Ministerstwo Finansów zaktualizowało objaśnienia podatkowe z dn. 21.01.2022 r. dotyczące zasad rozliczania dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych środków z funduszu na cele inwestycyjne.
Odpowiednie regulacje w tym zakresie zostały zawarte w tzw. ustawie …
Większy odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nauczycieli i pracowników oświaty. Takie rozwiązanie znalazło się w rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (tzw. ustawa okołobudżetowa).
ZFŚS dla nauczycieli
Zgodnie z …
„Od roku naliczamy odpis na ZFŚS dla emerytów nauczycieli zgodnie z art 53 ust. 2 KN. Podczas tworzenia projektu planu na 2020 r. odpis przygotowywaliśmy na podstawie dostępnych z 2019 r. danych o pobieranych emeryturach (przez nauczycieli emerytów). Obliczono 5% pobieranych emerytur, co stanowiło odpis na 2020 r., jaki posiadamy w planie. Czy w 2020 r. kiedy emeryci nauczyciele (w połowie roku) otrzymali decyzje o waloryzacji emerytury powinniśmy dokonać przeliczenia odpisu nauczycieli emerytów?
Przepisy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przewidują korektę socjalnego, gdzie wylicza się przeciętne wynagrodzenie w roku kalendarzowym. Czy powinno się korygować naliczenie odpisu dla emerytów nauczycieli, czy tez naliczony podczas przygotowania planów odpis jest ustalony na dany rok, którego dotyczy plan i dopiero końcem następnego roku przy przygotowaniu planu na następny rok będziemy się opierać na nowych dokumentach o wysokości emerytury i wyliczmy nowy odpis na kolejny rok? Czy korekta socjalnego powinna być dokonywana końcem roku w związku z możliwością wyliczenia wówczas przeciętnego zatrudnienia, które w ogóle nie dotyczy emerytów nauczycieli? Dodam, że regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w jednostce nie zawiera żadnych wskazań czy obowiązków związanych z korektą naliczenia odpisu na ZFŚS.”
Zgodnie z …
Uchwalona w listopadzie tzw. ustawa okołobudżetowa czeka więc teraz na podpis prezydenta. Jak zwykle, znalazły się w niej ważne dla oświaty zapisy – dotyczące doskonalenia zawodowego, nagród za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze i funduszu socjalnego.
Ogólnokrajowe doskonalenie zawodowe
Zgodnie z art. 1 ustawy okołobudżetowej w roku 2021 środki, o których mowa w art. 70a ust. 7 Karty Nauczyciela, przeznaczone na realizację ogólnokrajowych zadań w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli wyodrębnia się w budżecie MEN w łącznej wysokości do 2.700 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego ustalonego w oparciu o kwotę bazową, o której mowa w art. 30 ust. 3 KN, obowiązującą 01.01.2018 r.
W praktyce oznacza to, że wydatki na ten cel zostaną zamrożone na poziomie z 2020 r., kiedy także obowiązywała kwota bazowa z 01.01.2018 r.
Wspieranie doradztwa metodycznego
Zgodnie z art. 3 ustawy okołobudżetowej w roku 2021 środki, o których mowa w art. 70a ust. 4 KN, na wspieranie organizacji doradztwa metodycznego na obszarze województwa ustala się w oparciu o średnie wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego wyliczone na podstawie kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3 KN, obowiązującej 01.01.2020 r.
W praktyce oznacza, że również wydatki na rozwój doradztwa metodycznego zostaną zamrożone na poziomie z 2020 r.
Nagrody dla nauczycieli
Inaczej niż w mijającym roku wyglądać będzie sytuacja, jeżeli chodzi o ustalenie puli środków na sfinansowanie nagród przyznawanych nauczycielom za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Zgodnie z art. 2 ustawy okołobudżetowej w roku 2021 środki, o których mowa w:
- 49 ust. 1 pkt 2 KN, na wypłaty nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze wyodrębnia się w budżetach wojewodów łącznie w wysokości do 2.744 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty,
- 49 ust. 1 pkt 3 KN, na wypłaty nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze wyodrębnia się w budżecie MEN w wysokości do 2015 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty
– ustalonych w oparciu o kwotę bazową, o której mowa w art. 30 ust. 3 KN, obowiązującą w dniu 01.01.2018 r.
Takie rozwiązanie spowoduje zmniejszenie puli środków przeznaczanych na nagrody dla nauczycieli – w 2020 r. do ustalania ich wysokości służyła kwota bazowa z 01.01.2020 r. Cofnięcie się do kwoty bazowej z 01.01.2018 r. oznacza, że pominięto kilkunastoprocentowy wzrost średniego wynagrodzenia, jaki nastąpił od tamtego czasu.
Fundusz socjalny
Zgodnie z art. 53 ust. 1 KN dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Jego wysokość to iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć i 110% kwoty bazowej określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.
Od dłuższego już czasu funkcjonuje jednak mechanizm, zgodnie z którym każda kolejna ustawa okołobudżetowa wskazuje, jaką kwotę bazową należy stosować do ustalania odpisu na ZFŚS. W 2021 r. – zgodnie z art. 4 omawianej ustawy okołobudżetowej – do ustalania odpisu na ZFŚS dla nauczycieli stosuje się kwotę bazową obowiązującą 01.01.2018 r. Kwota ta wynosi 2.752,92 zł. Oznacza to utrzymanie podstawy naliczania odpisu na poziomie obowiązującym w 2020 r.
Ta sama zasada została zastosowana do pracowników niepedagogicznych – w 2021 r. wysokość odpisu na ZFŚS dla nich będzie ustalana na podstawie wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w II półroczu 2018 r. ogłoszonego przez Prezesa GUS, które wynosi 4.134,02 zł, czyli analogicznie jak w 2020 r. Jeśli przyjąć za podstawę tę kwotę, odpis podstawowy na jednego pracownika (37,5% podstawy) wynosi 1.550,26 zł.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.
Stopniowe odmrożenie kwoty bazowej stanowiącej podstawę naliczania tego odpisu przewiduje ustawa z dn. 13.02.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2020 (Dz.U. z 2020 r. poz. 278) – czyli tzw. ustawa okołobudżetowa.
W ubiegłym roku odpis na ZFFŚ dla nauczycieli dokonywany był na podstawie kwoty bazowej z 01.01.2013 r., która wynosiła 2.717,59 zł. W tym roku – zgodnie z art. 4 ww. ustawy okołobudżetowej – do ustalania odpisu na ZFŚS dla nauczycieli stosuje się kwotę bazową obowiązującą 01.01.2018 r. – wynosi ona 2.752,92 zł.
Sposób naliczania odpisu na ZFŚS dla nauczycieli został uregulowany w art. 53 Karty Nauczyciela. Zgodnie z ust. 1 tej regulacji dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości ustalonej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym, liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) skorygowanej w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) i 110% kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3 (tj. kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej), obowiązującej 1 stycznia danego roku. Jednakże od 2012 r. to ustawa okołobudżetowa każdego roku decyduje o tym, z jakiego okresu brana jest kwota bazowa służąca do naliczenia odpisu.
I tak w 2020 roku odpis na ZFŚS na jednego nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 3.028,21 zł (110% kwoty bazowej), co oznacza wzrost z 2.989,35 zł w 2019 r.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 04.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1352 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215.
W tym roku wzrośnie też odpis na ZFŚS dla pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w szkołach i placówkach – również i tu niewielkie odmrożenie podstawy odpisu przewiduje tzw. ustawa okołobudżetowa na rok 2020 (Dz.U. z 2020 r. poz. 278).
Sposób ustalenia odpisu na fundusz socjalny określa art. 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Fundusz ten tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Wysokość odpisu podstawowego wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w II półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
Zgodnie jednak z art. 5h ustawy o ZFŚS, wprowadzonym do niej przez art. 46 ustawy okołobudżetowej, w 2020 roku przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, o którym mowa wyżej, należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w II półroczu 2018 r. ogłoszone przez Prezesa GUS. To oznacza, że do naliczenia odpisu podstawowego służy kwota 4.134,02 zł (w 2019 r. podstawą było przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej za II półrocze 2013 r. – 3.278,14 zł).
A zatem w 2020 roku odpis podstawowy na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach pracy, stanowiący 37,5% tego wynagrodzenia, wynosi 1.550,26 zł.
Świadczenie urlopowe dla nauczycieli w 2020 roku
Częściowe odmrożenie podstawy odpisu na ZFŚŚ, o którym wyżej mowa, sprawia, że wzrośnie także wysokość świadczenia urlopowego wypłacanego nauczycielom ze środków funduszu socjalnego.
Zgodnie z art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela, z odpisu na ZFŚS dla nauczycieli wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w ustawie o ZFŚS, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym.
Oznacza to, że w 2020 roku świadczenie urlopowe dla nauczyciela pełnozatrudnionego i pozostającego w stosunku pracy przez cały rok szkolny wynosi 1.550,26 zł.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 04.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – Dz.U. z 2019 r. poz. 1352 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215.