Rzecznik MŚP skutecznie występuje w obronie przestrzegania Prawa Przedsiębiorców przez urzędników.

NSA w wyroku z dn. 01.12.2021 roku w sprawie o sygn. akt: I GSK 1316/21 (doręczony Rzecznikowi w dniu 18.03.2022 roku), przy udziale Rzecznika, ze skargi kasacyjnej Przedsiębiorcy na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dn. 13.05.2021 roku sygn. akt: V SA/Wa 1680/21, uznał rację przedsiębiorcy i Rzecznika.

NSA uchylił zaskarżony wyrok, postanowienie Prezesa ZUS oraz postanowienie ZUS o kontynuowaniu czynności kontrolnych.

NSA dostrzegł błędy w treści  zawiadomienia ZUS o kontroli oraz w treści upoważnienia ZUS do przeprowadzenia kontroli, wskazując, że dokument, który nie spełnia wymagań z art. 49 ust. 7 Prawa Przedsiębiorców,  nie określając zakresu przedmiotowego kontroli ( w tym czasookresu tej kontroli) oraz terminu jej zakończenia, nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli (art. 49 ust. 8 Prawa Przedsiębiorców).

Dodatkowo NSA wskazał,  że art. 55 ust. 1 pkt 3 Prawa Przedsiębiorców należy interpretować w ten sposób, że czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym, po pierwsze nie może przekraczać 24 dni roboczych, a po drugie obejmuje czas trwania kontroli bez względu na miejsce jej wykonywania, a zatem obejmuje kontrolę przeprowadzoną w siedzibie przedsiębiorcy lub miejscu wykonywania działalności gospodarczej, w miejscu przechowywania dokumentacji, w tym ksiąg podatkowych, w miejscu innym niż siedziba przedsiębiorcy lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej oraz w siedzibie organu kontroli, a nie tylko te dni robocze, w których kontrola była przeprowadzona w siedzibie przedsiębiorcy lub w miejscu prowadzenia przez niego działalności gospodarczej.

Wyrok NSA niewątpliwie będzie miał wpływ na sposób prowadzenia kontroli u przedsiębiorców przez ZUS  czy przez inne organy do których kontroli stosuje się przepisy o kontroli z Prawa Przedsiębiorców.

Orzeczenie zostało wydane w związku z kontrolą ZUS u przedsiębiorcy. Sprawa trafiła do sądu z uwagi na sprzeciw złożony w oparciu o Prawo przedsiębiorców, a następnie zażalenie na postanowienie ZUS o kontynuowaniu czynności kontrolnych.

Rzecznik MŚP wskazał, że ZUS przekroczył przewidziany Ustawą Prawo Przedsiębiorców czas trwania kontroli, nie przedłożył jej informacji za jaki okres została ona wszczęta, ani jak i kiedy zostanie zakończona. Powoływał się przy tym na naruszenie zasad prowadzenia kontroli oraz ogólnych zasad zawartych w Ustawie Prawo Przedsiębiorców, jak również w Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

W korzystnym dla Przedsiębiorcy wyroku NSA z dn. 01.12.2021 roku,  NSA wskazał:

  1. Określenie zakresu przedmiotowego kontroli przez ZUS, zarówno w zawiadomieniu o kontroli, jak i w upoważnieniu do kontroli jest nieprawidłowe.

Według NSA pod tym pojęciem mieści się nie tylko przedmiot kontroli, ale też czasookres.  W sprawie Przedsiębiorcy, w ocenie NSA, ZUS nie wskazał czasookresu objętego kontrolą.

W ocenie NSA, nieodzowne jest sprecyzowanie w zawiadomieniu o kontroli oraz upoważnieniu do kontroli czasookresu objętego kontrolą (najczęściej  okresów rozliczeniowych).  Kontrolowany nie może się domyślać co będzie przedmiotem kontroli ( jaki okres będzie kontrolowany).  NSA stanął na stanowisku, że podmiot kontrolowany musi mieć w zawiadomieniu o kontroli oraz w upoważnieniu o kontroli wyczerpującą informację, również w odniesieniu do okresów sprawozdawczych objętych kontrolą. Standardy te NSA wywodzi z art. 2 Konstytucji RP.

W związku z powyższym, art. 48 ust. 3 pkt 4 oraz art. 49 ust. 7 pkt 6 Prawa przedsiębiorców należy interpretować w ten sposób, że wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli oznacza wskazanie materii objętej kontrolą oraz czasookresu, którego dotyczy kontrola (okresów rozliczeniowych).

  1. Określenie przez ZUS przewidywanego terminu zakończenia kontroli, jako 24 dni od daty doręczenia upoważnienia jest nieprawidłowe, gdyż w istocie ZUS nie określił terminu zakończenia kontroli, a ten należy odróżnić od ustawowego limitu czasu trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym.

Według NSA, art. 49 ust. 7 pkt 7 Prawa przedsiębiorców należy interpretować w ten sposób, że wskazanie w upoważnieniu do kontroli daty przewidywanego terminu zakończenia kontroli oznacza wskazanie konkretnej daty, czyli dnia, miesiąca oraz roku.

NSA wskazał, że zgodnie z art. 49 ust. 8 Prawa przedsiębiorców, dokument, który nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 7 nie stanowi podstawy do przeprowadzenia kontroli.

  1. NSA wskazał, że w sprawie przedsiębiorcy ZUS przekroczył ustawowy czas trwania kontroli ( u przedsiębiorcy to 24 dni robocze).

NSA nie podzielił wykładni WSA, iż pod pojęciem „dni roboczych” z art. 55 ust. 1  pkt 3 Prawa Przedsiębiorców, należy rozumieć tylko te dni, w których pracownicy organu faktycznie wykonywali czynności kontrolne w siedzibie przedsiębiorcy.  NSA wskazał na różne możliwe miejsca prowadzenia kontroli u przedsiębiorcy. Przyjęcie, że  do czasu kontroli zalicza się tylko te dni robocze, w których kontrola prowadzona byłaby w siedzibie przedsiębiorcy czy w miejscu wykonywania działalności gospodarczej, oznaczałoby, że kontrola w miejscu przechowywania dokumentacji, w innym miejscu niż siedziba czy miejsce wykonywania działalności gospodarczej, czy też w siedzibie organu kontroli byłaby nieograniczona w czasie, co w ocenie NSA jest niedopuszczalne.

Nie ma racjonalnego powodu dla takiego odmiennego traktowania czasu trwania kontroli i jego limitu w zależności od tego, w jakim miejscu odbywają się czynności kontrolne.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Podstawa prawna:

  1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 02.04.1997 r. – Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.; ost. zm. z 2009 r. Nr 114, poz. 946.
  2. Ustawa z dn. 06.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców – Dz.U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.


Firmy z sektora MŚP czekają po kilka miesięcy na wynik postępowań wyjaśniających w zakresie rozliczenia subwencji uzyskanej z Programu Tarcza Finansowa 1.0. Problem z rozliczeniem powstał z powodu błędu w systemie bankowym, za który przedsiębiorcy nie odpowiadają i pomimo iż złożyli oświadczenie właściwej treści już ponad pół roku czekają na załatwienie problemu.

Przedsiębiorcy zwrócili się do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców z wnioskami o interwencję w związku z przedłużającymi się postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi przez PFR S.A. w zakresie rozliczenia subwencji finansowej otrzymanej w ramach programu rządowego – „Tarcza Finansowa 1.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”.

Przedsiębiorcy sygnalizują, że wskazanie nieprawidłowej wartości do zwolnienia w oświadczeniu o rozliczeniu wynikało z oczywistego błędu w udostępnionym elektronicznym formularzu bankowym, który to błąd beneficjenci naprawili złożeniem odpowiedniego oświadczenia o właściwej kwocie do zwrotu w toku wszczynanych postępowań wyjaśniających, a pomimo to ww. postępowania prowadzone są przez PFR przez okres wielu miesięcy (w niektórych przypadkach ponad pół roku). Brak nowej decyzji po stronie PFR o rozliczeniu subwencji finansowej skutkuje powstaniem nadpłaty w kwocie obowiązanej do zwrotu w ramach Tarczy PFR 1.0, jak też niepewnością beneficjentów w zakresie prognozowana bieżących wydatków.

Rzecznik MŚP wielokrotnie zwracał się do PFR o przyśpieszenie rozpatrywania zgłoszeń wyjaśniających w sprawach, gdzie rozbieżności zostały niezwłocznie usunięte. W odpowiedzi uzyskał jedynie zapewnienie, że PFR wraz z Bankiem (…) podejmuje wszelkie niezbędne czynności, żeby umożliwić Beneficjentom jak najszybsze  ponowne złożenie oświadczeń w ramach Programu. Rzecznik MŚP podkreśla, że przeważająca część Beneficjentów oświadczenie o właściwej kwocie do zwrotu złożyła niezwłocznie po wszczęciu postępowania reklamacyjnego.

Przedsiębiorcy do dziś nie otrzymali jednak stanowiska PFR o zakończeniu prowadzonych postępowań wyjaśniających, jak też ewentualnej informacji o zmianie decyzji w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu otrzymanych subwencji finansowych.

Taki stan rzeczy skutkuje koniecznością spłaty przez Przedsiębiorców comiesięcznych rat prowadząc do zapłaty wyższej kwoty niż ta, do której w świetle postanowień Regulaminu powinni być zobligowani. Przedsiębiorcy zgłaszają Rzecznikowi MŚP, że jest to dla nich znaczącym obciążeniem, w sytuacji gdy spełniają warunki Programu 1.0. Ponadto do Rzecznika MŚP dochodzą niepokojące informacje o przedsiębiorcach działających w branży turystycznej, którzy w związku z brakiem jasnej informacji odnośnie tego kiedy zostanie wydana właściwa decyzja o umorzeniu pokrywają koszty utrzymania pracowników z majątku prywatnego takich jak emerytury, renty, likwidacja lokat oszczędnościowych.

Dalsza niepewność i konieczność spłaty wysokich rat doprowadzi w ich przypadku do podjęcia decyzji o zwolnieniu pracowników, a nawet zamknięciu działalności gospodarczej. W takich okolicznościach cel programu Tarczy 1.0 polegający na ochronie i zabezpieczeniu miejsc pracy zostanie wypaczony.

Zauważenia wymaga, również fakt, że termin na rozliczenie z Tarczy 2.0 dla małych średnich przedsiębiorców uległ wydłużeniu, a po ocenianych pozytywnie przez Rzecznika MŚP zmianach terminów Beneficjenci zostali zobowiązani do dokonania zwrotu nadwyżki otrzymanej subwencji finansowej nie później niż do 30.06.2022 r. (pierwotnie do 15.03.2022 r.). Jednak jednocześnie PFR wskazuje, że decyzje dotyczące rozliczenia subwencji zostaną wydane nie później niż do 30.072022 r. (pierwotnie do 30.04.2022 r.).

Rzecznik MŚP wyraża obawę (tak jak ma to w rzeczywistości miejsce przy Tarczy 1.0), że praktyka PFR polegająca na wielomiesięcznym prowadzeniu postępowań wyjaśniających, w sytuacji gdy dokumentacja zgromadzona w sprawie pozwala na niezwłoczne ustalenie właściwej kwoty do umorzenia, może powtórzyć się także w przypadku Tarczy 2.0.

W ocenie Rzecznika MŚP w sytuacji kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 przewlekłe  prowadzenie przez PFR postępowań wyjaśniających z którą mamy w przypadku Tarczy 1.0, w sytuacji gdy wyłączną przyczyną wadliwej decyzji był błąd w formularzu bankowym, nie leży w interesie publicznym, generując po stronie przedsiębiorców znaczne szkody.

Mając na uwadze dobro obrotu gospodarczego oraz sytuację finansową przedsiębiorców, w ocenie Rzecznika MŚP zasadne jest niezwłoczne zakończenie przez PFR postępowań wyjaśniających w ramach Tarczy 1.0 i zwolnienie przedsiębiorców z obowiązku ponoszenia nadmiarowych obciążeń.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców


lawyer-7123797_640.jpg

Zarząd sukcesyjny po śmierci przedsiębiorcy może korzystać z takich samym praw i ma takie same obowiązki jak przedsiębiorca w związku z tym decyzje urzędników odmawiających w takim przypadku świadczeń z tarcz covidowych są bezprawne.

W odpowiedzi na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Adama Abramowicza Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marlena Maląg potwierdza, że zarządcy sukcesyjni mogą ubiegać się o dofinansowania wynagrodzeń pracowników.


young-office-team-standing-in-modern-office-picjumbo-com-1024x683.jpg

W dniu 21.02.2022 r. w postępowaniu III FPS 2/21 z udziałem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę rozstrzygającą na korzyść przedsiębiorców wątpliwości co do opodatkowania dodatniej wartości firmy podatkiem od czynności cywilnoprawnych.



Firmy współpracujące z obiektami zamkniętymi albo których przychody zostały znacznie uszczuplone w związku z ograniczeniami wolności i praw na skutek wprowadzenia stanu wyjątkowego, a następnie zakazu przebywania – na obszarze części województw podlaskiego i lubelskiego, takie jak pralnie, sklepy z pamiątkami, firmy przewozowe, czy zakłady świadczące różnego rodzaju usługi (także spoza branży hotelarskiej, gastronomicznej, czy turystycznej) – mogą składać wnioski do właściwego wojewody o rekompensaty.

Na skutek interwencji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Adama Abramowicza w Ministerstwie Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie pomocy dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą, którzy zostali silnie dotknięci konsekwencjami ograniczeń wolności i praw w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego, a następnie zakazem przebywania na obszarze części województw podlaskiego i lubelskiego – przyjęto pakiet rozwiązań legislacyjnych umożliwiających w uzasadnionych przypadkach przyznanie przez wojewodę rekompensaty również innym podmiotom (wykonującym działalność w innych branżach), niż wymienione w pierwotnym brzmieniu ustawy o rekompensacie w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego na tych obszarach.

Przypomnijmy, iż dnia 02.09.2021 r. został wprowadzony stan wyjątkowy na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego, położonym w bezpośrednio przy granicy z Republiką Białorusi. Ustanowiono również zakres ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności, co umotywowano potencjalnym zagrożeniem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Mając na względzie dotkliwość ograniczeń wobec niektórych rodzajów i sektorów działalności gospodarczej, przyjęto ustawę z dn. 29.09.2021 r. o rekompensacie w związku z wprowadzeniem stanu na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego. W ustawie określono zamknięty katalog podmiotów uprawnionych (hotelarstwo, gastronomia, turystyka i z nimi powiązane) do rekompensaty oraz zasady jej obliczania i wypłaty.

Ze względu na niestabilną sytuację na pograniczu białoruskim, wprowadzono na objętych wcześniejszym stanem wyjątkowym terenach zakaz przebywania, co przyczyniło się do pogłębienia problemów ekonomicznych tamtejszych przedsiębiorców.

Pomimo rekompensat, na ręce Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców skierowano jednak wiele wystąpień pochodzących od przedsiębiorców z sektorów nieobjętych pomocą, którzy jednak równie silnie, choć nie zawsze bezpośrednio ponoszą straty na skutek obowiązujących restrykcji.

Dzięki interwencji podjętej przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców – dnia 18.12.2021 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, która w art. 4 dodaje w ustawie o rekompensacie w związku z wprowadzeniem stanu na obszarze części województwa podlaskiego i oraz części województwa lubelskiego – przepis (art. 3 ust. 8) umożliwiający przyznanie przez wojewodę na udokumentowany wniosek za zgodą ministra właściwego ds. administracji publicznej, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rekompensaty również innym podmiotom, które wykonują działalność gospodarczą na obszarze objętym zakazem przebywania (wcześniej stanem wyjątkowym), gdy okoliczności, a zwłaszcza poziom strat, utracone korzyści lub ciężkie położenie materialne – wskazują, że wymagają tego względy słuszności.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców



Jeszcze w styczniu Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Adam Abramowicz zwrócił się do Marszałka Senatu, prof. Tomasza Grodzkiego o uwzględnienie w procedowanej ustawie mechanizmów osłonowych chroniących przedsiębiorców przed znacznymi podwyżkami cen gazu. 20 stycznia Senat przyjął stosowną poprawkę i przekazał ustawę o zmianie ustawy – Prawo energetyczne do dalszego procedowania w Sejmie.

Do Biura Rzecznika MŚP zwracają się liczni przedstawiciele przedsiębiorców, wskazujący na negatywny wpływ wzrostu cen gazu na prowadzenia działalności gospodarczej. Ponieważ podwyżki sięgają 400-800 % grozi to bankructwem firm zasilanych gazem.

Przedsiębiorcy jeszcze niedawno byli zachęcani przez rząd do przechodzenia z paliw tradycyjnych na gazowe w ramach proekologicznej polityki państwa. Idąc za tymi rekomendacjami przeprowadzili kosztowne inwestycje a teraz będą boleśnie odczuwać negatywne skutki swoich decyzji, tym bardziej, że ich konkurenci, którzy nie przeprowadzili modernizacji będą mieli nad nimi przewagę konkurencyjną.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców



Do Biura Rzecznika MŚP zwracają się liczni przedstawiciele przedsiębiorców, wskazujący na negatywny wpływ wzrostu cen gazu na prowadzenia działalności gospodarczej. Wobec braku przyjęcia przez Sejm oczekiwanych rozwiązań, Rzecznik MŚP apeluje do Marszałka Senatu, prof. Tomasza Grodzkiego w sprawie zgłoszenia poprawek do ustawy.

Uchwalona przez Sejm ustawa z dn. 13.01.2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu nie wprowadza mechanizmów osłonowych, dostępnych dla przedsiębiorców z sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw.

Ponieważ podwyżki sięgają 400-500 % grozi to bankructwem firm zasilanych gazem.  W szczególności takie głosy są podnoszone przez przedstawicieli branży piekarskiej, którzy korzystają z gazu nie tylko w celach grzewczych, lecz również jako paliwa dla ich pieców, czyli kluczowego elementu wykonywanej przez nich działalności. Przedsiębiorcy jeszcze niedawno byli zachęcani przez rząd do przechodzenia z paliw tradycyjnych na gazowe w ramach proekologicznej polityki państwa. Idąc za tymi rekomendacjami przeprowadzili kosztowne inwestycje a teraz będą boleśnie odczuwać negatywne skutki swoich decyzji, tym bardziej, że ich konkurenci, którzy nie przeprowadzili modernizacji będą mieli nad nimi przewagę konkurencyjną.

Niezbędne jest zatem zgłoszenie przez Senat poprawki do ustawy uchwalonej przez sejm, która doprowadziła by do objęcia przedsiębiorców z sektora MŚP rozwiązaniami osłonowymi które zostały zastosowane dla odbiorców indywidualnych albo objęcie tymi rozwiązaniami wszystkich podmiotów gospodarczych.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców


ceo-3633570_640.png

NSA uchylił wyrok WSA w Szczecinie i poprzedzającą go decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej nakładającą na podwykonawcę karę pieniężną za brak aktualizacji danych w zgłoszeniu SENT.

Do Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Gdańsku zwrócił się przedsiębiorca, na którego Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego nałożył karę w wysokości 10.000 zł za brak aktualizacji zgłoszenia SENT, polegającej na niewprowadzeniu danych „nowego” przewoźnika.