Nowy okres składkowy
Ustawa wprowadziła nowy okres składkowy. Jest to okres pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce.
Okres ten ZUS uwzględnia przy ustalaniu kapitału początkowego, prawa do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy oraz wysokości tych świadczeń.
Podstawa wymiaru od przeciętnego wynagrodzenia
Nowe przepisy umożliwiają obliczenie podstawy wymiaru kapitału początkowego, emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (jeśli jest to korzystniejsze od ustalenia podstawy na zasadach ogólnych) za następujące okresy:
- pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce,
- osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po 31 grudnia 1955 r. za działalność polityczną,
- świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.
- niewykonywania pracy przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych,
- internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym.
ZUS przyjmie przeciętne wynagrodzenie proporcjonalnie do tych okresów.
Z przeliczenia podstawy mogą także skorzystać osoby, które występują o renty rodzinne po ubezpieczonych mających wymienione wyżej okresy.
Ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego oraz emerytury i renty
Osoby, które mają ustalony kapitał początkowy albo wysokość emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy przed 1 czerwca 2021 r. i chcą skorzystać z ich przeliczenia na podstawie zmienionych przepisów, powinny złożyć odpowiednio wniosek w sprawie kapitału początkowego (EKP) lub wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego (ERPO). Wniosek powinny również złożyć osoby, które chcą skorzystać z przeliczenia renty rodzinnej po ubezpieczonych posiadających wymienione wyżej okresy.
Emerytura lub renta w nowej wysokości przysługuje od miesiąca zgłoszenia wniosku, nie wcześniej niż od 1 czerwca 2021 r.
Świadczenie wyrównawcze także do renty rodzinnej
Nowelizacja ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych przyznała świadczenie wyrównawcze działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych, którzy pobierają nie tylko emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy, lecz także rentę rodzinną.
Źródło: ZUS