Przepisy prawa budowlanego umożliwiają tymczasowy pobyt uchodźców z Ukrainy w lokalach użytkowych, czyli w biurach, halach sportowo-widowiskowych, magazynach, które są ogrzewane i wyposażone w węzeł sanitarny. Samorządy nie muszą zgłaszać zmiany sposobu użytkowania budynków niemieszkalnych do organów administracji architektoniczno-budowalnej.
W Dzienniku Ustaw z dnia 20 sierpnia 2021 r. pod pozycją 2351 opublikowano obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 02.12.2021 r., w załączniku do którego został zawarty nowy jednolity tekst ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333).
W jednolitym tekście wymienionej powyżej ustawy uwzględniono zmiany wynikające z:
Obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz. 2351) ogłoszono jednolity tekst ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333).
Zapytanie nr 3759 do ministra rozwoju, pracy i technologii w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę w trakcie procedowania nad nowym planem zagospodarowania przestrzennego
Szanowny Panie Ministrze,
inwestorzy, urzędnicy, eksperci z branży budowlanej, a także prawnicy od lat spierają się, czy decyzja o pozwoleniu na budowę musi być wydana na podstawie planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego w dniu wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, czy w momencie złożenia kompletnego wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Brak jednoznacznego przepisu budzi wiele kontrowersji.
Problem dotyczy procedowanych zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Procedura zmiany m.p.z.p. trwa nawet kilka lat. W tym czasie nadal obowiązuje dotychczasowy plan zagospodarowania przestrzennego, na podstawie którego inwestor występuje z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. W międzyczasie przyjęty zostaje nowy plan zagospodarowania przestrzennego.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania:
Poseł Małgorzata Chmiel
12 lipca 2021 r.
Odpowiedź na zapytanie nr 3759 w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę w trakcie procedowania nad nowym planem zagospodarowania przestrzennego
Szanowna Pani Marszałek,
w odpowiedzi na ww. zapytanie przedstawiam następujące informacje i wyjaśnienia.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że Minister Rozwoju, Pracy i Technologii nie jest zarówno organem administracji architektoniczno-budowlanej jak również organem nadzoru budowlanego w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333, z poźn. zm.), dalej jako „ustawa – Prawo budowlane”. Z kolei Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii nie jest urzędem zobowiązanym do wydawania wiążących interpretacji przepisów prawa powszechnie obowiązującego.
W konkretnej sprawie administracyjnej, obowiązek należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków, spoczywa na organie właściwym do załatwienia sprawy administracyjnej.
W odniesieniu do przepisów regulujących proces budowlany, powyższy obowiązek polega także na udzieleniu przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej (starostę/prezydenta miasta na prawach powiatu lub wojewodę) lub nadzoru budowlanego (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego) stosownych informacji w przedmiotowym zakresie.
Mając na uwadze powyższe, odpowiadając na pytanie numer 1, należy wskazać, że zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy, określa ustawa z dnia 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r., poz. 741, z późn. zm.) zwana dalej „upzp”.
W myśl przepisów upzp to miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego czy określenie sposobu zagospodarowania i warunków zabudowy terenu. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego. Stosownie do art. 87 ust. 2 Konstytucji RP, akty prawa miejscowego są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je ustanowiły.
Podkreślić należy, że w świetle art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zasada ta została wyrażona także w art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735). Decyzja o pozwoleniu na budowę, musi być więc wydana na podstawie i w granicach prawa, obowiązującego w dacie jej wydania.
Tym samym ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego stanowią podstawę do wydawania decyzji administracyjnych.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego, właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza m.in. zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Powyższa regulacja wskazuje na wymóg zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Natomiast obowiązek zbadania projektu budowlanego pod kątem powyższych kryteriów ma na celu zapewnienie realizacji zamierzonej inwestycji w sposób zgodny z obowiązującym prawem, jak również z aktualnymi wskazaniami w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego.
Podobny pogląd zaprezentował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 maja 2008 r., sygn. akt: VII SA/Wa 240/08, wskazując, że zmiana planu miejscowego winna być uwzględniona przez organ architektoniczno-budowlany przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę.
Powyższe oznacza, że w przypadku gdy okaże się, że od daty złożenia wniosku o pozwolenie na budowę do daty wydawania decyzji w tym przedmiocie stan prawny uległ zmianie, to organ administracji architektoniczno-budowlanej ma obowiązek fakt ten uwzględnić i wydać decyzję zgodną z obowiązującym prawem. W sytuacji, gdy złożony projekt budowlany nie będzie odpowiadał ww. wytycznym, naruszając normy prawa budowlanego bądź ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego, wówczas właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę (art. 35 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane).
Natomiast zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, która nastąpiła po uzyskaniu przez inwestora ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę nie może wpłynąć negatywnie na realizację jego praw i obowiązków wynikających z ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Co do zasady utrata mocy obowiązującej planu miejscowego nie powoduje wygaśnięcia decyzji administracyjnych wydanych na podstawie tego planu (zob. art. 34 ust. 2 upzp).
Utrata mocy obowiązującej planu miejscowego jest w istocie równoznaczna ze zmianą planu, polegającą na uchyleniu jego postanowień w całości lub w części (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 22 grudnia 2006 r., sygn. akt: II SA/Bk 586/06).
Mając na uwadze powyższe, w odpowiedzi na pytanie nr 2 informuję, iż obecnie w resorcie nie są prowadzone działania legislacyjne w przedmiotowym zakresie.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii
Anna Kornecka
3 sierpnia 2021 r.
„Proszę o interpretacje i podstawy prawne dotyczące budowy szamb na ogródkach pracowniczych i jakie są wymagane w związku z tym decyzje?”
Przechodząc do odpowiedzi, w pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na …
„Nie mogę nigdzie doszukać się informacji o maksymalnej wysokości naziemnej instalacji fotowoltaicznej. Czy montaż paneli na wiacie pokrytej panelami fotowoltaicznymi podlega zapisowi z prawa budowlanego o max wysokości 3m? Bo jeden z art. mówi, że instalacje fotowoltaiczne nie podlegają rygorowi sporządzenia projektu budowlanego, a inspektorzy budowlani nie wiedzą. Nikt nie napisał, że jest coś takiego jak wiata fotowoltaiczna. Albo wiata albo konstrukcja fotowoltaiczna.”
W myśl ogólnej zasady wyrażonej w …
9 lutego 2021 r. o godz. 11:30 Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Słupsku dotyczącego przesłanek odpowiedzialności karnej z tytułu użytkowania obiektu budowlanego w sposób niezgodny z przepisami.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, w zakresie obejmującym zwrot „ , użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, jest niezgodny z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponadto Trybunał postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.
Orzeczenie zapadło jednogłośnie.
Kwestionowany przepis nie był przez TK badany w całości, lecz tylko – zgodnie z treścią pytania prawnego oraz leżącego u jego podstaw stanu faktycznego – wyłącznie w części stanowiącej „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”.
Trybunał przypomniał, że przepisy umożliwiające stosowanie odpowiedzialności karnej muszą spełniać wymogi jednoznaczności i określoności (art. 2 Konstytucji) oraz fundamentalnej dla prawa karnego zasady nullum crimen sine lege certa (art. 42 ust. 1 Konstytucji). Wynikający z art. 2 Konstytucji wymóg jednoznaczności i precyzji prawa ma szczególne znaczenie, jeśli chodzi o ochronę praw i wolności obywatela, zwłaszcza w sytuacji gdy istnieje możliwość zastosowania wobec niego sankcji. Przepisy czynią zadość konstytucyjnym standardom określoności i jednoznaczności wówczas, gdy ich językowo-logiczna konstrukcja pozwala na jednoznaczne wyprowadzenie zakodowanych w nich treści, umożliwiające ich prawidłowe wyegzekwowanie. W wypadku regulacji niejasnych i nieprecyzyjnych władza prawodawcza jest odpowiedzialna za obowiązujący stan prawny, ma ona obowiązek monitorowania sposobu stosowania stanowionych przez nią przepisów prawnych oraz eliminowania obarczających je wad, które ujawniają się w toku rozstrzygania określonych spraw. Zagadnienie to ma szczególne znaczenie wówczas, gdy na bazie niejednoznacznych regulacji kwestie sporne są przesądzane na niekorzyść jednostek. W takich sytuacjach nawet ugruntowana i jednolita praktyka orzecznicza nie niweluje zastrzeżeń związanych z naruszeniem zasady demokratycznego państwa prawnego.
Wywodzona z art. 42 ust. 1 Konstytucji zasada nullum crimen sine lege certa wymaga formułowania znamion czynu zabronionego w sposób na tyle poprawny, jednoznaczny i precyzyjny, aby ryzyko karalności było rozpoznawalne dla adresatów normy i aby podczas stosowania prawa wykluczona była możliwość rozszerzenia zakresu odpowiedzialności karnej na czyny, które nie zostały zabronione w ustawie pod groźbą kary.
Uwzględniając wyżej przedstawione założenia konstytucyjne TK zauważył, że zawarte w art. 91a prawa budowlanego sformułowanie „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami” jest przykładem przepisu blankietowego. Zastosowanie takiej konstrukcji jest dopuszczalne pod warunkiem spełnienia bardzo precyzyjnie określonych kryteriów, przy odrzuceniu jakiejkolwiek dowolności jej stosowania przez właściwe organy władzy. Trybunał zwrócił uwagę, że ustawodawca nie sprecyzował, jakie przepisy powinny być wzięte pod uwagę podczas interpretacji zawartego w art. 91a prawa budowlanego zwrotu „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”. Nie wskazał, czy chodzi wyłącznie o przepisy związane z bezpieczeństwem użytkowania obiektu określone w prawie budowlanym, czy też o wszystkie przepisy prawa budowlanego, czy też nawet o przepisy związane z użytkowaniem obiektów budowlanych, które wynikają z licznych ustaw wyszczególnionych przez sąd w pytaniu prawnym. Co więcej, ustawodawca, posługując się jedynie wyrażeniem „przepisy”, nie określił nawet, czy chodzi o przepisy o mocy ustawy, czy też dopuścił w tym wypadku stosowanie aktów podustawowych. Analogiczne wątpliwości wobec kwestionowanego przepisu przedstawiła również nauka prawa i uczestnicy postępowania przed TK.
TK zauważył, że zauważone problemy legislacyjne miały miejsce również w sprawie leżącej u podstaw pytania prawnego – wyspecjalizowane organy władzy publicznej (sąd i prokurator) stosując prawo nie były w stanie, w drodze wykładni, usunąć wątpliwości związanych z rozumieniem i stosowaniem zwrotu „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, to tym bardziej nie można było tego wymagać od adresata art. 91a prawa budowlanego.
Uwzględniając wyżej przedstawione okoliczności, Trybunał stwierdził, że kwestionowany art. 91a prawa budowlanego, w zakresie obejmującym zwrot „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, nie spełnia wymogów określonych w art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.
źródło: TK
Począwszy od lipca tego roku będzie obowiązywać nowy formularz wniosku o pozwolenie na budowę.
Wzór formularza wniosku o pozwolenie na budowę, w tym w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2020 r. poz. 346, z późn. zm.), określono w załączniku do rozp. MRPIT z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie określenia wzoru formularza wniosku o pozwolenie na budowę (Dz.U. poz. 410).
Z dniem 26 lutego br. weszły w życie nowe przepisy wykonawcze określające wzór formularza wniosku o pozwolenie na rozbiórkę.
Wspomniany dokument stanowi załącznik do rozp. MRPIT z dnia 23 lutego 2021 r. w sprawie określenia wzoru formularza wniosku o pozwolenie na rozbiórkę (Dz.U. poz. 346).
Z dniem 1 lipca 2021 r. wejdą w życie nowe przepisy Prawa budowlanego dotyczące uproszczonego postępowania legalizacyjnego.
Zapisy odnoszące się do powyższych kwestii zostały zawarte w ust. 3-5 art. 53a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333, z późn. zm.). Zgodnie z tymi postanowieniami wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego składa się w:
Formularz wniosku w formie dokumentu elektronicznego Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego udostępnia pod adresem elektronicznym określonym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.
