naukowcy – ekspertpr

Zapewnienie rozwoju sztucznej inteligencji w sposób gwarantujący poszanowanie praw człowieka i zdobycie zaufania ludzi, stanowi jeden z elementów unijnej strategii cyfrowej [1]. Dnia 21.04.2021 r. Komisja Europejska opublikowała projekt rozporządzenia ustanawiającego zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji)[2], którego celem jest jednolite uregulowanie kwestii opracowywania, wprowadzania do obrotu i wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji (Artificial Intelligence, AI) na obszarze UE.

Ma ono stanowić ramy prawne dla prawidłowo funkcjonującego rynku wewnętrznego systemów AI, na którym odpowiednio uwzględnia się zarówno korzyści społeczno-ekonomiczne, jak i zagrożenia, jakie niesie za sobą wykorzystanie sztucznej inteligencji, stworzyć sprzyjające warunki dla innowacji i rozwoju technologii AI, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa użytkowników i ochrony praw podstawowych gwarantowanych przez prawo unijne.

Przyjęcie wspólnej na poziomie UE regulacji ma również sprzyjać swobodnemu przepływowi towarów i usług wykorzystujących sztuczną inteligencję. Uniemożliwienie poszczególnym państwom członkowskim ustanawiania własnych ograniczeń i wymagań dotyczących takich produktów i usług z jednej strony zapobiec ma fragmentacji rynku wewnętrznego w tym zakresie, a z drugiej zapewnić dostawcom i użytkownikom systemów AI pewność prawa, ułatwiając inwestycje i innowacje w dziedzinie sztucznej inteligencji. Nowe rozporządzenie wspierać ma realizację celu, jakim jest osiągnięcie przez Unię pozycji światowego lidera w rozwoju bezpiecznej, wiarygodnej i etycznej sztucznej inteligencji.

Projekt rozporządzenia jest efektem wcześniejszych działań UE w obszarze AI, obejmujących opublikowanie w 2018 r. strategii „Sztuczna inteligencja dla Europy”[3] i pierwszego skoordynowanego planu wspierania rozwoju i stosowania sztucznej inteligencji [4], opracowanie w 2019 r. wytycznych dotyczących wiarygodnej sztucznej inteligencji [5] oraz publikację w 2020 r. białej księgi w sprawie sztucznej inteligencji [6], której założenia stanowią podstawę projektu. Wraz z projektem aktu w sprawie sztucznej inteligencji ogłoszono również nowy, przygotowany we współpracy z państwami członkowskimi, skoordynowany plan działania [7].

Obecnie projekt rozporządzenia jest przedmiotem prac Parlamentu Europejskiego. Zgodnie z jego aktualnym brzmieniem, rozporządzenie ma być stosowane w państwach członkowskich po upływie 2 lat od jego wejścia w życie (dwudziesty dzień po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej).

Kogo dotyczyć będą nowe przepisy?

Projektowane rozporządzenie będzie miało wpływ na działalność szerokiego kręgu podmiotów opracowujących, wprowadzających do obrotu oraz wykorzystujących systemy sztucznej inteligencji, przede wszystkim dostawców i użytkowników systemów AI, ale również importerów, dystrybutorów czy upoważnionych przedstawicieli (podmiotów z siedzibą w UE upoważnionych przez dostawcę z kraju trzeciego do realizacji w jego imieniu obowiązków i procedur określonych w rozporządzeniu).

Kluczowe, najszersze obowiązki związane z zapewnieniem bezpiecznej i wiarygodnej sztucznej inteligencji spoczywać będą na dostawcach i użytkownikach systemów i to nie tylko tych mających siedzibę w Unii Europejskiej – nowe rozporządzenie będzie miało bowiem zastosowanie również do wszystkich dostawców spoza UE, którzy wprowadzają do obrotu lub oddają do użytku systemy AI na obszarze Unii, a także do dostawców oraz użytkowników znajdujących się poza UE, jeżeli wyniki działania danego systemu są wykorzystywane w UE.

Czym jest sztuczna inteligencja?

Projektowana regulacja definiuje system sztucznej inteligencji jako oprogramowanie opracowane przy użyciu co najmniej jednej spośród technik i podejść wymienionych w załączniku I do rozporządzenia, które może – dla danego zestawu celów określonych przez człowieka – generować wyniki, takie jak treści, przewidywania, zalecenia lub decyzje wpływające na środowiska, z którymi wchodzi w interakcję. Katalog technik i podjeść determinujących kwalifikację danego oprogramowania jako sztucznej inteligencji jest dość szeroki i obejmuje:

mechanizmy uczenia maszynowego, w tym uczenie nadzorowane, uczenie się maszyn bez nadzoru i uczenie przez wzmacnianie, z wykorzystaniem szerokiej gamy metod, w tym uczenia głębokiego;
metody oparte na logice i wiedzy, w tym reprezentacja wiedzy, indukcyjne (logiczne) programowanie, bazy wiedzy, silniki inferencyjne i dedukcyjne, rozumowanie (symboliczne) i systemy ekspertowe;
podejścia statystyczne, estymację bayesowską, metody wyszukiwania i optymalizacji.

Projekt zakłada możliwość aktualizacji powyższego wykazu z uwzględnieniem rozwoju sytuacji rynkowej i rozwoju technologicznego, w drodze aktów delegowanych przyjmowanych przez Komisję.

Podejście oparte na analizie ryzyka

Proponowane ramy prawne dla sztucznej inteligencji bazują na wyodrębnieniu czterech kategorii systemów AI, w zależności od poziomu ryzyka jakie stwarza ich zastosowanie, tj. ryzyka niedopuszczalnego, wysokiego, ograniczonego i minimalnego:

Ryzyko niedopuszczalne

Systemy sztucznej inteligencji sprzeczne z unijnymi wartościami poszanowania godności ludzkiej, wolności, równości, demokracji i praworządności oraz z prawami podstawowymi Unii, w tym z prawem do niedyskryminacji, ochrony danych i prywatności oraz z prawami dziecka, stwarzające wyraźne zagrożenie dla bezpieczeństwa, źródeł utrzymania i praw obywateli, uznane zostały za niedopuszczalne. Katalog zakazanych praktyk w dziedzinie sztucznej inteligencji obejmuje wprowadzanie do obrotu, oddawanie do użytku lub wykorzystywanie systemów AI:

służących do manipulowania ludźmi, czyli takich, w których stosuje się techniki podprogowe działające na podświadomość lub wykorzystuje słabości pewnych grup osób, takich jak dzieci, osoby z niepełnosprawnościami czy zaburzeniami psychicznymi, w celu istotnego zniekształcenia zachowania danej osoby w sposób, który powoduje lub może powodować u tej osoby lub u innej osoby szkodę fizyczną lub psychiczną;
używanych przez organy publiczne lub w ich imieniu na potrzeby oceny lub klasyfikacji wiarygodności osób fizycznych, prowadzonej przez określony czas na podstawie ich zachowania społecznego lub znanych bądź przewidywanych cech osobistych lub cech osobowości (tzw. social scoring), kiedy punktowa ocena społeczna prowadzi do krzywdzącego lub niekorzystnego traktowania niektórych osób fizycznych lub całych ich grup w kontekstach społecznych, które nie są związane z kontekstami, w których pierwotnie wygenerowano lub zgromadzono dane lub w przypadku, gdy takie traktowanie jest nieuzasadnione lub nieproporcjonalne do zachowania społecznego lub jego wagi.

Ponadto zakazane będzie wykorzystywanie systemów zdalnej identyfikacji biometrycznej „w czasie rzeczywistym” w przestrzeni publicznej do celów egzekwowania prawa. Chodzi tutaj o systemy służące do identyfikacji osób fizycznych na odległość poprzez porównanie ich danych biometrycznych (np. wizerunku twarzy, chodu, zarysu sylwetki) z danymi biometrycznymi zawartymi w referencyjnej bazie danych, gdzie zbieranie danych, ich porównywanie i identyfikacja odbywają się bez znacznego opóźnienia (w celu uniknięcia obchodzenia przepisów, za taki system identyfikacji biometrycznej „w czasie rzeczywistym”, uznawany będzie system, w którym identyfikacja następuje zarówno natychmiast, jak i z niewielkim opóźnieniem). Od tego zakazu projekt rozporządzenia przewiduje ograniczone wyjątki, obejmujące:

ukierunkowane poszukiwanie ofiar przestępstw, w tym zaginionych dzieci;
zapobieganie konkretnemu, poważnemu i bezpośredniemu zagrożeniu życia lub bezpieczeństwa osób fizycznych lub atakowi terrorystycznemu;
wykrywanie, lokalizowanie, identyfikowanie lub ściganie sprawców lub podejrzanych o popełnienie najcięższych przestępstw, takich jak np. udział w organizacji przestępczej, terroryzm, handel ludźmi, zabójstwo, gwałt czy pornografia dziecięca [8], które w danym państwie członkowskim podlegają karze pozbawienia wolności lub środkowi zabezpieczającemu polegającemu na pozbawieniu wolności przez okres, którego górna granica wynosi co najmniej trzy lata.

Każde pojedyncze wykorzystanie systemu zdalnej identyfikacji biometrycznej „w czasie rzeczywistym” w przestrzeni publicznej do celów egzekwowania prawa, wymagać będzie, co do zasady, uzyskania uprzedniego zezwolenia udzielonego przez sąd lub niezależny organ administracyjny państwa członkowskiego. Decyzja co do wykorzystywania tego typu systemów, należeć będzie do państw członkowskich – będą one mogły w ogóle nie przewidzieć takiej możliwości albo przewidzieć ją jedynie w odniesieniu do niektórych spośród wskazanych wyżej dozwolonych celów. W przypadku podjęcia decyzji o dopuszczeniu możliwości wykorzystywania systemów zdalnej identyfikacji biometrycznej „w czasie rzeczywistym” w przestrzeni publicznej do celów egzekwowania prawa, dane państwo zobowiązane będzie do przyjęcia niezbędnych szczegółowych przepisów krajowych, regulujących wydawanie i wykonywanie zezwoleń na wykorzystanie systemów oraz ich nadzorowanie.

Wysokie ryzyko

Systemy sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka, to systemy stanowiące znaczne zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa lub praw podstawowych osób w Unii Europejskiej. Jest to kluczowa kategoria, na której przede wszystkim skupia się projekt rozporządzenia, określając zasady klasyfikacji systemów AI jako systemów wysokiego ryzyka, wymogi dotyczące wiarygodnej sztucznej inteligencji, jakie systemy wysokiego ryzyka muszą spełniać oraz obowiązki spoczywające na dostawcach i użytkownikach takich systemów.

Przyjęta w rozporządzeniu klasyfikacja systemów wysokiego ryzyka, wyróżnia ich dwie grupy. Po pierwsze, biorąc pod uwagę, że projektowane ramy regulacyjne dla sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka wpisują się w system unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego w obszarze warunków wprowadzania produktów do obrotu, z systemem AI wysokiego ryzyka będziemy mieli do czynienia, gdy:

system AI jest przeznaczony do użycia jako związany z bezpieczeństwem element produktu (safety component) lub sam jest produktem objętym unijnymi przepisami harmonizacyjnymi wymienionymi w załączniku II do rozporządzenia (są to w szczególności dyrektywy i rozporządzenia oparte na nowych ramach prawnych [9], dotyczące produktów takich jak maszyny, zabawki, wyroby medyczne, windy czy środki ochrony indywidualnej),
i jednocześnie:
produkt, którego związanym z bezpieczeństwem elementem jest system AI lub sam system AI jako produkt podlega na podstawie wyżej wskazanych przepisów harmonizacyjnych ocenie zgodności przeprowadzanej przez osobę trzecią w celu wprowadzenia tego produktu do obrotu lub oddania go do użytku.

Druga grupa obejmuje zastosowania AI, które Komisja obecnie uznaje za obarczone wysokim ryzykiem, wymienione w załączniku III do rozporządzenia, tj. systemy wykorzystywane w następujących obszarach:

identyfikacja i kategoryzacja biometryczna osób fizycznych: systemy przeznaczone do zdalnej identyfikacji biometrycznej osób fizycznych zarówno „w czasie rzeczywistym”, jak i „post factum”;
zarządzanie infrastrukturą krytyczną i jej eksploatacja: systemy przeznaczone do stosowania jako związane z bezpieczeństwem elementy procesów zarządzania i obsługi ruchu drogowego oraz zaopatrzenia w wodę, gaz, ciepło i energię elektryczną;
kształcenie i szkolenie zawodowe: systemy przeznaczone do stosowania w celu podejmowania decyzji o dostępie do instytucji edukacyjnych i instytucji szkolenia zawodowego, oceny uczniów lub uczestników egzaminów wymaganych w celu przyjęcia do instytucji edukacyjnych;
zatrudnienie, zarządzanie pracownikami i dostęp do samozatrudnienia: systemy przeznaczone do wykorzystania w celu rekrutacji lub wyboru osób fizycznych (np. na potrzeby informowania o wakatach, oceny kandydatów w trakcie rozmów kwalifikacyjnych), podejmowania decyzji o awansie i rozwiązaniu stosunku pracy, przydzielania zadań oraz monitorowania i oceny wydajności i zachowania pracowników;
dostęp do podstawowych usług prywatnych oraz usług i świadczeń publicznych, a także korzystanie z nich: systemy przeznaczone do wykorzystania przez organy publiczne w celu oceny kwalifikowalności osób fizycznych do świadczeń i usług publicznych, jak również w celu przyznawania, ograniczania, unieważniania lub żądania zwrotu takich świadczeń i usług, systemy wykorzystywane do oceny zdolności kredytowej osób fizycznych lub ustalenia ich punktowej oceny kredytowej, systemy przeznaczone do wykorzystania w celu wysyłania lub ustalania priorytetów w wysyłaniu służb ratunkowych w sytuacjach kryzysowych, w tym straży pożarnej i pomocy medycznej;
ściganie przestępstw: m.in. systemy przeznaczone do wykorzystania przez organy ścigania w celu przeprowadzania indywidualnych ocen ryzyka w odniesieniu do osób fizycznych (ryzyko popełnienia lub ponownego popełnienia przestępstwa przez osobę fizyczną lub ryzyko, na jakie narażone są potencjalne ofiary przestępstw), systemy przeznaczone do wykorzystania jako poligrafy i podobne narzędzia lub w celu wykrywania stanu emocjonalnego, systemy przeznaczone do oceny wiarygodności dowodów w toku ścigania przestępstw, systemy przeznaczone do profilowania osób fizycznych;
zarządzanie migracją, azylem i kontrolą graniczną: m.in. systemy wykorzystywane przy rozpatrywaniu wniosków o udzielenie azylu, o wydanie wizy i dokumentów pobytowych oraz związanych z nimi skarg w odniesieniu do kwalifikowalności osób fizycznych ubiegających się o przyznanie określonego statusu;
sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i procesy demokratyczne: systemy wykorzystywane w badaniu i interpretacji stanu faktycznego i przepisów prawa oraz w stosowaniu prawa do konkretnego stanu faktycznego.

Projekt rozporządzenia przewiduje możliwość dodawania do załącznika III, w drodze aktów delegowanych przyjmowanych przez Komisję, kolejnych systemów wysokiego ryzyka przeznaczonych do wykorzystania w wyżej wskazanych obszarach i określa szczegółowe kryteria, którymi Komisja ma się kierować w tym zakresie.

Wymogi dotyczące systemów wysokiego ryzyka oraz obowiązki dostawców i użytkowników zostaną bliżej omówione w dalszej części artykułu.

Ograniczone ryzyko

W odniesieniu do niektórych systemów sztucznej inteligencji, biorąc pod uwagę specyficzne ryzyko manipulacji jakie stwarzają, projekt rozporządzenia przewiduje wyłącznie minimalne obowiązki dotyczące przejrzystości. Mają one zastosowanie do trzech grup systemów AI, tj. takich, które:

wchodzą w interakcję z ludźmi (czyli wszelkiego rodzaju chatboty) – obowiązek informowania osoby fizycznej o tym, że wchodzi ona w interakcję z systemem AI, chyba że będzie to jednoznacznie wynikać z okoliczności i kontekstu korzystania z systemu;
są wykorzystywane do wykrywania emocji lub określania powiązań z kategoriami (społecznymi) na podstawie danych biometrycznych – obowiązek informowania osób fizycznych o fakcie stosowania wobec nich tego typu systemów;
generują obrazy, treści dźwiękowe lub treści wideo, które łudząco przypominają istniejące osoby, miejsca, obiekty czy zdarzenia, lub które manipulują obrazami lub treściami, przez co osobie będącej ich odbiorcą mogą się one fałszywie wydać autentyczne lub prawdziwe (technologia deepfake) – obowiązek ujawniania, że treści zostały wygenerowane lub zmanipulowane przez system AI.

Powyższe obowiązki nie będą jednak dotyczyć:

systemów, które zostały zatwierdzone na mocy przepisów prawa do celów związanych z egzekwowaniem prawa, tj. przeciwdziałaniem i ściganiem przestępstw.
sytuacji, gdy zastosowanie technologii deepfake będzie konieczne do wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i prawa do wolności sztuki i nauki zagwarantowanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (z zastrzeżeniem odpowiednich gwarancji zabezpieczających prawa i wolności osób trzecich).

Minimalne ryzyko

Wszystkie pozostałe systemy AI, stanowiące większość spośród obecnie używanych na terenie UE, np. systemy stosowane w grach wideo lub filtrach spamu, jako nie stwarzające zagrożenia dla praw lub bezpieczeństwa obywateli lub stwarzające zagrożenie minimalne, nie będą podlegać żadnym szczególnym wymaganiom i obowiązkom. W odniesieniu do takich systemów, projektowane rozporządzenie obliguje Komisję Europejska i państwa członkowskie do zachęcania i ułatwiania tworzenia przez branżę AI kodeksów postępowania, na podstawie których dostawcy dobrowolnie stosowaliby wymogi obligatoryjne przewidziane w rozporządzeniu dla systemów sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka.

Wymogi dla systemów sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka

Jak wyżej wspomniano, projektowana regulacja skupia się na systemach wysokiego ryzyka, ustanawiając szereg rygorystycznych wymagań, których spełnienie warunkuje dopuszczalność wykorzystywania takich systemów w Unii Europejskiej (ewentualnie wykorzystywania w UE wyników ich działania, w przypadku gdy dostawca lub użytkownik systemu znajduje się w państwie trzecim). Obejmują one:

wdrożenie i utrzymywanie systemu zarządzania ryzykiem obejmującego identyfikację i analizę znanego i dającego się przewidzieć ryzyka, oszacowanie i ocenę ryzyka, przyjęcie odpowiednich środków zarządzania ryzykiem;
w przypadku stosowania technik obejmujących trenowanie modeli, zapewnienie wysokiej jakości zbiorów danych treningowych, walidacyjnych i testowych, aby system działał zgodnie z przeznaczeniem i bezpiecznie oraz aby nie stał się źródłem dyskryminacji – zbiory takich danych powinny być wystarczająco adekwatne, reprezentatywne i wolne od błędów oraz kompletne z punktu widzenia przeznaczenia systemu, jak również powinny charakteryzować się odpowiednimi właściwościami statystycznymi, w tym w odniesieniu do osób lub grup osób, wobec których system ma być wykorzystywany, a także powinny uwzględniać cechy, właściwości lub elementy, które są specyficzne dla określonego kontekstu geograficznego, behawioralnego lub funkcjonalnego lub okoliczności, w których system ma być wykorzystywany;
sporządzanie i aktualizowanie dokumentacji technicznej systemu (szczegółowy wykaz informacji, które powinna zawierać dokumentacja zawarto w załączniku IV do rozporządzenia);
automatyczne rejestrowanie zdarzeń – systemy wysokiego ryzyka muszą posiadać funkcję prowadzenia rejestrów zdarzeń (logów) zapewniającą odpowiednią do ich przeznaczenia identyfikowalność działania w całym cyklu życia systemu, tak aby możliwe było jego monitorowanie pod kątem występowania sytuacji skutkujących ryzykiem zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa lub praw podstawowych obywateli lub mogących prowadzić do wystąpienia istotnej zmiany;
przejrzystość i udostępnianie informacji użytkownikom – aby zapobiec tzw. efektowi czarnej skrzynki (black box) powodującemu, że niektóre systemy sztucznej inteligencji mogą stać się niezrozumiałe lub zbyt skomplikowane dla osób fizycznych, działanie systemów AI wysokiego ryzyka musi być wystarczająco przejrzyste, aby użytkownicy byli w stanie interpretować wyniki działania systemu i odpowiednio z nich korzystać; w tym celu rozporządzenie wprowadza wymóg sporządzenia instrukcji obsługi, zawierającej m.in. informacje dotyczące cech, możliwości i ograniczeń skuteczności działania sytemu, poziomu i wskaźników dokładności oraz środków nadzoru ze strony człowieka;
nadzór ze strony człowieka – systemy AI wysokiego ryzyka muszą być skonstruowane tak, aby zapewniony był skuteczny nadzór nad nimi ze strony ludzi; wprowadzone w tym celu środki (wbudowane bezpośrednio w system przez dostawcę lub zdefiniowane przez dostawcę odpowiednie do wdrożenia przez użytkownika) muszą umożliwiać osobom nadzorującym m.in.: należyte monitorowanie działania systemu, tak, aby wszelkie nieprawidłowości w jego funkcjonowaniu czy nieoczekiwane wyniki można było jak najszybciej wykrywać i eliminować, podjęcie decyzji o nieskorzystaniu z systemu w danej sytuacji, zignorowanie lub odwrócenie otrzymanych wyników, ingerencję w działanie systemu lub przerwanie jego działania poprzez użycie przycisku „stop” czy inną podobną procedurę;
dokładność, solidność i cyberbezpieczeństwo – systemy sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka muszą, w kontekście ich przeznaczenia, osiągać odpowiedni poziom dokładności, solidności i cyberbezpieczeństwa i działać z zachowaniem tego poziomu przez cały cykl życia, muszą być odporne na błędy, usterki lub niespójności mogące wystąpić zarówno w samym systemie, jak i w środowisku w którym działa; w szczególności systemy, które po rozpoczęciu użytkowania nadal się uczą powinny być opracowane w taki sposób, aby przeciwdziałać ewentualnym tendencyjnym wynikom działania spowodowanym „sprzężeniem zwrotnym”, tj. wykorzystywaniem uzyskanych wyników jako danych wejściowych do następnych operacji.

Obowiązki dostawców i użytkowników systemów AI wysokiego ryzyka, ocena zgodności i oznakowanie CE

Dostawcy systemów sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka, czyli wszelkie podmioty, które opracowują takie systemy lub zlecają ich opracowanie w celu wprowadzenia do obrotu lub oddania do użytku pod własną marką, zobowiązani będą do zapewnienia, aby spełniały one ustanowione w rozporządzeniu wymogi. W tym celu każdy dostawca będzie musiał wdrożyć system zarządzania jakością, obejmujący w szczególności:

techniki i procedury dotyczące projektowania systemu AI wysokiego ryzyka;
techniki i procedury na potrzeby opracowywania, kontroli jakości i zapewniania jakości systemu;
procedury badania, testowania i walidacji, które należy przeprowadzić przed rozpoczęciem opracowywania systemu, w trakcie tego procesu i po jego zakończeniu;
systemy i procedury zarzadzania danymi;
system zarządzania ryzykiem;
system monitorowania systemu po wprowadzeniu do obrotu;
procedury dotyczące zgłaszania poważnych incydentów i nieprawidłowego działania systemów właściwym organom nadzoru rynku.

Na dostawcach systemów AI wysokiego ryzyka spoczywał będzie również obowiązek sporządzania dokumentacji technicznej systemu, przechowywania rejestrów zdarzeń (jeżeli znajdują się pod ich kontrolą), monitorowania systemu po wprowadzeniu do obrotu, a także podejmowania działań naprawczych, w przypadku gdy system nie będzie spełniał wymogów, oraz informowania właściwych organów o niezgodności z wymogami i o podjętych działaniach naprawczych.

Biorąc pod uwagę, że projektowane przepisy harmonizacyjne dla systemów AI wysokiego ryzyka odpowiadają modelowi przewidzianemu w nowych ramach prawnych, przed wprowadzeniem systemu do obrotu lub oddaniem go do użytkowania dostawca zobowiązany będzie do:

przeprowadzenia odpowiedniej procedury oceny zgodności – w przypadku systemów wymienionych w załączniku III do rozporządzenia, co do zasady będzie to ocena opierająca się na kontroli wewnętrznej (kontroli przeprowadzanej przez samego dostawcę), jedynie dla systemów zdalnej identyfikacji biometrycznej (zarówno w czasie rzeczywistym, jak i „post factum”) przewidziano procedurę oceny zgodności z udziałem jednostki notyfikowanej; w przypadku systemów stanowiących związane z bezpieczeństwem elementy produktów objętych unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym wchodzącym w zakres nowych ram prawnych lub systemów będących takimi produktami (przepisy wymienione w załączniku II sekcja A, dotyczące produktów takich jak np. zabawki, wyroby medyczne, maszyny), zgodność z wymogami dla systemów AI wysokiego ryzyka sprawdzana będzie w ramach procedur oceny właściwych dla tych produktów, określonych w ww. przepisach wchodzących w zakres nowych ram prawnych;
sporządzenia dla systemu deklaracji zgodności UE – sporządzając deklarację dostawca będzie brał na siebie odpowiedzialność za zgodność z wymogami dla systemów AI wysokiego ryzyka ustanowionych w rozporządzeniu; jeżeli system sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka podlegać będzie innemu unijnemu prawodawstwu harmonizacyjnemu, w którym również przewidziano wymóg sporządzenia deklaracji zgodności UE, na potrzeby wszystkich aktów prawa Unii mających zastosowanie do systemu sztucznej inteligencji wysokiego ryzyka sporządzana będzie jedna deklaracja zgodności UE;
opatrzenia systemu oznakowaniem CE – oznakowanie CE będzie musiało zostać umieszczone na systemie w sposób widoczny, czytelny i trwały; jeżeli jednak z uwagi na charakter systemu oznakowanie w powyższy sposób nie będzie możliwe lub uzasadnione, oznakowanie będzie umieszczane na opakowaniu lub w dokumentacji towarzyszącej systemowi.

W przypadku systemów AI wysokiego ryzyka wyszczególnionych w załączniku III, do obowiązków dostawców należała będzie także rejestracja systemu w specjalnie utworzonej w tym celu przez Komisję Europejską, publicznie dostępnej unijnej bazie danych. Dane dotyczące systemów wprowadzane będą do bazy bezpośrednio przez dostawców, a rolą Komisji, pełniącej funkcję administratora bazy, będzie udzielanie im w tym zakresie wsparcia technicznego i administracyjnego.

Z kolei do obowiązków użytkowników systemów AI wysokiego ryzyka należeć będą:

użytkowanie systemu zgodnie z instrukcją obsługi;
zapewnienie adekwatności danych wejściowych w odniesieniu do przeznaczenia systemu, w zakresie w jakim użytkownik sprawuje kontrolę nad danymi wejściowymi;
monitorowanie działania systemu w oparciu o instrukcję obsługi;
w przypadku stwierdzenie okoliczności wskazujących, że użytkowanie systemu zgodnie z instrukcją może doprowadzić do powstania ryzyka zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa lub praw podstawowych obywatel, poinformowanie o tym fakcie dostawcy lub dystrybutora i wstrzymanie użytkowania systemu;
zgłaszanie dostawcy lub dystrybutorowi wszelkich stwierdzonych przez siebie poważnych incydentów lub przypadków nieprawidłowego działania zaprzestanie użytkowania systemu;
przechowywanie generowanych automatycznie rejestrów zdarzeń, w zakresie, w jakim te rejestry znajdują się pod kontrolą użytkownika.

Kary za nieprzestrzeganie rozporządzenia

Projekt rozporządzenia obliguje państwa członkowskie do przyjęcia krajowych przepisów ustanawiających kary pieniężne za naruszenie jego przepisów. Wysokość kar ma być uzależniona od rodzaju naruszenia i wynieść może:

do 30 mln euro lub, w odniesieniu do przedsiębiorstw, do 6% całkowitego rocznego światowego obrotu za poprzedni rok obrotowy, za nieprzestrzeganie zakazu stosowania systemów niedozwolonych w UE oraz niedopełnienie wymogów dotyczących używania wysokiej jakości danych do trenowania i testowania systemów wysokiego ryzyka;
do 20 mln euro lub, w odniesieniu do przedsiębiorstw, do 4% całkowitego rocznego światowego obrotu za poprzedni rok obrotowy, za niezgodność systemu AI z jakimikolwiek innymi niż wskazane powyżej wymogami;
do 10 mln euro lub, w odniesieniu do przedsiębiorstw, do 2% całkowitego rocznego światowego obrotu za poprzedni rok obrotowy, za udzielenie właściwymi organom krajowym nieprawidłowych, niekompletnych lub wprowadzających w błąd informacji.

Krajowe organy nadzorcze i Europejska Rada ds. Sztucznej Inteligencji

W celu zapewnienia wdrożenia i stosowania przepisów rozporządzenia, państwa członkowskie zobowiązane będą do ustanowienia lub wyznaczenia właściwych organów krajowych, które pełnić będą funkcje:

krajowego organu nadzorczego, odpowiedzialnego za wdrożenie i stosowanie Aktu w sprawie sztucznej inteligencji, pełnienie funkcji punktu kontaktowego w kontaktach z Komisją oraz reprezentującego państwo członkowskie w Europejskiej Radzie ds. Sztucznej Inteligencji;
organu nadzoru rynku, tj. organu prowadzącego działania i stosującego środki nadzoru rynku zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/1020 [10];
organu notyfikującego, czyli organu odpowiadającego za opracowanie i stosowanie procedur koniecznych do oceny, wyznaczania i notyfikowania jednostek oceniających zgodność (jednostek notyfikowanych) oraz ich monitorowanie.

Co do zasady wszystkie trzy wyżej wymienione funkcje realizować ma w każdym państwie jeden organ krajowy, dopuszczalne będzie jednak ich rozdzielenie pomiędzy różne organy, jeżeli przemawiać będą za tym względy organizacyjne i administracyjne.

Na szczeblu unijnym utworzona zostanie nowa instytucja – Europejska Rada ds. Sztucznej Inteligencji, w skład której wejdą osoby kierujące krajowymi organami nadzorczymi oraz Europejski Inspektor Ochrony Danych, będąca organem doradczym i wspierającym Komisję Europejską w obszarze AI, w tym poprzez:

gromadzenie fachowej wiedzy i najlepszych praktyk i ich udostępnianie państwom członkowskim;
wkład w wypracowywanie jednolitych praktyk administracyjnych, w tym praktyk w zakresie funkcjonowania tzw. piaskownic regulacyjnych w zakresie AI (regulatory sandbox)[11];
wydawanie opinii i zaleceń w kwestiach związanych z wdrażaniem rozporządzenia, w tym w kwestii specyfikacji technicznych lub norm czy kwestii sporządzania wytycznych.

Agata Kudelska – radca prawny, główny specjalista w Departamencie Wsparcia Przedsiębiorczości PARP, Enterprise Europe Network

Źródło: parp.gov.pl

—————————————–

[1] Więcej informacji na stronie Komisji Europejskiej pod adresem: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age_pl#introduction (dostęp: 26.11.2021).

[2] Wniosek w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniającego niektóre akty ustawodawcze Unii, COM(2021) 206 final, 21.4.2021, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1623335154975&uri=CELEX%3A52021PC0206.

[3] Komunikat Komisji „Sztuczna inteligencja dla Europy”, COM(2018) 237 final, 25.4.2018, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM%3A2018%3A237%3AFIN.

[4] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Skoordynowany plan w sprawie sztucznej inteligencji”, COM/2018/795 final, 7.12.2018, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52018DC0795#PP1Contents.

[5] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Budowanie zaufania do sztucznej inteligencji ukierunkowanej na człowieka”, COM(2019) 168 final, 8.4.2019, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52019DC0168 .

[6] Komisja Europejska „Biała księga w sprawie sztucznej inteligencji, Europejskie podejście do doskonałości i zaufania”, COM(2020) 65 final, 19.2.2020, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52020DC0065.

[7] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Promowanie europejskiego podejścia do sztucznej inteligencji”, COM(2021) 205 final, 21.4.2021, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=COM%3A2021%3A205%3AFIN.

[8] Przestępstwa wskazane w art. 2 ust. 2 decyzji ramowej Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi (2002/584/WSiSW), Dz.U. UE L 190, 18.7.2002, s. 34, z późn. zm., https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A02002F0584-20090328.

[9] New Legislative Framework, więcej informacji na stronie Komisji Europejskiej pod adresem: https://ec.europa.eu/growth/single-market/goods/new-legislative-framework_pl (dostęp 07.12.2021).

[10] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011 (Dz.U. L 169 z 25.6.2019, s. 1), stanowiące jeden z elementów nowych ram prawnych.

[11] Piaskownice regulacyjne w zakresie AI tworzone przez jeden właściwy organ państwa członkowskiego lub większą liczbę takich organów, lub przez Europejskiego Inspektora Ochrony Danych zapewniające kontrolowane środowisko ułatwiające opracowywanie, testowanie i walidację innowacyjnych systemów sztucznej inteligencji przez ograniczony czas przed ich wprowadzeniem do obrotu lub oddaniem ich do użytku zgodnie z określonym planem.

CZYTAJ DALEJ

Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek zainaugurował dziś działalność pierwszej Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności ‒ SOWA. Jeszcze w tym roku, w Raciborzu, planowane jest otwarcie drugiej Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności. Kolejne lokalne minicentra nauki powstaną w ciągu 2 lat w mniejszych miejscowościach w całej Polsce. SOWY to pilotażowy projekt, który poprzedza utworzenie zapowiadanych w Polskim Ładzie Małych Centrów Nauki. W uroczystościach w piotrkowskiej Mediatece uczestniczyli również Prezydent Miasta Krzysztof Chojniak oraz Dyrektor Centrum Nauki Kopernik Robert Firmhofer.

‒ Otwieramy dziś dla Piotrkowian miejsce, które będzie intrygować, pobudzać wyobraźnię i zachęcać do eksperymentowania. Już niedługo takie przestrzenie popularyzujące naukę, pokazujące ją z trochę innej strony, powstaną w kilkudziesięciu mniejszych miejscowościach w całej Polsce. Zależy nam na tym, żeby każdy, bez względu na miejsce zamieszkania, miał dostęp do zasobów nauki. Chcemy w ten sposób wyrównać szanse edukacyjne dzieci i młodzieży ‒ powiedział Przemysław Czarnek.

Gdzie wylądują kolejne SOWY?

Jeszcze w tym roku, w Raciborzu, zostanie otwarta druga Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności ‒ SOWA. Swoje lokalne minicentra nauki będą także miały:
Bolesławiec, Brzesko, Drohiczyn, Gniezno, Gorzów Wielkopolski, Jarocin, Jaworzno, Jelenia Góra, Koniecpol, Konin, Końskie, Łomża, Malbork, Nysa, Ostrowiec Świętokrzyski, Piaseczno, Pruszków, Rawicz, Rybnik, Sanok, Starachowice, Staszów, Suwałki, Świdwin, Wadowice, Wałbrzych, Wieleń, Witnica, Wodzisław Śląski oraz Zawiercie.

Czym są SOWY?

Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności ‒ SOWA to pilotażowy projekt Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Centrum Nauki Kopernik zapoczątkowany w sierpniu 2020 r. ‒ Przeznaczono na niego 44 mln zł.

Zakłada on stworzenie do 2023 r. ogólnopolskiej sieci lokalnych minicentrów nauki, w których zgodnie z innowacyjnym podejściem praktykowanym od lat w Centrum Nauki Kopernik, wiedzę zdobywa się poprzez samodzielne poszukiwanie i eksperymentowanie ‒ podkreślił Minister Czarnek.

SOWY powstaną przy już funkcjonujących instytucjach kultury, takich jak domy kultury, biblioteki, muzea. W każdej placówce mieścić się będzie wystawa oraz Majsternia – przestrzeń swobodnego eksperymentowania, w której odbywać się będą także różnorodne zajęcia.

Wystawa składa się 15‒18 eksponatów zaprojektowanych i zbudowanych przez zespół CNK. Ukazują one zjawiska związane z różnymi dziedzinami nauki, takie jak ruch, światło czy procesy biologiczne. Znalazły się wśród nich m.in. kolorowe cienie (mechanizmy powstawania cienia i mieszania barw), rysowanie w lustrze (koordynacja oka i ręki), czy zadanie – usyp mapę (analiza ukształtowania terenu).

Małe Centra Nauki

Kontynuacją inicjatywy SOWA są planowane w Polskim Ładzie Małe Centra Nauki. W latach 2021‒2024 powstanie w całym kraju około 70 Małych Centrów Nauki o wartości 350 mln złotych. Ich budowa ma na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży poprzez zwiększenie dostępu do zasobów nauki oraz wzmocnienie kapitału społecznego i naukowego w społecznościach lokalnych. Z całą pewnością przyczynią się również do budowania zaangażowania w naukę wśród dzieci i młodzieży, rozwoju lokalnej przedsiębiorczości czy powstania nowych miejsc pracy.

Mediateka 800-lecia

Miejsce, w którym została otwarta pierwsza SOWA to wyjątkowe miejsce na mapie Piotrkowa. Jest ono swoistym kulturalno-naukowym centrum miasta. W nowoczesnym budynku, wzorowanym kształtem na otwartej księdze, mieści się biblioteka z wolnym dostępem do księgozbiorów, czytelnia, aula konferencyjna, pracownia gier komputerowych, przestrzeń dla i młodzieży oraz nowoczesna część naukowo-techniczna. W Mediatece działa też kino studyjne. Oprócz tradycyjnej działalności bibliotecznej placówka organizuje wystawy fotografii, koncerty, pokazy filmowe, spotkania autorskie, lekcje biblioteczne, warsztaty i szkolenia.

Nauka poprzez eksperymentowanie w CNK

Centrum Nauki Kopernik od lat promuje ideę uczenia się przez samodzielne eksperymentowanie. Ta metoda pozwala nie tylko poszerzać wiedzę, ale także wspiera rozwój kompetencji przyszłości, inspiruje, skłania do współpracy, rozbudza ciekawość, kreatywność i poczucie sprawczości. Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności pozwolą przenieść najlepsze doświadczenia edukacyjne i wystawiennicze CNK do społeczności lokalnych w całej Polsce.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki

CZYTAJ DALEJ

Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców uruchomiło stronę informacyjną pod adresem naukaibiznes.rzecznikmsp.gov.pl, dotyczącą współpracy nauki i biznesu.

– Jako Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców powołałem Zespół Roboczy przy Radzie Przedsiębiorców do spraw współpracy nauki z biznesem, którego Przewodniczącym został przedsiębiorca z wieloletnim doświadczeniem Ireneusz Ługowski. Wspólnie z przedstawicielami nauki i biznesu zdiagnozowaliśmy najważniejsze problemy dotyczące wzajemnych relacji tych dwóch dziedzin. W związku z tym stworzyliśmy platformę informacyjną dla przedsiębiorców, która ma stanowić bazę wiedzy na temat źródeł finansowania badań naukowych, zachęcić do podejmowania inicjatyw ze środowiskiem naukowym i zawierać aktualności dotyczące realizowanych projektów obu środowisk. Zdaję sobie sprawę z tego, że jest bardzo dużo podobnych inicjatyw, ale to my znamy bolączki małych i średnich przedsiębiorców i wiemy, że potrzebne jest miejsce, które będzie stanowiło dla nich punkt wyjścia, źródło wiedzy – kierunkowskaz do dalszych działań. Tak widzimy swoją rolę – mówi Adam Abramowicz, rzecznik małych i średnich przedsiębiorców.

W nowej witrynie znajdują się informacje dotyczące źródeł finansowania badań naukowych. Wymienione są kontakty do instytucji przyznających dotacje. Zakładka „Aktualności” będzie na bieżąco aktualizowana o doniesienia medialne, informacje poruszające zagadnienia współpracy nauki i biznesu.

Natomiast „Bank Inicjatyw” będzie rozwijał się w sposób organiczny i zawierał opisy przypadków, inicjatyw realizowanych przez przedsiębiorców ze środowiskiem naukowych. Zainteresowani będą mogli zamieszczać ogłoszenia dot. nawiązania współpracy. Nie zabraknie także materiałów i zaproszeń na planowane szkolenia, konferencje. Przedsiębiorcy i zainteresowani będą mogli również śledzić aktywność Rzecznika realizowaną poprzez prace Zespołu Roboczego ds. współpracy nauki z biznesem oraz poprzez współpracę z uczelniami wyższymi.

Rzecznik liczy na współpracę ze środowiskiem naukowców i przedsiębiorców przy tworzeniu dedykowanej strony internetowej i jest otwarty na współpracę i wspólne inicjatywy. W sprawach merytorycznych osobą do kontaktów jest dr n. pr. Marek Woch – Dyrektor Generalny Biura Rzecznika MŚP.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zaprasza do wzięcia udziału w najbliższym posiedzeniu Zespołu w dniu 12.08.2021 r. o godzinie 12:00, w formie wideokonferencji, które będzie poświęcone podsumowaniu dotychczasowych prac. W celu zgłoszenia udziału w spotkaniu prosimy o kontakt mailowy: rada.przedsiebiorcow@rzecznikmsp.gov.pl

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

CZYTAJ DALEJ

W poniższej publikacji prezentujemy dokonania Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka.

Programy wsparcia dla uczniów po okresie nauki zdalnej, dodatkowe środki na kształcenie zdalne, pomoc dla uczelni w przeciwdziałaniu skutkom pandemii, rozwój przedsięwzięć ministra w obszarze popularyzacji nauki oraz współpracy nauki z gospodarką, nowy program Nauka dla Społeczeństwa, opracowanie Pakietu Wolności Akademickiej to wybrane działania zrealizowane przez ministra Przemysława Czarnka od objęcia urzędu Ministra Edukacji i Nauki.

Działania związane z pandemią koronawirus

Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii – 244 mln zł

Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało 4 programy wsparcia uczniów po okresie pandemii. Programy są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu, a także utrwaleniu materiału. Na ich realizację MEiN przeznaczy ok. 244 mln zł. Celem programów jest kompleksowe wsparcie młodych ludzi w powrocie do szkół po długotrwałym okresie nauki zdalnej.

WF z AWF – Aktywny powrót uczniów do szkoły – blisko 42 mln zł

Celem programu jest poprawa i monitoring stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych. I etap obejmuje szkolenia dla nauczycieli prowadzone przez specjalistów z Akademii Wychowania Fizycznego z całego kraju. 7 lipca br. rozpoczął się II etap, czyli nabór nauczycieli do Sport Klubów. Pierwsze zajęcia w ramach Sport Klubów ruszą już w sierpniu i będą trwały do 15.12.2021 r. Przeznaczone są dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W ramach programu zostanie przeprowadzonych ok. 300 tys. godzin zajęć. Realizacją projektu zajmuje się Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie we współpracy z ośrodkami AWF z całej Polski.

Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla uczniów i nauczycieli – 15 mln zł

W ramach programu zostanie przeprowadzona diagnoza problemów uczniów w wyznaczonych losowo 1.200 szkołach. Dzięki niej eksperci opiszą problemy, opracują model wsparcia i pomocy uczniom doświadczającym trudności. Specjaliści udzielą dzieciom i młodzieży bieżącego wsparcia psychologicznego. Przeprowadzone zostaną konsultacje z rodzicami, a także szkolenia i treningi dla nauczycieli oraz specjalistów szkolnych, tj. psychologów i pedagogów.

Pomoc w uzupełnieniu wiedzy – dodatkowe zajęcia wspomagające – 187 mln zł

Celem programu jest utrwalenie wiadomości i umiejętności z zakresu kształcenia ogólnego. Zajęcia w ramach projektu są przeznaczone dla uczniów klas IV-VIII publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, w tym szkół specjalnych oraz artystycznych realizujących kształcenie ogólne. Od 31 maja br. szkoły miały możliwość organizowania zajęć wspomagających dla chętnych uczniów. Dyrektorzy decydowali o tym, czy zajęcia w ich szkole miałyby odbywać się jeszcze w czerwcu czy po wakacjach (od 2 września do 22 grudnia br.). O środki na zajęcia wspomagające wystąpiło do tej pory 2.860 samorządów. Dodatkowe zajęcia zostaną zrealizowane w prawie 17 tys. szkół (co stanowi 86 proc. wszystkich szkół, które mogły przystąpić do programu).

Z inicjatywy Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka obecnie większa liczba dzieci będzie mogła skorzystać z dodatkowych zajęć wspomagających. Resort przygotował zmianę przepisów w tym zakresie. To odpowiedź na zainteresowanie ze strony dyrektorów szkół i przedstawicieli samorządów dotyczące programu dodatkowych zajęć wspomagających dla uczniów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w komunikacie.

Dobrze widzieć – program profilaktyki krótkowzroczności – 1,1 mln zł

W ramach programu zostaną przeprowadzone nieinwazyjne badania okulistyczne, m.in. ocena obrazu oka na postawie zdjęć cyfrowych. Ich wyniki będą przetwarzane z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji. Pozwoli to kompleksowo analizować dane medyczne i szybko ustalić ewentualne ryzyko występowania zmian patologicznych. U uczniów ze stwierdzoną wadą zostanie wdrożone leczenie okulistyczne. Dzięki programowi uzyskamy szczegółowe informacje o występowaniu krótkowzroczności i innych wad wzroku. Badania zostaną przeprowadzone w grupie 900 dzieci z klas I-III. Zbadanych zostanie również 60 nauczycieli oraz 450 rodziców dzieci objętych tym programem. Program będzie realizowany w IV kwartale br. przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie.

Wsparcie dla nauczycieli na akcesoria komputerowe do nauki zdalnej – 300 mln zł

W odpowiedzi na postulaty kadry pedagogicznej przekazano środki finansowe dla nauczycieli na dofinansowanie do zakupu sprzętu, akcesoriów komputerowych lub oprogramowania, m.in.: komputerów przenośnych, kamer internetowych, słuchawek (lub zestawów słuchawkowych), dodatkowych mikrofonów, smartfonów, tabletów, ładowarek sieciowych, głośników, pamięci zewnętrznej, oprogramowania, a także sfinansowanie kosztów mobilnego internetu. Dzięki prostemu mechanizmowi refundacji ze wsparcia skorzystało ponad 550 tys. nauczycieli. Środki finansowe przyczyniły się do podniesienia jakości kształcenia na odległość.

Wsparcie uczelni publicznych i niepublicznych w zdalnym nauczaniu – ponad 65 mln zł

Wszystkie uczelnie publiczne nadzorowane przez Ministra Edukacji i Nauki oraz uczelnie niepubliczne finansowane na zasadach uczelni publicznych otrzymały dodatkowe środki na zakup narzędzi i prowadzenie nauczania zdalnego.

Wsparcie uczelni w przeciwdziałaniu skutkom pandemii – ponad 420 mln zł

W związku z przeciwdziałaniem skutkom pandemii koronawirusa na 2021 r. zostały zwiększone subwencje dla podmiotów szkolnictwa wyższego. Gwarantuje to wszystkim podmiotom objętym podziałem algorytmicznym wzrost kwoty subwencji o 1,5% w porównaniu z rokiem 2020 (w warunkach porównywalnych). Środki przeznaczone na ten cel to 426.317.100 zł.

„Strefa komfortu PSRP” – kontynuacja projektu Parlamentu Studentów RP

W ramach programu pomocy psychologicznej „Strefa komfortu PSRP” każdy student może skorzystać z terapii on-line lub wziąć udział w webinariach prowadzonych przez specjalistów. W 2021 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczyło na kontynuowanie akcji blisko 380 tys. zł.

Ponadto dzięki staraniom Ministra Edukacji i Nauki nauczyciele oświaty i nauczyciele akademiccy uzyskali możliwość szczepienia się w I etapie Narodowego Programu Szczepień.

Działania w obszarze edukacji

Większe wsparcie dla szkół na podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe – 439 mln zł

Zwiększone zostały maksymalne kwoty dotacji celowej na:

podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne, które w przypadku klas I–III wynoszą 90 zł na ucznia;
podręczniki lub materiały edukacyjne, które wynoszą:
168 zł na ucznia – w przypadku klasy IV,
216 zł na ucznia – w przypadku klasy V i VI,
300 zł na ucznia – w przypadku klasy VII i VIII.

Nowa edycja programu „Aktywna tablica” na lata 2020-2024 – 290 mln zł

Na przełomie listopada i grudnia 2020 r. MEiN przekazał samorządom 35 mln zł dla szkół na zakup komputerów przenośnych i sprzętu multimedialnego. Łączna kwota przewidziana na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii w latach 2020-2024 w ramach „Aktywnej tablicy” wynosi 290 mln zł.

Pomoc materialna dla uczniów – ponad 257 mln zł

stypendia motywacyjne – 1,6 mln zł,
stypendia o charakterze socjalnym – 238 mln zł,
zakup materiałów edukacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych – 18 mln zł.

Wsparcie procesu dokształcania nauczycieli – 2,6 mln zł

Przekazanie środków na kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli informatyki oraz doskonalących studiów podyplomowych z informatyki dla nauczycieli informatyki i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, a także kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli z etyki.

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025 – ponad 1 mld zł

NPRC to program realizowany przy współpracy z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Jego celem jest tworzenie warunków rozwoju i rozwój czytelnictwa w Polsce przez kształtowanie i promowanie postaw proczytelniczych oraz wzmacnianie roli bibliotek publicznych, pedagogicznych i szkolnych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy. Łączny budżet programu to ponad 1 mld zł.

Ministerstwo Edukacji i Nauki koordynuje prace w zakresie Priorytetu 3 – Zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Łączna kwota wsparcia w ramach tego priorytetu wyniesie 138 mln zł.

Ok. 10,3 tys. bibliotek szkolnych i pedagogicznych otrzyma dofinansowanie (ponad 96 mln zł) na zakup ok. 4 mln nowości wydawniczych oraz elementów wyposażenia. Dodatkowo środki trafią do ponad 13 tys. placówek wychowania przedszkolnego – ponad 41 mln zł na zakup nowości wydawniczych.

Opracowanie e-materiałów dydaktycznych do kształcenia zawodowego, kształcenia ogólnego oraz nauki języków obcych – ponad 211 mln zł

W ramach trzech konkursów PO WER podpisano 25 umów o dofinansowanie projektów na łączną kwotę ponad 211 mln zł. Celem konkursów było opracowanie bezpłatnych, nowoczesnych i atrakcyjnych e-materiałów do kształcenia zawodowego, kształcenia ogólnego oraz nauki języków obcych nowożytnych, które zostaną udostępnione na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej https://zpe.gov.pl/ (poprzednia nazwa epodreczniki.pl).

Ogólnopolska Sieć Edukacyjna (OSE) – 1,9 mld zł

Celem programu realizowanego przy wsparciu Ministerstwa Edukacji i Nauki jest zapewnienie wszystkim szkołom dostępu do bezpiecznego, szerokopasmowego internetu. Program jest odpowiedzią na wyzwania współczesnej edukacji – kształtującej kompetencje cyfrowe i otwartej na nowoczesne technologie. Obecnie ok. 20 tys. szkół korzysta z usług OSE.

Kontynuacja wieloletniego programu rządowego „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 – 200 mln zł

Ministerstwo wspiera organy prowadzące publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek oraz miejsc spożywania posiłków w szkołach:

w 2019 r. – wsparcie dla 716 szkół na kwotę ponad 38 mln zł,
w 2020 r. – wsparcie dla 638 szkół na kwotę prawie 39 mln zł,
w 2021 r. – wsparcie dla 624 szkół na kwotę ponad 39 mln zł.

Pomoc psychologiczna i terapeutyczna

Przez cały rok szkolny była prowadzona bezpłatna, całodobowa infolinia 800-080-222, z której dzieci i młodzież mogły skorzystać w sytuacjach kryzysowych.

Opracowano program promocji zdrowia psychicznego „Myślę pozytywnie – Szkolny System Wsparcia Zdrowia Psychicznego”. Główny cel programu to promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego w placówce oświatowej w sposób dopasowany do potrzeb odbiorców, przy zaangażowaniu całej społeczności szkolnej.

Przygotowano systemowy projekt przeciwdziałania agresji i przemocy. Projekt obejmował upowszechnienie w szkołach:

na etapie edukacji wczesnoszkolnej – zasad komunikacji bez przemocy na podstawie modelu Nonviolent Communication (NVC) Marshall Rosenberg,
w klasach IV-VIII szkół podstawowych i szkołach ponadpodstawowych – mediacji szkolnej i mediacji rówieśniczej jako metod rozwiązywania sporów i konfliktów w środowisku szkoły i placówki.

W projekcie przygotowano programy szkolenia dla opiekunów mediacji.

Powstał systemowy projekt – sieć rówieśniczego wsparcia i wzmacniania i ochrony zdrowia psychicznego w środowisku szkolnym – bazujący na idei wolontariatu. Dla młodzieży opracowano aplikację „OdyseJA” na smartfony i tablety, za pośrednictwem której realizowane były cele projektu. Równolegle były prowadzone szkolenia dla nauczycieli – opiekunów sieci wsparcia.

Opracowane zostały poradniki dla nauczycieli i rodziców dotyczące postępowania w sytuacji zachowań autodestrukcyjnych dzieci i młodzieży:

„Rola pracowników oświaty w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży. Poradnik dla nauczycieli”,
„Rola rodziny i osób bliskich w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży. Poradnik dla rodziców”,
„Postwencja w szkole”.

W roku szkolnym 2020/2021 były realizowane zadania związane z wdrożeniem rozwiązań opisanych w modelu Edukacji dla Wszystkich, m.in. spotkania i konferencje, w tym wydarzenia o charakterze międzynarodowym, z udziałem przedstawicieli różnych środowisk i instytucji. We współpracy z uczelniami prowadzone były badania w zakresie praktyki włączającej w szkołach podstawowych. Opracowano pilotaż standardów w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci i wsparcia rodziny, badano także praktyki szkół i oddziałów integracyjnych. Przygotowane zostały materiały edukacyjne i ćwiczeniowe w wersji łatwej do czytania i zrozumienia, wytyczne w zakresie przygotowywania takich materiałów przez nauczycieli oraz rekomendacje dotyczące działań w zakresie poprawy dostępu do informacji w procesie kształcenia (projekt realizowany przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną w latach 2020-2021).

Pozostałe działania:

Wypracowano standardy dostępnej szkoły w ramach współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej w projektach „Dostępna Szkoła” w programie Dostępność Plus;
Powstał Model Dostępnej Szkoły, który zostanie przetestowany w 150 szkołach w całej Polsce. Na ten cel przeznaczono 40 mln zł, które zostaną przekazane w formie grantów;
Przygotowano 8 poradników poświęconych edukacji włączającej dla kadr systemu oświaty, rodziców i uczniów. Przeprowadzono 10 spotkań konsultacyjnych w zakresie edukacji włączającej w Polsce, w tym spotkania z uczniami, dla niemal 700 osób;
Ogłoszono konkurs (w ramach Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja Rozwój) na szkolenia dla ponad 28 tys. przedstawicieli kadr systemu oświaty (kwota przeznaczona na szkolenia 52 mln zł);
Wyłoniono w drodze konkursu 16 placówek specjalnych, które w ramach pilotażu będą pełnić dodatkową funkcję Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. Łączna kwota przeznaczona na pilotaż to ponad 30 mln zł;
Rozpoczęto projekt szkolący kadry poradni psychologiczno-pedagogicznych z zakresu oceny funkcjonalnej za kwotę 9 mln zł;
Rozpoczęto pracę nad ustawą o wsparciu dziecka, ucznia i rodziny, której projektowane zapisy zapewnią wysoką jakość edukacji włączającej w Polsce.

Dodatkowo wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dzieci i młodzieży zakłada także Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii.

Cztery nowe zawody w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego

W odpowiedzi na potrzeby rynku pracy resort wprowadził 4 nowe zawody, w których kształcenie ruszy od września br. Są to:

technik dekarstwa,
technik robotyk,
technik stylista,
podolog.

Wprowadziliśmy także zmiany w 3 zawodach: opiekun medyczny, technik gazownictwa i technik spawalnictwa.

Wzmocnienie pozycji kuratora oświaty

Celem jest wprowadzenie zmian m.in. w zakresie: nadzoru pedagogicznego, powierzania stanowiska dyrektora oraz odwoływania z tego stanowiska, zmian w składzie komisji konkursowych w celu wyłonienia kandydata na stanowisko dyrektora szkoły, procedury likwidacji szkoły, tworzenia zespołu szkół lub placówek, arkuszy organizacji pracy szkół i przedszkoli, oceny pracy dyrektora szkoły oraz zawieszania dyrektora szkoły w obowiązkach.

Najważniejsze założenia:

równowaga w oświacie – odpowiedzialność dyrektora szkoły przed kuratorem, samorządem i rodzicami (kurator może wnioskować o odwołanie dyrektora, jeżeli wielokrotnie nie wdraża zaleceń pokontrolnych),
zajęcia dodatkowe w szkole tylko za zgodą rodzica – organizacje pozarządowe muszą przedstawić radzie rodziców cel oferowanych dodatkowych zajęć i uzyskać ich zatwierdzenie,
uwolnienie nauczycieli od biurokracji (ewaluacja jakości pracy nauczyciela) – więcej czasu przeznaczonego na bezpośrednią pracę z uczniem.

Stworzenie i uruchomienie systemu monitorowania karier absolwentów szkół ponadpodstawowych

Celem systemu jest zapewnienie informacji zwrotnej na temat przebiegu karier absolwentów branżowych szkół I i II stopnia, techników, szkół policealnych, a także liceów ogólnokształcących i szkół specjalnych przysposabiających do pracy. Informacja ta będzie wykorzystywana na potrzeby prowadzenia polityki oświatowej na poziomie kraju, poszczególnych województw oraz na poziomie lokalnym.

Przygotowanie projektów nowelizacji podstawy programowej języka polskiego w zakresie listy lektur

Zmiany w wykazach lektur obejmują wszystkie etapy kształcenia. Dotyczą przede wszystkim wykazu lektur uzupełniających. W przypadku lektur obowiązkowych, z uwagi na uwarunkowania związane z przeprowadzaniem egzaminów zewnętrznych, w projekcie proponuje się tylko nieliczne zmiany, które polegają wyłącznie na rezygnacji z wybranych pozycji.

Zmiany w zakresie lektur uzupełniających wynikają z potrzeby silniejszego powiązania wykazu lektur z celami kształcenia określonymi w podstawie programowej. Ważne jest uwzględnienie takich pozycji książkowych, które warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (konstrukcja świata przedstawionego, wyraziście zarysowana akcja) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników).

Nauczanie języka polskiego i w języku polskim za granicą

Awans zawodowy nauczycieli polonijnych – od 01.01.2021 r. weszły w życie przepisy, dzięki którym nauczyciele ze szkół organizacji polonijnych za granicą mogą przystępować do awansu zawodowego;
Nauczyciele skierowani do pracy wśród Polonii i Polaków za granicą – w roku szkolnym 2020/2021 do pracy za granicą Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą skierował 113 nauczycieli. Pomimo pandemii wszyscy nauczyciele wyjechali za granicę i pracowali w miejscach skierowania. Nauczaniem objęto ponad 10 tys. dzieci, młodzieży i dorosłych;
Wsparcie merytoryczne szkół w prowadzeniu nauczania zdalnego – Polonijne Centrum Nauczycielskie działające w ramach ORPEG przygotowało materiały dla nauczycieli w postaci poradników, filmów instruktażowych oraz prezentacji dotyczących nauczania zdalnego. Wersje elektroniczne podręczników wraz z ćwiczeniami i przewodnikami metodycznymi są dostępne na stronie Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą;
Wsparcie metodyczne nauczycieli – w szkoleniach organizowanych przez MEiN i ORPEG przygotowujących m.in. do pracy zdalnej wzięło udział pond 7 tys. nauczycieli z całego świata;
Podręczniki dla szkół za granicą – Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą zakupił i przekazał szkołom za granicą ponad 60 tys. podręczników i 350 pakietów edukacyjnych (książek, gier, map, flag, godła, taśmy rypsowej biało-czerwonej).

Działania w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego

Podwyżki wynagrodzeń dla pracowników szkół wyższych – 1 mld zł

1 mld zł to kwota, jaką przeznaczamy na podwyżki płac dla pracowników uczelni. Do końca 2020 r. rozdysponowanych zostało blisko 200 mln zł, a kolejne 800 mln zł w 2021 r.

Ponad 1 mld zł na wsparcie i rozwój:

publicznych uczelni akademickich kształcących kadrę medyczną, diagnostyczną i laboratoryjną – 90 mln zł,
publicznych uczelni akademickich i zawodowych kształcących kadrę medyczną – 60 mln zł,
podmiotów prowadzących szkoły doktorskie – prawie 153 mln zł,
doktorantów – ponad 60 mln zł,
kształcenia studentów i doktorantów z niepełnosprawnościami – ponad 55 mln zł,
uczelni publicznych ze Śląska – prawie 88 mln zł,
potencjału dydaktycznego oraz potencjału badawczego – ponad 13 mln zł.

Inwestycje związane z kształceniem – 415 mln zł

Na inwestycje związane z kształceniem resort edukacji przyznał:

w okresie listopad – grudzień 2020 r. środki na lata 2020-2022 w wysokości 364 mln zł,
w okresie styczeń – czerwiec 2021 r. środki na lata 2021-2023 w wysokości 51 mln zł.

Ponadto w czerwcu br., na podstawie złożonych wniosków, MEiN przyznało uczelniom środki w wysokości 258 mln zł na lata 2021-2024.

Programy Ministra

Rozwój programów Ministra w następujących obszarach:

Popularyzacja nauki

Program Społeczna Odpowiedzialność Nauki

Wsparcie instytucji systemu szkolnictwa wyższego i nauki w popularyzacji nauki lub promocji sportu akademickiego;
Jednorazowe finansowanie do 1 mln zł.

Program Doskonała Nauka

Wsparcie instytucji systemu szkolnictwa wyższego i nauki w popularyzacji osiągnięć naukowych, w tym najnowszych wyników badań naukowych lub prac rozwojowych;
Jednorazowe finansowanie do 400 tys. zł.

Program Nauka dla Ciebie

Popularyzacja nauki w tych miejscach Polski, w których mieszkańcy mają utrudniony dostęp do oferty edukacyjnej centrów nauki.

SOWA, czyli małe centra nauki w całej Polsce

W 32 miejscowościach w całej Polsce powstaną Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności.

Małe Centra Nauki Kopernik

Program rozszerzający pilotaż SOWA o dodatkowe 75 lokalizacji z budżetem 350 mln zł.

Współpraca nauki z gospodarką

Program Studenckie koła naukowe tworzą innowacje

Ponad 6,5 mln zł dla innowacyjnych studenckich kół naukowych, które działają na rzecz współpracy nauki i gospodarki.

Nowy program Nauka dla Społeczeństwa

Dofinansowanie projektów wzmacniających współpracę między nauką a strefą społeczno-gospodarczą do 2 mln zł na projekt.

Doktorat Wdrożeniowy

Tworzenie warunków do rozwoju współpracy podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki z otoczeniem społeczno-gospodarczym – kształcenie doktorantów we współpracy z zatrudniającymi ich przedsiębiorstwami – w 2021 r. ponad 100 mln zł.

Wsparcie działań studentów i naukowców

stypendia dla 217 wybitnych młodych naukowców – 42 mln zł,
stypendia dla 362 studentów za znaczące osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe – 6 mln zł,
Narodowa Reprezentacja Akademicka ‒ prawie 10 mln zł wsparcia dla studentów-sportowców. Umożliwienie realizowania równoległej kariery sportowej oraz nauki akademickiej,
Legia Akademicka ‒ 1 mln zł na ochotnicze szkolenia wojskowe studentów,
Inicjatywa wsparcia dążenia do doskonałości ‒ 10 mln zł dla uczelni zawodowych na poprawę jakości kształcenia na kierunkach studiów o profilu praktycznym.

Serwis internetowy dotyczący programów i przedsięwzięć Ministra Edukacji i Nauki

Z inicjatywy Ministra Edukacji i Nauki stworzona została strona internetowa www.programy.nauka.gov.pl, która zawiera aktualne informacje na temat programów i przedsięwzięć MEiN.

Serwis jest podzielony na sekcje tematyczne: programy ministra, przedsięwzięcia i inicjatywy, konkursy, oraz wyniki. Strona ma również wydzielone zakładki dla poszczególnych grup odbiorców: student, młody naukowiec, naukowiec, uczelnia/ organizacja/ inne podmioty, dzięki czemu każdy zainteresowany będzie mógł znaleźć dla siebie konkretne informacje.

Pakiet Wolności Akademickiej

Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli tzw. Pakiet Wolności Akademickiej zakłada wzmocnienie zasad poszanowania wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni. Pakiet jest urzeczywistnieniem w praktyce akademickiej konstytucyjnego prawa do wyrażania przekonań światopoglądowych, religijnych i filozoficznych. Projekt jest odpowiedzią na zgłaszane przez środowisko akademickie nieprawidłowości.

Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 6 lipca br. i skierowany do dalszych prac parlamentarnych.

Akademie nauk stosowanych

W grupie uczelni zawodowych (publicznych i niepublicznych) pojawi się nowa kategoria – „akademie nauk stosowanych”. Możliwość wyróżnienia uczelni zawodowych przez wprowadzenie do ich nazw określenia „akademia praktyczna” wzmocni ich pozycję na rynku edukacyjnym i przyczyni się do pozytywnego odbioru w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Dodatkowo uczelnie te będą miały także możliwość usamodzielnienia się w prowadzeniu studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela.

Projekt „Polityki Naukowej Państwa”

Projekt wskazuje priorytety w zakresie funkcjonowania systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Jest pierwszym tego typu dokumentem w Polsce. Do zadań Polityki Naukowej Państwa należy m.in. określenie i promocja roli nauki i szkolnictwa wyższego w państwie, a także wzmocnienie i zapewnienie rozwoju systemu nauki i szkolnictwa wyższego zgodnie z podstawowymi wartościami i zasadami oraz aktualnymi trendami i wyzwaniami.

Po prekonsultacjach i pracach nad zgłoszonymi przez środowisko naukowe uwagami projekt oczekuje na przekazanie do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych.

Nowy program „Rozwój czasopism naukowych”

W ramach programu krajowi wydawcy czasopism naukowych będą mogli uzyskać wsparcie finansowe m.in. na działania zmierzające do podniesienia poziomu praktyk wydawniczych i edytorskich, co pozwoli na zachowanie światowych standardów i obecność w międzynarodowym obiegu naukowym. Projekt znajduje się na etapie rozpatrzenia przez komisję prawniczą.

Współpraca z NASA

Dnia 30.12.2020 r. MEiN i NASA zawarły umowę dotyczącą współpracy w zakresie Sondy Mapowania i Przyspieszania Międzygwiazdowego (Interstellar Mapping And Acceleration Probe ‒ IMAP). Celem misji jest lepsze rozpoznanie heliosfery i jej reakcji z najbliższym otoczeniem galaktycznym Słońca, a także badanie procesów dotyczących rozpędzania cząstek promieniowania kosmicznego. W ramach współpracy zespół polskich naukowców z Centrum Badań Kosmicznych PAN opracowuje instrument GLOWS (Global Solar Wind Structure). Na jego budowę MEiN przeznaczy 16 mln zł.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki

CZYTAJ DALEJ

Chodzi o progospodarcze modyfikacje „Polskiego Ładu”: kwotę wolną 30 tys. zł dla przedsiębiorców płacących podatek liniowy oraz ograniczenie składki zdrowotnej do kwoty maksymalnej obliczonej z podstawy 30 krotności średniej płacy dla wszystkich.

Rada Naukowa przy Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców w stanowisku skierowanym do Premiera Mateusza Morawieckiego wskazuje, że wprowadzenie propozycji podatkowych „Polskiego Ładu” w wersji silnie socjalnej umożliwi rolowanie długu w perspektywie kilku lat, ale jednocześnie wprowadzi progresywny wzrost zadłużenia publicznego i duże trudności z powrotem do deficytu budżetowego na poziomie poniżej 3% PKB. – Poważne wątpliwości wzbudziła kwestia planowanego uzależnienia składki zdrowotnej przedsiębiorców od dochodów oraz braku możliwości jej odliczenia. Rada Naukowa proponuje określenie maksymalnej składki zdrowotnej, która w ciągu roku nie powinna przekraczać kwoty wyliczonej od 30-krotności prognozowanego średniego wynagrodzenia – pisze w piśmie do Premiera Prof. dr hab. Jan Klimek, Przewodniczący Rady Naukowej.

W ocenie Rady Naukowej progi podatkowe powinny odzwierciedlać poziom płac. Tymczasem podniesienie progu podatkowego w „Polskim Ładzie” jedynie o niespełna 35 tys. zł (wzrost o 40%) nie rekompensuje wzrostu wynagrodzeń, powodując, że próg podatkowy nadal pozostaje w niekorzystnej relacji do wynagrodzeń w gospodarce. Zdaniem Rady Naukowej dodatkowym ryzykiem jest tu również inflacja, która będzie powodować, iż wielu podatników znajdzie się w II progu podatkowym mimo braku realnego wzrostu ich wynagrodzeń.

Poważne wątpliwości zdaniem naukowców wzbudziła kwestia planowanego uzależnienia składki zdrowotnej przedsiębiorców od dochodów oraz braku możliwości jej odliczenia. W ocenie Rady Naukowej trafionym rozwiązaniem w tej kwestii jest określenie maksymalnej składki zdrowotnej, która w ciągu roku nie powinna przekraczać kwoty wyliczonej od 30-krotności prognozowanego średniego wynagrodzenia. W opinii Rady Naukowej kwota wolna od podatku powinna być jednolita i dostępna dla każdego podatnika, w tym również rozliczającego się podatkiem liniowym, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu.

– Implementacja zaproponowanych wyżej rozwiązań niewątpliwie będzie wiązać się z dodatkowymi kosztami dla budżetu państwa. Aby ją zredukować, Rada Naukowa proponuje wdrożenie rozwiązań podatkowych sugerowanych przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w postaci wprowadzenia podatku dla firm niemających rezydencji podatkowej w Polsce oraz zastąpienia CIT podatkiem przychodowym o stawce 0,5 % – 1,5 % – pisze w piśmie Prof. dr hab. Jan Klimek, Przewodniczący Rady Naukowej.

Rada Naukowa pragnie równolegle wskazać, iż wprowadzenie propozycji podatkowych „Polskiego Ładu” w wersji silnie socjalnej umożliwi rolowanie długu w perspektywie kilku lat, ale jednocześnie wprowadzi progresywny wzrost zadłużenia publicznego i duże trudności z powrotem do deficytu budżetowego na poziomie poniżej 3% PKB. W efekcie, zdaniem Rady Naukowej, może to za kilka lat doprowadzić m.in. do konieczności wdrożenia procedury nadmiernego deficytu, utraty wiarygodności naszego kraju na międzynarodowych rynkach czy wyższego ryzyka niewypłacalności państwa, prowadzącego do deprecjacji złotego poprzez m.in. wyższe koszty obsługi długu przy wyższych stopach procentowych.

– Może to się również wiązać z koniecznością znacznej podwyżki podatków, jak również wprowadzenia nowych danin, które będą prowadziły do pauperyzacji społeczeństwa i zmiany praw własności – argumentuje w stanowisku Przewodniczący Rady Naukowej.

Rada Naukowa przy Rzeczniku MŚP jest organem doradczym i opiniodawczym Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Do głównych jej zadań należy m.in. konsultowanie projektów ustaw i propozycji legislacyjnych. Rada zrzesza naukowców z najważniejszych uczelni i wydziałów ekonomicznych w Polsce:

prof. dr hab. Jan Klimek (Szkoła Główna Handlowa – przewodniczący Rady Naukowej)
prof. dr hab. Mariusz Popławski (Uniwersytet w Białymstoku)
prof. dr hab. Konrad Raczkowski (Społeczna Akademia Nauk)
dr hab. Rafał Dowgier, prof. UwB (Uniwersytet w Białymstoku)
dr hab. Grzegorz Krzos, prof. UEW (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu)
dr hab. Adam Mariański, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki)
dr hab. Przemysław Niewiadomski, prof. UZ (Uniwersytet Zielonogórski)
dr hab. Tomasz Długosz (Uniwersytet Jagielloński)
dr hab. Marcin Gołembski (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
dr hab. inż. Agnieszka Stachowiak (Politechnika Poznańska)
dr Małgorzata Kosała (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
dr Rafał Kozłowski (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach)

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

CZYTAJ DALEJ

Dziś, 23 czerwca br. Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek wręczył stypendia wybitnym młodym naukowcom. W gmachu MEiN odbyła się z tej okazji uroczystość, w której udział wzięli przedstawiciele stypendystów. W sumie minister przyznał w tym roku 217 stypendiów dla wybitnych młodych naukowców, w tym dla 52 doktorantów, wyłonionych w drodze konkursu przez ekspertów Zespołu doradczego.

Laureaci konkursu będą otrzymywali stypendia Ministra w wysokości 5.390 zł miesięcznie przez okres do 3 lat. Na sfinansowanie przyznanych stypendiów Minister Edukacji i Nauki przeznaczy w tym okresie blisko 42 mln zł.

Stypendiami Ministra zostali uhonorowani młodzi naukowcy prowadzący innowacyjne badania naukowe o wysokiej jakości oraz posiadający imponujące osiągnięcia naukowe o wysokim prestiżu i międzynarodowym wydźwięku.

W tegorocznej edycji konkursu wpłynęło 1.897 wniosków o przyznanie stypendium, z czego 1.835 spełniło warunki formalne i zostało poddane ocenie.

Wnioski oceniane były przez Zespół doradczy do oceny wniosków o przyznanie stypendiów ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki dla studentów i wybitnych młodych naukowców metodą punktową – w ramach poszczególnych dziedzin nauki i sztuki, tak aby stypendia mogły trafić do naukowców z różnorodnych środowisk naukowych.

Stypendia Ministra Edukacji i Nauki otrzymują osoby, które w dniu podjęcia przez ministra decyzji o przyznaniu tego świadczenia posiadają status młodego naukowca, tj. są doktorantami lub nauczycielami akademickimi – i nie posiadają stopnia doktora albo posiadają stopień doktora, od uzyskania którego nie upłynęło 7 lat, i są zatrudnione w podmiotach, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Najwięcej stypendiów zostało przyznanych młodym naukowcom zgłoszonym przez:

Politechnikę Wrocławską – 16,
Politechnikę Warszawską – 15,
Warszawski Uniwersytet Medyczny – 14,
Uniwersytet Jagielloński – 12
Uniwersytet Warszawski – 12.

Lista stypendystów znajduje się pod linkiem.

Komunikat dotyczący ogłoszenia wyników postępowania w sprawie przyznania stypendiów Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców w 2021 r. można znaleźć pod linkiem.

Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów naukowych!

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki

CZYTAJ DALEJ

System podatkowy w Polsce będzie wspierał każdego przedsiębiorcę, który chce inwestować w innowacje.
Od 2022 r. w Polsce będzie działać kompleksowy system ulg podatkowych – działających równocześnie, na każdym etapie procesu produkcyjnego.
To ulgi B+R, IP Box, na prototyp, na robotyzację przemysłową i na wsparcie innowacyjnych pracowników.

Kierunek innowacje

Transformacja polskiej gospodarki w kierunku innowacji i kompleksowe ułatwienie finansowania działalności innowacyjnej firm, to strategiczny cel rozwoju Polski.

Dużo w zakresie wzrostu innowacji w Polsce jako rząd już zrobiliśmy. Natomiast chcemy te działania jeszcze wzmocnić i wykorzystać szansę jaka przed Polską stoi. Potrzebujemy teraz więcej nowoczesnych rozwiązań technologicznych i innowacyjnych projektów. Proinwestycyjnej atmosfery i konkurencyjnej polityki fiskalnej. Potrzebujemy produkcji przemysłowej w zasięgu ręki oraz niezawodnego łańcucha dostaw i silnego zaplecza. Chcemy stworzyć dobre warunki do realokacji produkcji z innych części świata. Proponowane ulgi zwiększą atrakcyjność Polski jako miejsca do inwestowania i przenoszenia produkcji. Wyrównają też szanse Polski w walce o inwestycje ze strony wielkich globalnych graczy – mówi minister Kościński.

Jakie ulgi proponuje rząd?

Będą to:

Ulga B+R wspierająca prace koncepcyjne nad nowym produktem.
Ulga na prototyp wspomagająca przeniesienie pomysłu na język praktyki i produkcji.
Ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników, ułatwiająca konkurowanie o specjalistów o kluczowych umiejętnościach i kompetencjach.
Ulga na robotyzację, która ułatwi otwarcie dedykowanej produktowi linii produkcyjnej.
Możliwość symultanicznego korzystania z ulgi B+R oraz ulgi IP Box, zmniejszającej obciążenia na etapie jego sprzedaży.

Chcemy, żeby już od stycznia przyszłego roku zaczął działać w Polsce cały system ulg podatkowych wpierających inwestycje i rozwój przedsiębiorstw na wszystkich etapach procesu produkcyjnego. Pakiet ulg to krok milowy na drodze do transformacji polskiej gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0. Chcemy, aby każde stadium ulokowanego w Polsce procesu produkcyjnego wiązało się z podatkowymi ułatwieniami Pierwszy z nich to prace nad pomysłem na nowy produkt, gdzie już teraz działa ulga badawczo rozwojowa. Ten element wzmacniamy teraz ulgą na zatrudnienie innowacyjnych pracowników. Ulga ta powiązana będzie z kosztem zatrudnienia, więc działać będzie niezależnie od tego czy przedsiębiorca uzyskuje aktualnie dochód do opodatkowania. Drugi element to przełożenie pomysłu na język praktyki, któremu dedykowana jest ulga na prototyp. W momencie uruchomienia produkcji przedsiębiorców wspierać będzie ulga na robotyzację. Wreszcie niższą stawką opodatkowany będzie dochód ze sprzedaży wymyślonych i wyprodukowanych w Polsce towarów. To osiągniemy dzięki uldze IP-Box. Wszystkie te rozwiązania będą działać równolegle do siebie i wzajemnie wzmacniać swoje działanie – wskazuje wiceminister finansów Jan Sarnowski.

Zdecydowana większość przepisów jest już gotowa i od przyszłego tygodnia ich treść będzie konsultowana z przedsiębiorcami. MF chce, żeby polski biznes miał czas na zapoznanie się z nimi i ich współtworzenie. Resortowi zależy na tym, żeby pierwsi przedsiębiorcy skorzystali z nowych udogodnień już w styczniu 2022 r.

Ulga B+R i IP Box

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R) oraz IP Box działają i są znane polskim przedsiębiorcom. Od stycznia będą oni mogli korzystać z nich równocześnie, w ramach tego samego procesu produkcyjnego. To zmiana w stosunku do tego co jest teraz. Firmy zostaną zachęcone do wytwarzania własności intelektualnej, ale też do jej rejestrowania w Polsce.

Do tej pory podatnik komercjalizujący wyniki prac badawczo-rozwojowych i osiągający z nich dochody kwalifikowane w rozumieniu przepisów o IP Box, nie miał możliwości korzystania z odliczenia kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R. Teraz zyska taką możliwość. Zaprojektowane przepisy dają prawo – przy określeniu dochodu z tytułu kwalifikowanych IP – zastosować odliczenie kosztów kwalifikowanych z tytułu działalności badawczo-rozwojowej.

Ulga na prototyp

To rozwiązanie, które podatkowo pomoże twórcom w przekuciu pomysłu w praktyczne rozwiązanie. Pozwoli taniej wytworzyć prototyp, a następnie wdrożyć wynalazek do produkcji. Nasze rozwiązanie wzorujemy na uldze działającej od wielu lat we Francji.

Będzie z niej mogła skorzystać każda firma, która opracuje nowy produkt, dotychczas niefunkcjonujący na rynku. Ulgę będzie można zastosować nie tylko na projekty takie jak konstrukcja hybrydowego pociągu, ale też na produkt innowacyjny w skali firmy, niewystępujący dotąd na rynku, który będzie rozwijał ofertę firmy i pozwoli jej zdobywać nowe rynki – mówi wiceminister Sarnowski.

Z tytułu ulgi na prototyp firmy zyskają możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania dodatkowych 30% wydatków poniesionych na jego wytworzenie (nie więcej jednak niż 10% dochodu). Aby ułatwić firmom stosowanie ulgi, przepisy będą zawierały precyzyjną listę wydatków, które będą mogły być uznane za przydatne do opracowania (produkcji próbnej) prototypu i wprowadzenia go na rynek.

Ulga na robotyzację

Ulga na robotyzację przemysłową jest skierowana do firm, które chcą usprawnić produkcję przez zastosowanie robotów przemysłowych. Podatkowe wsparcie będzie ważnym argumentem za przeniesieniem do Polski produkcji. Będzie również narzędziem, które pomoże polskim firmom w zwiększaniu ich produktywności i konkurencyjności.

Ulga na robotyzację ułatwi wzrost efektywności produkcji i jej unowocześnienie. Transformacja cyfrowa przemysłu wymaga zmiany podejścia przedsiębiorców w obszarze innowacji. Wsparcie podatkowe zakupu robota przemysłowego będzie impulsem stwarzającym możliwość inwestycji przedsiębiorców w bardziej efektywne, długoterminowe projekty rozwojowe. Podobne konstrukcje ulgi funkcjonują na całym świecie – zaznacza minister Tadeusz Kościński.

Polska propozycja czerpie z doświadczeń włoskich. Polega na możliwości odliczenia od dochodu dodatkowych 50% kosztów zakupu robota, a także wydatków związanych z jego instalacją, zakupem potrzebnego do jego działania oprogramowania oraz odpowiednim przeszkoleniem pracowników. Każda złotówka wydana na robotyzację produkcji, będzie mogła zostać zaliczona w 150% do kosztów uzyskania przychodu – tłumaczy wiceminister Jan Sarnowski.

Z ulgi może skorzystać firma, która zakupi i zainstaluje robota przemysłowego, tj. maszynę naśladującą ruch ręki człowieka, wykonującą ruch w kilku osiach, programowaną.

Ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników

Z tej ulgi będą mogły skorzystać firmy, które prowadzą działalność badawczo-rozwojową i zatrudniają pracowników do jej wykonywania. Dzięki uldze firmy inwestujące np. w badaczy, programistów, wynalazców, konstruktorów, inżynierów czy farmaceutów, będą mogły zaproponować im wyższe wynagrodzenie.

Przedsiębiorcy, którzy korzystają z ulgi na wsparcie innowacyjnych pracowników i są płatnikami, będą mogli zmniejszyć zaliczki na podatek dochodowy potrącane od dochodów (przychodów) ze stosunku pracy lub umów cywilno-prawnych uzyskiwanych przez innowacyjnych pracowników.

Dzięki wsparciu w postaci ulgi, firmy będą mogły zaoferować takim ekspertom lepsze warunki pracy. Zwiększą tym samym swoją konkurencyjność w porównaniu do zagranicznych firm. Proponowana ulga na pracowników będzie zapobiegać także emigracji zarobkowej polskich specjalistów za granicę.

Materiały:

Prezentacja – Polski Ład. Podatkowy restart gospodarki 20210524_-_Pakiet_wzmacniania_gospodarki_w_211.pdf 2.08MB

Źródło: Ministerstwo Finansów

CZYTAJ DALEJ

Do 2 kwietnia br. trwają konsultacje społeczne Krajowego Planu Odbudowy. To ponad 57 miliardów euro przeznaczonych na inwestycje, również w obszarze edukacji i nauki. Konsultacje prowadzi Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Odpowiedź na kryzys

Krajowy Plan Odbudowy to dokument programowy określający cele związane z odbudową i tworzeniem odporności społeczno-gospodarczej Polski po kryzysie wywołanym przez pandemię COVID-19. Jest on podstawą do skorzystania z przygotowanego przez Unię Europejską Instrumentu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (Recovery and Resilience Facility) o wartości 750 miliardów euro. Z tej puli Polska będzie miała do dyspozycji około 58 miliardów euro.

Innowacje i rozwój

Głównym celem realizacji Krajowego Planu Odbudowy jest zwiększenie produktywności gospodarki oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy. Pieniądze w ramach KPO będą inwestowane w pięciu obszarach:

odporność i konkurencyjność gospodarki,
zielona energia i zmniejszenie energochłonności,
transformacja cyfrowa,
zielona i inteligentna mobilność,
efektywność, dostępność i jakość ochrony zdrowia.

Część uzyskanych środków wesprze również obszary związane z edukacją i nauką m.in. poprzez rozwój infrastruktury badawczej, cyfryzację szkół czy rozwój szkolnictwa branżowego.

Zgłoś uwagi do projektu

Projekt Krajowego Planu Odbudowy jest dostępny na stronie internetowej. W ramach konsultacji społecznych odbyły się już trzy debaty dostępne online.

Do 2 kwietnia można zgłaszać swoje uwagi do konkretnych części przygotowanego dokumentu za pośrednictwem interaktywnego formularza.

Zachęcamy do włączenia się w konsultacje!

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki

CZYTAJ DALEJ

36 mld zł to budżet Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) następcy Programu Inteligentny Rozwój (POR). FENG będzie wspierał m.in. badania, wdrażanie innowacji, wykorzystywanie zaawansowanych technologii, wzrost konkurencyjności polskich MŚP oraz transformację przemysłową i przedsiębiorczość. Spotkanie rozpoczynające konsultacje społeczne otworzyła wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Konsultacje FENG potrwają do 14.04.2021 r.

Na realizację Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki przeznaczyliśmy blisko 8 mld euro, czyli około 36 mld zł. Program będzie realizowany na obszarze całego kraju co zapewni wysoką spójność planowanego wsparcia i pozytywnie wpłynie na rozwój systemu innowacji w całej Polsce – mówiła otwierając konsultacje wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Jak podkreśliła wiceszefowa ministerstwa funduszy i polityki regionalnie szczegółowe informacje dotyczące budżetu FENG zostaną doprecyzowane po zakończeniu prac nad Umową Partnerstwa.

FENG dla zwiększenia potencjału polskiego systemu innowacji

Z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki będą mogli skorzystać przedsiębiorcy i firmy, instytucje z sektora nauki, konsorcja przedsiębiorstw oraz instytucje otoczenia biznesu, czyli ośrodki przedsiębiorczości, innowacji i instytucje finansowe.

FENG będzie oferował dotacje, instrumenty finansowe kapitałowe oraz gwarancyjne, instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne. FENG będzie realizowany w ramach trzech priorytetów:

Wsparcie dla przedsiębiorców, czyli zapewnienie dofinansowania w obszarach B+R, wdrożeń nowych rozwiązań, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, automatyzacji i robotyzacji, zielonej gospodarki.
Środowisko przyjazne innowacjom, czyli wspieranie projektów o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki, w tym m.in. rozbudowy publicznej infrastruktury badawczej, transferu i komercjalizacji technologii powstających na uczelniach i w instytutach, a także wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu takich jak akceleratory, klastry, instytucje badawcze oraz szerokie wsparcie start-upów.
Pomoc techniczna, czyli zapewnienie systemowego wsparcia dla potencjalnych beneficjentów poprzez realizację działań zachęcających i ułatwiających ubieganie się o środki z programu, kontynuacja STEP i Innovation Coach, wspieranie beneficjentów w realizacji projektów, a także zapewnienie wsparcia administracyjnego.

Następne kroki

Do 14 kwietnia trwają konsultacje FENG. Projekt dokumentu FENG jest dostępny na stronie internetowej pod adresem poir.gov.pl/2021-2027. W konsultacjach mogą wziąć udział wszyscy zainteresowani. Po zakończeniu konsultacji projekt zostanie przyjęty przez rząd i przekazany do Komisji Europejskiej.

FENG jest jednym z 9 programów krajowych w nowej perspektywie finansowej UE, z których w najbliższych latach będzie mogła korzystać Polska. W styczniu i lutym we wszystkich 16 województwach odbyły się konsultacje projektu Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027. W tej puli w ramach funduszy polityki spójności oraz Funduszu Sprawiedliwej Transformacji jest 76 miliardów euro. Środki dostępne w ramach programów krajowych i 16 programów regionalnych oraz Funduszu Odbudowy, Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, są komplementarne, uzupełniają się nawzajem, tak aby przynosić jak największe korzyści polskiej gospodarce.

Innowacje są dla Ciebie

Rozpoczęliśmy kampanię „Nie musisz być Einsteinem”, która ma zachęcić polskie firmy, również te mniejsze, by przestały się bać „innowacyjności”, a odważyły się po nie sięgać. To droga do podniesienia konkurencyjności i podboju zagranicznych rynków.

Chcemy zmieniać sposób myślenia i przygotować polskie firmy na aktualną ofertę Funduszy Europejskich oraz na możliwości w nowej perspektywie finansowej – podkreśla wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

W Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej od lat wspieramy przedsiębiorców w rozwoju ich innowacyjnego potencjału. W ścieżce Sprawdzimy Twój Eksperymentalny Pomysł (STEP) przedsiębiorcy mogą liczyć na darmową poradę ekspertów.

Na stronie DotacjeNaInnowacje.gov.pl każdy znajdzie praktyczne porady o prowadzeniu działań innowacyjnych, jak skorzystać z dotacji oraz inspirujące przykłady różnorodnych innowacji.

Efekty POIR (31.12.2020) na podstawie zawartych umów

ponad 9 tys. unikalnych podmiotów (przedsiębiorców, jednostek badawczych, uczelni itd.), którym udzielono wsparcia;
27,04 mld zł (kwota wsparcia z UE) – wartość wsparcia udzielonego przedsiębiorcom;
24,43 mld zł – wielkość środków uruchomionych przez przedsiębiorców;
18,9 tys. utworzonych miejsc pracy;
420 utworzonych Centrów Badawczo-Rozwojowych;
3,2 tys. złożonych wniosków patentowych;
4,9 tys. wdrożonych wyników prac B+R;
361 skomercjalizowanych prac B+R prowadzonych przez jednostki naukowe;
82,6 tys. podpisanych zagranicznych kontraktów handlowych;
136 wspartych start-upów;
30,50 mld zł – wartość ogółem projektów z zakresu B+R (wkład UE: 19,23 mld zł).

Materiały:

Projekt Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki

Formularz opinii i uwag

Źródło: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

CZYTAJ DALEJ

Zapraszamy uczniów klas VII i VIII szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych do udziału w konkursie IPN „Zapomniani polscy naukowcy i wynalazcy”.

Zadanie konkursowe polega na przedstawieniu w ciekawej i nowoczesnej formie życia oraz działalności wybranego polskiego naukowca. Ważne, aby postać ta była mało znana i żyła w XIX lub XX wieku. Prace można wykonać samodzielnie lub w dwuosobowych zespołach. Termin nadsyłania zgłoszeń mija 7 marca br. Honorowy patronat nad konkursem objął Minister Edukacji i Nauki.

Odkrywamy polskich naukowców i wynalazców

W polskiej nauce wciąż mamy wielu odkrywców, którzy wymagają przypomnienia i przedstawienia szerszej publiczności. Są wśród nich m.in. Kazimierz Funk, który wyodrębnił witaminę B1, czy Kazimierz Prószyński – konstruktor pierwszego projektora filmowego zwanego pleografem. Konkurs Biura Edukacji Narodowej IPN „Zapomniani polscy naukowcy i wynalazcy” to znakomita okazja, aby popularyzować wiedzę o takich postaciach oraz wybitnych, a niejednokrotnie zapomnianych dokonaniach polskiej nauki.

Konkurs jest skierowany do uczniów klas VII-VIII szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. Prace można wykonać samodzielnie lub w dwuosobowych zespołach. Zadanie konkursowe polega na przedstawieniu w ciekawej formie życia i działalność wybranego polskiego naukowca. Ważne, aby była to postać mało bądź w ogóle nieznana i żyła w XIX lub XX wieku.

Termin nadsyłania zgłoszeń mija 7 marca br. Prace należy przesyłać adres: Biuro Edukacji Narodowej IPN ul. Postępu 18, 02-676 Warszawa z dopiskiem: „Zapomniani polscy naukowcy i wynalazcy”.

Szczegółowe informacje, w tym regulamin konkursu, można znaleźć na stronie.

Konkurs odbywa się pod patronatem Ministra Edukacji i Nauki. Zapraszamy do udziału w konkursie.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki

CZYTAJ DALEJ

Older Posts