INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2016 r. (data wpływu 12 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wynikających z pokrywania przez Spółkę kosztów szczepień przeciw grypie pracowników – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wynikających z pokrywania przez Spółkę kosztów szczepień przeciw grypie pracowników.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny / zdarzenie przyszłe.

X Sp. z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) prowadzi działalność w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej paliw. Wnioskodawca prowadzi działalność dystrybucyjną w oparciu o sieć stacji paliw zlokalizowanych na terytorium Polski, na których oferuje paliwa transportowe oraz produkty typu convenience.

Na potrzeby swojej działalności Spółka zatrudnia pracowników dedykowanych do prowadzenia stacji paliw oraz obsługi klientów. Pracownicy wykonując swoje obowiązki zarówno wewnątrz budynku stacji paliw – obsługa klienta, prowadzenie sprzedaży, obsługa kasy fiskalnej, przygotowanie gorących posiłków, jak również na zewnątrz – obsługa dystrybutorów, pomoc klientom, monitorowanie całego obrębu stacji paliw.

Pracownicy wykonują pracę przy zmiennych warunkach pogodowych oraz przy zmiennych warunkach lokalowych – w okresie jesienno-zimowym pracownicy wielokrotnie w ciągu dnia przemieszczają się pomiędzy ogrzewanymi pomieszczeniami oraz pozostałymi częściami stacji paliw znajdującymi się na świeżym powietrzu. Powoduje to podwyższenie ryzyka zachorowania na grypę w sezonie jesienno-zimowym. Na podwyższenie tego ryzyka wpływa także fakt, iż pracownicy stacji paliw przy wykonywaniu swoich obowiązków mają bezpośredni kontakt z klientami.

Mając na uwadze warunki klimatyczne panujące w Polsce oraz specyfikę pracy na stacjach benzynowych powodujące podwyższone ryzyko zachorowań na grypę w okresie jesiennym i zimowym Spółka organizuje dla pracowników stacji paliw szczepienia przeciwko grypie.

W tym celu Spółka nabywa odpowiednie usługi szczepień w placówkach medycznych oraz finansuje je z własnych środków (obrotowych). Pracownicy w żaden sposób nie partycypują, nawet częściowo, w kosztach szczepień. Następnie pracownicy są informowani o tym, że akcja szczepień ochronnych będzie zorganizowana i zachęcani do wzięcia w niej udziału. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy szczepienia są przeprowadzane na zasadach dobrowolności, tj. pracownik może choć nie ma obowiązku poddać się szczepieniu na grypę. Nie istnieje prawna możliwość nakazania pracownikom poddania się szczepieniom. Kwestia zapewnienia obecności pracowników w pracy jest dla Spółki na tyle istotna, że gdyby było to możliwe, Spółka wprowadziłaby obligatoryjne szczepienia przeciw grypie. Mając na uwadze, że rozwiązania takiego nie można wdrożyć, Spółka zachęca pracowników aby dobrowolnie poddali się szczepieniu.
Spółka pragnie podkreślić, że akcja szczepień przeprowadzana jest wyłącznie z powodów ekonomicznych. Jej celem jest potrzeba zapewnienia możliwie pełnego składu, zdrowej załogi każdej stacji paliw, co ma wymierny wpływ na odpowiednią efektywność pracy, właściwą obsługę klientów oraz pozytywne postrzeganie Wnioskodawcy na rynku przez jego uczestników. Zarówno bowiem braki kadrowe na stacjach benzynowych, jak i obecność chorych pracowników powoduje spadek efektywności funkcjonowania stacji, jak i negatywne postrzeganie jej przez klientów. W szczególności nieobecność pracowników chorych powoduje konieczność zwiększenia czasu pracy pracowników zdrowych, a co za tym idzie konieczność wypłaty wynagrodzeń za nadgodziny. Z tej perspektywy obecność pracowników ma dla Spółki istotne znaczenie ekonomiczne – przekłada się na zmniejszenie kosztów wynagrodzeń wypłacanych pracownikom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy pokrywane przez Spółkę koszty szczepień na grypę dla pracowników stanowią dla nich przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 Ustawy o PIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty szczepień na grypę nie stanowią dla pracowników przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 Ustawy o PIT.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

Źródłami przychodów na gruncie Ustawy o PIT są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PIT).

Na podstawie art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, co do zasady, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z kolei art. 12 Ustawy o PIT wskazuje, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na uwadze, że pracownicy Spółki są zatrudnieni na podstawie umów o pracę, w celu wskazania, czy szczepienia przeciw grypie stanowią przychód należy odwołać się właśnie do art. 12 Ustawy o PIT. Katalog art. 12 Ustawy o PIT wymienia m.in. jako przychody ze stosunku pracy nieodpłatne świadczenia. Pracownicy nie będą ponosili kosztów szczepień, a zatem rozważyć należy czy szczepienie będzie mogło być potraktowane na gruncie Ustawy o PIT jako nieodpłatne świadczenie stanowiące przychód pracownika.

Należy podkreślić, że w Ustawie o PIT nie zostało zdefiniowane samo pojęcie „nieodpłatnego świadczenia”. Ustawodawca nie wskazał również katalogu czynności, które za takie nieodpłatne świadczenia powinny być uznane. Definicja tego pojęcia została przyjęta w orzecznictwie jako: „wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.” (por. uchwała NSA z dnia 24 października 2011 r., sygn. II FPS 7/10 oraz z dnia 24 maja 2010 r., sygn. II FPS 1/10).

W przywołanych uchwałach stwierdzono dodatkowo, że teza ta pomimo, że odnosi się do podatku dochodowego od osób prawnych stosuje się również do podatku dochodowego od osób fizycznych ze względu na spójność i jednolitość systemu podatkowego.

W praktyce kwestia nieodpłatnych świadczeń pracowniczych budziła w przeszłości wiele kontrowersji co doprowadziło do wydania przez Trybunał Konstytucyjny 8 lipca 2014 r. sygn. K 7/13, wyroku w sprawie nieodpłatnych świadczeń. Trybunał skonstruował trzy kryteria, zgodnie z którymi oceniać należy dane świadczenie w celu ustalenia czy jest ono nieodpłatnym świadczeniem stanowiącym przychód podatkowy. Zdaniem TK należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

1. zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
2. zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
3. korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W przypadku szczepień na grypę opisanych we wniosku kryteria 1) oraz 3) zostały spełnione. Szczepienia nie są obowiązkowe i pracownicy dobrowolnie godzą się na ich wykonanie. Dodatkowo szczepionka ma wymierną wartość, która może być przypisana indywidualnie do konkretnego pracownika.

Jednakże, w opinii Spółki, Kryterium nr 2) w niniejszej sprawie nie zostało spełnione i przychód po stronie pracownika nie powstanie.

Zgodnie z przywołanym wyrokiem TK, kluczowe jest dokonanie obiektywnej oceny, czy dane świadczenie zostało spełnione w interesie pracownika czy też w interesie pracodawcy. Jeżeli bowiem zostało spełnione w interesie pracodawcy, nie stanowi przychodu pracownika.

W rozważanej sytuacji, w ocenie Spółki, świadczenie w postaci szczepienia jest spełniane w interesie pracodawcy. Pracownik wprawdzie otrzymuje korzyść w postaci świadczenia medycznego pod postacią szczepienia, jednakże korzyść odnosi przede wszystkim pracodawca, któremu zależy, aby pracownik był obecny w pracy. I to właśnie ta korzyść – ten interes pracodawcy jest przyczyną, dla której akcja szczepień jest organizowana.

Z perspektywy Spółki bardzo istotną kwestią jest bowiem zminimalizowanie poziomu absencji pracowników. Nieobecność pracowników w pracy z powodu zachorowania na grypę wpływa bowiem negatywnie na organizację pracy i poziom obsługi klientów na stacjach paliw. Poprzez zaszczepienie pracowników Spółka chce zminimalizować ilość nieobecności a co za tym idzie, poprawić organizacje pracy. Absencja pracowników ma również wpływ na zwiększenie kosztów wynagrodzeń ponoszonych przez Spółkę. Nieobecność pracowników z powodu choroby powoduje, że pozostali pracownicy muszą pracować dłużej a Spółka w związku z tym ponosi zwiększone koszty pracy w nadgodzinach. Szczepienie pracowników ma zatem również wymiar ekonomiczny, zmierza ono do ograniczenia kosztów operacyjnych Spółki. Dodatkowo, nie bez znaczenia jest również fakt, że obecność chorych pracowników jest źle postrzegana przez klientów stacji paliw. Mając to na uwadze, Spółka zachęca pracowników do wzięcia udziału w szczepieniach. Nie ma bowiem obecnie prawnej możliwości, aby szczepienia takie przeprowadzić obligatoryjnie.

Podjęcie decyzji o prowadzeniu dobrowolnych szczepień pracowniczych nie było i nie jest motywowane chęcią dodatkowego usatysfakcjonowania pracowników (przysporzenia im dodatkowej korzyści kosztem majątku pracodawcy – jak to ma miejsce np. w przypadku przekazania pracownikom biletów na widowiska rozrywkowe, karnetów sportowych czy talonów na określone produkty czy usługi) lecz zabezpieczeniem Spółki przed negatywnymi skutkami ich chorób i nieobecności. Gdyby skutki te nie były dla Spółki istotnym obciążeniem – akcja zapewne nie byłaby organizowana.

Spółka pragnie zwrócić uwagę dodatkowo na interpretację indywidualną z dnia 20 października 2015 r., nr IBPB-2-1/4511-345/15/BD, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zajmował się podobnym stanem faktycznym. W interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził m.in., że: „opłacenie przez pracodawcę kosztów wiz oraz niezbędnych kosztów szczepień i badań lekarskich pracownikom dokonywane jest w istocie w interesie pracodawcy.” W konsekwencji stwierdzono, że m.in. koszty szczepień dla pracowników odbywających zagraniczną podróż służbową nie będą generować po ich stronie powstania przychodu. Ze względu na istotne podobieństwo stanu faktycznego zaprezentowanego we wniosku, konkluzje zawarte w przywołanej interpretacji powinny zostać uwzględnione również w niniejszej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do przepisu art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Artykuł 12 ust. 2 ww. ustawy, stanowi natomiast, że wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy.

Stosownie do art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

W myśl art. 11 ust. 2a cytowanej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Z wyżej wymienionych przepisów, jednoznacznie wynika, że do przychodów ze stosunku pracy zalicza się praktycznie wszystkie świadczenia otrzymane przez pracownika, w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z danym pracodawcą.

Nie przesądza to jednak o tym, że wszystkie z nich podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Na podstawie bowiem art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są:

• świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (pkt 11 art. 21 ust. 1);
• świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, wynikające z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym ze względu na szczególne warunki i charakter pełnionej służby, przysługujące osobom pozostającym w stosunku służbowym, przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (pkt 11a art. 21 ust. 1).

Stosowanie do art. 207 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.), pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, w tym jest obowiązany reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.

Z przepisów tej ustawy wynika także obowiązek zapewnienia pracownikom profilaktycznej ochrony zdrowia niezbędnej z uwagi na warunki wykonywania pracy i czynniki występujące w środowisku pracy w związku z wykonywanymi pracami (procesami pracy). Przepisy te, w tym także przepisy wydanego na podstawie Kodeksu pracy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332, z późn. zm.), nie regulują jednak kwestii szczepień przeciwko grypie ani szczepień ochronnych pracowników.

Natomiast z przepisu art. 2221 § 1 Kodeksu pracy wynika, że w razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca stosuje wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe – ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Pracodawca prowadzi rejestr prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych oraz rejestr pracowników zatrudnionych przy takich pracach (art. 2221 § 2 Kodeksu pracy).

Zgodnie z art. 2221 § 3 Kodeksu pracy, minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, uwzględniając zróżnicowane działanie czynników biologicznych na organizm człowieka oraz konieczność podjęcia niezbędnych środków zabezpieczających przed zagrożeniami wynikającymi z wykonywania pracy w warunkach narażenia na działanie czynników biologicznych, określi w drodze rozporządzenia:

1. klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych,
2. wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych,
3. szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwe czynniki biologiczne, w tym rodzaje środków niezbędnych do zapewnienia ochrony zdrowia i życia pracowników narażonych na działanie tych czynników, zakres stosowania tych środków oraz warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia narażonych pracowników,
4. sposób prowadzenia rejestrów prac i pracowników, o których mowa w § 2, oraz sposób przechowywania i przekazywania tych rejestrów do podmiotów właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorób zawodowych.

W świetle powyższego, pracodawca jest więc obowiązany, stosować w przedmiotowym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716, z późn. zm.). Podkreślić należy, że stosownie do § 16 rozporządzenia w przypadku wystąpienia lub możliwości wystąpienia w środowisku pracy szkodliwego czynnika biologicznego, przeciw któremu jest dostępna szczepionka, stosuje się przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r., poz. 1866).

Stąd w myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych wśród pracowników narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych przeprowadza się zalecane szczepienia ochronne wymagane przy wykonywaniu czynności zawodowych, określonych na podstawie ust. 4. Natomiast, zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 2 ww. ustawy, pracodawca lub zlecający wykonanie prac informuje pracownika lub osobę mającą wykonywać pracę, narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych przed podjęciem czynności zawodowych, o rodzaju zalecanego szczepienia ochronnego wymaganego przy wykonywaniu czynności zawodowych, określonych na podstawie ust. 4. Z art. 20 ust. 3 ww. ustawy jednoznacznie wynika, że koszty przeprowadzania szczepień, o których mowa w ust. 1, oraz zakupu szczepionek ponosi pracodawca.

W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności (Dz. U. z 2012 r., poz. 40), wydanym na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 20 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, określono m.in., że przy wykonywaniu pracy w urzędach zalecane jest także szczepienie przeciw grypie.

Ponieważ z treści wniosku nie wynika aby Spółka była zobowiązana, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa do ponoszenia kosztów szczepień przeciw grypie, gdyż jak wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego „(…) Mając na uwadze warunki klimatyczne panujące w Polsce oraz specyfikę pracy na stacjach benzynowych powodujące podwyższone ryzyko zachorowań na grypę w okresie jesiennym i zimowym Spółka organizuje dla pracowników stacji paliw szczepienia przeciwko grypie”, stwierdzić należy, że wbrew stanowisku Spółki pokrywanie przez Spółkę kosztów szczepień przeciw grypie stanowi dla pracowników przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie korzystający z ww. zwolnień przedmiotowych.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym nie zawierają definicji nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy PIT. Rozumienie tego pojęcia zostało jednak wypracowane w judykaturze.

W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że na gruncie tej ustawy, termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W uchwale z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kwestia rozumienia pojęcia „innych nieodpłatnych świadczeń” – w kontekście świadczeń pracowniczych – była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, stwierdził, że „zdaniem Trybunału, przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).”

Podkreślić należy, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

Zatem nie ulega wątpliwości, że w zakresie w jakim przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, wynikające z ustawy Kodeks pracy oraz rozporządzeń wydanych na podstawie Kodeksu, wymieniają wprost koszty, do których ponoszenia zobligowany jest pracodawca, w takim zakresie po stronie pracowników nie powstaje przychód z tytułu ponoszenia tych kosztów. Ponoszenie kosztów jest bowiem wówczas w interesie pracodawcy.

Niemniej jednak w pozostałym zakresie, a więc w sytuacji gdy pracodawca nie jest ustawowo zobligowany do ich ponoszenia nie można uznać, że wydatek ponoszony jest w interesie pracodawcy.

W świetle powyższego należy raz jeszcze stwierdzić, że pokrywanie przez Spółkę kosztów szczepień przeciw grypie, do których nie jest zobligowana przepisami prawa stanowi dla pracowników przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do przywołanej interpretacji indywidualnej wskazać należy, że jakkolwiek interpretacje podatkowe kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, a zatem nie mają one zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego. Rozstrzygnięcie to zapadło w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla organu wydającego interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, natomiast w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna z 16 lutego 2017 r., sygn. 1462-IPPB2.4511.768.2016.1.MG – Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie