejszą niż rok temu liczbę nauczycieli. Odznaczenia państwowe, medale i nagrody z rąk Ministra Edukacji Narodowej odbierze kilkudziesięciu nauczycieli z całej Polski.

To kawał pięknej historii: Dzień Edukacji Narodowej to święto nauczycieli, wychowawców i pedagogów. Obchodzony jest w rocznicę powstania w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej – pierwszego w Europie ministerstwa oświaty – która zajęła się reformowaniem szkolnictwa w Polsce.

Komisja Edukacji Narodowej (pełna nazwa: Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca) – była pierwszym w świecie ministerstwem oświaty i o wiele lat wyprzedziła podobne rozwiązania w innych państwach. Na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego powołał ją 14 października 1773 r. Sejm Rozbiorowy.

Działała w latach 1773-1794. Stworzyła nowoczesną strukturę organizacyjną oświaty – od szkół elementarnych przez gimnazja aż do uczelni wyższych. Reforma objęła programy nauczania, do których wprowadzono elementy nauk przyrodniczych, historii i geografii Polski, naukę języka ojczystego i wychowanie obywatelskie.

Komisja powołała Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, które zajęło się przygotowywaniem podręczników. Zamawiano je u wybitnych uczonych polskich, a także tłumaczono najlepsze opracowania zagraniczne. Komisja uregulowała również podstawy prawne zawodu nauczycielskiego i stworzyła pierwsze szkoły kształcące pedagogów.

Zreorganizowane zostały też akademie: krakowska i wileńska. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, przemianowany na Szkołę Główną Koronną, stał się nowoczesną uczelnią. Wysoką rangę zdobył uniwersytet wileński. Przemianowany na Szkołę Główną Wielkiego Księstwa Litewskiego stał się ważnym ośrodkiem nauk przyrodniczych i astronomii. Komisja zamierzała też powołać Królewski Uniwersytet w Warszawie – jego zalążkiem była utworzona w 1789 r. Szkoła Anatomii i Chirurgii.

Kres działaniom Komisji Edukacji Narodowej położyła utrata niepodległości Polski, ale wiele wprowadzonych przez nią rozwiązań miało kontynuację.

Dzień Edukacji Narodowej wprowadzono w 1982 r. w miejsce obchodzonego wcześniej Dnia Nauczyciela.

W artykule 74 ustawy Karta nauczyciela zapisano: „W dniu rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, 14 października każdego roku, obchodzony będzie Dzień Edukacji Narodowej. Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty i jest wolny od zajęć lekcyjnych”.

Dzień Edukacji Narodowej jest okazją do nagradzania wyróżniających się dla niej nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. W tym dniu lub w dniach blisko tej daty tradycyjnie wręczane są nauczycielom krzyże zasługi, medale Komisji Edukacji Narodowej (najwyższe odznaczenie przyznawane przez ministra edukacji narodowej) i nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Przy okazji Dnia Edukacji Narodowej uroczyście nadawane są też honorowe tytuły „profesora oświaty”.

Idea obchodzenia w Polsce specjalnego święta nauczycieli sięga 1957 r. Wówczas, podczas Światowej Konferencji Nauczycielskiej w Warszawie, zaproponowano, aby 20 listopada stał się Międzynarodowym Dniem Karty Nauczyciela. Ostatecznie zwyciężyła propozycja uczczenia rocznicy powołania Komisji Edukacji Narodowej. Uchwalona w 1972 r. ustawa Karta praw i obowiązków nauczyciela wprowadziła Dzień Nauczyciela obchodzony właśnie 14 października.

W różnych krajach nauczyciele obchodzą swoje święto w różnych dniach. Przykładowo na Tajwanie obchodzone jest ono 28 września w dniu urodzin Konfucjusza, a w Czechach i na Słowacji – 28 marca, czyli w dniu urodzin Jana Amosa Komenskiego – XVII-wiecznego pedagoga, filozofa, reformatora i myśliciela protestanckiego, twórcy i propagatora jednolitego systemu powszechnego nauczania, który zalecał objęcie nauczaniem wszystkich, niezależnie od płci i stanu.

Niezależnie od tego 5 października obchodzony jest Światowy Dzień Nauczyciela (World Teacher’s Day). Międzynarodowe święto zostało proklamowane przez UNESCO w 1994 r. Dzień obchodzony jest dla upamiętnienia rocznicy podpisania 5 października w 1966 r. przez UNESCO i Światową Organizację Pracy „Rekomendacji w sprawie statusu nauczycieli”. Rekomendacja jest podstawowym dokumentem określającym zakres praw i obowiązków nauczycieli w skali globalnej.

W Polsce Światowy Dzień Nauczyciela obchodzony jest głównie przez nauczycieli akademickich, którzy uważają go za swoje święto.

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej i pap.pl



Dane z bazy SIO pokazują, że w ostatnim dziesięcioleciu liczba uczniów cudzoziemców objętych kształceniem w polskim systemie oświaty wzrosła z 9.610 osób w 2009 r. do 51.363 osób w 2019 r. Najliczniejszą grupę w szkołach dla dzieci i młodzieży stanowią uczniowie z Ukrainy – to aż 30.777 osób. Zajęcia dla uczniów cudzoziemców były prowadzone w roku szkolnym 2019/2020 w 7.318 szkołach dla dzieci i młodzieży (wobec 1.571 szkół w roku szkolnym 2009/2010).

Z kolei Polacy wyjeżdżają na dłuższe, kilkuletnie pobyty za granicę, przede wszystkim w celach zarobkowych. Po powrocie ich dzieci często zmagają się z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z niewystarczającą znajomością języka polskiego oraz koniecznością odnalezienia się w innych warunkach szkolnych i środowiskowych niż za granicą.

Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła, czy uczniowie obcokrajowcy oraz dzieci polskie powracające z zagranicy mają zapewnione możliwości kształcenia w Polsce, w tym odpowiednie warunki do nauki języka polskiego.

Kontrola objęła lata szkolne 2017/2018–2019/2020 oraz następujące jednostki: Ministerstwo Edukacji Narodowej i 24 publiczne szkoły podstawowe i ponadpodstawowe. Nauczyciele kontrolowanych szkół uczących dzieci z zagranicy oraz rodzice uczniów cudzoziemców i rodzice uczniów, którzy powrócili do kraju, wypełniali specjalne kwestionariusze.

Resort edukacji pod lupą

Najsłabiej w wynikach kontroli wypadło Ministerstwo Edukacji Narodowej, a najlepiej – nauczyciele pracujący bezpośrednio z dziećmi i uczniami, którzy brak instytucjonalnego wsparcia starają się równoważyć swoim zaangażowaniem.

Resortowi edukacji NIK zarzuciła, że nie planuje ani nie organizuje działań związanych z kształceniem dzieci przybywających z zagranicy, mimo rosnącej skali tego zjawiska, poza tym nie monitoruje sytuacji, nie wykonuje odpowiednich analiz, nie gromadzi danych o liczbie takich uczniów. „Minister nie ma wiedzy na temat efektywności kształcenia tych uczniów, ponieważ nie podejmował czynności nadzoru nad organizacją i warunkami ich kształcenia. W szczególności nie dokonywał kontroli i ewaluacji nad wykonywaniem nadzoru pedagogicznego przez kuratorów oświaty” – stwierdziła NIK. Minister edukacji nie analizował też potrzeb związanych z doskonaleniem zawodowym nauczycieli pracujących z uczniami oraz z ukierunkowanym na ich rzecz doradztwem metodycznym.

Nauczyciele i problemy, z którymi się stykają

Do podstawowych problemów, z jakimi się borykają, nauczyciele ankietowani przez NIK zaliczyli trudności w komunikacji i prowadzeniu zajęć, wynikające ze zróżnicowanego poziomu znajomości języka polskiego przez uczniów posługujących się na co dzień różnymi językami, oraz brak podręczników i odpowiednich materiałów dydaktycznych do nauki języka polskiego jako języka obcego. Inne trudności wiążące się z tym zadaniem to według nauczycieli różnice programowe wynikające z nauki w innych systemach edukacyjnych, problemy adaptacyjne i integracyjne, utrudniony kontakt z rodzicami uczniów lub nawet jego brak, niewielka motywacja uczniów.

W ocenie NIK nie wszyscy dyrektorzy skontrolowanych szkół publicznych w wystarczającym stopniu zapewniali warunki służące prawidłowości i skuteczności kształcenia dzieci przybywających z zagranicy. Świadczy to również o braku skutecznego nadzoru. Jak się okazało, powszechnym problemem jest nieudzielanie uczniom przybywającym z zagranicy odpowiedniego do ich potrzeb wsparcia psychologiczno-pedagogicznego w postaci zajęć edukacyjnych i specjalistycznych, co wynika z braku diagnozy na początku procesu kształcenia. Zdarzało się, że dyrektorzy organizowali zajęcia w szkole bez porozumienia z organem prowadzącym, co często prowadziło do zaniżania tygodniowego wymiaru godzin zajęć z języka polskiego, w niektórych szkołach stwierdzono brak zajęć wyrównawczych z innych przedmiotów i nierzetelne prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania. W innych nie został spełniony warunek przyjęcia do szkoły uczniów przybywających z zagranicy bez wymaganych dokumentów. Stwierdzono też nieprzestrzeganie procedur dostosowania warunków lub formy zdawania egzaminów zewnętrznych do potrzeb uczniów przybywających z zagranicy.

W 15 skontrolowanych szkołach dyrektorzy nierzetelnie prowadzili bazę Systemu Informacji Oświatowej dotyczącą liczby uczniów przybywających z zagranicy i uczęszczających na dodatkowe zajęcia z języka polskiego. Skutkiem takiej praktyki było szacunkowe zaniżenie lub zawyżenie subwencji oświatowej organom prowadzącym skontrolowane szkoły.

Ponad połowa szkół w ogóle nie podejmowała działań związanych z integracją uczniów cudzoziemców, uwzględniających ich specyficzne potrzeby kulturowe. W innych działania takie były incydentalne.

Rodzice i ich odczucia

Mimo to rodzice w większości pozytywnie ocenili proces przystosowania i włączenia ich dzieci do środowiska szkolnego. W badaniu kwestionariuszowym przeprowadzonym w szkołach w trakcie kontroli NIK 23% rodziców uczniów cudzoziemców podało, że ich dzieci doświadczają zachowania nietolerancyjnego w szkole sporadycznie, natomiast 4% respondentów stwierdziło, że jest ono częste.

Jednocześnie proces przystosowania i włączania dziecka do środowiska szkolnego „dobrze” i „bardzo dobrze” oceniło odpowiednio 83 i 91% rodziców dzieci obywateli polskich powracających do kraju oraz rodziców uczniów cudzoziemców, natomiast „negatywnie” i „bardzo negatywnie” – odpowiednio 2 i 3% badanych rodziców.

Rekomendacje

W rekomendacjach dla Ministerstwa Edukacji Narodowej NIK zwróciła uwagę na potrzebę:

  • podjęcia działań zmierzających do wykorzystania środków wyodrębnianych corocznie w budżecie MEN na centralne programy dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli prowadzących zajęcia z uczniami przybywającymi z zagranicy, na podstawie rozpoznanych potrzeb,
  • uwzględnienia obszaru kształcenia dzieci przybywających z zagranicy w ramach zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty,
  • zainicjowania współpracy z instytucjami i organami centralnymi w obszarze kształcenia dzieci przybywających z zagranicy w ramach koordynacji i realizacji polityki oświatowej państwa,
  • wzmocnienia nadzoru nad realizacją projektów dotowanych w ramach realizowanych zadań publicznych poprzez prowadzenie bezpośrednich kontroli oraz żądania od beneficjentów stosownych dokumentów przy rozliczaniu zadania.

W rekomendacjach dla kuratorów oświaty NIK zwróciła uwagę na konieczność rozpoznania potrzeb w zakresie doradztwa metodycznego dla nauczycieli kształcących dzieci przybywające z zagranicy i powołania odpowiednich nauczycieli doradców metodycznych.

W rekomendacjach dla organów prowadzących szkoły publiczne NIK zwróciła uwagę na potrzebę:

  • ustalenia z dyrektorami prowadzonych szkół, w których uczą się dzieci przybywające z zagranicy, pisemnego sposobu uzgadniania organizacji zajęć edukacyjnych dla nich przeznaczonych,
  • objęcia kontrolą organizacji w szkołach dodatkowych bezpłatnych zajęć z języka polskiego oraz zajęć wyrównawczych z innych przedmiotów obowiązkowych edukacyjnych prowadzonych z uczniami przybywającymi z zagranicy, w tym kontrolowanie rzetelności danych wprowadzanych do szkolnej bazy SIO o liczbie uczniów w nich uczestniczących.

W rekomendacjach dla dyrektorów szkół NIK zwróciła uwagę na potrzebę:

  • rzetelnego informowania organów prowadzących szkoły o zakresie potrzeb związanych z organizacją dodatkowych zajęć z języka polskiego i zajęć wyrównawczych z innych przedmiotów obowiązkowych,
  • zapewnienia diagnozowania poziomu osiągnięć edukacyjnych uczniów przybywających z zagranicy po przyjęciu do szkoły w zakresie poziomu znajomości języka polskiego jako obcego i różnic programowych z innych przedmiotów obowiązkowych oraz ich potrzeb psychofizycznych,
  • rozważenia wystąpienia z wnioskiem do samorządów o dofinansowywanie udziału nauczycieli języka polskiego w studiach podyplomowych z języka polskiego jako języka obcego oraz innych form doskonalenia odnoszących się do obszaru kształcenia uczniów przybywających z zagranicy zgodnie ze stwierdzonymi potrzebami szkoły,
  • uwzględniania w ramach tematyki form sprawowanego nadzoru pedagogicznego zagadnień odnoszących się do kształcenia uczniów przybywających z zagranicy, jeśli uczęszczają oni do szkoły.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



W pierwszym tygodniu nowego roku szkolnego 2020/2021 ukazały się dwa nowe rozporządzenia nowelizujące dotychczasowe przepisy:

Obie nowelizacje weszły w życie 08.09.2020 r. Ich celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom objętym indywidualnym obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym oraz dzieciom i młodzieży objętym indywidualnym nauczaniem w czasie epidemii.

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami w roku szkolnym 2020/2021 zajęcia te nie muszą odbywać się w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem lub nauczycielami, o ile z wnioskiem w tej sprawie wystąpią do dyrektora szkoły lub przedszkola rodzice dziecka lub ucznia albo pełnoletni uczeń.

Jak tłumaczy MEN, wprowadzenie takiego rozwiązania umożliwi dyrektorowi przedszkola lub szkoły zorganizowanie zajęć na przykład z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Zajęcia te nadal będą musiały odbywać się w indywidualnym (ale już nie bezpośrednim) kontakcie nauczyciela lub nauczycieli z dzieckiem lub uczniem.

Możliwe jest zatem zorganizowanie wszystkich zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub zajęć indywidualnego nauczania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość w wymiarze wskazanym w przepisach nowelizowanych rozporządzeń lub zorganizowanie tych zajęć w wersji mieszanej (hybrydowej).

W przepisach wskazano, że jedynie na wniosek rodziców dziecka lub ucznia albo pełnoletniego ucznia dyrektor przedszkola lub szkoły może wprowadzić taką organizację zajęć. Taki sposób organizacji zajęć będzie możliwy bez względu na przyjęty model edukacyjny związany z sytuacją epidemiologiczną (stacjonarny, hybrydowy, zdalny).

MEN podkreśla, że w roku szkolnym 2020/2021 zajęcia indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania mogą być prowadzone również w dotychczasowy sposób, tj. w bezpośrednim i indywidualnym kontakcie dziecka lub ucznia z nauczycielem.

Resort przypomina też, że bezpłatna Zintegrowana Platforma Edukacyjna www.epodreczniki.pl zapewnia wszystkim szkołom możliwość prowadzenia nauczania zdalnego. Platforma ta pozwala na planowanie procesu nauki zdalnej i monitorowanie postępów uczniów, a dzięki wbudowanym modułom umożliwia komunikację między nauczycielami i uczniami oraz między uczniami. Ponadto oferuje ona użytkownikom sprawdzone materiały edukacyjne do kształcenia ogólnego oraz dla uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi, jak również edytor treści dla nauczycieli i uczniów pozwalający modyfikować istniejące lub tworzyć własne e-materiały. Platforma posiada aktualne dane dotyczące szkół i placówek oraz bazę danych nauczycieli i uczniów (na podstawie danych z SIO). Uczniowie zostali zaimportowani i przypisani bezpośrednio do danych klas, tak aby odwzorować istniejące podziały na klasy. W ten sposób każdy nauczyciel ma dostęp do informacji o klasach w szkołach, w których uczy.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Do 30 listopada szkoła, przedszkole i internat muszą przeprowadzić próbną ewakuację. Obowiązek ten wynika z rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Co istotne, żadne przepisy antycovidowe nie zwalniają szkół, przedszkoli ani internatów z wykonania tego zadania.

Zgodnie z § 17 ust. 2 cyt. rozp. w przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać – co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników. Celem tzw. treningu ewakuacyjnego jest przygotowanie uczniów, nauczycieli i innych pracowników do sprawnego działania w razie pojawienia się zagrożenia, w tym do szybkiego i bezpiecznego opuszczenia budynku.

Planując próbną ewakuację w czasie epidemii, dyrektor szkoły (przedszkola, internatu) powinien uwzględnić aktualne wytyczne wynikające z reżimu sanitarnego, m.in. dotyczące dystansu społecznego. Może też zwrócić się o dodatkowe zalecenia do właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.

Dyrektor powinien też przeanalizować obowiązujące w jego placówce dokumenty: instrukcję bezpieczeństwa pożarowego i będący jej częścią plan ewakuacji pod kątem tego, czy procedury w nich zapisane nie zwiększają ryzyka transmisji koronawirusa. Jeżeli wymagają zmian, to należy je wprowadzić i utrzymać przez cały czas występowania zagrożenia epidemiologicznego. Po jego ustąpieniu trzeba wrócić do wcześniej obowiązujących rozwiązań.

Choć przyjęło się, że próbna ewakuacja jest przeprowadzana w formie ćwiczeń, to wskazany na wstępie przepis cyt. rozp. wcale o tym nie przesądza. Nie określa on sposobu ani formy praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji. Można je zatem dostosować do aktualnie panujących okoliczności – po pierwsze, trening ewakuacyjny nie musi zostać przeprowadzony dla wszystkich użytkowników danego budynku jednocześnie, można wykonać go etapami i w małych grupach. Po drugie, w pierwszej kolejności należy przećwiczyć osoby funkcyjne – kadrę kierowniczą, pracowników obsługi, wychowawców klas, nauczycieli, ponieważ to oni odpowiadają za właściwe przeprowadzenie faktycznej ewakuacji. Muszą więc znać wyjścia ewakuacyjne, kierunki poruszania się, zamknięcia przeciwpożarowe, sygnały alarmowe, lokalizację sprzętu gaśniczego, miejsca zbiórki po opuszczeniu budynku. Dyrektor zapoznaje także wszystkich uczniów z zasadami ewakuacji obowiązującymi w szkole (przedszkolu, internacie) – należy omówić je tak, aby każdy znał potem swoje obowiązki i zasady postępowania, wiedział, jak reagować i jak współpracować z innymi osobami.

Należy pamiętać, aby najpóźniej na tydzień przed planowaną próbną ewakuacją powiadomić właściwego komendanta Powiatowej Straży Pożarnej oraz organ prowadzący szkołę o terminie jej przeprowadzenia. Istotne jest także sporządzenie sprawozdania z przebiegu próbnej ewakuacji. Należy w nim wskazać wszystkie błędy i braki w procedurach oraz omówić je na posiedzeniu rady pedagogicznej.

Przypomnijmy, że dyrektor szkoły (placówki) zobowiązany jest do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu uczniów w szkole lub placówce, a także uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę (placówkę) poza obiektami do niej należącymi. Dyrektor co najmniej raz w roku dokonuje kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa kierunki ich poprawy. Kopię protokołu z ustaleń kontroli dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 07.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów – Dz.U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719, ze zm.



„Czy jest jakaś podstawa prawna mówiąca o tym, że to nauczyciel zamyka placówkę? Zostałyśmy z koleżanką zobowiązane do zamykania jej, czy to nauczyciel odpowiada za placówkę, musimy ją zamykać (kodować) oraz bramę wjazdową zamykać na kłódkę?” onet link?

Zgodnie z …