Szykują się zmiany w rozporządzeniu MEN z dn. 25.05.2017 r. w sprawie warunków i sposobu wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących (Dz.U. poz. 1042). Celem jest m.in. zmiana sposobu realizacji ministerialnego zadania, jakim jest organizowanie kolonii, obozów i innych form letniego wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej.

Obecnie MEiN może zlecić organizacjom pozarządowym i podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dn. 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.) organizowanie w Polsce kolonii, obozów lub innych form letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży polonijnej. Po nowelizacji minister będzie mógł organizować ten wypoczynek nie tylko w Polsce, ale również w innych krajach. Na przykład w sytuacji, gdy przyjazd dzieci i młodzieży polonijnej do Polski nie będzie możliwy w związku z wystąpieniem stanu epidemii lub innych zdarzeń losowych o znaczącej skali.

Program wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej – w Polsce i poza jej granicami – będzie uwzględniał elementy związane z nauczaniem języka polskiego i wiedzy o Polsce.

Druga zmiana umożliwi nauczycielowi ubiegającemu się o skierowanie do pracy za granicą złożenie jednostce kierującej pozytywnej oceny realizacji planu rozwoju zawodowego, o której mowa w art. 9q ust. 2 Karty Nauczyciela, uzyskanej w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą, w sytuacji gdy nauczyciel nie posiada oceny pracy.

Związane jest to z wejściem w życie 01.01.2021 r. przepisów rozdziału 3b KN, regulujących awans zawodowy nauczycieli szkół za granicą. Chodzi o nauczycieli języka polskiego, historii, geografii oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw lub nauczanych w innych formach prowadzonych przez organizacje społeczne zarejestrowane za granicą. Zgodnie z art. 9j KN nauczyciele szkół za granicą mogą ubiegać się o nadanie stopni awansu zawodowego. Warunkiem nadania nauczycielowi stopnia awansu zawodowego jest m.in. odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela. Po nowelizacji nauczyciele ubiegający się o skierowanie do pracy za granicą będą składać jednostce kierującej ostatnią ocenę pracy, a jeżeli nie posiadają tej oceny – ostatnią pozytywną ocenę realizacji planu rozwoju zawodowego uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą.

Inne zmiany mają charakter porządkujący – wiążą się z wejściem w życie ustawy z dn. 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2020 r. poz. 85, z późn. zm.), która zastąpiła m.in. dotychczasową ustawę z dn. 27.07.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1842, z późn. zm.). W omawianym rozp. określenie „szkoła wyższa” zostanie zastąpione określeniem „uczelnia”, zmienione zostaną też odpowiednie odesłania.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Podwyższenie wynagrodzenia nauczycieli, uproszczenie awansu zawodowego wysokość „pensum”, system wynagradzania nauczycieli – to najważniejsze obszary zmian w Karcie Nauczyciela zaproponowane przez ministerstwo do dyskusji z członkami Zespołu ds. statusu zawodowego pracowników oświaty. Dnia 11 maja resort edukacji przekazał członkom Zespołu materiał z propozycją ewentualnych kierunków zmian. Zagadnienia te szczegółowo będą dyskutowane już na najbliższym posiedzeniu Zespołu 18 maja br.

– Obejmując urząd zapowiadałem, że szczególnie mi zależy na zwiększeniu atrakcyjności zawodu nauczyciela i wzmocnieniu etosu pracy nauczyciela. To dobry czas, aby rozpocząć dialog na ten temat ze związkami zawodowymi i samorządami – powiedział Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek podczas konferencji prasowej, na której zostały zaprezentowane kierunkowe propozycje rozmów ze środowiskiem oświatowym na temat statusu zawodowego nauczyciela.

Wiceminister edukacji Dariusz Piontkowski podkreślił, że przesłane do Zespołu materiały dotyczą pragmatyki zawodowej nauczycieli i są propozycjami rozwiązań do dyskusji.

Pragmatyka zawodowa składa się z kilku obszarów, są one ze sobą powiązane. Trzeba zatem rozmawiać o nich łącznie. Stąd mówiąc o czasie pracy nauczycieli – pensum, należy rozmawiać także o wynagrodzeniu. Ministerstwo chce by nauczyciele godnie zarabiali i ta zmiana będzie powiązana ze zmianą czasu pracy. Będzie również propozycja czasu przejściowego, tak aby nauczyciele mogli zastanowić się nad tym, z którego rozwiązania chcą skorzystać.

Podczas konferencji podkreślono, że założeniem propozycji zmian jest znaczne uproszczenie systemu awansu zawodowego oraz wynagradzania nauczycieli. Wiąże się z tym także kwestia urlopu i oceny pracy nauczyciela.

Główne obszary zmian proponowane przez MEiN to:

  • czas pracy nauczyciela – pensum,
  • system wynagradzania,
  • awans zawodowy,
  • ocena pracy,
  • urlop wypoczynkowy.

Przekazane propozycje zmian zostaną szczegółowo omówione podczas kolejnego posiedzenia Zespołu ds. statusu zawodowego pracowników oświaty 18 maja br.

Powrót do nauki stacjonarnej

Podczas konferencji Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek odniósł się także do harmonogramu powrotu uczniów do nauki w trybie stacjonarnym.

– Sytuacja pandemiczna zdaniem służb medycznych, sanitarnych i epidemiologicznych pozwala na stopniowy powrót do nauki stacjonarnej także starszych roczników – podkreślił minister.

Obecna na konferencji wiceminister edukacji Marzena Machałek zaznaczała, że ministerstwo zdaje sobie sprawę z tego, że pierwsze dni po powrocie z nauki zdalnej mogą być trudniejsze dla uczniów.

– Po długim okresie nieobecności musimy widzieć, z jakimi problemami będą mierzyć się uczniowie. Przygotowujemy się do pełnej nauki stacjonarnej na kilku płaszczyznach. Oprócz tego, że uczulamy kuratorów oświaty, monitorujemy sytuację, w jaki sposób przygotowywana jest pomoc psychologiczna; mamy na ten temat raporty i w różnych aspektach będziemy wspierać uczniów – podkreśliła wiceminister.

W poniedziałek, 4 maja w całym kraju do nauki stacjonarnej wrócili uczniowie klas I-III szkół podstawowych. Zgodnie z zapowiedziami od 17 maja uczniowie klas IV-VIII szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych, placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego przejdą na naukę w systemie hybrydowym. Od kolejnego poniedziałku, 31 maja planowany jest powrót do szkół wszystkich uczniów do nauki w trybie stacjonarnym.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki



Z początkiem roku szkolnego 2020/2021 wejdzie w życie część przepisów wprowadzonych w rozp. MEN z dn. 29.08.2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2019 r. poz. 1664) – chodzi o możliwość prowadzenia ksiąg ewidencji dzieci, a także ksiąg uczniów (słuchaczy, wychowanków) w postaci elektronicznej, oraz o dookreślenie wymagań dotyczących dzienników elektronicznych.

Elektroniczne księgi

Od 01.09.2020 r. szkoły i placówki będą miały możliwość prowadzenia ksiąg ewidencji dzieci i młodzieży oraz ksiąg uczniów (słuchaczy, wychowanków) także w postaci elektronicznej – równolegle z wersją papierową lub na wyłączność. Przy czym rozpoczęcie prowadzenia ksiąg tylko w postaci elektronicznej będzie wymagać uzyskania zgody organu prowadzącego szkołę (placówkę), analogicznie jak w przypadku dzienników elektronicznych.

Szkoła (placówka), która zdecyduje się prowadzić księgę jedynie w postaci elektronicznej, będzie do niej wpisywać tylko nowe dzieci lub nowych uczniów (słuchaczy, wychowanków) – wobec których rozpoczął się obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego lub obowiązek szkolny oraz tych, którzy rozpoczęli naukę w szkole lub pobyt w placówce. Dla dzieci i uczniów (słuchaczy, wychowanków), którzy w momencie rozpoczęcia prowadzenia księgi wyłącznie w postaci elektronicznej figurują już w księdze papierowej, tradycyjna księga będzie prowadzona do czasu zakończenia przez nich odpowiednio spełniania obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego, kształcenia w danej szkole lub pobytu w placówce.

W przypadku gdy szkoła (placówka) zdecyduje się na równoległe prowadzenie ksiąg w postaci elektronicznej i papierowej, wpisy będą dokonywane następująco:

  • nowe dzieci i nowi uczniowie (słuchacze, wychowankowie) objęci obowiązkami edukacyjnymi będą wpisywani zarówno do księgi prowadzonej w postaci papierowej, jak i elektronicznej,
  • dzieci oraz uczniowie (słuchacze, wychowankowie) figurujący już w księdze papierowej, będą wpisywani tylko w tej tradycyjnej księdze.

Wymagania informatyczne i zabezpieczające dla ww. ksiąg w postaci elektronicznej będą powtarzały odpowiednie rozwiązania zastosowane do prowadzenia dzienników elektronicznych.

Dziennik elektroniczny

Z początkiem września 2020 r. zaczną też obowiązywać zmiany mające na celu udoskonalenie przepisów w zakresie wymogów dotyczących prowadzenia dzienników elektronicznych.

Uchylony zostanie § 21 ust. 3 pkt 1 nowelizowanego rozp., ponieważ – jak wyjaśnia MEN – w ramach kontroli dostępu do danych, o czym mowa w § 22, zasadą jest, że uprawnienia przydzielane są konkretnym osobom. Takie osoby muszą być, przed udzielonym dostępem do systemu, odpowiednio uwierzytelnione, aby można było zapewnić rozliczalność ich działań, czyli przypisać każde działanie w systemie do osoby fizycznej oraz umiejscowić je w czasie. Już z powyższego wynika wymóg zapewniania selektywności dostępu do danych, ponieważ każda osoba działa w ramach indywidualnie ustalonych uprawnień.

Doprecyzowano również, że system informatyczny służący do prowadzenia dzienników elektronicznych musi uwzględniać wytyczne dla dostępności treści internetowych 2.1 stosowane dla stron internetowych i aplikacji mobilnych w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych, określone w załączniku do ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, w zakresie prezentacji zasobów informacji udostępnianych rodzicom uczniów i uczniom albo słuchaczom.

Nowością jest dookreślenie, jaką strukturę mają posiadać dane zawarte w dokumencie elektronicznym zapisanym w formacie XML w przypadku eksportu zawartości dziennika elektronicznego. Określenie schematu takiej struktury pozwala na dokonywanie eksportu i importu tak zapisanych danych między oprogramowaniem różnych producentów i zapobiega uzależnieniu szkoły od jednego producenta oprogramowania. Z tego względu MEN uznało za zasadne określenie takiego schematu i udostępnienie go pod ustalonym adresem elektronicznym – na stronie internetowej resortu. Producenci oprogramowania do obsługi dzienników elektronicznych muszą zatem wyposażyć je w funkcjonalność eksportu i importu danych dziennika elektronicznego, zapisanych w formacie XML zgodnym ze schematem, określonym we wzorze zdefiniowanym w formacie XSD, udostępnionym pod adresem elektronicznym wskazanym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie MEN. Aby przygotować i przetestować nowe ujednolicone pliki do archiwizacji dziennika elektronicznego (XML, XSD, XSLT), MEN dało sobie rok.

Zgodnie z przepisem przejściowym publiczne przedszkola, szkoły podstawowe i szkoły ponadpodstawowe oraz publiczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3–8 ustawy Prawo oświatowe, prowadzące dzienniki elektroniczne przed 01.09.2020 r., mają obowiązek dostosować ich prowadzenie do nowych wymogów do 31.08.2021 r.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 25.08.2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji – Dz.U. z 20 17 r. poz. 1646 i ost. zm. z 2019 r. poz. 1664.
  2. Ustawa z dn. 04.04.2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych – Dz.U. z 2019 r. poz. 848.
  3. Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2020 r. poz. 910.