Szykują się zmiany w rozporządzeniu MEN z dn. 25.05.2017 r. w sprawie warunków i sposobu wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących (Dz.U. poz. 1042). Celem jest m.in. zmiana sposobu realizacji ministerialnego zadania, jakim jest organizowanie kolonii, obozów i innych form letniego wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej.

Obecnie MEiN może zlecić organizacjom pozarządowym i podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dn. 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.) organizowanie w Polsce kolonii, obozów lub innych form letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży polonijnej. Po nowelizacji minister będzie mógł organizować ten wypoczynek nie tylko w Polsce, ale również w innych krajach. Na przykład w sytuacji, gdy przyjazd dzieci i młodzieży polonijnej do Polski nie będzie możliwy w związku z wystąpieniem stanu epidemii lub innych zdarzeń losowych o znaczącej skali.

Program wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej – w Polsce i poza jej granicami – będzie uwzględniał elementy związane z nauczaniem języka polskiego i wiedzy o Polsce.

Druga zmiana umożliwi nauczycielowi ubiegającemu się o skierowanie do pracy za granicą złożenie jednostce kierującej pozytywnej oceny realizacji planu rozwoju zawodowego, o której mowa w art. 9q ust. 2 Karty Nauczyciela, uzyskanej w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą, w sytuacji gdy nauczyciel nie posiada oceny pracy.

Związane jest to z wejściem w życie 01.01.2021 r. przepisów rozdziału 3b KN, regulujących awans zawodowy nauczycieli szkół za granicą. Chodzi o nauczycieli języka polskiego, historii, geografii oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw lub nauczanych w innych formach prowadzonych przez organizacje społeczne zarejestrowane za granicą. Zgodnie z art. 9j KN nauczyciele szkół za granicą mogą ubiegać się o nadanie stopni awansu zawodowego. Warunkiem nadania nauczycielowi stopnia awansu zawodowego jest m.in. odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela. Po nowelizacji nauczyciele ubiegający się o skierowanie do pracy za granicą będą składać jednostce kierującej ostatnią ocenę pracy, a jeżeli nie posiadają tej oceny – ostatnią pozytywną ocenę realizacji planu rozwoju zawodowego uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą.

Inne zmiany mają charakter porządkujący – wiążą się z wejściem w życie ustawy z dn. 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2020 r. poz. 85, z późn. zm.), która zastąpiła m.in. dotychczasową ustawę z dn. 27.07.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1842, z późn. zm.). W omawianym rozp. określenie „szkoła wyższa” zostanie zastąpione określeniem „uczelnia”, zmienione zostaną też odpowiednie odesłania.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego


flaga-mapa-33.jpg

Resort edukacji i nauki przygotował projekt rozporządzenia zmieniającego zakres i warunki przyznawania świadczeń nauczycielom skierowanym lub delegowanym do pracy za granicą. Nowe rozwiązania, m.in. urealnienie wysokości ryczałtu, mają przysługiwać takim osobom od 01.09.2020 r.

W tym roku do pracy za granicą skierowanych zostało 115 nauczycieli. Pracują w Europie (np. na Łotwie, Białorusi i Ukrainie, w Mołdawii i Rumunii), jak i poza starym kontynentem (m.in. w Argentynie, azjatyckiej części Rosji, Uzbekistanie czy Kazachstanie). Wspomagają tam nauczanie języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów wykładanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą, w tym dzieci pracowników migrujących. Uczą też dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą.

Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie zakresu i warunków przyznawania świadczeń przysługujących nauczycielom polskim skierowanym lub delegowanym do pracy za granicą, nauczycielom wykonującym te obowiązki za granicą przysługują różne świadczenia. Jednym z nich jest ryczałt na pokrycie części kosztów utrzymania i zakwaterowania, a także kosztów składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, Fundusz Pracy oraz dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Aby dostosować ryczałt do faktycznych kosztów utrzymania i zakwaterowania ponoszonych w miejscu wykonywania pracy, MEN zaproponował podniesienie jego wysokości:

  • z 275% do 285% dodatku zagranicznego bazowego dla nauczycieli kierowanych lub delegowanych do państwa europejskiego;
  • z 285% do 300% dodatku zagranicznego bazowego dla nauczycieli kierowanych lub delegowanych do państwa pozaeuropejskiego.

Urealnienie stawek ryczałtu ma również wzmocnić pozycję nauczycieli polonijnych i zachęcić innych do podejmowania tego wyzwania.

Druga zamiana polega na przyznaniu prawa do ryczałtu również tym nauczycielom, którzy realizują zajęcia poza miejscem skierowania lub delegowania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w danym miejscu. Chodzi więc o nauczycieli, którzy z przyczyn od siebie niezależnych musieli opuścić miejsce skierowania lub delegowania, ale nadal świadczą pracę na rzecz pracodawcy zagranicznego, prowadząc zajęcia na odległość. Powodem przejścia na zdalne nauczanie może być zarówno pandemia COVID-19, jak i inne zdarzenie, które wystąpiło w miejscu skierowania lub delegowania – np. niestabilna w niektórych rejonach świata sytuacja geopolityczna.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 26.07.2018 r. w sprawie zakresu i warunków przyznawania świadczeń przysługujących nauczycielom polskim skierowanym lub delegowanym do pracy za granicą – Dz.U. z 2018 r. poz. 1494.


flaga-mapa-35.jpg

Od 01.01.2021 r. nauczyciele szkół za granicą będą mogli przystępować do awansu zawodowego – i na zasadach określonych w Karcie Nauczyciela – ubiegać się o uzyskanie wyższego stopnia awansu zawodowego. Resort edukacji skierował do konsultacji i uzgodnień przepisy wykonawcze regulujące szczegółowo tę procedurę – projekt …



Deklaracja zakłada wsparcie uczniów w dostępie do oświaty w ich języku ojczystym, bliską współpracę polskich i islandzkich szkół, placówek oświatowych, nauczycieli, kadry pedagogicznej i instytucji edukacyjnych oraz wymianę dobrych praktyk.

Ważnym punktem realizacji deklaracji jest powołanie Szkoły Polskiej przy Ambasadzie RP w Reykjaviku, która (jako pierwsza tego typu w Islandii) rozpocznie edukację 01.09.2020 roku. Jak tłumaczył w trakcie spotkania z władzami islandzkimi minister Dariusz Piontkowski, tego typu placówki oświatowe poza granicami Polski pozwalają na podtrzymywanie tożsamości narodowej i szerzenie wiedzy o Polsce.

Polski minister wyraził nadzieję, że wymiana informacji na temat krajowych systemów oświaty, doświadczeń i przykładów dobrych praktyk dotyczących ich funkcjonowania oraz perspektyw ich rozwoju pozwoli się wzajemnie poznać i zaplanować wspólne przedsięwzięcia edukacyjne.

Co ciekawe, według szacunków Polacy to największa mniejszość narodowa w Islandii, bo na ok. 340 tys. obywateli Islandii przypada ponad 30 tysięcy Polaków.

Na ten moment polskie dzieci mieszkające w Islandii mają dwie możliwości kształcenia w zakresie nauki języka polskiego – nauka w szkołach społecznych w soboty (to rodzice opłacają nauczyciele a lokalne władze udostępniają pomieszczenia, istnieją 3 tego typu szkoły) oraz prowadzenie nauki w szkołach islandzkich, w których dzieci uczęszczają na zajęcia języka polskiego w ramach programu szkoły (w 16 gminach).

Agata Pąchalska

Źródło: men.gov.pl