ochrona zdrowia – Strona 2

W 2020 r. Polska straciła 1,4 roku średniego dalszego trwania życia w stosunku do 2019 r. z powodu zgonów spowodowanych pandemią COVID-19 – wynika z najnowszego profilu systemu ochrony zdrowia. Dokument został zaprezentowany podczas cyklu „Środy o zdrowiu z Komisją Europejską”, realizowanego wspólnie przez Przedstawicielstwo KE w Polsce oraz Serwis Zdrowie PAP.

13 grudnia br. Komisja opublikowała Raport Towarzyszący 2021 oraz krajowe sprawozdanie Polska. Profil systemu ochrony zdrowia 2021. Dokumenty te zaprezentowali goście spotkania z cyklu „Środy o zdrowiu z Komisją Europejską” realizowanego wspólnie przez Przedstawicielstwo KE w Polsce oraz Serwis Zdrowie PAP:

Iwona Kowalska-Bobko, dyrektor Instytutu Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński, współautorka raportu „Polska. Profil systemu ochrony zdrowia 2020-2021” oraz
dr Andrzej Ryś, dyrektor ds. systemów opieki zdrowotnej, produktów medycznych i innowacji z Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności w Komisji Europejskiej.

Relacja ze spotkania niedługo na stronie: https://zdrowie.pap.pl/zdrowie-w-ue.

W ramach inicjatywy Komisji Europejskiej “Stan zdrowia w UE” co 2 lata przedstawiany jest Raport Towarzyszący wraz z krajowymi profilami ochrony zdrowia, aby przybliżyć odbiorcom aktualny stan wiedzy na temat zdrowia w UE i tendencji, które są obecne w większości, jeśli nie we wszystkich państwach członkowskich UE. Inicjatywa ma na celu ułatwienie dostępu do informacji na temat systemów opieki zdrowotnej, wiedzy fachowej i najlepszych praktyk osobom zajmującym się kształtowaniem polityki w dziedzinie zdrowia. Profile są rezultatem wspólnych wysiłków Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Europejskiego Obserwatorium Polityki i Systemów Ochrony Zdrowia, we współpracy z Komisją Europejską. Celem cyklu jest stworzenie środka służącego do wzajemnego uczenia się i dobrowolnej wymiany informacji, z którego mogą korzystać zarówno decydenci, jak i osoby mające wpływ na politykę.

W części 1 Raportu Towarzyszącego 2021 przedstawiono rozdział poświęcony odporności europejskich systemów opieki zdrowotnej w obliczu pandemii COVID-19. Analiza koncentruje się wokół trzech głównych wniosków:

Zrozumienie dalekosiężnych skutków pandemii COVID-19 na zdrowie. Złożone, bezpośrednie i pośrednie skutki pandemii COVID-19 na zdrowie są jedynie częściowo wychwycone przy pomocy obecnie dostępnych wskaźników. Do pełnego zrozumienia tych kwestii konieczne będzie dalsze gromadzenie i analiza danych w nadchodzących latach.
Uwzględnienie korzyści płynących z innowacji cyfrowych w zakresie świadczenia opieki zdrowotnej i zdrowia publicznego. Pandemia COVID-19 spowodowała masowe przyspieszenie wykorzystania narzędzi cyfrowych w dziedzinie opieki zdrowotnej i zdrowia publicznego. W następstwie pandemii ocena skuteczności, opłacalności i ogólnego wpływu tych narzędzi będzie miała zasadnicze znaczenie dla wykorzystania i utrzymania wykorzystania tych technologii cyfrowych w perspektywie długoterminowej.
Ponowne przemyślenie strategii i planowania pracowników służby zdrowia po pandemii COVID-19. Utrzymujący się od dawna problem niedoboru pracowników służby zdrowia wyraźnie uwypuklił się w szczytach pandemii w większości europejskich systemów opieki zdrowotnej. Budowanie odporności w zakresie personelu służby zdrowia będzie wymagało podjęcia działań w oparciu o wiele czynników, w tym bardziej zaawansowanego planowania siły roboczej i zwiększenia inwestycji w innowacje w zakresie łączenia umiejętności w połączeniu z trwałą ekspansją siły roboczej.

W drugiej części sprawozdania przedstawione są główne wnioski z 29 krajowych profili zdrowotnych przygotowanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju i Europejskie Obserwatorium Polityki i Systemów Opieki Zdrowotnej. Każdy profil zdrowotny kraju zawiera: krótką syntezę stanu zdrowia w kraju; czynniki wpływające na zdrowie (koncentracja na behawioralnych czynnikach ryzyka); opis organizacji systemu ochrony zdrowia, analizę skuteczności, dostępności i odporności każdego systemu opieki zdrowotnej.

Źródło: https://ec.europa.eu/

CZYTAJ DALEJ

W przepisach art. 235–237¹ k.p. określono obowiązki pracodawcy oraz innych podmiotów w zakresie postępowania związanego z przypadkami podejrzenia choroby zawodowej, jej powstania oraz dokumentowania faktu zaistnienia takiej choroby.

Na szczeblu wykonawczym kwestie postępowania dotyczącego zgłaszania, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych, a także wskazanie podmiotów właściwych w przedmiocie rozpoznawania tych chorób, zostały uregulowane w rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.); w załączniku do wymienionego aktu prawnego znajduje się ponadto wykaz chorób zawodowych.

Z kolei sposób dokumentowania chorób zawodowych i ich skutków oraz prowadzenia rejestrów chorób zawodowych, w tym niezbędną dokumentację, regulują przepisy rozp. MZ z dnia 01 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. z 2013 r. poz. 1379, z późn. zm.).

Wymagane kwalifikacje do wykonywania przez lekarzy orzecznictwa w zakresie chorób zawodowych określono w rozp. MZ z dnia 18 czerwca 2010 r. w sprawie specjalizacji lekarskich niezbędnych do wykonywania orzecznictwa w zakresie chorób zawodowych (Dz.U. poz. 736).

Należy podkreślić, że przepisy zawarte w wymienionych powyżej aktach wykonawczych zostały znowelizowane i w nowym brzmieniu obowiązują od dnia 15 lipca 2021 r.
Zmiany, o których mowa – w tym także dotyczące wykazu chorób zawodowych (załącznik do niniejszego punktu) – uwzględniono w treści tego punktu.

Przepisy k.p. nie regulują uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w odniesieniu do pracownika, który zachorował na chorobę zawodową, odsyłając w tym zakresie do odrębnego aktu prawnego, tj. do ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1205).

Podmioty zobowiązane do zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej

Zgodnie z art. 235 § 1 k.p., pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej. Powyższy obowiązek spoczywa także na lekarzu podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej. Podmiotami, o których mowa, są jednostki orzecznicze I i II stopnia, wskazane w § 5 ust. 2 i 3 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.).

W każdym przypadku podejrzenia choroby zawodowej:

lekarz,
lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta

– kieruje na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania.

Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może również dokonać pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem
lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.

Stosownie do brzmienia art. 235 § 3 k.p., w razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany:

ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej oraz charakter
i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym,
przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze,
zapewnić realizację zaleceń lekarskich.

Pracodawca jest ponadto zobligowany prowadzić rejestr obejmujący przypadki stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby.

Uwaga!

Pracodawca przesyła zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej do Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera w Łodzi po zakończeniu postępowania mającego na celu ustalenie uszczerbku na zdrowiu lub niezdolności do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową pracownika lub byłego pracownika. Zawiadomienie, o którym mowa, przesyła się także do właściwego państwowego inspektora sanitarnego.

Definicja choroby zawodowej oraz okres, w którym może nastąpić rozpoznanie tej choroby

Zgodnie z treścią art. 235¹ k.p., za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w załączniku do rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.), jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana narażeniem zawodowym, czyli:

działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy albo
w związku ze sposobem wykonywania pracy.

Rozpoznanie choroby zawodowej (u pracownika lub byłego pracownika) może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 235² k.p.).

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz wszczęcie postępowania w tej sprawie

W myśl § 3 ust. 1 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.), podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:

właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu granicznemu inspektowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo właściwemu inspektorowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej, zwanym dalej „właściwym państwowym inspektorem sanitarnym”,
właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy

– których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a przypadku braku takiej możliwości – według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

Zgłoszenia, o którym wyżej mowa, dokonuje się niezwłocznie na formularzu określonym w załączniku nr 1 do rozp. MZ z dnia 01 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. z 2013 r. poz. 1379, z późn. zm.). W przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika – zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej należy dokonać dodatkowo w formie telefonicznej.

Właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, wszczyna postępowanie, a w szczególności przeprowadza ocenę narażenia zawodowego oraz sporządza kartę oceny narażenia zawodowego, którą wraz ze skierowaniem na badania przekazuje do jednostki orzeczniczej I stopnia. W przypadku gdy zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej jest w sposób oczywisty bezzasadne, właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie, wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, o którym mowa w zdaniu pierwszym.

Ocenę narażenia zawodowego sporządza się na formularzu określonym w załączniku nr 4 do rozp. MZ z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. z 2013 r. poz. 1379, z późn. zm.), przy wykorzystaniu dokumentacji gromadzonej zgodnie z rozp. MRPIPS z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz.U. poz. 2369) oraz aktem wykonawczym poprzedzającym to rozp. przez pracodawców i jednostki organizacyjne PIS, a jeżeli postępowanie dotyczy aktualnego zatrudnienia, w przypadku wątpliwości dotyczącej zgromadzonej dokumentacji, na podstawie oceny przeprowadzonej bezpośrednio u pracodawcy z uwzględnieniem oceny ryzyka zawodowego.

Skierowania do jednostki orzeczniczej I stopnia nie stosuje się, jeżeli zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej zostało dokonane przez lekarza tej jednostki.
Lekarz lub lekarz dentysta, który kieruje na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania wydaje skierowanie do jednostki orzeczniczej I stopnia na odpowiednim formularzu określonym w załączniku nr 2 do rozp. MZ z dnia 01 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. z 2013 r. poz. 1379, z późn. zm.) W tym samym trybie skierowanie sporządza właściwy państwowy inspektor sanitarny, stosując wówczas formularz określony w załączniku nr 3 do wymienionego powyżej rozp.
W przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej jest równoznaczne z wnioskiem o wydanie orzeczenia w sprawie rozpoznania choroby zawodowej.

Lekarz właściwy ds. orzekania w zakresie chorób zawodowych oraz jednostki orzecznicze

Lekarzem właściwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1175), zatrudniony w jednostce orzeczniczej I lub II stopnia. Przepisami wykonawczymi, których wyżej mowa, jest rozp. MZ z dnia 18 czerwca 2010 r. w sprawie specjalizacji lekarskich niezbędnych do wykonywania orzecznictwa w zakresie chorób zawodowych (Dz.U. poz. 736, ze zm.). Zgodnie z regulacjami powyższego rozp. specjalizacjami lekarskimi, niezbędnymi do wykonywania orzecznictwa, są:

medycyna pracy,
medycyna przemysłowa,
medycyna morska i tropikalna,
medycyna lotnicza,
medycyna kolejowa,
medycyna transportu.

Orzecznictwo lekarskie w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych wykonuje lekarz specjalista chorób zakaźnych, lekarz specjalista medycyny pracy lub lekarz specjalista medycyny przemysłowej.

Orzecznictwo lekarskie w zakresie choroby zawodowej, w odniesieniu do pracownika leczonego w zakładzie opieki stacjonarnej z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby mogącej być chorobą zawodową, wykonuje specjalista w dziedzinie medycyny odpowiedniej dla tej choroby, zatrudniony w tym zakładzie.

Stosownie do brzmienia § 5 ust. 2 rozp. RM z dn. 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.) jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:

poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy,
kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych)
– w zakresie wszystkich chorób zawodowych;
poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego – w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych,
podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.

Jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy.

Właściwość terytorialną jednostki orzeczniczej I stopnia ustala się zgodnie z § 3 ust. 1 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.), czyli czynnikiem decydującym jest miejsce, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w razie braku takiej możliwości – właściwość ustala się według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

W odniesieniu natomiast do pracownika zamieszkującego w innym województwie niż była wykonywana praca w narażeniu zawodowym – właściwość jednostki orzeczniczej I stopnia określa się według aktualnego miejsca zamieszkania pracownika.

Wydanie orzeczenia lekarskiego w sprawie chorób zawodowych

Lekarz właściwy ds. orzekania w zakresie chorób zawodowych wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania – zwane dalej „orzeczeniem lekarskim” – na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego. W przypadkach uznanych przez lekarza za uzasadnione stanem zdrowia pracownika, byłego pracownika albo w przypadku śmierci pracownika lub byłego pracownika uprawniony lekarz wydaje orzeczenie lekarskie na podstawie dokumentacji medycznej, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.

Jeżeli zakres informacji zawartej w dokumentacji, o której wyżej mowa, jest niewystarczający do wydania orzeczenia lekarskiego, lekarz występuje o ich uzupełnienie do:
1) pracodawcy – w zakresie obejmującym przebieg oraz organizację pracy zawodowej pracownika lub byłego pracownika, w tym pracę
w godzinach nadliczbowych, dane o narażeniu zawodowym, obejmujące także wyniki pomiarów czynników szkodliwych wykonanych na stanowiskach pracy, na których pracownik był zatrudniony, stosowane przez pracownika środki ochrony indywidualnej, a w przypadku narażenia pracownika na czynniki o działaniu uczulającym (alergenów) – także o przekazanie próbki substancji, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia badań diagnostycznych,
2) lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej – w zakresie dokonania uzupełniającej oceny narażenia zawodowego oraz
o udostępnienie dokumentacji medycznej wraz z wynikami przeprowadzonych badań profilaktycznych,
3) lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadzącego leczenie pracownika lub byłego pracownika, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej – o udostępnienie dokumentacji medycznej w zakresie niezbędnym do rozpoznania choroby zawodowej,
4) właściwego państwowego inspektora sanitarnego – w zakresie oceny narażenia zawodowego, zwłaszcza na podstawie dokumentacji
archiwalnej oraz informacji udostępnianej na jego wniosek przez odpowiednie jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej
i służby medycyny pracy w odniesieniu do zakładów pracy, które uległy likwidacji,
5) pracownika lub byłego pracownika – w zakresie uzupełnienia wywiadu zawodowego przeprowadzonego przez lekarza wykonującego zawód w ramach wykonywania działalności leczniczej lub zatrudnionego w podmiocie leczniczym albo właściwego państwowego inspektora sanitarnego wydającego skierowanie na badanie w związku z podejrzeniem choroby zawodowej.

Z kolei narażenie zawodowe podlega ocenie, przy dokonywaniu której uwzględnia się w odniesieniu do:

czynników chemicznych i fizycznych – rodzaj czynnika, wartość stężeń lub natężeń i średni czas narażenia zawodowego,
czynników biologicznych – rodzaj czynnika, ustalenie kontaktu, okresu utajenia oraz stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika, bez konieczności określenia stężenia tego czynnika,
czynników o działaniu uczulającym (alergenów) – rodzaj czynnika
i stwierdzenie kontaktu z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w środowisku pracy, narzędziach pracy, surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczności określania stężenia tego czynnika,
czynników o działaniu rakotwórczym – substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym określone w przepisach wydanych na podstawie art. 222 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy oraz pierwotną lokalizację nowotworu i okres latencji,
sposobu wykonywania pracy – określenie stopnia obciążenia wysiłkiem fizycznym oraz chronometraż czynności, które mogą powodować nadmierne obciążenie odpowiednich narządów lub układów organizmu ludzkiego.

Podmioty uprawnione do otrzymania orzeczenia lekarskiego oraz tryb odwoławczy

Zgodnie z § 6 ust. 6 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.) orzeczenie lekarskie przesyła się:

właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu,
zainteresowanemu pracownikowi lub byłemu pracownikowi,
lekarzowi kierującemu na badania,
jednostce orzeczniczej I stopnia – w przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w jednostce orzeczniczej II stopnia.

W przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika orzeczenie lekarskie wydaje się również osobie uprawnionej do świadczeń po zmarłym, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1205), na jej wniosek.

Pracownik lub były pracownik, badany w jednostce orzeczniczej I stopnia, który nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego, może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia.

W przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika osoba uprawniona do świadczeń po tym pracowniku może złożyć wniosek o ponowną analizę przez jednostkę orzeczniczą II stopnia dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego, stanowiących podstawę do wydania orzeczenia przez jednostkę orzeczniczą I stopnia.

Wniosek o przeprowadzenie ponownego badania, zarówno pracownika, byłego pracownika lub osobę uprawnioną, składa się w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem jednostki orzeczniczej I stopnia zatrudniającej lekarza, który wydał to orzeczenie.

W przypadku gdy pracownik lub były pracownik albo osoba uprawniona wystąpi z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania, jednostka orzecznicza I stopnia powiadamia o tym właściwego państwowego inspektora sanitarnego.

Decyzja w sprawie choroby zawodowej

Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia wydaje się na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika.

Jeżeli właściwy państwowy inspektor sanitarny przed wydaniem decyzji uzna, że materiał dowodowy, o którym wyżej mowa, jest niewystarczający do wydania decyzji, może żądać od lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie, dodatkowego uzasadnienia tego orzeczenia, wystąpić do jednostki orzeczniczej II stopnia o dodatkową konsultację lub podjąć inne czynności niezbędne do uzupełnienia tego materiału.

Zgodnie z § 8 ust. 3 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.) właściwy państwowy inspektor sanitarny przesyła decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub braku podstaw do stwierdzenia takiej choroby:

zainteresowanemu pracownikowi, byłemu pracownikowi albo osobie uprawnionej – na jej wniosek,
pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej,
jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie,
właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.

Podmiotom wymienionym powyżej w § 8 ust. 3 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.) przesyła się również decyzję wydaną na skutek odwołania – obowiązek przekazania dokumentu spoczywa odpowiednio na właściwym państwowym wojewódzkim inspektorze sanitarnym, Głównym Inspektorze Sanitarnym oraz Głównym Inspektorze Sanitarnym Wojska Polskiego.

Karta stwierdzenia choroby zawodowej – obowiązek sporządzenia oraz przesłania właściwemu podmiotowi

Właściwy państwowy inspektor sanitarny, Główny Inspektor Sanitarny albo Główny Inspektor Sanitarny Wojska Polskiego w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej stała się ostateczna, sporządza kartę stwierdzenia choroby zawodowej i przesyła ją do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych prowadzonego przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi.

Organ wydający decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej w postępowaniu odwoławczym przesyła kartę stwierdzenia choroby zawodowej w czternastodniowym terminie także organowi wydającemu tę decyzję w I instancji.

Wykaz chorób zawodowych

Zgodnie z § 2 rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.), w załączniku do tego rozp. określono wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym.

Wykaz chorób zawodowych, w aktualnej wersji – obowiązującej od dnia 15 lipca 2021 r., stanowi załącznik do tego punktu.

Obowiązek analizy przyczyn chorób zawodowych

Pracodawca jest obowiązany systematycznie analizować przyczyny chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze (art. 236 k.p.).

Świadczenia przysługujące pracownikowi, który zachorował na chorobę zawodową

Art. 237¹ § 1 k.p. stanowi, że pracownikowi, który zachorował na chorobę zawodową określoną w wykazie takich chorób (załącznik do rozp. RM z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych, Dz.U. z 2013 r. poz. 1367, ze zm.) przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego, ustalone w odrębnych przepisach. Powyższa regulacja odsyła zatem do postanowień ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1205).

W art. 6 tej ustawy zawarto katalog świadczeń (m.in. zasiłek chorobowy, jednorazowe odszkodowanie, renty, dodatki, pokrycie kosztów leczenia) należnych pracownikowi, u którego stwierdzono chorobę zawodową.

Sankcje przewidziane w Kodeksie pracy w razie ujawnienia nieprawidłowości w zakresie postępowania dotyczącego chorób zawodowych

W art. 283 § 2 pkt 6 k.p. określono przesłanki odpowiedzialności wykroczeniowej oraz jej wymiar finansowy w przypadku naruszenia obowiązków przewidzianych w postępowaniu dotyczącym chorób zawodowych. Zgodnie z tym przepisem, ten kto wbrew obowiązkowi:

nie zgłasza choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę,
nie ujawnia choroby zawodowej,
przedstawia niezgodne z prawdą informacje, dowody lub dokumenty dotyczące takich chorób

– podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów dotyczących chorób zawodowych wynikające z Kodeksu karnego

W omawianym zakresie przedmiotowym określone sankcje mogą być zastosowane również na mocy przepisów ustawy z dnia 06 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1444, z późn. zm.). W myśl art. 221 k.k., kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji podlega:

grzywnie do 180 stawek dziennych albo
karze ograniczenia wolności.

CZYTAJ DALEJ

Szczepienia przeciw COVID-19 były głównym tematem kolejnego spotkania Rady Medycznej. W obradach ekspertów z dziedziny medycyny wziął udział premier Mateusz Morawiecki oraz minister zdrowia Adam Niedzielski. Szczepienie to najskuteczniejsza broń w walce z ciężkim przebiegiem choroby oraz śmiercią. Dlatego rząd przygotowuje proces, który umożliwi szczepienie trzecią dawką wszystkim pełnoletnim osobom w Polsce. Wspólnie z ministrem zdrowia zdecydowano, że takie szczepienia mogłyby rozpocząć się w ciągu kilku tygodni.

CZYTAJ DALEJ

Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do premiera.

Rozporządzenie rządu przewiduje limity udziału w różnych imprezach i miejscach – do których nie wlicza się osób zaszczepionych;
Za niestosowanie się do tych ograniczeń organizatorom grożą kary. Z braku uprawnień do weryfikacji faktu zaszczepienia nie są oni jednak w stanie monitorować dopuszczalnych limitów ;
Szczepienie nie jest jedyną formą zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania COVID-19 – równoległym rozwiązaniem może być test;
Odmowy wpuszczania osób niezaszczepionych do restauracji czy kina nie są niezgodne z Konstytucją, ale muszą być zapisane w ustawie – zgodnie z konstytucyjnymi standardami ochrony praw i wolności.

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił do premiera Mateusza Morawieckiego o podjęcie działań w celu minimalizacji ograniczeń praw i wolności osób niezaszczepionych, niemających aktualnego testu oraz tych, które nie przeszły koronawirusa.

Obywatele są zaniepokojeni

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają liczne skargi obywateli zaniepokojonych niepewnością prawną co do dopuszczalności przetwarzania informacji o zaszczepieniu (tzw. paszport covidowy) w celu pełnego udziału w życiu społecznym.

W pandemii, która jest czasem ogólnej niepewności, państwo nie powinno przerzucać radzenia sobie z wyzwaniami i ryzykiem wprowadzania nowych rozwiązań na podmioty prywatne, w tym na przedsiębiorców, instytucje kultury czy organizatorów zgromadzeń publicznych bądź imprez masowych.

Niepewność związana z brakiem państwowych regulacji prawnej w tym zakresie wpływa negatywnie na funkcjonowanie szkół, uczelni wyższych czy placówek ochrony zdrowia. Wybrane rozwiązania prowadzą do niedopuszczalnej prywatyzacji zadań publicznych. Aby temu zapobiec, należy podjąć odpowiednie działania legislacyjne.

Jakie są standardy konstytucyjne?

Konstytucyjna regulacja ochrony prywatności informacyjnej wprowadza obowiązek regulacji przez państwo zasad przetwarzania danych o jednostkach. Art. 47 Konstytucji RP zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a jej art. 51 odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. Wymogi dopuszczalnych ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw określa art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Obecne różnicowanie sytuacji osób niezaszczepionych i zaszczepionych dokonuje się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 06.05.2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii – wprowadza ono limity osób przy prowadzeniu określonych rodzajów działalności. Zgodnie z przyjętą w rozporządzeniu konstrukcją, do limitu osób nie wlicza się osób zaszczepionych.

Jednocześnie jednak prawodawca nie stworzył tu mechanizmów weryfikacji faktu zaszczepienia. Podmiotom zobowiązanym przepisami o limitach osób grożą kary administracyjne w razie niestosowania się do nich. Nie są zaś w stanie efektywnie monitorować liczby osób, których dotyczy limit – z braku uprawnień do kontroli statusu szczepienia osób przebywających w lokalu.

Według Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przepisy rozporządzenia z dn. 06.05.2021 r. nie uprawniają podmiotów zobowiązanych do przestrzegania limitu osób do żądania od nich informacji o zaszczepieniu przeciwko COVID-19. Ewentualne okazywanie dowodów zaszczepienia może się odbywać z inicjatywy osoby zainteresowanej skorzystaniem z danej usługi.

Jednocześnie Prezes UODO zaznaczył, że informacje o zaszczepieniu są objęte szczególną ochroną na podstawie art. 9 RODO. A dane dotyczące zdrowia były uważane w polskim systemie prawnym za szczególnie wrażliwe już przed wejściem w życie RODO.

Istotną wskazówką co do standardów w dziedzinie szczepień są wypowiedzi Europejskiego Trybunału Praw Człowieka interpretującego art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w wyroku Wielkiej Izby ETPC z dn. 08.04.2021 r. (Vavřička i inni), który dotyczył obowiązkowych szczepień dzieci. ETPC wskazał, że obowiązek szczepień wiąże się z wykonaniem przymusowego zabiegu medycznego, który stanowi naruszenie integralności cielesnej, chronionej w ramach gwarancji poszanowania życia prywatnego (art. 8 EKPC).

ETPC stwierdził jednak, że nakaz jest dopuszczalny, ponieważ został odpowiednio wprowadzony prawem krajowym oraz służy legitymowanym celom, które dopuszczają ingerencję w prawo do prywatności. A kwestionowany obowiązek ma na celu ochronę zdrowia i ochronę praw i wolności osób (art. 8 ust. 2 EKPC) poprzez zapobieganie chorobom, które niosą duże zagrożenie dla zdrowia. Obowiązkowe szczepienia służą bowiem zarówno ochronie osoby zaszczepionej, jak i tym, które nie mogą się zaszczepić i polegają na ochronie, jaką niesie odporność populacyjna, osiągana przez wysoki poziom wyszczepienia społeczeństwa.

Co jest ważne przy tworzeniu nowych przepisów

W ocenie RPO podjęcie przez państwo odpowiedniego wysiłku legislacyjnego w tym zakresie jest istotne z kilku perspektyw.

Po pierwsze: otwarta debata dotycząca ograniczeń praw osób zaszczepionych oraz niezaszczepionych w związku z pandemią może przyczynić się do budowania zaufania wobec działań państwa. Wyzwania pandemii spowodowały konieczne ingerencje w prawa jednostki. W tej trudnej sytuacji kompleksowa strategia oraz wyjaśnienie obywatelom przyczyn ograniczenia praw jednostki powinny przyczynić się do większej akceptacji niezbędnych rozwiązań.
Po drugie: właściwą formą regulacji powinna być ustawa. Rzecznik wielokrotnie zwracał uwagę na konstytucyjny obowiązek wprowadzania ograniczeń praw i wolności w ustawie, co wynika jednoznacznie z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Proces ustawodawczy gwarantuje publiczną debatę nad projektami, sprzyja jawności i pozwala zainteresowanym podmiotom wyrazić stanowisko środkami dostępnymi dla społeczeństwa obywatelskiego.
Po trzecie: część krajów europejskich wprowadziła już różne rozwiązania prewencyjne, mające chronić obywateli przed pandemią, które mogą stanowić pewną wskazówkę. Inicjując proces legislacyjny dotyczący dopuszczalnych ograniczeń praw i wolności, należy rozważyć wyłączenie spod nich zarówno osób zaszczepionych, jak i tych które uzyskały negatywny wynik testu na COVID-19, a także osób które mają aktualny pozytywny wynik testu lub dowód przebycia choroby. Oczywiście takie wyłączenie musi poprzedzić analiza ryzyka oparta o najnowsze badania naukowe dotyczące rozprzestrzeniania się poszczególnych wariantów SARS-CoV-2.
Po czwarte: ograniczenia powinny być wprowadzane w celu ochrony wskazanych konstytucyjnie wartości. Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji jest to: bezpieczeństwo, porządek publiczny, ochrona środowiska, zdrowia i moralności publicznej oraz wolności i praw innych osób. W tym przypadku będzie to zdrowie publiczne oraz prawa i wolności innych osób. Przyjęte rozwiązania muszą też spełniać konstytucyjny test proporcjonalności.
Po piąte: w przepisach powinny być uwzględnione prawa osób, które nie mogą się zaszczepić ze względów medycznych. W praktyce problem ten może się łączyć dodatkowo z zakazaną dyskryminacją ze względu na wiek. Wraz z nim bowiem rośnie prawdopodobieństwo występowania takich względów medycznych. Istotne jest, aby osoby nie mogące się zaszczepić z powodów medycznych nie były dyskryminowane w dostępie do życia społecznego ze względu na stan zdrowia. Przykładowym rozwiązaniem, jakie może ograniczyć ryzyko dyskryminacji, jest refundacja kosztów testów na COVID-19.
Po szóste: opierając się na wnoszonych skargach, RPO zdiagnozował niektóre istotne obszary wymagające interwencji ustawodawcy. Jedną z ostatnich interwencji Rzecznika spowodowało uzależnianie od zaszczepienia się przez niektóre uczelnie możliwości nauki lub zakwaterowania w akademikach, co stanowi poważne ograniczenie praw jednostek. Problem dotyczy też podmiotów zewnętrznych (gdzie są realizowane praktyki i zajęcia kliniczne), które wymagają od studentów zaszczepienia się przeciw COVID-19.

Dlatego RPO wystąpił do MEiN o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu zapewnienie uczelniom podstawy prawnej dla działań prewencyjnych w czasie pandemii. Resort odpowiedział, że aktualnie uczelnie nie mają podstaw weryfikacji, czy studenci i osoby zamieszkujące domy studenckie są zaszczepieni. Nie ma też możliwości ograniczeń udziału w zajęciach dla członków społeczności akademickiej, którzy nie zaszczepili się w wyniku własnej decyzji.

Pracodawca sprawdzi szczepienie pracownika

Zmiany zostały już zakomunikowane w prawie pracy. Zgodnie z doniesieniami prasowymi przygotowywany przez Ministra Zdrowia projekt daje pracodawcom narzędzie do sprawdzania zaszczepienia pracownika i ewentualnego przesunięcia go bądź na inne stanowisko pracy w przypadku niezaszczepienia, bądź też skierowania na urlop bezpłatny. Aby potwierdzić zaszczepienie, pracownik będzie musiał okazać pracodawcy certyfikat kowidowy.

Projekt ma także umożliwiać kierownikowi podmiotu leczniczego wprowadzenie obowiązku szczepienia na terenie zakładu. RPO czeka na publikację projektu ustawy w celu oceny proporcjonalności wprowadzonych rozwiązań, które ingerują w autonomię informacyjną jednostki.

Zaniepokojeni są m.in. rodzice uczniów i uczennic, których dostęp do edukacji stacjonarnej miałby zależeć od przyjęcia szczepionki. W nowym roku szkolnym pojawił się przykład szkoły, w której po wykryciu zakażenia koronawirusem dyrektor zorganizował nauczanie zdalne dla osób, które nie były zaszczepione. Pozostała część klasy uczyła się stacjonarnie. Choć takie rozwiązanie może w przyszłości być uzasadnione, to w obecnym stanie prawnym brakuje podstaw do tak daleko idącego zróżnicowania sytuacji uczniów. Protesty rodziców budziły także zaproszenia na wydarzenia szkolne jedynie dla osób zaszczepionych.

Rada Ministrów określiła limity osób mogących uczestniczyć w różnych wydarzeniach. Do liczby osób mogących uczestniczyć w imprezie i spotkaniu do 25 osób (w lokalu lub budynku), a także w imprezie i spotkaniu do 150 osób (na otwartym powietrzu albo w lokalu lub w wydzielonej strefie gastronomicznej sali) nie wlicza się m.in. osób zaszczepionych. Podobnie w przypadku organizacji wydarzeń muzycznych limit osób niezaszczepionych wynosi maksymalnie 250. Pozostałe muszą okazać zaświadczenie o pełnym szczepieniu.

Limity – nie do sprawdzenia

Do Rzecznika stale wpływają skargi dotyczące organizacji imprez masowych wyłącznie dla osób zaszczepionych. Wydarzenia te najczęściej mają charakter prywatny (organizowane przez osoby fizyczne lub prawne). Przedsiębiorcy organizujący np. koncerty ograniczają wstęp na wydarzenie jedynie dla osób zaszczepionych w związku z łatwością takiego rozwiązania.

W praktyce oznacza to jednak, że osoby, które nie mogą poddać się szczepieniu, mają znacząco ograniczony dostęp do wydarzeń kulturalnych. A ustawodawca nie przyznał tym podmiotom prawa żądania danych o szczepieniach.

Zdaniem Rzecznika organizacja wydarzeń przez podmioty publiczne (jak np. koncerty organizowane przez urzędy miast) jedynie dla osób zaszczepionych może stanowić nieproporcjonalne naruszenie prawa do dóbr kultury wynikającego z art. 73 Konstytucji.

Szczepienie nie jest jedyną formą zaświadczenia gwarantującego zmniejszenie ryzyka rozprzestrzeniania koronawirusa – równoległym rozwiązaniem mógłby być odpowiedni test. Rozwiązania ograniczające prawa osób niezaszczepionych jak np. dopuszczające odmowę wpuszczenia ich do restauracji czy kina, nie są niezgodne z Konstytucją, ale muszą być wprowadzane zgodnie z konstytucyjnymi standardami ochrony praw i wolności, a zatem na poziomie ustawowym.

Takie same wątpliwości musi budzić ograniczenie wolności zgromadzeń – aby zobowiązać organizatorów do sprawdzania, czy każdy uczestnik wydarzenia powyżej 150. osoby ma zaświadczenie o zaszczepieniu. Rozwiązanie takie znacząco ingeruje w jedną z najważniejszych wolności politycznych. W praktyce bowiem uczestnicy zgromadzenia publicznego zmieniają się płynnie i docierają do miejsca zgromadzenia w trakcie jego trwania. Konieczność okazania zaświadczenia uniemożliwia bowiem udział w nim w sposób anonimowy. Nierozwiązanym problemem pozostaje również kwestia badania uczestników zgromadzeń spontanicznych, które nie zawsze mają ustanowionego organizatora.

RPO prosi zatem premiera o podjęcie przez Radę Ministrów inicjatywy ustawodawczej, zmierzającej do minimalizacji wprowadzanych prawem ograniczeń praw i wolności osób niezaszczepionych, nieposiadających aktualnego testu oraz które nie przeszłych COVID-19. Biuro RPO jest gotowe służyć wiedzą ekspercką w trakcie ewentualnych konsultacji.

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

oprac. \m/ \mos/

CZYTAJ DALEJ

21 września br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2021. Dochody budżetu państwa wzrosną o 78,5 mld zł w porównaniu z pierwotnie przyjętą ustawą budżetową na 2021 r. i wyniosą 483 mld zł. Wydatki wyniosą 523,4 mld zł. Deficyt budżetu państwa na koniec 2021 r. wyniesie 40,4 mld zł. i będzie o ponad połowę mniejszy od zakładanego w ustawie budżetowej na 2021 r.

W projekcie nowelizacji ustawy budżetowej na 2021 r. przyjęto:

Dochody budżetu państwa na poziomie 483 mld zł (w ustawie budżetowej planowane były na poziomie 404,5 mld zł).
Wydatki budżetu państwa na poziomie 523,4 mld zł (w ustawie budżetowej na rok 2021 planowane były w kwocie 486,8 mld zł).
Deficyt budżetu państwa na koniec 2021 r. nie większy niż 40,4 mld zł.

Zwiększenie środków w 2021 r.

W wyniku nowelizacji budżetu więcej pieniędzy trafi m.in. na:

Zdrowie

Dodatkowe 800 mln zł otrzyma Narodowy Fundusz Zdrowia na sfinansowanie kosztów świadczeń opieki zdrowotnej oraz 200 mln zł na zwiększenie subwencji dla uczelni medycznych.

Wsparcie dla niepełnosprawnych

Dodatkowe 800 mln zł trafi do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na zadania mające poprawić jakość życia osób niepełnosprawnych oraz nowych programów zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą PFRON. Dodatkowe 200 mln zł na wsparcie osób niepełnosprawnych trafi też do Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

Bufor dla jednostek samorządu terytorialnego

W celu wsparcia samorządów w realizacji zadań własnych, JST otrzymają dodatkowe środki w wysokości 12 mld zł, z czego 8 mld zł na realizacje zadań własnych i 4 mld zł na inwestycje w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji.

Drogi i koleje

Planowane jest zwiększenie wydatków o ok. 10,1 mld zł na drogi i kolej, w tym na drogi – ponad 3,6 mld zł oraz kolej – 6,4 mld zł. Przyspieszenie inwestycji na drogach ma szczególne znaczenie dla rozwoju Polski lokalnej, jako wsparcie samorządów w realizacji inwestycji przede wszystkim na drogach gminnych i powiatowych, a zwiększone wydatki na kolej przyczynią się do rozwoju nowoczesnych i ekologicznych form transportu.

Obronę narodową

Wydatki na obronę narodową zaplanowane w wysokości 51,8 mld zł zostaną zwiększone o 6,3 mld zł, tj. do kwoty 58,1 mld zł (wzrost o 12,2%). Dodatkowe środki zostaną przeznaczone na kontynuację procesu modernizacji i zwiększenia zdolności operacyjnych wojska.

Zwiększenie funduszu motywacyjnego dla pracowników państwowej sfery budżetowej

Ok. 2,7 mld zł trafi na fundusz motywacyjny dla pracowników państwowej sfery budżetowej. Środki te będą mogły być wykorzystane w 2021 i 2022 r.

Bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową

Dodatkowe 2,7 mld zł na bieżące funkcjonowanie oraz na inwestycje Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej.

Inwestycje w nauce wyższej

Dodatkowy 1 mld zł zostanie przeznaczone na inwestycje. .

Rolnictwo

O około 650 mln zł zwiększone zostaną środki z przeznaczeniem m.in. na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz na pomoc finansową udzielaną przez ARiMR.

Kulturę

Zwiększone zostaną środki o ok. 672 mln zł na realizację priorytetowych zadań w obszarze kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Założenia makroekonomiczne

Wzrost PKB w ujęciu realnym o 4,9 proc. (wobec wzrostu w wysokości 4,0 proc. prognozowanego w pierwotnej ustawie budżetowej)
Stopa bezrobocia 6,0 proc. na koniec 2021 r.
Wzrost przeciętnego zatrudnienia w gospodarce narodowej o 0,5 proc (wobec spadku o 0,7 proc zakładanego pierwotnie).
Wzrost przeciętnej płacy w gospodarce o 7,4 proc. (wobec 3,4 proc. zakładanych pierwotnie).
Inflacja w ujęciu średniorocznym wyniesie 4,3 proc. (wobec planowanego wstępnie poziomu 1,8 proc.).

Źródło: MF

CZYTAJ DALEJ

Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda w Jeleniej Górze wziął udział w konferencji „Źródła finansowania jednostek samorządu terytorialnego”. Rozmowa dotyczyła między innymi wsparcia regionów z polityki spójności na lata 2021-27, Krajowego Planu Odbudowy oraz Polskiego Ładu.

Samorządy są kluczowym partnerem dla rządu w prowadzeniu polityki rozwoju. Skuteczna współpraca staje się jeszcze bardziej istotna w świetle zadań, jakie stoją przed nami w związku z koniecznością odbudowy gospodarki Polski po pandemii COVID-19 – mówił wiceminister Waldemar Buda.

Wiceszef resortu funduszy i polityki regionalnej zaznaczył, że nowa perspektywa finansowa to nowe możliwości realizacji ważnych i potrzebnych inwestycji w samorządach.

Polityka spójności, Krajowy Plan Odbudowy oraz instrumenty krajowe stwarzają możliwości finansowe, ale czy środki te uda się odpowiednio zainwestować zależy od aktywności i zaangażowania beneficjentów i kluczowych interesariuszy, w szczególności od samorządów – podkreślał Waldemar Buda.

Wiceminister przypomniał, że Polska będzie mieć do dyspozycji na lata 2021-2027 ponad 72,2 miliardy euro w samej polityce spójności. 40 proc. tych środków, czyli 28,4 mld euro będzie zarządzana przez samorządy województw.

W obecnej perspektywie finansowej jednostki samorządu terytorialnego są największym beneficjentem środków unijnych – mówił sekretarz stanu Waldemar Buda.

Wiceminister dodał, że około 1/3 dostępnych pieniędzy unijnych trafia na projekty samorządowe. Realizują one inwestycje w wielu obszarach, między innymi: transportu drogowego, kolejowego, niskoemisyjnego transportu miejskiego, gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami, a także w obszarze zdrowia, edukacji oraz rewitalizacji.

Waldemar Buda wyjaśnił, że w latach 2021 – 2027 największy nacisk musi zostać położony na projekty przyczyniające się do zapobiegania negatywnym zmianom klimatycznych oraz walki z zanieczyszczeniem powietrza. Dlatego znaczna cześć środków z polityki spójności, zarówno z poziomu krajowego, jak i regionalnego zostanie dedykowana tym celom. Kolejnym priorytetem będzie budowanie potencjału dla innowacyjności polskiej gospodarki.

Kolejnym źródłem finansowania projektów rozwojowych jest Krajowy Plan Odbudowy (KPO), w ramach którego Polska może otrzymać około 58 mld euro. W ramach KPO będą realizowane reformy i inwestycje na rzecz wzmocnienia polskiej gospodarki i zwiększenia jej konkurencyjności, w tym zielonej i cyfrowej transformacji, a także w obszarze ochrony zdrowia i niskoemisyjnej mobilności.

Podczas debaty dyskutowano także o perspektywach rozwojowych dla gmin zawartych w Polskim Ładzie. Przewidziane są duże zmiany w systemie podatkowym, zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia do 7 proc. PKB , a także między innymi programy wsparcia dla inwestycji samorządowych. Pierwszy z nich został już uruchomiony przez Bank Gospodarstwa Krajowego – to Fundusz Inwestycji Strategicznych z pulą 20 mld złotych do podziału. Samorządy mogą liczyć na wsparcie rzędu od 80 do 95 proc. kosztów inwestycji.

Na Dolny Śląsk z funduszy unijnych na lata 2021-2027 z programu regionalnego i Funduszu Sprawiedliwej Transformacji trafi ponad 2,2 mld euro. Region będzie korzystał także z pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy i programów krajowych.

Źródło: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

CZYTAJ DALEJ

Ministerstwo Zdrowia pracuje nad przepisami, które umożliwią pracodawcom dostęp do informacji, którzy pracownicy są zaszczepieni.

Taka decyzja została podjęta w związku z postulatami pracodawców. 80% pracodawców uważa, że powinni mieć dostęp do informacji, ilu pracowników w ich firmie zostało zaszczepionych przeciw Covid-19, a także wiedzieć, którzy konkretnie pracownicy zostali zaszczepieni – wynika z badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.

Zdecydowana większość przedsiębiorców (80%) zgadza się ze stwierdzeniem, że pracodawca powinien mieć dostęp do informacji, ilu pracowników jego firmy zostało zaczepionych. 20% pracodawców jest temu przeciwna. Jest to związane z obawą pracodawców co do jesiennego lockdawnu. W związku z takimi postulatami resort zdrowia podjął decyzję o zmianie przepisów i dostępie do niektórych danych zdrowotnych pracowników.

źródło: MZ

CZYTAJ DALEJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2021 r. (data wpływu 15 marca 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 kwietnia 2021 r. (data wpływu 5 maja 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zadośćuczynienia z tytułu umowy ubezpieczenia komunikacyjnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2021 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zadośćuczynienia z tytułu umowy ubezpieczenia komunikacyjnego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni uległa w dniu 6 marca 2018 r. wypadkowi komunikacyjnemu – została potrącona przez samochód gdy przechodziła jezdnię po pasach przejścia dla pieszych. Kierujący pojazdem został prawomocnie skazany wyrokiem karnym za spowodowanie tego zdarzenia. Sprawca wypadku był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w towarzystwie ubezpieczeń ….

Wnioskodawczyni doznała w wyniku wypadku rozległych obrażeń ciała, w tym urazu głowy ze stłuczeniem tkanek miękkich powłok okolicy czołowej i ciemieniowo-potylicznej lewej, złamania wieloodłamowego okołoprotezowego obydwu kości piszczelowych i strzałkowych, złamania okołoprotezowego bliższej części trzonu prawej kości udowej.

Wnioskodawczyni kilka lat przed wypadkiem miała zaimplantowane endoprotezy stawów biodrowych i kolanowych, doznanie złamań okołoprotezowych zniweczyło uzyskane wcześniej efekty leczenia.

Leczenie skutków wypadku trwa nadal, nadal występują zwiększone potrzeby poszkodowanej – wymaga opieki, gdyż doznaje znacznych ograniczeń lokomocyjnych i w zakresie codziennego funkcjonowania, ponosi wydatki związane z leczeniem, doświadcza nadal krzywdy spowodowanej wypadkiem.

Wnioskodawczyni zgłosiła do ubezpieczyciela sprawcy szkody … roszczenia z tytułu zadośćuczynienia, odszkodowania i renty, do polisy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

… wypłaciło w toku postępowania likwidacyjnego, na podstawie własnych decyzji, kwoty z tytułu zadośćuczynienia, odszkodowania i renty, uznane przez ubezpieczyciela, które nie są dla poszkodowanej satysfakcjonujące.

Towarzystwo Ubezpieczeń uzależnia dokonanie dopłaty do uznanych i wypłaconych już świadczeń od zawarcia ugody pozasądowej zamykającej postępowanie likwidacyjne w sprawie, przy czym dopłata wyczerpywałaby całość roszczeń związanych ze skutkami wypadku, zarówno istniejących w dniu zawarcia ugody jak i tych, które mogą ujawnić się w przyszłości.

Przedmiotem ugody jest ustalenie warunków zakończenia postępowania likwidacyjnego dotyczącego zgłoszonych przez Wnioskodawczynię roszczeń z tytułu zadośćuczynienia, odszkodowania i renty, wypłacanych z polisy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Kwota dopłaty obejmuje należność z tytułu dopłaty zadośćuczynienia za krzywdę na podstawie art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego oraz z tytułu odszkodowania i renty, na podstawie art. 444 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego.

Kwota przewidziana do wypłaty z ugody nie zawiera odsetek.

W projekcie ugody wysokość dopłaty tytułem zadośćuczynienia, odszkodowania i renty została wskazana przez Towarzystwo Ubezpieczeń jedną kwotą, bez rozliczenia, jaka kwota stanowi zadośćuczynienie oraz ile w tej kwocie przypada na odszkodowanie i rentę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w stanie faktycznym opisanym powyżej, kwota wypłaty, wyrażona w projekcie ugody jedną kwotą, stanowiącą sumę dopłaty świadczeń z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę, odszkodowania i renty na zwiększone potrzeby – art. 444 § 1 i 2 i 445 § 1 Kodeksu Cywilnego, jaką otrzyma Wnioskodawczyni za szkodę osobową na podstawie ugody pozasądowej z ubezpieczycielem w wykonaniu umowy obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku, podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota jaka ma być wypłacona przez ubezpieczyciela na Jej rzecz, na podstawie ugody pozasądowej zawartej z zakładem ubezpieczeń za szkodę osobową, zawierająca świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, odszkodowania i renty, w realizacji zobowiązania z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We wskazanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych”. W związku z powyższym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych oraz nie ma charakteru świadczeń wymienionych w punktach a) i b) przepisu, to taka kwota – świadczenie będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń, objęte dyspozycją ww. przepisu, rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

Kwota z ugody pozasądowej zawartej z ubezpieczycielem ma być wypłacona z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej – obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego, które jest ubezpieczeniem majątkowym. Przeznaczona do wypłaty kwota jest w całości wykonaniem przez zakład ubezpieczeń zobowiązania wynikającego z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku.

Stanowiska zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawczyni są zawarte w interpretacjach indywidualnych:

pismo z dnia 20 czerwca 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0112-KDIL3 -1.4011.63.2017.2.AA;

pismo z dnia 15 lipca 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0115 -KDIT2.4011.402.2020.1.MU;

pismo z dnia 21 lipca 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0114-KDIP3 -2.4011.319.2020.2.AK;

pismo z dnia 23 grudnia 2020 r. Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej, nr 0115 -KDIT2.4011.694.2020.1.MD.

We wskazanych powyżej interpretacjach indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, akceptując przedstawione w nich poglądy wnioskodawców wskazuje, iż z treści art. 805 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wynika, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie – przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

CZYTAJ DALEJ

Resort edukacji i cała oświata przygotowuje się do stacjonarnej pracy szkół od 1 września. Wspólnie z MZ, GIS, RARS oraz innymi instytucjami ministerstwo edukacji podejmuje szereg działań, które w znaczny sposób przyczynią się do przeciwdziałania COVID-19 i umożliwią bezpieczną naukę w szkołach i placówkach w czasie pandemii. Już od 2 sierpnia szkoły sukcesywnie otrzymują odpowiednie materiały.

Wytyczne przeciwepidemiczne dla szkół

Od poniedziałku, 2 sierpnia za pośrednictwem Systemu Informacji Oświatowej trafiają do szkół wytyczne przeciwepidemiczne. To przygotowany przez MEiN wspólnie z MZ i GIS zbiór zaleceń uwzględniający sytuację epidemiologiczną. Wytyczne będą wsparciem dla dyrektora w organizacji bezpiecznych i higienicznych warunków nauki. Zbiór rekomendacji uwzględnia najważniejsze zasady bezpieczeństwa, takie jak: dystans, dezynfekcja, higiena, noszenie maseczki w przestrzeniach wspólnych czy wietrzenie. Zalecenia zostały podzielone na kilka części, w których szczegółowo zostały omówione zagadnienia dotyczące organizacji zajęć w szkole, higieny, czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń i powierzchni, gastronomii, postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia u pracowników szkoły.

Ponad 100 mln zł na środki bezpieczeństwa

Wspólnie z Rządową Agencją Rezerw Strategicznych (RARS) MEiN przekaże do szkół i przedszkoli środki bezpieczeństwa. Do szkół trafią stacje dezynfekujące z funkcją mierzenia temperatury przed wejściem do budynku. Szczegóły dotyczące składania wniosków i przekazywania sprzętu zostaną udostępnione w późniejszym terminie. Zakupem sprzętu i jego dystrybucją zajmie się RARS.

Ponadto wszystkie szkoły i przedszkola otrzymają środki ochrony osobistej. Trafi do nich łącznie 100 tys. termometrów. Wysłane zostaną także rękawiczki, maseczki i płyn dezynfekujący. Dystrybucją materiałów zajmie się RARS.

Pakiety edukacyjne dla szkół i inne działania

Po 20 sierpnia szkoły otrzymają pakiety edukacyjne. Będą to filmiki edukacyjne, materiały informacyjne, przykładowe konspekty i scenariusze lekcji o zdrowiu opracowane przez ORE we współpracy z MZ, GIS i konsultowane z Radą Medyczną.

Od 15 sierpnia Ośrodek Rozwoju Edukacji będzie prowadził szkolenia dla kadry kierowniczej, specjalistów szkolnych, pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych z interwencji kryzysowej i interwencji wychowawczej.

Dyrektorzy szkół zostaną zobligowani do modyfikacji szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego o treści związane z przeciwdziałaniem COVID-19 i profilaktyką chorób zakaźnych na podstawie diagnozy czynników chroniących i ryzyka dla szkoły. Następnie kuratorzy oświaty będą prowadzili monitoring w zakresie przygotowywanych przez szkoły programów wychowawczo-profilaktycznych, z uwzględnieniem wyników aktualnej diagnozy.

W ostatnim tygodniu sierpnia odbędą się spotkania kuratorów oświaty z dyrektorami szkół, dyrektorów szkół z rodzicami oraz spotkania środowiska szkolnego z medykami. Kuratorzy oświaty zorganizują konferencje online skierowane do dyrektorów szkół, w których będą uczestniczyli przedstawiciele podmiotów leczniczych. Konferencje będą dotyczyły programu szczepień nastolatków.

Wrześniowe szczepienia w szkołach

Dzięki szczepionce wrócimy do normalności. Im więcej osób się zaszczepi, tym szybciej osiągniemy odporność populacyjną, a dzięki temu możliwa będzie stacjonarna praca szkół bez potrzeby wprowadzania ograniczeń. Dlatego istotne jest, aby zaszczepili się wszyscy uprawnieni uczniowie, jak również nauczyciele i pracownicy szkoły.

Już od czerwca rodzice mogą rejestrować na szczepienie dzieci, które ukończyły 12. rok życia. Uczniowie są szczepieni w punktach populacyjnych i powszechnych. We wrześniu będzie to możliwe w szkołach. Szkoła będzie mogła również zorganizować dowóz uczniów do punktu szczepień albo mobilna jednostka szczepień dojedzie do szkoły.

Jeszcze przed wakacjami szkoły otrzymały materiały informacyjne: rekomendacje dla rodziców, informacje o organizacji szczepień, kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby niepełnoletniej przeciw COVID-19. Akcja informacyjna powtórzona będzie do 15 sierpnia.

W pierwszym tygodniu września będzie prowadzony w szkołach tydzień informacyjny o szczepieniach. Odbędą się lekcje o zdrowiu oraz spotkania z rodzicami o charakterze informacyjno-edukacyjnym. W drugim tygodniu zostaną zebrane deklaracje od rodziców i wypełnione formularze ze zgodą, tak by w trzecim tygodniu września ruszyć ze szczepieniami uczniów.

Szczepienia nauczycieli

Nauczyciele zostali zgłoszeni do grupy priorytetowej w Narodowym Programie Szczepień.

Od lutego mogli rejestrować się na szczepienie. Łącznie zgłosiło się ok. 590 tys. osób. Dwie dawki preparatu przyjęło 474.312 pracowników systemu oświaty, a na uczelniach – 67.410. Do tej liczby należy dodać nauczycieli, którzy zaszczepili się indywidualnie.

Szacuje się, że w sumie ok. 70 proc. ogółu nauczycieli jest zaszczepionych. Resort zachęca do szczepień. To gwarancja powrotu do normalności i zatrzymania czwartej fali pandemii.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki

CZYTAJ DALEJ

Obniżenie stawki za dostarczanie świeżych warzyw, owoców i nabiału dla dzieci w klasach I–V szkół podstawowych oraz rosnąca inflacja mogą sprawić, że …

CZYTAJ DALEJ

Newer Posts

Older Posts