W czwartek, 13 stycznia br. Sejm RP uchwalił nowelizację ustawy – Prawo oświatowe. Zgodnie z jej założeniami wzmocniona zostanie rola kuratorów oświaty. Zmienione będą także zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych na terenie szkół i placówek oświatowych. W ustawie pojawił się również zapis wzmacniający rolę rodzica w szkole, zgodnie z którym rodzice będą w pełni decydowali o udziale dziecka w zajęciach dodatkowych.
Związek Nauczycielstwa Polskiego nie pozostawia suchej nitki na rządowym projekcie nowelizacji Karty Nauczyciela, twierdząc, że proponowane zmiany nie mają charakteru projakościowego i jedynym ich efektem będzie pogorszenie sytuacji finansowej, prawnej i socjalnej nauczycieli. Trudno w takiej sytuacji mówić o podnoszeniu prestiżu zawodu i przeciwdziałaniu wakatom w oświacie.
Związek Nauczycielstwa Polskiego w całości negatywnie opiniuje przedłożony do opinii rządowy projekt nowelizacji ustawy Karty Nauczyciela.
Proponowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki projekt nowelizacji zawiera rozwiązania skrajnie niekorzystne, negatywnie kształtujące sytuację prawną nauczycieli. Rządowy projekt nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela Związek Nauczycielstwa Polskiego odbiera jako kolejną „reformę” dewastującą system oświaty i pragmatykę nauczycielską oraz uderzenie w prestiż zawodu nauczyciela.
Wprowadzane zmiany nie mają w żadnym stopniu charakteru projakościowego i stanowią jedynie następną, po likwidacji gimnazjów, próbę zmniejszenia przez obecny rząd kosztów związanych z wynagrodzeniami nauczycieli.
Pierwszym i podstawowym skutkiem rządowego projektu nowelizacji będzie likwidacja dziesiątek tysięcy etatów nauczycielskich, drugim skutkiem będzie zaś drastyczne ograniczanie uprawnień zawodowych tych nauczycieli, którzy utrzymają zatrudnienie w oświacie.
Zwiększanie prestiżu zawodu nauczyciela, który według deklaracji Ministra Edukacji i Nauki ma być celem rządowej nowelizacji Karty Nauczyciela, przejawia się w:
Związek Nauczycielstwa Polskiego występuje do Ministra Edukacji i Nauki z postulatem, aby obecny rząd zaprzestał kolejnych prób „zwiększania prestiżu” zawodu nauczyciela, ponieważ każda tego typu próba kończy się dramatycznym pogorszeniem statusu zawodowego nauczycieli oraz utratą zatrudnienia.
ZNPo wyraża nadzieję, że celem Ministra Edukacji i Nauki, jak również obecnego rządu, mimo wszystko nie jest takie ukształtowanie statusu pracowniczego nauczycieli, który doprowadzi do rezygnacji nauczycieli z wykonywania tego zawodu i w konsekwencji trudności w znalezieniu nauczycieli na etaty wakujące w szkołach, tak jak to ma miejsce w wielu polskich miastach po zakończeniu ostatniej wielkiej rządowej reformy systemu oświaty, polegającej na likwidacji gimnazjów.
—————————————-
Uwagi szczegółowe:
Projekt zakłada zwiększenie obowiązkowego pensum o 4 godziny, z jednoczesnym wprowadzeniem nowej kategorii zajęć ewidencjonowanych, tj. zajęć do dyspozycji dyrektora szkoły w wymiarze 8 godzin dla nauczycieli „tablicowych”.
Wszystkie dodatkowe godziny, a więc 4 godziny wchodzące w skład obowiązkowego pensum oraz 8 godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, będą zajęciami ewidencjonowanymi. Zgodnie z treścią art. 42 ust. 7a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.) – dalej KN, ewidencjonowane są wyłącznie zajęcia i czynności realizowane w ramach obowiązkowego pensum zajęć.
W związku z tym uznać należy, że obowiązkowe pensum wszystkich zajęć ewidencjonowanych na podstawie przedłożenia rządowego wzrasta łącznie o 12 godzin tygodniowo.
W konsekwencji dla nauczyciela objętego wymiarem 18-godzinnego pensum projekt zakłada faktyczny wzrost wszystkich zajęć ewidencjonowanych do 30 godzin tygodniowo.
Zaproponowane zmiany w systemie czasu pracy nauczycieli stanowią rozwiązania restrykcyjne i trudno je uznać za przejaw szczególnej dbałości Ministra Edukacji i Nauki o wzrost prestiżu zawodu nauczyciela.
Zwiększenie obowiązkowego pensum o 4 godziny stanowi około 22% pensum 18-godzinnego. Oznacza to w konsekwencji konieczność zmniejszenia liczby etatów nauczycielskich o około 22% – w zakresie etatów nauczycielskich objętych podstawowym pensum tygodniowym (18-godzinnym).
Resort edukacji wskazuje w swoim opracowaniu ogólną liczbę obecnie zatrudnionych nauczycieli z wyłączeniem nauczycieli wychowania przedszkolnego – 552.073. Po wprowadzeniu zmian w zakresie czasu pracy nauczycieli, według informacji zawartej w przedmiotowym projekcie nowelizacji – liczba etatów spada do 508.056, a więc o 44.017 etatów.
Biorąc pod uwagę, że wzrost pensum o 4 godziny stanowi 22% tygodniowego pensum w wymiarze 18-godzinnym, szacunek resortu edukacji odnośnie likwidacji etatów nauczycielskich wydaje się być niedoszacowany trzykrotnie.
Resort edukacji w przedstawionym założeniu posługuje się pojęciem podwyżki wynagrodzenia nauczycieli, co w kontekście drastycznego zwiększenia wymiaru wszystkich zajęć ewidencjonowanych – jest stwierdzeniem nieprawdziwym.
Wprowadzenie obowiązku realizacji dodatkowych zajęć w ramach obowiązkowego pensum, a także zadań lub czynności do dyspozycji dyrektora szkoły – w dodatkowym, ewidencjonowanym wymiarze 12 godzin – powoduje, że godziny te należy zakwalifikować jako godziny faktycznie wchodzące w skład obowiązkowego tygodniowego wymiaru zajęć nauczycieli.
Należy ponownie zauważyć, że zgodnie z treścią art. 42 ust. 7a KN zajęcia i czynności realizowane w ramach obowiązkowego tygodniowego pensum są rejestrowane i rozliczane w okresach tygodniowych odpowiednio w dziennikach lekcyjnych lub dziennikach zajęć.
Skoro dodatkowe zajęcia do dyspozycji dyrektora szkoły wymiarze 8 godzin będą także ewidencjonowane, to należy je zaliczyć do godzin pracy, na podstawie których ustala się stawkę godzinową wynagrodzenia nauczyciela.
Porównanie wynagrodzenia godzinowego przed zmianą i po zmianie prowadzi do wniosku, że rządowy projekt nie zawiera podwyżki wynagrodzenia nauczycieli, lecz jego faktyczną obniżkę.
W obecnym stanie prawnym najwyższa stawka wynagrodzenia zasadniczego dla nauczyciela dyplomowanego wynosi 4.046 zł. Zatem stawka wynagrodzenia zasadniczego (bez dodatku stażowego) za jedną godzinę pracy wynosi 54 zł.
W przypadku wynagrodzenia wynikającego z projektu nowelizacji najwyższa stawka wynagrodzenia zasadniczego dla nauczyciela dyplomowanego wynosi 5.130 zł (bez dodatku stażowego).
Po wprowadzeniu w życie proponowanych przez resort edukacji zmian łączny wymiar godzin ewidencjonowanych będzie wynosił 30 godzin tygodniowo dla nauczyciela objętego dziś pensum 18-godzinnym (18 godzin pensum + 4 godziny dodatkowych zajęć w ramach pensum + 8 ewidencjonowanych dodatkowych godzin do dyspozycji dyrektora). Zatem po zmianie stawka wynagrodzenia zasadniczego (bez dodatku stażowego) za jedną godzinę pracy wynosić będzie 41,1 zł.
Automatyczne ograniczenie zatrudnienia nauczycieli pozostających w starym systemie czasu pracy
Rządowa nowelizacja zakłada możliwość wyboru przez nauczyciela nowego systemu czasu pracy, bądź pozostania w starym systemie czasu pracy, tj. czy wybiera on pracę w zwiększonym o 4 godziny pensum oraz dodatkowym wymiarze 8 godzin ewidencjonowanych, czy też chce pozostać w dotychczasowym wymiarze pensum.
Zgodnie z regulacjami wskazanymi w treści rządowej nowelizacji wybór pozostania w starym systemie czasu pracy oznaczać będzie zdecydowane pogorszenie warunków pracy i płacy nauczycieli w zakresie wynagrodzenia.
Zgodnie z założeniami nowelizacji wybór starego systemu czasu pracy nie spowoduje, że nauczyciel nadal będzie pracował na dotychczasowych warunkach zatrudnienia, a więc w pełnym wymiarze czasu pracy i z pełnym wynagrodzeniem, tylko oznacza automatyczne przejście nauczyciela w ograniczenie zatrudnienia.
Proporcjonalny wymiar ograniczenia zatrudnienia ww. nauczyciela będzie odzwierciedlał relację między nowym pensum 22-godzinnym, a starym pensum 18-godzinnym, przy założeniu, że nauczyciel utrzyma w ramach swojego zatrudnienia 18 godzin tygodniowo (o czym mowa poniżej).
Oczywiście ograniczenie wymiaru zatrudnienia oznacza także proporcjonalne ograniczenie wynagrodzenia. Tak więc wszyscy nauczyciele, którzy nie zdecydują się na pracę w zwiększonym wymiarze godzin ewidencjonowanych w ramach nowego systemu czasu pracy, mimo że będą wypracowywać pełny wymiar zatrudnienia według „starych zasad”, będą pracowali w ograniczeniu z proporcjonalnie zmniejszonym wynagrodzeniem.
Kolejną drastyczną zmianą w zakresie uprawnień pracowniczych, a także podstawowych zasad prawidłowej legislacji, jest wyłączenie zasady określonej w art. 22 ust. 2 KN, że ograniczenie zatrudnienia może być dokonywane jedynie do ½ etatu.
W propozycji rządowej – jeżeli nauczyciel zdecyduje się na pozostanie w „starym systemie” czasu pracy, będzie mógł mieć dokonane ograniczenie zatrudnienia także poniżej ½ etatu, a więc np. do 1 godziny zajęć tygodniowo.
Jest to rozwiązanie naruszające podstawowe zasady pracownicze, a także podstawowe zasady prawidłowej legislacji.
Nowelizacja nie zakłada więc wprowadzenia przepisów przejściowych, które utrzymywałyby dotychczasowe regulacje w odniesieniu do tych osób, które nie zamierzają podlegać nowym regulacjom. Projekt rządowy zakłada automatyczne wprowadzenie wszystkich zmian wobec wszystkich nauczycieli – z ewidentnym pogorszeniem warunków zatrudnienia nauczycieli, którzy nie zechcą podlegać nowym regulacjom.
Kolejna negatywna zmiana dotyczy likwidacji dotychczasowych zasad ustalania wysokości dodatku wiejskiego.
Zgodnie z treścią art. 54 ust. 5 KN nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5.000 mieszkańców, przysługuje odrębny dodatek w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego.
Tak więc stawka dodatku wiejskiego dla nauczyciela dyplomowanego o najwyższym poziomie wykształcenia wynosi obecnie 404 zł.
Po zmianie dodatek wiejski będzie ustalany w stałej kwocie (300 zł).
Kolejna negatywna zmiana polega na likwidacji świadczenia na start dla nauczycieli stażystów. Obecnie na podstawie art. 53a ust. 4 KN nauczyciel stażysta odbywający staż na stopień nauczyciela kontraktowego może otrzymać świadczenie na start w wysokości 1.000 zł nie więcej niż jeden raz w okresie całego zatrudnienia.
Należy zwrócić uwagę, że świadczenie na start zostało wprowadzone z dniem 1 września 2019 r., po zlikwidowaniu zasiłku na zagospodarowanie określonym w art. 61 ust. 1 KN. Zasiłek na zagospodarowanie wynosił dwumiesięczne wynagrodzenie zasadnicze, ostatnio otrzymywane przez nauczyciela.
Tak więc w ramach kolejnych reform najpierw został zlikwidowany zasiłek na zagospodarowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, a obecnie likwidowane jest świadczenie na start w wysokości 1.000 zł.
Obecnie nauczyciele rozpoczynający pracę w ramach podnoszenia etosu zawodowego przez obecny rząd – nie otrzymają już żadnego wsparcia.
Kolejna negatywna zmiana do likwidacji funduszu socjalnego dla nauczycieli i świadczenia urlopowego. W obecnie obwiązującym stanie prawnym nauczyciele mają prawo do świadczenia urlopowego wypłacanego na podstawie art. 53 ust. 2a KN oraz dofinansowania wypoczynku na zasadach określonych w regulaminie wydanym na podstawie art. 8 ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 746 ze zm.).
Rządowa propozycja nowelizacji zakłada przejście od 2023 r. do powszechnego sposobu naliczania wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych określonych ustawie z dnia 4 marca 1994 r.
Tym samym nauczyciele utracą prawo do świadczenia urlopowego, ponieważ na podstawie ustawy z dnia 4 marca 1994 r. ustawy świadczenie urlopowe jest wypłacane tylko w sytuacji nieprowadzenia funduszu socjalnego przez pracodawcę. Ta zmiana ma również wymiar wyłącznie oszczędnościowy.
Kolejna negatywna zmiana w rządowej nowelizacji dotyczy ograniczenia wymiaru urlopu wypoczynkowego dla nauczycieli szkół feryjnych.
Obecnie nauczycielowi szkoły feryjnej przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania (art. 64 ust. 1 KN).
W obecnie obowiązującym systemie, choć przerwy świąteczne nie stanowią dla nauczycieli okresu urlopu wypoczynkowego, okres przerwy świątecznej nie był rozliczany w ramach urlopu wypoczynkowego. To samo dotyczy dodatkowych dni wolnych od pracy zarządzonych przez dyrektora szkoły.
Po zmianie nauczycielowi szkoły feryjnej przysługiwać będzie urlop wypoczynkowy w wymiarze 50 dni. Po wprowadzeniu nowych zasad urlop wypoczynkowy będzie udzielany na wniosek nauczyciela, jeżeli nauczyciel będzie chciał skorzystać z:
Jest to drastyczna zmiana na niekorzyść, niemająca żadnego związku z postulowanym przez resort edukacji wzrostem prestiżu zawodu nauczyciela.
Kolejna negatywna konsekwencja zmian związanych z udzielaniem urlopu wypoczynkowego będzie dotyczyła oszczędności związanych z utratą prawa do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych w okresie świadczenia pracy w czasie przerw świątecznych lub w czasie dodatkowych dni wolnych od pracy zarządzonych przez dyrektora szkoły.
W okresie przerw świątecznych, a także w okresie dodatkowych dni wolnych od pracy zarządzonych przez dyrektora szkoły, nie są realizowane zajęcia dydaktyczne w związku z tym, że okresy te stanowią dni wolne dla uczniów. Jeżeli nauczyciel nie skorzysta w tym czasie z urlopu, nie uzyska prawa do wynagrodzenia urlopowego wraz z uśrednionym wynagrodzeniem z tytułu godzin ponadwymiarowych.
Tym samym w okresie przerw świątecznych, a także w okresie dodatkowych dni wolnych od pracy nauczyciele nie będą mogli realizować przydzielonych im godzin ponadwymiarowych. Zatem w miesiącach w których przypadają przerwy świąteczne i dodatkowe dni wolne od pracy, nauczyciele proporcjonalnie utracą prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych.
W tym elemencie również występuje oszczędność w zakresie wydatków na wynagrodzenia nauczycielskie, niemająca żadnego związku z postulowanym przez resort edukacji wzrostem prestiżu zawodu nauczyciela.
Zaproponowana nowelizacja w zakresie systemu wynagradzania stanowi zdecydowane pogorszenie warunków pracy i płacy. Zmiana ta nie stanowi, wbrew deklaracjom MEiN, zmiany systemowej systemu wynagradzania.
Zgodnie z założeniem nowelizacji uchylony ma być obowiązek przeprowadzania analizy osiągania średnich wynagrodzeń i wypłacania dodatku uzupełniającego w przypadku ustalenia, że stawki średniego wynagrodzenia nie są osiągane (art. 30a KN).
Zakładanym skutkiem nowelizacji w tym zakresie jest więc ograniczenie kosztów wynagrodzeń związanych z etatami nauczycielskimi w szkołach objętych zakresem obowiązywania pragmatyki nauczycielskiej.
Zachowany ma być co do zasady obowiązek kontrolowania średnich wynagrodzeń nauczycieli przez regionalne izby obrachunkowe (art. 30b KN), ale wobec uchylenia mechanizmu kompensowania nieuzyskanych średnich za pomocą dodatku uzupełniającego, kontrolowanie przeciętnych wynagrodzeń przez regionalne izby obrachunkowe będzie miało charakter iluzoryczny i pozorny.
Zamiast systemu średnich wynagrodzeń podlegających analizie i kontroli, wprowadzony będzie system tzw. przeciętnego wynagrodzenia, jednakże – jak już wspomniano powyżej – bez żadnych mechanizmów kontrolnych.
Wysokość tzw. przeciętnego wynagrodzenia ustalana będzie nadal przez polityków w ustawie, a deklarowana wysokość wynagrodzenia w gospodarce narodowej będzie dla nich jedynie sugestią. W praktyce oznacza to dowolność ustalania stawek tzw. przeciętnego wynagrodzenia.
W nowelizacji brak jest informacji dotyczących z jakiego okresu miałaby być brana pod uwagę wysokość wynagrodzenia z gospodarki narodowej – mogą to być poszczególne kwartały, bądź cały rok. Jednakże wysokość wynagrodzenia w gospodarce narodowej za cały rok podawana jest w lutym kolejnego roku, więc uniemożliwia prace nad budżetem oświatowym, ustalenie kosztów podwyżki wynagrodzeń oraz zastosowanie podwyżek od 1 stycznia.
Inaczej kwestię tę reguluje projekt nowelizacji systemu wynagrodzeń sformułowany przez Komitet Inicjatywy Obywatelskiej, popieranej przez ZNP, który stwierdza, że wysokość średnich wynagrodzeń stanowi określony procent ogłoszonej wysokości wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ale bez likwidacji obowiązku przeprowadzania analizy średnich wynagrodzeń, ani bez likwidacji obowiązku wypłaty dodatku uzupełniającego w przypadku ustalenia, że stawki średniego wynagrodzenia nie są osiągane.
Inicjatywa Obywatelska popierana przez ZNP zachowuje obowiązek przeprowadzania analizy i wypłacania dodatku uzupełniającego.
Należy podkreślić, że likwidacja konieczności przeprowadzania analizy średnich i wypłaty dodatku uzupełniającego czyni z rozwiązania rządowego normę pustą. Będzie to martwy zapis bez żadnych pozytywnych skutków w zakresie wynagrodzeń nauczycieli.
Bez wątpienia negatywnym skutkiem likwidacji obowiązku przeprowadzania analizy średnich i wypłaty dodatku uzupełniającego, jest możliwość nieosiągania przez nauczycieli stawek tzw. przeciętnego wynagrodzenia, skoro zostanie usunięty mechanizm kontrolny, określony w art. 30a KN.
W tym miejscu należy zauważyć, że normy art. 30a i art. 30b KN zostały wprowadzone w 2009 r., jako odpowiedź m.in. na postulat Związku Nauczycielstwa Polskiego, zmierzające do wprowadzenia mechanizmu zabezpieczającego osiąganie wysokości średnich stawek wynagrodzenia nauczycieli. Powszechną praktyką było bowiem obchodzenie przez organy prowadzącego dyspozycji art. 30 ust. 3 KN, a tym samym skutek w postaci nieosiągania przez nauczycieli średniego wynagrodzenia.
Przywołać należy uzasadnienie do nowelizacji wprowadzającej do obiegu prawnego art. 30a i art. 30b KN (druk sejmowy 1231 – Sejm RP VI kadencji):
„(…) Stosownie do znaczenia edukacji w rozwoju społeczności, w tym społeczności lokalnych, w przepisie nakłada się na organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego obowiązek informowania o wysokości faktycznie ponoszonych wydatków na wynagrodzenia odpowiednio rad gmin, powiatów, sejmików województw, dyrektorów prowadzonych szkół i placówek oraz związków zawodowych zrzeszających nauczycieli. Powyższe ma na celu zapewnić przejrzystość, czytelność i powszechność w zakresie sposobu realizacji przez dany samorząd kluczowego zadania własnego, jakim jest edukacja. Mając na uwadze konieczność zagwarantowania wypłaty wynagrodzeń na poziomie wynikającym z ustawy – w art. 30b KN, przewiduje się dodatkowo wprowadzenie obowiązku kontroli w danej JST przez regionalną izbę obrachunkową wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli (…)”.
Kompleksowe zmiany w awansie zawodowym nauczycieli należy projektować w zdecydowanie dłuższym okresie czasu niż ma to miejsce obecnie, po dokonaniu wszechstronnej analizy celowości i zakresu proponowanych rozwiązań, a także pod kątem ich wpływu na rozwój zawodowy nauczyciela i rzeczywiste podniesienie prestiżu tego zawodu. W przygotowaniu propozycji zmian powinni uczestniczyć eksperci – przedstawiciele nauki oraz doświadczeni nauczyciele praktycy.
Poważne wątpliwości budzi zakres tematyczny egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, który naszym zdaniem w niektórych jego elementach podważa wiedzę nauczyciela z psychologii, metodyki/dydaktyki, pedagogiki – uzyskaną w ramach przygotowania pedagogicznego, a także badanie predyspozycji do wykonywania zawodu po ukończeniu studiów wyższych i co najmniej czteroletnim zatrudnieniu na stanowisku nauczyciela. Czy stać nas na kształcenie osób, które nie posiadają odpowiednich predyspozycji do wykonywania zawodu nauczyciela? Ten aspekt powinien być przedmiotem szerszej dyskusji – być może weryfikacja predyspozycji powinna być dokonywana na wcześniejszym etapie (np. w toku studiów wyższych).
Kluczową kwestią jest stabilizacja stosunku pracy nauczyciela. W materiale ministerstwa brak jest odniesienia do kwestii zatrudnienia, w tym w kontekście awansu zawodowego – jakie umowy będą zawierane (umowa na czas określony, nieokreślony, zatrudnienie na podstawie mianowania)? Należy domniemywać, że nauczyciele bez stopnia awansu zawodowego będą zatrudnieni przez okres co najmniej czterech lat na umowach terminowych.
Związek Nauczycielstwa Polskiego odrzuca i nie akceptuje propozycji zmian związanych z oceną pracy nauczycieli, w takim zakresie jak przedstawiono w materiale ministerstwa.
Zdaniem ZNP koncepcja oceny pracy jest nieprzemyślana, a sposób kontroli poprzez kryteria będzie wręcz systemem opresyjnym wobec nauczycieli. Koncepcja ta nie była konsultowana ze środowiskiem edukacyjnym i jest w dużym stopniu powtórzeniem już wcześniej odrzuconej przez Związek propozycji.
Źródło: Związek Nauczycielstwa Polskiego
Prawie 8 mld zł rząd przeznaczy na podwyżkę pensji dla nauczycieli. Przeciętne wynagrodzenie dla nauczyciela wchodzącego do zawodu wzrośnie nawet o 1.412 zł.
Minister Edukacji i Nauki przedstawił oświatowym związkom zawodowym rozwiązania, które pozwolą na zmniejszenie biurokracji, dzięki czemu nauczyciel będzie miał więcej czasu dla ucznia. Resort rozpoczął dyskusję nad rozwiązaniami, które pozwolą na podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela. Zapraszono związki zawodowe do dialogu.
Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, podczas spotkania Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty z przedstawicielami nauczycielskich związków zawodowych i przedstawicielami samorządów terytorialnych, zaproponował zmiany w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli dotyczące:
Na uwagi MEiN czekał do 8 października. Resort edukacji otrzymał opinie związków zawodowych. Dokumenty te będą teraz szczegółowo analizowane. Kolejna tura rozmów odbędzie się 22 października.
Obecnie przeciętne wynagrodzenie nauczyciela stażysty wynosi 3.538 zł. Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1.412 zł i będzie wynosiło 4 950 zł. Nauczyciel kontraktowy obecnie ma 3.927 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1.023 zł i będzie wynosiło 4.950 zł. Nauczyciel mianowany ma obecnie kwotę 5.094 zł wynagrodzenia średniego, od 1 września 2022 r. przeciętne wynagrodzenie wzrośnie o 1.306 zł i będzie wynosiło 6.400 zł. Nauczyciel dyplomowany – jego wynagrodzenie średnie wynosi obecnie 6.510 zł. Proponujemy, aby jego przeciętne wynagrodzenie wzrosło od 1 września 2022 r. o 1.380 zł i wynosiło 7.890 zł.
MEiN proponuje wzrost wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Obecnie pensja zasadnicza nauczyciela stażysty wynosi 2.949 zł. Od 1 września 2022 r. wzrośnie o 1.061 zł i będzie wynosiła 4.010 zł. Nauczyciel stażysta ma obecnie 3.034 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od września 2022 r. wzrośnie ono o 976 zł i będzie wynosiło 4.010 zł. Nauczyciel mianowany ma obecnie 3.445 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. wzrośnie ono o 1.095 zł i będzie wynosiło 4.540 zł. Nauczyciel dyplomowany ma obecnie 4.046 zł wynagrodzenia zasadniczego. Od 1 września 2022 r. wzrośnie o kwotę 1.084 zł i będzie wynosiło 5.130 zł.
Minister edukacji proponuje wprowadzenie przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli zamiast średniego, ustalanego w oparciu o kwotę bazową ogłaszaną corocznie w ustawie budżetowej. Będzie ono wynosiło dla:
Ministerstwo chce, aby stawki przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli wynosiły dla:
Proponuje się rezygnację z rozliczania kwot wydatkowanych na średnie (przeciętne) wynagrodzenia nauczycieli, ze składania sprawozdań oraz zlikwidowanie dodatku uzupełniającego. W zamian proponujemy wprowadzenie dodatkowych mechanizmów ułatwiających osiąganie przez nauczycieli wysokości przeciętnego wynagrodzenia przez zwiększenie udziału wynagrodzenia zasadniczego w wynagrodzeniu przeciętnym nauczycieli.
Ministerstwo proponuje zobowiązanie JST do uchwalania regulaminów wynagradzania, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a także pozostawienie RIO uprawnień kontrolnych w zakresie osiągania wysokości przeciętnego wynagrodzenia nauczyciela.
Natomiast minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego będą ustalone jako określony % przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli. Minimalne stawki nie będą regulowane w drodze rozporządzenia lecz będą wynikały wyłącznie z ustawy. Każdorazowy wzrost przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli będzie powodował automatycznie wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli o taki sam %.
– przeciętnego wynagrodzenia nauczycieli.
Minimalne stawki dodatków do wynagrodzenia określone kwotowo w drodze rozporządzenia. Stawki dodatków obowiązujące u danego organu prowadzącego będzie określał sam organ prowadzący, z uwzględnieniem, że stawki te nie mogą być niższe od stawek minimalnych. JST będą uchwalały regulaminy wynagradzania nie rzadziej niż raz na 3 lata.
Wprowadzenie dodatku z tytułu posiadania stopnia specjalizacji zawodowej (dwie stawki dodatku w zależności od tego, czy nauczyciel posiada jeden czy też więcej stopni specjalizacji zawodowej).
Ustalenie wysokości dodatku wiejskiego w stałej kwocie (300 zł), niezależnie od posiadanego stopnia awansu zawodowego, a nie jak dotychczas, jako procent od wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stopniach awansu.
Przesunięcie środków wypłacanych dotychczas na świadczenia „na start” przy jednoczesnym zwiększeniu wynagrodzenia nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie.
Przejście od 2023 r. do powszechnego sposobu naliczania wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i przesunięcie uwolnionych środków do puli środków na wynagrodzenia nauczycieli.
MEiN proponuje podwyższenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli o 4 godziny (z wyjątkiem nauczycieli wychowania przedszkolnego). Zmiany pensum będą wiązały się z ruchami kadrowymi, w związku z tym zakładamy 3-letni okres przejściowy, dający możliwość elastycznego przechodzenia na nowy system. Rozwiązania kadrowe będą uwzględniały decyzję nauczyciela o zwiększeniu pensum z jednoczesnym wzrostem wynagrodzenia lub zachowanie dotychczasowego wymiaru pensum i ustalenie proporcjonalnego wynagrodzenia zasadniczego.
Doprecyzowanie sposobu rozliczania czasu pracy nauczycieli przez wprowadzenie limitów czasu dostępności w szkole nauczycieli (poza pensum), zróżnicowane ze względu na wielkość tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć.
Do godzin dostępności wliczane będą: spotkania z rodzicami, czas na indywidualne rozmowy z rodzicami, konsultacje z uczniami, wycieczki szkolne, doraźne zajęcia i aktywności związane np. z przygotowaniem akademii, wolontariatem, organizacją i opieką nad uczniami podczas np. dyskotek, rady pedagogiczne.
Zajęcia i czynności realizowane w ramach dostępności w szkole nauczyciela będą rejestrowane na bieżąco (np. wraz z rozliczaniem godzin ponadwymiarowych) i rozliczane np. w okresach rocznych w indywidualnej karcie ewidencji czasu pracy.
Nauczyciel tablicowy zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (z wyjątkiem nauczycieli przedszkoli) zobowiązany będzie do bycia dostępnym w szkole w wymiarze 8 godzin tygodniowo.
Ministerstwo proponuje zlikwidowanie stopnia stażysty i nauczyciela kontraktowego. Nauczyciel wchodzący do zawodu będzie przechodził następującą ścieżkę rozwoju:
Wprowadzony zostanie wystandaryzowany zewnętrzny egzamin praktyczny i teoretyczny po okresie wprowadzenia do zawodu. Zdanie egzaminu będzie warunkiem otrzymania przez nauczyciela mianowania.
Resort odbiurokratyzuje ścieżkę awansu zawodowego. Proponuje się rezygnację ze staży, planów rozwoju i sprawozdań. W zamian za to większy nacisk bedzie kładziony na umiejętności praktyczne nauczycieli.
Umożliwi się nauczycielom dyplomowanym zdobycie 2 specjalizacji zawodowych (dodatek do wynagrodzenia po uzyskaniu stopnia specjalizacji).
Zachowane zostaną rozwiązania dotyczące uzyskania tytułu honorowego profesora oświaty. Natomiast nauczyciel kontraktowy w okresie przejściowym będzie miał możliwość szybszego uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.
Ustalane zostaną przypadki, w których wymagana będzie określona ocena pracy: przed uzyskaniem każdego stopnia awansu zawodowego oraz stopnia specjalizacji zawodowej, przy ubieganiu się o pełnienie określonych funkcji.
W rozporządzeniu określone zostaną szczegółowe kryteria oceny pracy nauczyciela, odnoszące się do kryteriów głównych wskazanych w ustawie.
MEiN proponuje 50 dni urlopu wypoczynkowego nauczycieli szkół feryjnych w dniach roboczych, udzielanego zgodnie z planem urlopów, we wszystkie dni wolne od zająć dydaktyczno–wychowawczych.
Nauczyciel będzie mógł korzystać z urlopu wypoczynkowego w trakcie: ferii zimowych, ferii letnich, zimowej przerwy świątecznej, wiosennej przerwy świątecznej, a także dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w zależności od typu szkoły.
Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki
W poniższej publikacji prezentujemy dokonania Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka.
Programy wsparcia dla uczniów po okresie nauki zdalnej, dodatkowe środki na kształcenie zdalne, pomoc dla uczelni w przeciwdziałaniu skutkom pandemii, rozwój przedsięwzięć ministra w obszarze popularyzacji nauki oraz współpracy nauki z gospodarką, nowy program Nauka dla Społeczeństwa, opracowanie Pakietu Wolności Akademickiej to wybrane działania zrealizowane przez ministra Przemysława Czarnka od objęcia urzędu Ministra Edukacji i Nauki.
Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało 4 programy wsparcia uczniów po okresie pandemii. Programy są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu, a także utrwaleniu materiału. Na ich realizację MEiN przeznaczy ok. 244 mln zł. Celem programów jest kompleksowe wsparcie młodych ludzi w powrocie do szkół po długotrwałym okresie nauki zdalnej.
Celem programu jest poprawa i monitoring stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych. I etap obejmuje szkolenia dla nauczycieli prowadzone przez specjalistów z Akademii Wychowania Fizycznego z całego kraju. 7 lipca br. rozpoczął się II etap, czyli nabór nauczycieli do Sport Klubów. Pierwsze zajęcia w ramach Sport Klubów ruszą już w sierpniu i będą trwały do 15.12.2021 r. Przeznaczone są dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W ramach programu zostanie przeprowadzonych ok. 300 tys. godzin zajęć. Realizacją projektu zajmuje się Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie we współpracy z ośrodkami AWF z całej Polski.
W ramach programu zostanie przeprowadzona diagnoza problemów uczniów w wyznaczonych losowo 1.200 szkołach. Dzięki niej eksperci opiszą problemy, opracują model wsparcia i pomocy uczniom doświadczającym trudności. Specjaliści udzielą dzieciom i młodzieży bieżącego wsparcia psychologicznego. Przeprowadzone zostaną konsultacje z rodzicami, a także szkolenia i treningi dla nauczycieli oraz specjalistów szkolnych, tj. psychologów i pedagogów.
Celem programu jest utrwalenie wiadomości i umiejętności z zakresu kształcenia ogólnego. Zajęcia w ramach projektu są przeznaczone dla uczniów klas IV-VIII publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, w tym szkół specjalnych oraz artystycznych realizujących kształcenie ogólne. Od 31 maja br. szkoły miały możliwość organizowania zajęć wspomagających dla chętnych uczniów. Dyrektorzy decydowali o tym, czy zajęcia w ich szkole miałyby odbywać się jeszcze w czerwcu czy po wakacjach (od 2 września do 22 grudnia br.). O środki na zajęcia wspomagające wystąpiło do tej pory 2.860 samorządów. Dodatkowe zajęcia zostaną zrealizowane w prawie 17 tys. szkół (co stanowi 86 proc. wszystkich szkół, które mogły przystąpić do programu).
Z inicjatywy Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka obecnie większa liczba dzieci będzie mogła skorzystać z dodatkowych zajęć wspomagających. Resort przygotował zmianę przepisów w tym zakresie. To odpowiedź na zainteresowanie ze strony dyrektorów szkół i przedstawicieli samorządów dotyczące programu dodatkowych zajęć wspomagających dla uczniów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w komunikacie.
W ramach programu zostaną przeprowadzone nieinwazyjne badania okulistyczne, m.in. ocena obrazu oka na postawie zdjęć cyfrowych. Ich wyniki będą przetwarzane z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji. Pozwoli to kompleksowo analizować dane medyczne i szybko ustalić ewentualne ryzyko występowania zmian patologicznych. U uczniów ze stwierdzoną wadą zostanie wdrożone leczenie okulistyczne. Dzięki programowi uzyskamy szczegółowe informacje o występowaniu krótkowzroczności i innych wad wzroku. Badania zostaną przeprowadzone w grupie 900 dzieci z klas I-III. Zbadanych zostanie również 60 nauczycieli oraz 450 rodziców dzieci objętych tym programem. Program będzie realizowany w IV kwartale br. przez Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
W odpowiedzi na postulaty kadry pedagogicznej przekazano środki finansowe dla nauczycieli na dofinansowanie do zakupu sprzętu, akcesoriów komputerowych lub oprogramowania, m.in.: komputerów przenośnych, kamer internetowych, słuchawek (lub zestawów słuchawkowych), dodatkowych mikrofonów, smartfonów, tabletów, ładowarek sieciowych, głośników, pamięci zewnętrznej, oprogramowania, a także sfinansowanie kosztów mobilnego internetu. Dzięki prostemu mechanizmowi refundacji ze wsparcia skorzystało ponad 550 tys. nauczycieli. Środki finansowe przyczyniły się do podniesienia jakości kształcenia na odległość.
Wszystkie uczelnie publiczne nadzorowane przez Ministra Edukacji i Nauki oraz uczelnie niepubliczne finansowane na zasadach uczelni publicznych otrzymały dodatkowe środki na zakup narzędzi i prowadzenie nauczania zdalnego.
W związku z przeciwdziałaniem skutkom pandemii koronawirusa na 2021 r. zostały zwiększone subwencje dla podmiotów szkolnictwa wyższego. Gwarantuje to wszystkim podmiotom objętym podziałem algorytmicznym wzrost kwoty subwencji o 1,5% w porównaniu z rokiem 2020 (w warunkach porównywalnych). Środki przeznaczone na ten cel to 426.317.100 zł.
W ramach programu pomocy psychologicznej „Strefa komfortu PSRP” każdy student może skorzystać z terapii on-line lub wziąć udział w webinariach prowadzonych przez specjalistów. W 2021 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczyło na kontynuowanie akcji blisko 380 tys. zł.
Ponadto dzięki staraniom Ministra Edukacji i Nauki nauczyciele oświaty i nauczyciele akademiccy uzyskali możliwość szczepienia się w I etapie Narodowego Programu Szczepień.
Zwiększone zostały maksymalne kwoty dotacji celowej na:
Na przełomie listopada i grudnia 2020 r. MEiN przekazał samorządom 35 mln zł dla szkół na zakup komputerów przenośnych i sprzętu multimedialnego. Łączna kwota przewidziana na zakup sprzętu, pomocy dydaktycznych i narzędzi do terapii w latach 2020-2024 w ramach „Aktywnej tablicy” wynosi 290 mln zł.
Przekazanie środków na kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli informatyki oraz doskonalących studiów podyplomowych z informatyki dla nauczycieli informatyki i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, a także kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli z etyki.
NPRC to program realizowany przy współpracy z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Jego celem jest tworzenie warunków rozwoju i rozwój czytelnictwa w Polsce przez kształtowanie i promowanie postaw proczytelniczych oraz wzmacnianie roli bibliotek publicznych, pedagogicznych i szkolnych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy. Łączny budżet programu to ponad 1 mld zł.
Ministerstwo Edukacji i Nauki koordynuje prace w zakresie Priorytetu 3 – Zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Łączna kwota wsparcia w ramach tego priorytetu wyniesie 138 mln zł.
Ok. 10,3 tys. bibliotek szkolnych i pedagogicznych otrzyma dofinansowanie (ponad 96 mln zł) na zakup ok. 4 mln nowości wydawniczych oraz elementów wyposażenia. Dodatkowo środki trafią do ponad 13 tys. placówek wychowania przedszkolnego – ponad 41 mln zł na zakup nowości wydawniczych.
W ramach trzech konkursów PO WER podpisano 25 umów o dofinansowanie projektów na łączną kwotę ponad 211 mln zł. Celem konkursów było opracowanie bezpłatnych, nowoczesnych i atrakcyjnych e-materiałów do kształcenia zawodowego, kształcenia ogólnego oraz nauki języków obcych nowożytnych, które zostaną udostępnione na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej https://zpe.gov.pl/ (poprzednia nazwa epodreczniki.pl).
Celem programu realizowanego przy wsparciu Ministerstwa Edukacji i Nauki jest zapewnienie wszystkim szkołom dostępu do bezpiecznego, szerokopasmowego internetu. Program jest odpowiedzią na wyzwania współczesnej edukacji – kształtującej kompetencje cyfrowe i otwartej na nowoczesne technologie. Obecnie ok. 20 tys. szkół korzysta z usług OSE.
Ministerstwo wspiera organy prowadzące publiczne szkoły podstawowe w organizacji stołówek oraz miejsc spożywania posiłków w szkołach:
Przez cały rok szkolny była prowadzona bezpłatna, całodobowa infolinia 800-080-222, z której dzieci i młodzież mogły skorzystać w sytuacjach kryzysowych.
Opracowano program promocji zdrowia psychicznego „Myślę pozytywnie – Szkolny System Wsparcia Zdrowia Psychicznego”. Główny cel programu to promocja i profilaktyka zdrowia psychicznego w placówce oświatowej w sposób dopasowany do potrzeb odbiorców, przy zaangażowaniu całej społeczności szkolnej.
Przygotowano systemowy projekt przeciwdziałania agresji i przemocy. Projekt obejmował upowszechnienie w szkołach:
W projekcie przygotowano programy szkolenia dla opiekunów mediacji.
Powstał systemowy projekt – sieć rówieśniczego wsparcia i wzmacniania i ochrony zdrowia psychicznego w środowisku szkolnym – bazujący na idei wolontariatu. Dla młodzieży opracowano aplikację „OdyseJA” na smartfony i tablety, za pośrednictwem której realizowane były cele projektu. Równolegle były prowadzone szkolenia dla nauczycieli – opiekunów sieci wsparcia.
Opracowane zostały poradniki dla nauczycieli i rodziców dotyczące postępowania w sytuacji zachowań autodestrukcyjnych dzieci i młodzieży:
W roku szkolnym 2020/2021 były realizowane zadania związane z wdrożeniem rozwiązań opisanych w modelu Edukacji dla Wszystkich, m.in. spotkania i konferencje, w tym wydarzenia o charakterze międzynarodowym, z udziałem przedstawicieli różnych środowisk i instytucji. We współpracy z uczelniami prowadzone były badania w zakresie praktyki włączającej w szkołach podstawowych. Opracowano pilotaż standardów w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci i wsparcia rodziny, badano także praktyki szkół i oddziałów integracyjnych. Przygotowane zostały materiały edukacyjne i ćwiczeniowe w wersji łatwej do czytania i zrozumienia, wytyczne w zakresie przygotowywania takich materiałów przez nauczycieli oraz rekomendacje dotyczące działań w zakresie poprawy dostępu do informacji w procesie kształcenia (projekt realizowany przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną w latach 2020-2021).
Pozostałe działania:
Dodatkowo wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dzieci i młodzieży zakłada także Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii.
W odpowiedzi na potrzeby rynku pracy resort wprowadził 4 nowe zawody, w których kształcenie ruszy od września br. Są to:
Wprowadziliśmy także zmiany w 3 zawodach: opiekun medyczny, technik gazownictwa i technik spawalnictwa.
Celem jest wprowadzenie zmian m.in. w zakresie: nadzoru pedagogicznego, powierzania stanowiska dyrektora oraz odwoływania z tego stanowiska, zmian w składzie komisji konkursowych w celu wyłonienia kandydata na stanowisko dyrektora szkoły, procedury likwidacji szkoły, tworzenia zespołu szkół lub placówek, arkuszy organizacji pracy szkół i przedszkoli, oceny pracy dyrektora szkoły oraz zawieszania dyrektora szkoły w obowiązkach.
Najważniejsze założenia:
Celem systemu jest zapewnienie informacji zwrotnej na temat przebiegu karier absolwentów branżowych szkół I i II stopnia, techników, szkół policealnych, a także liceów ogólnokształcących i szkół specjalnych przysposabiających do pracy. Informacja ta będzie wykorzystywana na potrzeby prowadzenia polityki oświatowej na poziomie kraju, poszczególnych województw oraz na poziomie lokalnym.
Zmiany w wykazach lektur obejmują wszystkie etapy kształcenia. Dotyczą przede wszystkim wykazu lektur uzupełniających. W przypadku lektur obowiązkowych, z uwagi na uwarunkowania związane z przeprowadzaniem egzaminów zewnętrznych, w projekcie proponuje się tylko nieliczne zmiany, które polegają wyłącznie na rezygnacji z wybranych pozycji.
Zmiany w zakresie lektur uzupełniających wynikają z potrzeby silniejszego powiązania wykazu lektur z celami kształcenia określonymi w podstawie programowej. Ważne jest uwzględnienie takich pozycji książkowych, które warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (konstrukcja świata przedstawionego, wyraziście zarysowana akcja) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników).
1 mld zł to kwota, jaką przeznaczamy na podwyżki płac dla pracowników uczelni. Do końca 2020 r. rozdysponowanych zostało blisko 200 mln zł, a kolejne 800 mln zł w 2021 r.
Na inwestycje związane z kształceniem resort edukacji przyznał:
Ponadto w czerwcu br., na podstawie złożonych wniosków, MEiN przyznało uczelniom środki w wysokości 258 mln zł na lata 2021-2024.
Rozwój programów Ministra w następujących obszarach:
Popularyzacja nauki
Współpraca nauki z gospodarką
Z inicjatywy Ministra Edukacji i Nauki stworzona została strona internetowa www.programy.nauka.gov.pl, która zawiera aktualne informacje na temat programów i przedsięwzięć MEiN.
Serwis jest podzielony na sekcje tematyczne: programy ministra, przedsięwzięcia i inicjatywy, konkursy, oraz wyniki. Strona ma również wydzielone zakładki dla poszczególnych grup odbiorców: student, młody naukowiec, naukowiec, uczelnia/ organizacja/ inne podmioty, dzięki czemu każdy zainteresowany będzie mógł znaleźć dla siebie konkretne informacje.
Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli tzw. Pakiet Wolności Akademickiej zakłada wzmocnienie zasad poszanowania wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni. Pakiet jest urzeczywistnieniem w praktyce akademickiej konstytucyjnego prawa do wyrażania przekonań światopoglądowych, religijnych i filozoficznych. Projekt jest odpowiedzią na zgłaszane przez środowisko akademickie nieprawidłowości.
Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 6 lipca br. i skierowany do dalszych prac parlamentarnych.
W grupie uczelni zawodowych (publicznych i niepublicznych) pojawi się nowa kategoria – „akademie nauk stosowanych”. Możliwość wyróżnienia uczelni zawodowych przez wprowadzenie do ich nazw określenia „akademia praktyczna” wzmocni ich pozycję na rynku edukacyjnym i przyczyni się do pozytywnego odbioru w otoczeniu społeczno-gospodarczym. Dodatkowo uczelnie te będą miały także możliwość usamodzielnienia się w prowadzeniu studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela.
Projekt wskazuje priorytety w zakresie funkcjonowania systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Jest pierwszym tego typu dokumentem w Polsce. Do zadań Polityki Naukowej Państwa należy m.in. określenie i promocja roli nauki i szkolnictwa wyższego w państwie, a także wzmocnienie i zapewnienie rozwoju systemu nauki i szkolnictwa wyższego zgodnie z podstawowymi wartościami i zasadami oraz aktualnymi trendami i wyzwaniami.
Po prekonsultacjach i pracach nad zgłoszonymi przez środowisko naukowe uwagami projekt oczekuje na przekazanie do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych.
W ramach programu krajowi wydawcy czasopism naukowych będą mogli uzyskać wsparcie finansowe m.in. na działania zmierzające do podniesienia poziomu praktyk wydawniczych i edytorskich, co pozwoli na zachowanie światowych standardów i obecność w międzynarodowym obiegu naukowym. Projekt znajduje się na etapie rozpatrzenia przez komisję prawniczą.
Dnia 30.12.2020 r. MEiN i NASA zawarły umowę dotyczącą współpracy w zakresie Sondy Mapowania i Przyspieszania Międzygwiazdowego (Interstellar Mapping And Acceleration Probe ‒ IMAP). Celem misji jest lepsze rozpoznanie heliosfery i jej reakcji z najbliższym otoczeniem galaktycznym Słońca, a także badanie procesów dotyczących rozpędzania cząstek promieniowania kosmicznego. W ramach współpracy zespół polskich naukowców z Centrum Badań Kosmicznych PAN opracowuje instrument GLOWS (Global Solar Wind Structure). Na jego budowę MEiN przeznaczy 16 mln zł.
Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki
Poszanowanie wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni to główne założenia przedstawionego dziś Pakietu Wolności Akademickiej.
Podczas środowej konferencji minister Przemysław Czarnek zaprezentował szczegóły projektu nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich.
Pakiet Wolności Akademickiej wprowadza zmiany prawne gwarantujące nauczycielom wolność nauczania, wolność słowa i wolność badań naukowych. Pakiet jest urzeczywistnieniem w praktyce akademickiej konstytucyjnego prawa do wyrażania przekonań światopoglądowych, religijnych i filozoficznych.
Zmiany prawne umacniające poszanowanie wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni.
#PakietWolnościAkademickiej
Wolność słowa, badań i nauczania Wszystkie postępowania, które dotyczą wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych zostają umorzone.
Pakiet Wolności Akademickiej przewiduje między innymi obowiązek poinformowania nauczyciela akademickiego o poleceniu rozpoczęcia prowadzenia postępowania wyjaśniającego dotyczącego jego osoby. Nauczyciele zyskują możliwość skierowania zażalenia do komisji dyscyplinarnej przy Ministrze, jeśli postępowanie dotyczy wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem rzecznika dyscyplinarnego, któremu zostało wydane polecenie rozpoczęcia prowadzenia sprawy. Trybem odwoławczym od postanowienia ww. komisji jest możliwość złożenia zażalenia do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Ponadto nauczyciel akademicki nie może zostać zawieszony na etapie postępowania wyjaśniającego.
Pakiet zobowiązuje rektora do zapewniania poszanowania wolności nauczania, badań naukowych i ogłaszania ich wyników.
Istotnym założeniem dokumentu jest umorzenie wszystkich wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów postępowań wyjaśniających i postępowań dyscyplinarnych, które dotyczą wyrażania przez nauczycieli akademickich przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych.
Zgodnie z ustaleniem Ministra Przemysława Czarnka z konferencjami rektorów projekt zostanie skierowany do szerokich konsultacji ze środowiskiem akademickim, a później przejdzie wszystkie etapy procesu legislacyjnego.
Prezentacja – Pakiet Wolności Akademickiej
Prezentacja_–_Pakiet_Wolności_Akademickiej.pdf 0.20MB
Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej
Na podstawie art. 60 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910) Minister Edukacji Narodowej ustalił kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2020/2021:
Materiały:
Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej
Reforma edukacji i Prawa oświatowego 2019–2022
Ebook omawia projekt z 25.06.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe i ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, który ma wprowadzić do systemu oświaty szkoły branżowe. Głównym celem projektu jest odbudowa prestiżu kształcenia zawodowego w Polsce, poprzez poprawę jakości i efektywności kształcenia w szkołach i placówkach.
