Odszkodowanie należne pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę na podstawie art. 55 § 1¹ k.p. nie podlega ochronie przewidzianej w art. 87 § 1 k.p.

Uchwała składu 7 sędziów SN z 17.01.2013 r. (II PZP 4/12, Biuletyn 1/2013)

Rozwiązanie stosunku pracy na podstawie powołania, o którym mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 r.,poz. 50), w wyniku odwołania ze stanowiska po wejściu w życie tej ustawy a przed upływem okresu równoważnego okresowi wypowiedzenia z art. 36 § 1 k.p. i bez uzasadnionej (rzeczywistej) przyczyny nie wyłącza roszczenia pracownika o odszkodowanie.

Uchwała SN z 09.01.2018 r. (III PZP 3/17, Biuletyn SN 1/2018)

Rozwiązanie stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. nie wyklucza praw pracownika samorządowego do jednorazowej odprawy emerytalnej przewidzianej w art. 36 ust. 2 w związku z art. 38 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (jednolity tekst: Dz. U. z 2016 r., poz. 902).

Uchwała SN z 28.06.2017 r. (III PZP 1/17, Biuletyn SN 11/2017)

W sprawie o zasądzenie odszkodowania z tytułu bezprawnego rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 k.p. wartość przedmiotu sporu stanowi podana kwota pieniężna (art. 19 § 1 k.p.c), a nie suma wynagrodzenia za pracę za okres jednego roku (art. 231 k.p.c).

Uchwała SN z 06.12.2001 r. (III ZP 28/01, OSNAPiUS 2002/15/350)

Pracownikowi, który przeszedł na rentę inwalidzką (rentę z tytułu niezdolności do pracy) po rozwiązaniu się umowy o pracę na czas określony, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna na podstawie art. 921 § 1 k.p., gdy pracownik stał się niezdolny do pracy wskutek choroby stwierdzonej w czasie zatrudnienia i prowadzącej, po nieprzerwanym okresie pobierania zasiłku chorobowego, do przyznania mu renty.

Uchwała SN z 07.01.2000 r. (III ZP 18/99, OSNAPiUS 2000/24/888)

Ustawowe odsetki od odszkodowania przysługującego pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia stają się wymagalne w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu zawierającego żądanie zapłaty tego odszkodowania.

Uchwała SN z 06.03.2003 r. (III PZP 3/03, OSNAPiUS 2004/5/74)

Przy ustalaniu wysokości odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.) podstawę jej wyliczenia stanowi miesięczne średnie wynagrodzenie z okresu poprzedzającego nabycie prawa do tej odprawy ustalone zgodnie z regułami określonymi w § 14-17 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14).

Uchwała SN z 09.05.2000 r. (III ZP 12/00, OSNAPiUS 2000/22/806)

Pracownikowi, który w związku z przejściem zakładu pracy na innego pracodawcę skorzystał z możliwości rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym wypowiedzeniem (art. 231 § 4 k.p.), nie przysługuje odszkodowanie.

Uchwała SN z 10.10.2000 r. (III ZP 24/00, OSNAP 2001/3/63)

W sprawie wniesionej przez pracownika o zasądzenie odszkodowania na podstawie art. 55 § 11 k.p. pracodawca może zarzucić brak przyczyny wskazanej w tym przepisie, mimo że sam nie wniósł powództwa o odszkodowanie przewidziane w art. 611 k.p.

Uchwała SN z 04.03.1999 r. (III ZP 3/99, OSAPiUS 1999/17/542)

Pracownikowi, który przeszedł na rentę inwalidzką (rentę z tytułu niezdolności do pracy) po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna na warunkach określonych w § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 19 lipca 1996 r. w sprawie zasad wynagradzania i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, dla pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez organy administracji rządowej (Dz.U. Nr 96, poz. 448) także wtedy, gdy jego inwalidztwo powstało przed podjęciem tego zatrudnienia, jeżeli pracownik stał się niezdolny do pracy wskutek choroby stwierdzonej w czasie zatrudnienia i prowadzącej, po nieprzerwanym okresie pobierania zasiłku chorobowego, do przyznania mu renty.

Uchwała SN z 06.08.1998 r. (III ZP 22/98, OSNAPiUS 1998/24/713)

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy, niespełnione w terminie, może być waloryzowane na podstawie art. 3581 § 3 k.c. w związku z art. 300 k.p.

Uchwała SN z 17.04.1998 r. (III ZP 45/97, OSNAPiUS 1988/24/712)

Pozostawanie w stosunku pracy z jednoczesnym pobieraniem renty inwalidzkiej wyłącza możliwość przyznania pracownikowi odprawy rentowej w razie rozwiązania stosunku pracy.

Uchwała SN z 02.03.1994 r. (I PZP 4/94, OSNAPiUS 1994/2/24)

W procesie o odszkodowanie przewidziane w art. 61¹ k.p. nie jest możliwe obarczenie pracodawcy prima facie niewykonalnym obowiązkiem udowodnienia faktów negatywnych (niedopuszczenia się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika), jeśli pracownik nie skonkretyzuje okoliczności faktycznych, które uznaje za przejaw ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy. Dopiero wtedy pracodawcę obciąża dowód (art. 6 k.c.), że okoliczności te albo w ogóle nie miały miejsca, albo wprawdzie miały miejsce, lecz nie wypełniają znamion naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika, albo też że naruszenie to nie ma charakteru ciężkiego.

Wyrok SN z 18.04.2018 r. (II PK 49/17, Biuletyn SN 2–3/2018)

Pracownikowi, który rozwiązał umowę o pracę na zasadzie porozumienia stron z wyłącznej inicjatywy pracodawcy, a następnie zawarł z dotychczasowym pracodawcą umowę o współpracy jako samozatrudniony, przysługuje prawo do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników – z dniem zawarcia porozumienia stron.

Wyrok SN z 19.09.2018 r. (I PK 123/17, Biuletyn SN 7/2018)

Artykuł 58 k.p. jest podstawą ryczałtowego odszkodowania ustawowego, a nie umownego.

Wyrok SN z 17 .10.2018 r. (II PK 174/17, Biuletyn SN 1–2/2019)

1. Co do zasady nie ma podstaw do obniżenia zadośćuczynienia należnego poszkodowanemu (art. 445 § 1 k.c.) o otrzymane z ubezpieczenia społecznego jednorazowe odszkodowanie, jeżeli zostało ono zużyte na pokrycie kosztów wynikłych z uszkodzenia ciała, co spowodowało zmniejszenie odszkodowania (art. 444 § 1 k.c.), ponieważ taka przede wszystkim jest funkcja jednorazowego odszkodowania. Otrzymane przez poszkodowanego świadczenie odszkodowawcze z ubezpieczenia społecznego (jednorazowe odszkodowanie) należy uwzględniać przy ocenie wysokości świadczeń uzupełniających, gdyż służy ono pokryciu kosztów i wydatków spowodowanych wypadkiem, a także rekompensuje doznaną krzywdę. W pierwszej kolejności jednorazowe odszkodowanie należy uwzględnić przy ustaleniu wysokości odszkodowania, gdy zostało ono przeznaczone na pokrycie kosztów wynikłych z wypadku. Uwzględnienie to może być sprowadzone do prostego odliczenia otrzymanego jednorazowego odszkodowania od wysokości poniesionej szkody. Należy więc ustalić zgodnie z art. 444 § 1 zdanie pierwsze k.c. „wszelkie koszty wynikłe z uszkodzenia ciała (rozstroju zdrowia)” i ocenić, w jakim zakresie zostały one zaspokojone jednorazowym odszkodowaniem.

2. Otrzymane przez poszkodowanego świadczenie z ubezpieczenia społecznego należy także uwzględniać przy ocenie wysokości zadośćuczynienia. Nie ma jednak przesłanek do takiego uwzględnienia, jeżeli wypłacone z ubezpieczenia społecznego jednorazowe odszkodowanie zostało w całości zużytkowane na pokrycie kosztów wynikłych z uszkodzenia ciała (pokrycie szkody majątkowej), a przez to w całości uwzględnione przy umniejszeniu należnego odszkodowania z art. 444 k.c. W każdym razie, w takiej sytuacji otrzymanie jednorazowego odszkodowania powinno mieć bardzo niewielki wpływ na ocenę wysokości „odpowiedniej sumy” należnej z tytułu zadośćuczynienia.

Wyroki SN z 27.11.2018 r. (I PK 169/17, Biuletyn SN 1–2/2019)

1. Pojęcie „odpowiednia suma” użyte w art. 94³ § 3 k.p., której może domagać się pracownik w przypadku rozstroju zdrowia, jest pojęciem niedookreślonym. W orzecznictwie przyjmuje się, że zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość.

2. Przy ocenie „odpowiedniej sumy” należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. Zadośćuczynienie powinno więc mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne (a więc ból i inne dolegliwości), jak i psychiczne (czyli negatywne uczucia doznawane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała czy rozstroju zdrowia) już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości.

3. Niezależnie od tego, za którym z poglądów dotyczących zasady odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy za mobbing (czy odpowiedzialność ta kształtuje się według wzorca odpowiedzialności deliktowej, czy też raczej odpowiedzialności kontraktowej) przemawia więcej argumentów nie ulega wątpliwości, że mobbing jest zjawiskiem negatywnym, niepożądanym, a interpretacja przepisów kształtujących odpowiedzialność pracodawcy za skutki mobbingu powinna uwzględniać cel, jakim jest całkowite wyeliminowanie tego zjawiska ze środowiska pracy. Z tej perspektywy może się wydawać, że przypisanie odpowiedzialności za mobbing także funkcji represyjnej (zarówno w stosunku do mobbera, jak i w stosunku do pracodawcy odpowiedzialnego za przeciwdziałanie mobbingowi), jak i funkcji prewencyjno-wychowawczej (w stosunku do pracodawcy i wszystkich pracowników) jest właściwe a nawet pożądane. Jednak funkcje te realizują inne przepisy (np. administracyjne lub karne), a nie art. 94³ § 3 k.p.

Wyrok SN z 08.08.2017 r. (I PK 206/16, Biuletyn SN 4/2018)

Przepis art. 23¹ § 1 i 2 k.p. nie stanowi podstawy prawnej roszczenia z tytułu odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę przed przejściem zakładu pracy od aktualnego pracodawcy, jeżeli istnieje podmiot, który przejął wszystkie zobowiązania dotychczasowego pracodawcy.

Wyrok SN z 25.04.2017 r. (II PK 73/16, Biuletyn SN 11/2017)

Ochrona szczególna działacza związkowego nie ma charakteru bezwzględnego. Zasądzenie odszkodowania w miejsce dochodzonego przywrócenia do pracy może mieć miejsce nie tylko w razie zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych.

Wyrok SN z 19.04.2017 r. (I PK 221/16, Biuletyn SN 11/2017)

Strony umowy o pracę nie mogą, bez naruszenia, określonej w art. 18 § 1 i 2 k.p., zasady uprzywilejowania pracownika, zawierać porozumienia, na mocy którego pracownik zostanie pozbawiony – przysługującej mu na podstawie porozumień zakładowego układu zbiorowego pracy – odprawy emerytalnej, przewyższającej wysokość odprawy, uregulowanej w art. 92¹ k.p.

Wyrok SN z 16.03.2017 r. (I PK 110/16, Biuletyn SN 4/2017)

Brak zgody rady gminy z art. 25 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym nie wyłącza zasądzenia pracownikowi (radnemu) odszkodowania z zastosowaniem art. 8 k.p. (w związku z art. 477¹ k.p.c.), gdy z uzasadnionych przyczyn doszło do rzeczywistej likwidacji jego stanowiska pracy i ograniczenia zatrudnienia.

Wyrok SN z 09.01.2017 r. (III PK 9/17, Biuletyn SN 4/2018)

Z tytułu tego samego uszczerbku na zdrowiu doznanego w następstwie choroby zawodowej i wypadku przy pracy nie przysługują dwa (niezależne od siebie) jednorazowe odszkodowania.

Wyrok SN z 11.10.2011 r. (II UK 56/11, OSNAPiUS 2012/19–20/251)

Pracownikowi przysługuje tylko jedno odszkodowanie z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę (47¹ k.p.), choćby pracodawca kilkakrotnie składał oświadczenie o wypowiedzeniu tej samej umowy.

Wyrok SN z 06.07.2011 r. (II PK 12/11, OSNAPiUS 2012/17–18/217)

Pracownikowi, który na podstawie art. 57 § 2 k.p. otrzymał od pracodawcy wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, nie przysługuje na podstawie porozumienia zbiorowego odszkodowanie za utratę zarobków w tym okresie.

Wyrok SN z 05.07.2011 r. (I PK 24/11, OSNAPiUS 2012/15–16/195)

Pracownik, który przechodzi na rentę, będąc zatrudniony jednocześnie u dwóch pracodawców i korzystając u jednego z nich z urlopu bezpłatnego udzielonego w celu wykonywania pracy u drugiego, nabywa prawo do odprawy rentowej tylko od jednego wybranego przez siebie pracodawcy (art. 92¹ i art. 174 k.p.).

Wyrok SN z 05.01.2011 r. (III PK 17/10, OSNAPiUS 2012/5–6/60)

Pracownik, który nie otrzymał należnej odprawy emerytalnej, może ponownie nabyć do niej prawo, pomimo przedawnienia wcześniej nabytego prawa.

Wyrok SN z 13.01.2011 r. (III PK 18/10, OSNAPiUS 2012/5–6/65)

Przepisy art. 12 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 lit. f ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121, ze zm.), przyznające pracownikowi prawo do uzyskania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych należności głównych z tytułu przysługującego mu na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy odszkodowania należnego w przypadku skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, o którym stanowi art. 36¹ § 1 k.p., nie mają zastosowania w razie skrócenia okresu wypowiedzenia wydłużonego przez strony umowy o pracę w sytuacjach nieprzewidzianych w art. 36 § 1 i 5 k.p.

Wyrok SN z 24.03.2011 r. (I PK 229/10, OSNAPiUS 2012/9–10/117)

Podstawowym miejscem pracy nauczyciela zatrudnionego w dwóch szkołach, którego oba stosunki pracy zostały rozwiązane tego samego dnia w związku z przejściem na emeryturę, jest szkoła, w której nauczyciel jest wyżej wynagradzany i tylko od tej szkoły przysługuje mu odprawa emerytalna (art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.).

Wyrok SN z 15.10.2010 r. (II PK 9/10, OSNAPiUS 2012/1–2/7)

Pracownik, który był mylnie podejrzewany przez swojego szefa o kradzież, nie może się domagać odszkodowania za rozwiązanie z nim umowy na czas określony. Pracodawca nie ma bowiem obowiązku uzasadniania przyczyny zwolnienia.

Wyrok SN z 12.02.2010 r. (II PK 206/09, Monitor Pr. Pracy 6/2010)

Na podstawie art. 390 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., jeżeli strona zobowiązana do zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę (pracodawca) uchyla się od jej zawarcia, druga strona (pracownik) może żądać naprawienia szkody polegającej na utracie wynagrodzenia uzyskiwanego w stosunku pracy, który został przez nią rozwiązany dlatego, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, a nie szkody polegającej na utracie wynagrodzenia, które miała otrzymywać według ustaleń umowy przyrzeczonej.

Wyrok SN z 06.01.2009 r. (I PK 117/08, OSNAPiUS 2010/13–14/157)

1. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 18^3d k.p., obejmuje wyrównanie uszczerbku w dobrach majątkowych i niemajątkowych pracownika.

2. Jeżeli odszkodowanie za dyskryminację ustalone na podstawie art. 361 § 2 k.c. jest zgodnie z europejskim prawem pracy odpowiednio „skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”, to z art. 18^3d k.p. nie wynika prawo pracownika do odrębnego zadośćuczynienia.

3. Dyskryminacja pracownika wynikająca z zachowania pracodawcy o charakterze ciągłym może być podstawą przyznania tylko jednego zadośćuczynienia.

4. Przepis art. 18^3d k.p. nie jest podstawą zasądzenia odszkodowania za szkodę mogącą wystąpić w przyszłości.

Wyrok SN z 07.01.2009 r. (III PK 43/08, OSNAPiUS 2010/13–14/160)

Odszkodowanie przysługujące pracownicy, której pracodawca wypowiedział w okresie ciąży umowę o pracę na czas określony „na zastępstwo”, ograniczone jest do wysokości wynagrodzenia za 3 miesiące (art. 45 § 1 w związku z art. 471 i art. 50 § 5 k.p.).

Wyrok SN z 03.12.2009 r. (II PK 142/09, OSNAPiUS 2011/11–12/153)

Korzystny dla pracownika wynik sporu o odszkodowanie z art. 45 § 1 k.p. nie przesądza o zasadności równocześnie dochodzonego roszczenia o odprawę pieniężną z art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.).

Wyrok SN z 12.09.2008 r. (I PK 22/08, OSNAPiUS 2010/3–4/32

Decyzja Państwowego Inspektora Sanitarnego stwierdzająca chorobę zawodową pracownika nie jest wiążąca w postępowaniu sądowym dotyczącym cywilnoprawnej odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy za skutki tej choroby.

Wyrok SN z 24.06.2008 r. (I PK 295/07, OSNAPiUS 2009/21–22/281)

Pracownik dochodzący odszkodowania z tytułu naruszenia przez pracodawcę zasady równego traktowania pracowników w zakresie wynagrodzenia za pracę (art. 183d k.p.) powinien wykazać, że wykonywał jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości co pracownik wynagradzany korzystniej (art. 183c § 1 k.p.).

Wyrok SN z 15.09.2006 r. (I PK 97/06, OSNAPiUS 2007/17-18/251)

Strony mogą w umowie podwyższyć określoną w art. 50 § 3 i 4 k.p. wysokość odszkodowania należnego pracownikowi za niezgodne z prawem rozwiązanie terminowej umowy o pracę, jednakże ważność tej umowy podlega kontroli sądu pracy, również w zakresie jej zgodności z zasadami współżycia społecznego.

Wyrok SN z 11.04.2006 r. (I PK 162/05, OSNP 2007/7-8/92)

Pracownik, wnosząc pozew o przywrócenie do pracy, musi liczyć się z tym, że powództwo może zostać uwzględnione i wtedy odpadnie podstawa zapłaty odprawy z art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.), a odprawa wypłacona stanie się świadczeniem nienależnym.

Wyrok SN z 26.06.2006 r. (II PK 330/05, OSNP 2007/13-14/188)

Przywrócenie pracownika do pracy prawomocnym wyrokiem sądu powoduje, że odpada podstawa prawna odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy, do wypłaty której pracodawca zobowiązał się w ugodzie pozasądowej.

Wyrok SN z 03.02.2006 r. (II PK 158/05, OSNAPiUS 2006/23–24/357)

Zasądzenie na podstawie art. 59 k.p. odszkodowania z tytułu rozwiązania z naruszeniem prawa umowy o pracę na czas określony bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) nie wyłącza zasądzenia odprawy na podstawie art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.).

Wyrok SN z 21.12.2005 r. (II PK 304/04, OSNAPiUS 2006/3-4/45)

Pracownik, który odwołał się od wypowiedzenia umowy o pracę, złożonego na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, ze zm.), kwestionując istnienie przyczyny wypowiedzenia, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu odprawy z art. 8 tej ustawy (art. 409 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Wyrok SN z 03.10.2005 r. (III PK 82/05, OSNAPiUS 2006/5-6/85)

Ocena dydaktycznych i metodologicznych umiejętności nauczyciela dokonywana przez szkołę w granicach określonych w art. 9b ust. 1 i art. 9c ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, ze zm.) jest działaniem w ramach obowiązującego porządku prawnego i nie może stanowić podstawy zasądzenia odszkodowania z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracownika.

Wyrok SN z 15.06.2005 r. (II PK 270/04, OSNAPiUS 2006/9–10/144)

Prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu doznanego przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą która uległa wypadkowi w związku z tą działalnością po dniu 31 grudnia 1998 r., lecz zmarła przed dniem 1 stycznia 2003 r., nie przysługuje jej następcom prawnym (art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Dz.U. Nr 199, poz. 1673, ze zm.).

Wyrok SN z 17.03.2005 r. (III PK 101/04, OSNAPiUS 2005/21/340)

Uzyskanie przez pracowników specjalnej odprawy z tytułu zwolnień grupowych, nie stwarza — na zasadzie równości — uprawnienia do tej odprawy dla pracowników nieobjętych zwolnieniami grupowymi.

Wyrok SN z 23.11.2004 r. (I PK 20/04, OSNAPiUS 2005/13/185)

Wątpliwości co do treści przepisów szczegółowych dotyczących ustalenia wysokości odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia należy rozstrzygać zgodnie z zasadą, że odszkodowanie to powinno odpowiadać wysokości utraconego wynagrodzenia za pracę.

Wyrok SN z 21.09.2004 r. (II PK 20/04, OSNAPiUS 2005/6/85)

Pracownikowi samorządowemu nie przysługuje odprawa emerytalna, jeżeli wiek emerytalny osiągnął po rozwiązaniu stosunku pracy, choćby w czasie pobierania zasiłku chorobowego.

Wyrok SN z 06.10.2004 r. (I PK 694/03, OSNAPiUS 2005/11/555)

Ustawowe odsetki od odszkodowania przysługującego pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia stają się wymagalne w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu zawierającego żądanie zapłaty tego odszkodowania.

Wyrok SN z 06.03.2003 r. (III PZP 3/03, Biuletyn 12/03)

Wypłata pracownikowi odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powoduje zmniejszenie jednorazowego odszkodowania należnego członkom rodziny poszkodowanego pracownika, który zmarł wskutek następstw choroby zawodowej.

Wyrok SN z 05.03.2003 r. (II UK 178/02, OSNAPiUS 2004/7/129)

Odprawa emerytalna z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953, ze zm.) przysługuje również pracownikowi, który prawo do emerytury nabył w okresie pobierania świadczenia pieniężnego określonego w art. 131 tej ustawy w związku z wygaśnięciem stosunku pracy na podstawie art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872, ze zm.).

Wyrok SN z 26.11.2002 r. (I PKN 656/01, OSNAPiUS 2004/11/189)

Żądanie wypłaty dodatkowej odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy przed terminem wskazanym w umowie o pracę lub akcie wewnętrznym spółki, może być uznane za sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa do tej odprawy, jeżeli zagwarantowana trwałość stosunku pracy została zrealizowana przez umówiony okres.

Wyrok SN z 04.06.2002 r. (I PKN 371/01, OSNAPiUS 2004/7/119)

Odprawa emerytalna przysługuje pracownikowi także w razie przejścia na wcześniejszą emeryturę.

Wyrok SN z 11.01.2001 r. (I PKN 187/00, OSNAP 2002/18/429)

Odprawa emerytalna podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych na zasadach przewidzianych dla przychodów ze stosunku pracy.

Wyrok SN z 07.03.2002 r. (III RN 44/01, OSNAP 2002/22/538)

Urzędnikowi państwowemu przechodzącemu na emeryturę przysługuje jednorazowa odprawa, także w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy (art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, Dz.U. Nr 31, poz. 214, ze zm.; obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953).

Wyrok SN z 16.11.2001 r. (I PKN 670/00, OSNAPiUS 2003/19/456)

Pracownik przechodzący kilkakrotnie na emeryturę u różnych pracodawców ma prawo wyboru pracodawcy zobowiązanego do wypłaty odprawy emerytalnej.

Wyrok SN z 09.01.2001 r. (I PKN 172/00, OSNAPiUS 2002/16/380)

Odsetki od odszkodowania przyznanego zamiast renty (art. 447 k.c.) przysługują od daty wyroku.

Wyrok SN z 24.01.2001 r. (II UKN 197/00, OSNAP 2002/18/443)

Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu w ramach stosunku pracy z wyboru, który w czasie trwania zatrudnienia stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i pobierał zasiłek chorobowy, a bezpośrednio potem przeszedł na rentę inwalidzką — przysługuje prawo do jednorazowej odprawy na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 21, poz. 124, ze zm.) w związku z art. 28 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214, ze zm.).

Wyrok SN z 20.06.2001 r. (I PKN 477/00, OSNAPiUS 2003/10/241)

Nabycie prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku zaistniałego w szczególnych okolicznościach jest uzależnione od stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy, a nie od możliwości nabycia prawa do renty.

Wyrok SN z 30.08.2001 r. (II UKN 523/00, OSNAPiUS 2003/12/297)

Nie stanowi naruszenia zasady równości praw pracowników (art. 112 k.p.) ani zakazu dyskryminacji w stosunkach pracy (art. 113 k.p.) wyłączenie osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych z kręgu uprawnionych do dodatkowego odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę, wynikającego z pakietu zabezpieczenia praw socjalno-bytowych, pracowniczych i związkowych.

Wyrok SN z 12.12.2001 r. (I PKN 182/01, OSNAPiUS 2003/23/571)

W razie wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów, a następnie niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w okresie wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje odszkodowanie z art. 471 albo art. 60 k.p. według jego wyboru.

Wyrok SN z 24.07.2001 r. (I PKN 568/00, OSNAPiUS 2003/12/294)

Odprawa przewidziana w art. 28 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214, ze zm.) przysługuje, jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z przejściem pracownika na emeryturę, choćby ją wcześniej pobierał.

Wyrok SN z 06.06.2000 r. (I PKN 700/99, OSNAPiUS 2001/15/486)

Główny księgowy jest osobą zarządzającą zakładem pracy w imieniu pracodawcy w rozumieniu art. 24126 § 2 k.p., a zatem układ zbiorowy nie może określać zasad jego wynagradzania, co nie dotyczy jednak odpraw emerytalnych.

Wyrok SN z 07.03.2001 r. (I PKN 284/00, OSNAPiUS 2002/5/29)

1. W przypadku zgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie przysługuje odszkodowanie z tytułu wcześniejszego wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę.

2. Samowolne pobieranie nienależnych zaliczek na poczet przyszłego wynagrodzenia za pracę przez pracownika odpowiedzialnego za finanse pracodawcy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.).

Wyrok SN z 26.05.2000 r. (I PKN 675/99, OSNAPiUS 2001/22/665)

Roszczenie o odprawę rentową i roszczenie o odprawę emerytalną są roszczeniami odrębnymi i w związku z tym terminy ich przedawnienia biegną niezależnie od siebie.

Wyrok SN z 17.02.2000 r. (I PKN 535/99, OSNAPiUS 2001/4/22)

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika z winy pracodawcy (art. 55 § 11 k.p.) nie może być uznane za ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę (art. 921 § 1 k.p.), wobec czego pracownikowi nie przysługuje odprawa pieniężna, choćby przed rozwiązaniem stosunku pracy posiadał ustalone prawo do emerytury.

Wyrok SN z 16.11.2000 r. (I PKN 81 /00, OSNAPi US 2002/11 /265)

Odprawa przewidziana w art. 28 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214, ze zm.) przysługuje, jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z przejściem pracownika na emeryturę, choćby ją wcześniej pobierał.

Wyrok SN z 06.06.2000 r. (I PKN 700/00, OSNAPiUS 2001/15/486)

1. Odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 58 k.p. w związku z art. 56 k.p.) staje się wymagalne najpóźniej w dniu, w którym sąd orzeka o jego zasądzeniu.

2. Przy ustaleniu wysokości odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 58 k.p. w związku z art. 56 k.p.) podstawę jego wyliczenia stanowi miesięczne średnie wynagrodzenie z okresu poprzedzającego rozwiązanie umowy o pracę.

Wyrok SN z 17.02.2000 r. (I PKN 539/99, OSNAP 2000/20/9)

Na podstawie art. 498 k.c. niedopuszczalne jest potrącenie nienależnie wypłaconej pracownikowi odprawy z art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19, ze zm.) z ekwiwalentem za urlop wypoczynkowy i wynagrodzeniem za czas nieobecności w pracy z powodu niezdolności do jej wykonywania (art. 92 k.p.).

Wyrok SN z 05.05.1999 r. (I PKN 665/98, OSNAPiUS 2000/14/535)

Roszczenie o zapłatę odprawy emerytalnej jest wymagalne od dnia rozwiązania stosunku pracy, także wtedy, gdy orzeczenie przyznające emeryturę zostało wydane później.

Wyrok SN z 09.04.1998 r. (I PKN 508/97, OSNAPiUS 1999/8/267)

Zastosowanie art. 8 k.p. wobec pracownika pełniącego funkcję w zakładowej organizacji związkowej, który rażąco naruszył podstawowe obowiązki pracownicze i z którym rozwiązano umowę o pracę w trybie art. 52 k.p. z naruszeniem prawa, oznacza że w miejsce żądanego przywrócenia do pracy możliwe jest na podstawie art. 4771 § 2 k.p.c. zasądzenie odszkodowania przewidzianego w art. 56 k.p.

Wyrok SN z 13.05.1998 r. (I PKN 106/98, OSNAPiUS 1999/10/336)

Przepis art. 921 § 1 k.p. wiąże prawo do odprawy emerytalnej z ustaniem, nie zaś z rozwiązaniem stosunku pracy. Wygaśnięcie stosunku pracy wskutek upływu czasu na jaki zawarto umowę o pracę nie wyklucza jego związku z przejściem na emeryturę.

Wyrok SN z 28.07.1999 r. (I PKN 81/00, OSNAPiUS 2000/21/786)

Pracownik, który rozwiązał umowę o pracę w związku z przejściem na rentę rodzinną nie nabywa prawa do odprawy rentowej na podstawie art. 921 k.p.

Wyrok SN z 09.12.1999 r. (I PKN 408/99, OSNAPiUS 2001/9/305)

Odprawa z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214, ze zm.) może być przyznana pracownikowi przechodzącemu na emeryturę z chwilą uprawomocnienia się decyzji organu rentowego o przyznaniu emerytury albo — w razie kontynuowania zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy — z chwilą rozwiązania stosunku pracy. Przepis ten nie przewiduje możliwości pozbawienia pracownika przechodzącego na emeryturę prawa do odprawy.

Wyrok SN z 13.04.1999 r. (I PKN 654/98, OSNAPiUS 2000/13/502)

Wskazanie w świadectwie pracy trybu rozwiązania stosunku pracy, który został następnie uznany przez sąd pracy za niezgodny prawem, nie uzasadnia roszczenia o odszkodowanie z art. 415 k.c. ani o zadośćuczynienie z art. 448 k.c, lecz jedynie domaganie się przez pracownika zmiany świadectwa pracy lub zryczałtowanego odszkodowania z art. 99 § 1 i 2 k.p.

Wyrok SN z 06.10.1998 r. (I PKN 376/98, OSNAPiUS 1999/22/715)

Dla określenia wysokości jednorazowego odszkodowania należnego członkom rodziny pracownika zmarłego w związku z wypadkiem przy pracy miarodajna jest data uprawomocnienia się orzeczenia ustalającego taki związek.

Wyrok SN z 12.01.1996 r. (II PRN 12/95, OSNAPiUS 1996/13/183)

Pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę na czas nieokreślony z przyczyn wskazanych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r., Nr 4, poz. 19, ze zm.) nie traci uprawnienia do odprawy pieniężnej z art. 8 ust. 1 tej ustawy tylko dlatego, że zawarł następnie z pracodawcą kolejną umowę o pracę na okres jednego tygodnia.

Wyrok SN z 20.03.1996 r. (I PRN 33/96, OSNAPiUS 1996/24/371)

Pracownikowi przysługuje odprawa rentowa na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214, ze zm.), jeżeli po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego został uznany inwalidą, a następnie stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron, po czym pracownik uzyskał prawo do renty inwalidzkiej.

Wyrok SN z 17.02.1998 r. (I PKN 528/97, OSNAPiUS 1999/2/55)

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 k.p. ustala się według wynagrodzenia brutto.

Wyrok SN z 22.04.1998 r. (I PKN 55/98, OSNAPiUS 1999/8/278)

Do roszczeń odszkodowawczych opartych na przepisach kodeksu cywilnego (art. 442 § 1, art. 444 § 2), z tytułu szkód wywołanych chorobą pracowniczą, w tym o rentę wyrównawczą, dochodzonych przed sądem pracy (art. 476 § 1 pkt 3 k.p.c.), nie mają zastosowania w zakresie przedawnienia przepisy kodeksu pracy (art. 292 § 2 k.p.).

Wyrok SN z 28.05.1996 r. (II PRN 7/96, OSNAP 1996/24/372)

Odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy korzysta z takiej samej ochrony przed potrąceniami jak wynagrodzenie za pracę.

Wyrok SN z 14.11.1996 r. (I PKN 3/96, OSNAPiUS 1997/11/193)