W okresie od dnia 25.03.2020 r. do dnia 10.04.2020 r. na obszarze kraju ogranicza się funkcjonowanie jednostek systemu oświaty

Chodzi o rozporządzenie MEN z dn. 20.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. 2020 poz. 492.

Na podstawie art. 30b ustawy Prawo oświatowe – „W przypadkach uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci i młodzieży minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może czasowo ograniczyć lub czasowo zawiesić funkcjonowanie jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze” – zarządza się, co następuje:

  • 1. W rozporządzeniu MEN z dn. 11.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. 2020 poz. 410) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 2 w ust. 1 we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „25 marca 2020 r.” zastępuje się wyrazami „10 kwietnia 2020 r.”;

2) w § 3: a) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczy również zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę;”,  b) w pkt 3 wyrazy „25 marca 2020 r.” zastępuje się wyrazami „10 kwietnia 2020 r.”;

3) po § 3 dodaje się § 3a w brzmieniu: „§ 3a. 1. W okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. zadania jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 2. W przypadku gdy zadania jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane w sposób, o którym mowa w ust. 1, dyrektor tej jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustala inny sposób realizowania tych zadań i informuje o tym organ sprawujący nadzór pedagogiczny.”;

4) po § 4 dodaje się § 4a i § 4b w brzmieniu: „§ 4a. 1. W okresie od dnia 25 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. na obszarze kraju ogranicza się funkcjonowanie jednostek systemu oświaty, o których mowa w § 2 ust. 1, przez ograniczenie obowiązku świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, z wyłączeniem przypadków gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób, o którym mowa w § 3a ust. 2, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek. § 4b.

Przepisy § 3a i § 4a stosuje się również do jednostek systemu oświaty:

1)  których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19;

2)  do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa w § 2 ust. 3.”

  • 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Uzasadnienie:

– Konieczność nowelizacji rozporządzenia MEN z dn. 11.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. 2020 poz. 410) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 30b ustawy Prawo oświatowe (Dz. U. 2019 poz. 1148, z późn. zm.), wprowadzonego art. 28 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020 poz. 374), wynika z potrzeby przedłużenia terminu ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty i doprecyzowania sposobu realizacji zadań jednostki systemu oświaty w okresie jej czasowego ograniczenia funkcjonowania.

Wobec wzrastającej liczby zachorowań wywołanych rozprzestrzenianiem się wirusa COVID19 przepisami rozporządzenia z dn. 11.03.2020 r. Minister Edukacji Narodowej zdecydował o podjęciu działań profilaktycznych, zapobiegających rozprzestrzenianiu się wirusa wśród dzieci i młodzieży i ograniczeniu – w terminie od 12 do 25.03.2020 r. – działalności niektórych jednostek systemu oświaty. Interwencja polskich władz jest niezbędna w tej sytuacji na podstawie rekomendacji Ministra Zdrowia Łukasza Szumowskiego.

Jednocześnie od 14.03.2020 r. do odwołania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej został ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego związany z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2.

A już od 20.03.2020 r. w Polsce mieliśmy kolejną interwencję rządu i wprowadzenie stanu epidemii.

Wobec braku możliwości określenia, do jakiego momentu konieczne będzie utrzymanie ograniczeń w funkcjonowaniu szkół i placówek zaprojektowano przedłużenie terminu ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty do dnia 10.04.2020 r. i przygotowano rozwiązania umożliwiające szkołom i placówkom pracę w zmienionych warunkach.

W nowelizacji rozporządzenia proponuje się w § 3 w pkt 2 uchylenie części przepisu dotyczącej praktycznej nauki zawodu organizowanej przez pracodawcę, która miała wyłącznie informacyjny charakter (zawierała odesłanie do przepisów prawa pracy) i budziła wątpliwości interpretacyjne.  Ponadto w § 3a wprowadzono regulację, zgodnie z którą w okresie od 25 marca do 10 kwietnia 2020 r. zadania jednostki systemu oświaty są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Natomiast, w przypadku gdy zadania jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane w ten sposób, dyrektor tej jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustali inny sposób realizowania tych zadań i poinformuje o tym organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Jednocześnie w odniesieniu do pracowników jednostek systemu oświaty zaproponowano rozwiązanie, które umożliwi realizację procesu kształcenia w zmienionych warunkach organizacyjnych, polegające na tym, że w okresie od 25 marca do 10 kwietnia 2020 r. ograniczony zostanie również obowiązek świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, chyba że świadczenie pracy na terenie jednostki jest niezbędne do realizowania zadań jednostki z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób ustalony przez dyrektora tej jednostki w uzgodnieniu z organem prowadzącym lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tej jednostki. Dodane przepisy § 3a i § 4a stosuje się również do jednostek systemu oświaty, których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z COViD-19 (na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz.U. z 2003 r. poz. 69, z późn. zm.), oraz do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa w § 2 ust. 3 obecnie obowiązującego rozporządzenia.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Przewidywany termin wejścia w życie rozporządzenia nie narusza zasad demokratycznego państwa prawnego i jest uzasadniony ważnym interesem państwa. Projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Projekt nie zawiera przepisów technicznych wymagających notyfikacji w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych – Dz.U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597) oraz nie podlega notyfikacji na zasadach przewidzianych w tym rozporządzeniu.

Projekt rozporządzenia nie wymaga przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, celem uzyskania opinii, dokonania konsultacji albo uzgodnienia.

Odnosząc się do § 12 pkt 1 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” – Dz.U. z 2016 r. poz. 283, należy stwierdzić, że rozporządzenie uwzględnia regulacje, w stosunku do których nie ma możliwości, aby mogły być podjęte za pomocą alternatywnych środków.

Źródło: men.gov.pl

Podstawa prawna:

  1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. 2020 poz. 492.
  2. Ustawa z dn. 12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 z późn. zm.
  3. Ustawa z dn. 03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – Dz.U z 2020 r. poz. 374.

oprac. \m/ \mos/



Nowe przepisy będą obowiązywały od 25.03.2020 r. do 10.04.2020 r. z opcją przedłużenia

Prezentujemy poniżej pełną garść niezbędnych przepisów i rozwiązań prawnych.

Interwencja rządu: Zmieniliśmy przepisy, dzięki którym możliwe jest prowadzenie kształcenia na odległość w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania szkół i placówek oświatowych w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Określiliśmy zasady prowadzenia nauczania na odległość i stworzyliśmy możliwość oceniania i klasyfikowania uczniów.

Rozporządzenie to stanowi wykonanie przepisu art. 30c Prawa oświatowego, zgodnie z którym w przypadku zawieszenia zajęć minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może wyłączyć stosowanie niektórych przepisów Prawa oświatowego, ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych w odniesieniu do wszystkich lub niektórych jednostek systemu oświaty, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 30b u.P.o., w szczególności w zakresie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów, organizacji roku szkolnego i organizacji pracy tych jednostek, a także wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania, tak aby zapewnić prawidłową realizację celów i zadań tych jednostek.

– Czas, w którym jesteśmy, który wymaga interwencji rządu i innych władz, wymaga od nas wszystkich pełnej mobilizacji i współpracy. Rodziców proszę o wyrozumiałość i cierpliwość. Zdaję sobie sprawę z tego, ile trudu wkładają oni w wychowywanie i edukację swoich dzieci, szczególnie teraz, kiedy wielu z nich łączy swoją pracę zawodową ze wsparciem dzieci w zdalnej nauce – podkreślił Minister Edukacji Narodowej. – Apeluję i proszę dyrektorów szkół oraz nauczycieli o zwrócenie szczególnej uwagi na równomierne obciążenie ucznia zajęciami w danym dniu, a także uwzględnienie możliwości psychofizycznych dzieci. Proszę wszystkie organy prowadzące i samorządy o okazanie niezbędnego wsparcia materialnego i organizacyjnego. Nauka na odległość jest dziś koniecznością i stanowi dla nas wszystkich wyzwanie. Dziękuję za dotychczasowe wysiłki i aktywność – powiedział minister Dariusz Piontkowski.

Jak ma wyglądać kształcenie na odległość? Interwencja dyrekcji

W czasie ograniczenia funkcjonowania szkół i placówek oświatowych związanego z zagrożeniem epidemiologicznym nauka jest realizowana na odległość.

W sytuacji, gdy wystąpią trudności w organizacji zajęć, dyrektor szkoły w uzgodnieniu z organem prowadzącym, powinien określić inny sposób ich realizowania. O wybranym sposobie musi także poinformować kuratora oświaty.

Za organizację kształcenia na odległość odpowiada dyrektor szkoły. Jest on zobowiązany do tego, aby powiadomić rodziców, w jaki sposób będzie zorganizowana nauka. Nauczyciele mają możliwość weryfikacji dotychczas stosowanego programu nauczania tak, by dostosować go do wybranej metody kształcenia na odległość.

Bezpieczeństwo uczniów i ich możliwości psychofizyczne priorytetem

Dyrektor musi również ustalić z nauczycielami tygodniowy zakres materiału dla poszczególnych klas, uwzględniając m.in.: równomierne obciążenie ucznia zajęciami w danym dniu, zróżnicowanie tych zajęć czy możliwości psychofizyczne ucznia. Dyrektor ma też określić formy kontaktu czy konsultacji nauczyciela z rodzicami i uczniami.

Organizując uczniom kształcenie na odległość dyrektor musi pamiętać o uwzględnieniu zasady bezpiecznego korzystania przez uczniów z urządzeń umożliwiających komunikację elektroniczną. Oznacza to, że dobór narzędzi przy tej formie kształcenia powinien uwzględniać aktualne zalecenia medyczne odnośnie czasu korzystania z urządzeń (komputer, telewizor, telefon) i ich dostępności w domu, wiek i etap rozwoju uczniów, a także sytuację rodzinną uczniów.

Sposoby realizowania kształcenia na odległość

Nauka prowadzona na odległość może być realizowana z wykorzystaniem materiałów udostępnionych przez nauczyciela, w szczególności tych rekomendowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (zwłaszcza platforma edukacyjna epodreczniki.pl), Centralnej i Okręgowych Komisji Egzaminacyjnej, a także emitowanych w pasmach edukacyjnych programów Telewizji Publicznej i Polskiego Radia.

W przypadku przedszkoli i uczniów klas I-III szkoły podstawowej nauczyciel ma obowiązek poinformowania rodziców o dostępnych materiałach, a także możliwych sposobach i formach ich realizacji przez dziecko w domu.

Bezpłatna platforma z materiałami edukacyjnymi

Platforma epodreczniki.pl to narzędzie informatyczne, na którym są umieszczone bezpłatne materiały edukacyjne. Zachęcamy uczniów, rodziców i nauczycieli do odkrywania znajdujących się tam zasobów i ich szerokiego wykorzystywania.

Wszystkie treści dostępne są przez przeglądarkę internetową i nie wymagają instalacji ani dodatkowego oprogramowania. Dodatkowo na platformie udostępniony jest moduł do śledzenia postępów w nauce dla zalogowanych użytkowników, czyli wszystkich uczniów i nauczycieli, którzy stworzą konto na platformie.

Dyrektor szkoły lub placówki, który zdecyduje się na korzystanie z platformy może utworzyć na niej konta dla uczniów i nauczycieli. Przepisy pozwalają na przetwarzanie danych uczniów i nauczycieli szkoły lub placówki w celu utworzenia kont. Aby usprawnić korzystanie z platformy dyrektor wykorzysta do tego celu System Informacji Oświatowej.

Ocenianie pracy ucznia

Dyrektor szkoły ma obowiązek ustalić w uzgodnieniu z nauczycielami w jaki sposób będzie monitorowana i sprawdzana wiedza ucznia oraz postępy w nauce.

Kształcenie na odległość z przedmiotów zawodowych

Zajęcia w ramach kształcenia zawodowego będą prowadzone przede wszystkim w zakresie teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz w ograniczonym stopniu  również w zakresie zajęć praktycznych wyłącznie wtedy, gdy z programu nauczania danego zawodu wynika taka możliwość.

Dostosowanie programu nauczania zawodu

Wprowadziliśmy zapisy, które pozwalają na modyfikację programu nauczania zawodu, w taki sposób, aby część niemożliwa do zrealizowania podczas nauki zdalnej, mogła być realizowana w kolejnych latach nauki, a część zajęć przewidzianych do realizacji na kolejne lata była zrealizowana zdalnie w tym roku szkolnym.

Uelastyczniamy zasady organizacji praktyk zawodowych oraz przygotowania zawodowego młodocianych

Uczniowie technikum i szkoły policealnej będą mieli możliwość realizacji praktyk zawodowych do końca roku szkolnego 2019/2020.

Młodociani pracownicy z branżowych szkół I stopnia będą mogli, w uzgodnieniu z pracodawcą, zrealizować zajęcia praktyczne do końca bieżącego roku szkolnego albo w następnych latach szkolnych. Pracodawcy nie utracą dofinansowania kosztów kształcenia.

Organizacja kształcenia ustawicznego

Wszystkie formy kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, w tym również zajęcia realizowane dotychczas w formie turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, mogą być realizowane na odległość. Natomiast kształcenie praktyczne na kursach niemożliwe do zrealizowania w takiej formie, będzie można uzupełnić, gdy ustaną utrudnienia.

Dbamy o organizację zajęć w kształceniu specjalnym

Dajemy również możliwość prowadzenia zdalnie kształcenia specjalnego. Nauczyciele i specjaliści, realizując naukę na odległość, zobowiązani są do dostosowania sposobów oraz metod pracy do potrzeb i możliwości uczniów, w tym wynikających z indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych.

W przypadku niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz niepełnosprawności intelektualnej w stopniu głębokim, nauczyciele zostaną zobowiązani do informowania rodziców o dostępnych materiałach i możliwych formach ich realizacji w celu wsparcia dziecka/ucznia/uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Podobnie w przypadku dziecka objętego zajęciami wczesnego wspomagania rozwoju.

Praca nauczycieli

W okresie czasowego zawieszenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych ograniczony jest obowiązek świadczenia pracy przez nauczycieli na terenie szkoły, z wyłączeniem przypadków gdy jest to niezbędne do realizowania zajęć z uczniami zdalnie lub w inny sposób, lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania szkoły.

Zasady rozliczania w ramach czasu pracy nauczycieli zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia

Nauczyciele realizują zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia w ramach obowiązującego ich dotychczas tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz. Po przekroczeniu tego wymiaru zajęcia te będą mogły być realizowane w ramach godzin ponadwymiarowych.

Zadaniem dyrektora szkoły będzie określenie zasad zaliczania do wymiaru godzin poszczególnych zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia.

Nauczyciele realizujący zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia, otrzymują wynagrodzenie za pracę w składnikach i wysokości wynikających z ich uprawnień. Za zajęcia zrealizowane powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczyciel otrzymuje również wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.

Jeżeli natomiast z przyczyny leżącej po stronie pracodawcy w określonym czasie niektórzy nauczyciele nie będą świadczyli pracy, zastosowanie ma art. 81 § 1 Kodeksu pracy, który stanowi, że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania.

Zatem w okresie, w którym nauczyciele nie będą świadczyli pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, lecz będą pozostawali w gotowości do pracy, zachowują prawo do wynagrodzenia zasadniczego w wysokości wynikającej z ich osobistego zaszeregowania oraz dodatku funkcyjnego.

Pracownicy administracji i obsługi

Ograniczenie obowiązku świadczenia pracy na terenie przedszkola, szkoły lub placówki oświatowej dotyczy również pracowników administracji i obsługi, z wyjątkiem przypadków  gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek.

O organizacji pracy tych pracowników decyduje dyrektor szkoły. Dyrektor szkoły może więc polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, o ile oczywiście charakter zadań wykonywanych przez pracownika na to pozwala. Jeżeli będzie to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania jednostki może również polecić pracownikowi wykonanie określonych zadań na terenie jednostki.

Jeżeli natomiast z przyczyn leżących po stronie pracodawcy w określonym czasie pracownik administracji lub obsługi nie będzie świadczył pracy, pozostaje wówczas do dyspozycji dyrektora szkoły i jest w gotowości do wykonywania pracy. Ma wówczas zastosowanie przepis art. 81 § 1 K.p., który wskazuje, że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania. Wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Źródło: men.gov.pl

Podstawa prawna

  1. Ustawa z dn. 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – Dz.U z 2020 r. poz. 374.
  2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 11.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. z 2020 r. poz. 410.
  3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 20.03.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. 2020 poz. 492.
  4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. 2020 poz. 493 ze zm.
  5. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.
  6. Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2019 r. poz. 1148 z późn. zm.

oprac. \m/ \mos/



Z dniem 25.03.2020 r. weszło w życie rozporządzenie MEN w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Ten akt wykonawczy stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 30c ustawy Prawo oświatowe, wprowadzonego art. 28 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Na chwilę obecną nie ma możliwości określenia do jakiego momentu konieczne będzie utrzymanie ograniczeń w funkcjonowaniu szkół i placówek, wobec tego stało się niezbędne przygotowanie rozwiązań umożliwiających szkołom i placówkom pracę w zmienionych warunkach kształcenia, z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. W cyt. rozporządzeniu z dn. 20.03.2020 r., zaproponowano rozwiązania, które umożliwią realizację procesu kształcenia w zmienionych warunkach organizacyjnych. I tak, z treści …



„W wyniku podziału rejonu na obwody i powstania nowej szkoły podstawowej w miejscowości X (szkoła została utworzona z przekształcenia gimnazjum), została nam wskazana wspomniana szkoła, jako nowe miejsce kontynuacji obowiązku szkolnego, co zapewniałoby nam bezpłatny dowóz dzieci do szkoły. Dotychczas dzieci uczęszczały do SP w miejscowości Y: była to wcześniej jedyna szkoła podstawowa w okolicy, była to więc nasza szkoła obwodowa.

Nie złożyliśmy wniosku o przeniesienie dzieci do szkoły X, wyrażając tym samym chęć kontynuowania nauki w szkole dotychczasowej, czyli tam gdzie tę naukę nasze dzieci rozpoczęły, jeszcze przed zmianą obwodów. Pozostawienie naszych dzieci w szkole Y spowodowało, że zostały pozbawione dojazdu do szkoły.

Spełniamy warunek odległościowy: mieszkamy 9 km od szkoły Y.

1 Pytanie: czy mamy prawo do darmowego dowozu naszych dzieci do szkoły? Obecnie sami dowozimy dzieci do szkoły.

Ponadto: gmina za darmo dowozi dzieci do naszych szkół: z innego obwodu, dowozi również dzieci z sąsiadującego województwa: z 4 wiosek woj. wielkopolskiego, tłumacząc ten fakt wysoką subwencją oświatową, jaka idzie za tymi dziećmi. Gmina dowozi też dzieci, które nie spełniają warunku kilometrowego (ich odległość od szkoły wynosi niecałe 2 km).

2 Pytanie: czy można tak niesprawiedliwie traktować dzieci, organizować dojazd osobom spoza gminy, podczas gdy dzieci będące mieszkańcami gminy są pomijane?

Kurator dolnośląski utwierdza nas w przekonaniu, że jesteśmy w prawie, ale w żaden sposób tego prawa nie możemy wyegzekwować. Co mówi kurator dolnośląski?

Szkoła Y jest nadal Waszą szkołą obwodową. Zabrakło uchwały organu nadzorującego, w której to ów organ kieruje cały oddział klasy III czy VI i inne, do szkoły X. Ponieważ zabrakło takiej uchwały, granice nowych obwodów mają odniesienie do klas I, a do dzieci pozostałych klas, tylko na wniosek rodziców. Nie mogą być uczniowie powyciągani z poszczególnych klas, tylko musi to być cały oddział (np: klasa III a). Jeśli nie ma uchwały gminy, nakazującej przeniesienie całego oddziału do nowej szkoły powstałej z przekształcenia gimnazjum: wtedy tylko i wyłącznie nowy obwód można ustalić dla ucznia klasy I, bowiem uczeń wyższej klasy został już do tej szkoły przyjęty, zrekrutowany i on w tej szkole kontynuuje naukę i dla niego rejon był zgodny z przyjęciem do klasy I. Organ samorządu podważa powszechnie obowiązujące przepisy prawa w zakresie dowożenia i tego że zmienia się rejony tylko i wyłącznie dla klas I. Brak jest podstaw prawnych do zmiany rejonu dla uczniów już zrekrutowanych do danej szkoły, nie można im zmienić rejonu, rejon tylko zmienia się dla klas I.

Nie było uchwały gminy, nakazującej przeniesienie całego oddziału do nowo powstałej szkoły X. Nie mamy tego na piśmie, informacje te pozyskaliśmy w rozmowie telefonicznej, ale kurator napisał do MEN, z prośbą o interpretację przepisów w odniesieniu do naszej sprawy.

Pismo zostało wysłane 13.01.2020 r. Do dziś nie mamy odpowiedzi, kurator twierdzi, że prawdopodobnie odpowiedzi nie dostaniemy, ponieważ MEN często nie odpowiada na Ich pytania. Wiemy kto zajmuje się naszą sprawą w MEN, znamy numer jaki został nadany naszej sprawie. Jednak ta osoba nie odpowiada na maile oraz na telefony. Dopiero 18 marca udało nam się dodzwonić do innej Pani z MEN, która potwierdziła telefonicznie, że mamy prawo do dojazdu, powiedziała też, że MEN nie ma żadnej mocy prawnej, by przymusić burmistrza do wywiązywania się z obowiązków. Ponadto sytuacja epidemiczna utrudnia zajmowanie się innymi sprawami…

O dojazdy walczymy od września:

  1. Napisaliśmy pismo do burmistrza odpowiedź negatywna (zał:1);

Wysłaliśmy pismo do kuratorium dolnośląskiego, który poprosił burmistrza o wskazanie przepisów prawnych, wyjaśniających jego działania. Ponieważ burmistrz uchylał się od odpowiedzi, kurator musiał napisać do wojewody. Burmistrz odpisał, iż nie mają obowiązku itd. – (zał:2);

Również napisaliśmy do wojewody: była to nasza skarga na działania burmistrza. Wojewoda przekazał naszą skargę do rozpatrzenia przez radę miejską (zał: 3 i 4);

Odbyła się komisja skarg i wniosków: tam nasza skarga została uznana za zasadną, po czym sprawa trafiła na obrady sesji Rady Miejskiej: tam zagłosowano przeciw, uchwały nie przyjęto. Jest nagranie na BIP-ie, w zał.

Chcieliśmy zaskarżyć odrzucenie uchwały (w piśmie do wojewody), ale nie otrzymaliśmy pisma potwierdzającego ten fakt, dowiedzieliśmy się natomiast, że sprawa musi wrócić z powrotem do Komisji Skarg i Wniosków, by być uznaną za niezasadną, potem znów na sesję Rady Miejskiej, dopiero wtedy otrzymamy negatywną odpowiedź. Ponieważ każda sprawa w naszym urzędzie ma długi czas oczekiwania na rozpatrzenie, szybko to nie nastąpi.

Pyt 3: Czy są ustalone ramy czasowe, w których: Rada miejska musi odnieść się od swoich decyzji: nie mając pisemnej decyzji w sprawie odrzucenia uchwały na ostatniej sesji Rady miejskiej, nie możemy nic zrobić.

Pyt. 4: Jaka powinna być nasza dalsza droga: nie mamy opinii prawnej MEN, nie mamy decyzji z komisji rady miejskiej…. do kogo napisać, co dalej robić? Bez tych dokumentów, ciężko nam będzie dalej walczyć. Załączniki:

zał:1: Odpowiedź burmistrza na nasze pismo;

zał:2: Odpowiedź na pismo kuratora dolnośląskiego;

zał:3 i 4: Odpowiedź wojewody na naszą skargę na burmistrza. Przekazanie sprawy do rozpatrzenia przez Radę Miejską;

zał:5: Projekt uchwały w sprawie rozpatrzenia naszej skargi;

zał:6: Interpretacja MEN na najczęściej zadawane pytania, interpretacja ogólnodostępna w internecie, punkty od 3-10.

Zgodnie z …



„Próbujemy usilnie dowiedzieć się, czy jest już odpowiedź na zapytanie naszego kuratora dolnośląskiego w sprawie naszej. Zapytanie zostało wysłane 13 stycznia br., a sprawą zajmuje się Pani X; sprawa dotyczy pozbawienia przez burmistrza naszych dzieci darmowego transportu do szkoły. Niestety w żaden sposób nie możemy skontaktować się z Panią X – nie odpowiada na maile i na telefony, może Państwo są w stanie nam jakoś pomóc? Nasz burmistrz robi co chce, jego radcy prawni nie chcą przyjąć opinii radcy prawnego kuratora dolnośląskiego dlatego tak ważna dla nas jest opinia MEN. Nasze dzieci nie mają jak dostać się do szkoły. Do kogo mamy się zwrócić? Jak można dotrzeć do informacji co dzieje się z odpowiedzią na nasze/kuratora pismo? Będziemy wdzięczni za pomoc. Rodzice.”

Na wstępie, …



Na stronie men.gov.pl/sytuacja.nauczycieli została w dn. 16.03.2020 r. udostępniona informacja Ministerstwa Edukacji Narodowej na temat zasad wynagradzania i warunków pracy pracowników szkół w okresie zawieszenia zajęć. Zgodnie z tą informacją zawieszenie do 25.03.2020 r. prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej nie oznacza zawieszenia przez szkoły wszystkich form działalności.

Ministerstwo Edukacji Narodowej zaleca, aby w tym okresie nauczyciele wspierali uczniów w samodzielnej nauce w domu i kontaktowali się z nimi przy wykorzystaniu np.: dziennika elektronicznego, strony internetowej przedszkola, szkoły lub placówki, mailingu do rodziców, a w przypadku starszych uczniów bezpośredniego kontaktu elektronicznego.

W przypadku nauczycieli publicznych przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz organy administracji rządowej czas pracy oraz zadania wykonywane w ramach czasu pracy określają przepisy Karty Nauczyciela. Zgodnie z art. 42 ust. 1 i 2 tej ustawy w ramach czasu pracy nieprzekraczającego 40 godzin na tydzień nauczyciel jest obowiązany realizować nie tylko zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami, ale również inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły oraz zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Dyrektor szkoły może więc w okresie zawieszenia prowadzenia zajęć zlecać nauczycielom inne zadania, np. przygotowywanie i przesyłanie uczniom materiałów dydaktycznych do samodzielnej pracy w domu. Zastosowanie ma w tym przypadku również art. 81 § 3 Kodeksu pracy, który umożliwia powierzenie pracownikowi w okresie przestoju innej odpowiedniej pracy.

Według MEN o organizacji pracy nauczycieli decyduje dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki, który zgodnie z art. 7 Karty Nauczyciela jest przełożonym służbowym wszystkich pracowników. Działając na podstawie art. 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, dyrektor szkoły może polecić nauczycielowi wykonywanie pracy zdalnej.

Możliwe jest zatem świadczenie pracy przez nauczycieli zarówno w miejscu ich pracy, jak i świadczenie pracy poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). W pierwszym przypadku nauczyciele przygotowują i przesyłają uczniom materiały, korzystając ze sprzętu na terenie szkoły.

Za dni, w których nauczyciele będą świadczyli pracę, otrzymują wynagrodzenie bez zmian, z wyjątkiem dodatku za warunki pracy, który jest należny wyłącznie za godziny przepracowane w określonych warunkach pracy, oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, które jest związane z dodatkową pracą nauczyciela polegającą na realizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych powyżej pełnego wymiaru zajęć.

Jeżeli natomiast z przyczyny leżącej po stronie pracodawcy w określonym czasie nauczyciel nie będzie świadczyć pracy, zastosowanie ma art. 81 § 1 Kodeksu pracy, który stanowi, że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania.

Zatem za dni, w których nauczyciele nie będą świadczyli pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, lecz będą pozostawali w gotowości do pracy, zachowują prawo do wynagrodzenia zasadniczego w wysokości wynikającej z ich osobistego zaszeregowania oraz dodatku funkcyjnego.

W przypadku nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego o organizacji ich pracy również decydują dyrektorzy tych jednostek. Do nauczycieli tych, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, mają zastosowanie przepisy art. 81 Kodeksu pracy oraz art. 3 ustawy o przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19.

W okresie zawieszenia prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej kadra kierownicza przedszkoli, szkół i placówek nie prowadzi zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Jest jednak zobowiązana do realizowania innych zadań wynikających z zajmowanych stanowisk. Decyzje w sprawie organizacji pracy dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki podejmuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, który jest jego bezpośrednim przełożonym. Natomiast decyzje w sprawie organizacji pracy pozostałej kadry kierowniczej podejmuje dyrektor szkoły.

Osoby zajmujące stanowiska kierownicze, które będą świadczyły pracę, otrzymują wynagrodzenie bez zmian, z wyjątkiem ewentualnego wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i dodatku za warunki pracy.

Co istotne, zdaniem MEN zawieszenie prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nie wpływa bezpośrednio na pracę wykonywaną przez pracowników administracji i obsługi szkolnej i nie zwalnia ich automatycznie z obowiązku świadczenia pracy. O organizacji ich pracy decyduje dyrektor szkoły.

Dyrektor szkoły na podstawie art. 3 ustawy o przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19 może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna), o ile oczywiście charakter zadań wykonywanych przez pracownika na to pozwala.

Jeżeli natomiast z przyczyny leżącej po stronie szkoły w określonym czasie pracownik administracji lub obsługi nie będzie świadczyć pracy, pozostaje wówczas do dyspozycji dyrektora szkoły i jest w gotowości do wykonywania pracy. Mają wówczas zastosowanie przepisy art. 81 § 1 K.p., który wskazuje, że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania. Wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Decyzje w sprawie organizacji pracy nauczycieli oraz pozostałych pracowników przedszkola, szkoły lub placówki podejmuje dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki, natomiast decyzje w sprawie organizacji pracy dyrektora – organ prowadzący szkołę.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215.
  2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 11.03.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – Dz.U. z 2020 r. poz. 410.
  3. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.

oprac. \m/ \mos/



„Czy w obecnym przypadku decyzji rządu i zamykania placówek edukacyjnych, prezes placówki prywatnej może wymusić na pracownikach przychodzenie do pracy w przedszkolu?”

Zawieszenie działalności przedszkoli nastąpiło na podstawie rozporządzenia MEN w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Zgodnie z § 1 tego aktu rozporządzenie to określa:

  • jednostki systemu oświaty, których funkcjonowanie zostaje czasowo ograniczone w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19;
  • okres, na jaki zostaje ograniczone funkcjonowanie jednostek systemu oświaty;
  • zakres czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia – w okresie od dnia 12.03.2020 r. do dnia 25.03.2020 r. na obszarze kraju ograniczono funkcjonowanie następujących publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty:

  • przedszkoli;
  • innych form wychowania przedszkolnego;
  • szkół wszystkich typów;
  • placówek oświatowo-wychowawczych;
  • placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego;
  • placówek artystycznych;
  • placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
  • kolegiów pracowników służb społecznych.

Ograniczenie funkcjonowania nie zostało natomiast …



„Złożyłam w wymaganym terminie rozliczenie z wykorzystania dotacji oświatowej. Urząd gminy stwierdził, że zostało ono źle sporządzone, że nie uwzględnia wytycznych dot. uczniów z orzeczeniami, choć rozliczyłam ich oddzielnie. Czy mogę prosić o przesłanie druków, wzorów dokumentów, na jakich powinno to rozliczenie być sporządzone?”

W …



„Szczegółowo opisali Państwo na portalu procedurę likwidacji placówek. Z tekstu wynika, że terminem bezwzględnym jest złożenie wniosku o likwidację placówki do końca lutego, aby z końcem sierpnia szkoła została zamknięta.

Jesteśmy niewielką niepubliczną szkołą podstawową działającą od 6 lat. Wprowadzenie nowelizacji ustawy prawa oświatowego znacząco utrudniło nam funkcjonowanie i podniosło koszty prowadzenia szkoły, których nie jesteśmy w stanie udźwignąć (mowa o wymogu zatrudniania wszystkich pracowników pedagogicznych na umowę o pracę). Szkoła boryka się z trudnościami finansowymi. Musimy się posiłkować kredytami, aby opłacić bieżącą działalność szkoły. Prowadzimy nabór nowych uczniów na kolejny rok szkolny. Rekrutacja trwa do końca kwietnia br. Jeśli nie zrekrutujemy wystarczającej ilości uczniów będziemy zmuszeni zamknąć szkołę. Jakie mamy opcje wówczas, gdy sytuacja ilości uczniów wyklaruje się na koniec kwietnia 2020 r.? Zgodnie z umowami kształcenia zawartymi z rodzicami uczniów szkoła może rozwiązać umowę z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia w przypadku jej likwidacji. Co w takiej sytuacji zgodnie z prawem możemy zrobić?”

Istotnie, zgodnie z …