images_ROLNICY_stockxpertcom_id555004_730-1.jpg

Dnia 6 września 2022 roku Poz. 854 opublikowano obwieszczenie Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) z dnia 1 września 2022 r. w sprawie wysokości miesięcznej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w IV kwartale 2022 r. (M.P. poz. 854).


alarm-clock-calendar-close-up-908298-1-1024x699.jpg

Odroczenie terminu płatności składek, układ ratalny oraz – w przypadku osób opłacających składki na własne ubezpieczenia – umorzenie należności. Z tych możliwości może skorzystać przedsiębiorca, który ma trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej. ZUS, w związku z wojną w Ukrainie przypomina o możliwościach, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcy, którzy w swojej działalności odczuwają skutki związane z opóźnieniem lub brakiem realizacji dostaw, z zatorami płatniczymi lub nieobecności pracowników związane ze wzrostem zachorowalności lub czynnościami mającymi na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa obywateli, mogą liczyć na pomoc ZUS.

Jeśli przedsiębiorca ma problem z opłaceniem składek, może złożyć wniosek o odroczenie terminu ich płatności. Gdy ZUS zgodzi się na zmianę terminu zapłaty składek i podpisze z przedsiębiorcą umowę o odroczenie terminu płatności składek, przedsiębiorca będzie mógł je uregulować w późniejszym terminie. Nie zapłaci on wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną. Trzeba jednak pamiętać, że ZUS może odroczyć tylko składki bieżące lub przyszłe, których termin płatności jeszcze nie upłynął.

Jeśli przedsiębiorca ma zadłużenie z tytułu składek i nie może go spłacić jednorazowo, może on złożyć wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Jeżeli ZUS zgodzi się udzielić jemu układu ratalnego i podpisze z nim umowę o rozłożenie na raty należności z tytuł składek, będzie on mógł uregulować zadłużenie w dłuższym okresie i na uzgodnionych warunkach. Nie zapłaci on wtedy odsetek za zwłokę, a jedynie opłatę prolongacyjną. Jeżeli było wobec przedsiębiorcy prowadzone postępowanie egzekucyjne, to po podpisaniu umowy ratalnej zostanie ono zawieszone.

Jeśli przedsiębiorca poniósł straty materialne w wyniku nadzwyczajnego zdarzenia, które powodują, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić go możliwości dalszego prowadzenia firmy, może on złożyć wniosek o ich umorzenie. Umorzeniu w tym przypadku podlegają wyłącznie należności z tytułu składek za niego, jako osobę opłacającą składki na własne ubezpieczenia. Należy jednak pamiętać, że samo złożenie wniosku o ulgę lub umorzenie należności nie zawiesza postępowania egzekucyjnego. Dopiero zawarcie umowy o odroczeniu, rozłożeniu na raty należności lub wydanie decyzji umarzającej zadłużenie będzie podstawą do wstrzymania działań egzekucyjnych.

W placówkach ZUS działają doradcy do spraw ulg i umorzeń. Udzielają informacji o pomocy, o jaką może się ubiegać przedsiębiorca oraz pomagają skompletować i wypełnić dokumenty niezbędne do rozpatrzenia wniosku.

ZUS



Zatrudnienie niani na podstawie umowy uaktywniającej pozwala na otrzymanie znaczącego dofinansowania do składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne niani. Korzyści z zawarcia takiej umowy mogą być obopólne – rodzice zapewniają opiekę swojemu dziecku (do 3 roku lub wyjątkowo 4 roku życia), niania zyskuje ubezpieczenie i wiążące się z nim podstawowe korzyści.

Podstawa wymiaru składek nie wyższa niż połowa minimalnego wynagrodzenie

Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe niań obliczone od podstawy, którą stanowi kwota nie wyższa niż połowa minimalnego wynagrodzenia, finansuje budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Składki są finansowane przez budżet państwa niezależnie od tego czy niania podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym obowiązkowo czy dobrowolnie.

W przypadku, gdy niania nie wykonuje pracy przez część miesiąca, z uwagi, np. na pobieranie zasiłku chorobowego, proporcjonalnemu zmniejszeniu podlega podstawa wymiaru składek finansowanych z budżetu państwa.

W przypadku, gdy rodzice zawrą w tym samym okresie umowy uaktywniające z kilkoma nianiami, składki z budżetu państwa będą finansowane przez budżet państwa jedynie za jedną z nich.

W sytuacji zawarcia następnej umowy na opiekę nad kolejnym dzieckiem tych samych rodziców, składki będą finansowane przez budżet państwa przez cały okres sprawowania opieki nad dziećmi wynikający z ustawy, jednakże od podstawy nie wyższej niż 50% minimalnego wynagrodzenia .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki finansowane przez budżet państwa, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1. niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;

2. rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko:

  • są zatrudnieni (należy przez to rozumieć wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, umowy o pracę nakładczą, bezsporne wykonywanie zatrudnienia w innym kraju niż Polska, oraz wykonywanie innych form aktywności zawodowej, np. posiadanie statusu funkcjonariusza, żołnierza zawodowego, sędziego, prokuratora, posła, a także statusu osoby duchownej, czy też pobieranie stypendium w okresie odbywania stażu, na który dana osoba została skierowana przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot),
  • świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych (chodzi o wszystkie umowy cywilnoprawne stanowiące tytuł do ubezpieczeń, tj. umowę agencyjną, umowę-zlecenie albo inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia),
  • prowadzą pozarolniczą działalność,
  • prowadzą działalność rolniczą (nie dotyczy osoby podlegającej ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik).

Powyższy warunek pozostaje spełniony również, gdy umowę uaktywniającą zawrze osoba współpracująca z osobą świadczącą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej lub z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność.

W przypadku utraty przez rodziców albo rodzica samotnie wychowującego dziecko zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub działalności, składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych przyczyn. Także w przypadku, gdy rodzic zatrudniający nianię przebywa na urlopie bezpłatnym lub nie podlega ubezpieczeniom społecznym z uwagi na zawieszenie działalności gospodarczej, brak jest podstaw do finansowania składek na ubezpieczenia niani po upływie 3 miesięcy od dnia rozpoczęcia urlopu bezpłatnego, zawieszenia działalności.

3. dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym, nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna oraz nie jest objęte wychowaniem przedszkolnym łącznie z okresem adaptacyjnym.

Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie opłaca składek, w przypadku gdy:

  • rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej, o której mowa w art. 61c ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 26 października 2007 r., z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym,
  • umowa uaktywniająca została zawarta między nianią, a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej,
  • rodzic dziecka podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z przebywaniem na urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie ojcowskim albo z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym (niezależnie od tego z tytułu urodzenia którego dziecka przysługują).

Kwota nadwyżki ponad kwotę połowy minimalnego wynagrodzenia

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe niani, od podstawy wymiaru składek stanowiącej kwotę nadwyżki ponad kwotę połowy minimalnego wynagrodzenia, są współfinansowane przez nianię i rodzica.

Niania i rodzic finansują w równych częściach składkę na ubezpieczenie emerytalne (po 9,76%). Składkę na ubezpieczenia rentowe w wysokości 1,5% podstawy wymiaru finansuje niania, a w wysokości 6,5% podstawy wymiaru – rodzic.

Składkę na ubezpieczenie wypadkowe finansuje w całości rodzic.


Ważne

Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe niani, w każdym przypadku, bez względu na kwotę podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, finansuje w całości z własnych środków niania, a opłaca do ZUS rodzic.


Zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu

Nianie spełniające warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym, podlegają również obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne niań stanowi przychód. Podstawę tę pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez nianie, potrącone przez płatników składek (rodziców) ze środków niani zgodnie z zadami finansowania składek na ubezpieczenia społeczne.

Zatem podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne niani, która przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, od której składki finansowane są przez budżet państwa, stanowi kwota nie wyższa niż połowa minimalnego wynagrodzenia pomniejszona o kwotę składki na ubezpieczenie chorobowe (którą finansuje niania).

Natomiast rodzic odprowadza składki na ubezpieczenie zdrowotne niani, która przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad połową kwoty minimalnego wynagrodzenia., pomniejszonej o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez nianie.

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne i zasady jej finansowania

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest dla wszystkich ubezpieczonych jednakowa i wynosi 9% podstawy wymiaru składek. Składka ta jest miesięczna i niepodzielna. Składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalona od podstawy wymiaru nie wyższej niż wysokość połowy minimalnego wynagrodzenia, jest opłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ze środków budżetu państwa. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne ustaloną od podstawy wymiaru stanowiącej kwotę nadwyżki nad połową minimalnego wynagrodzenia finansuje niania, natomiast oblicza, pobiera z dochodu niani i odprowadza płatnik czyli rodzic.

Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych

Za nianie nie opłaca się składek na Fundusz Pracy, na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ani na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Źródło: ZUS



Od 2 lutego 2022 r. zmieniły się przepisy ustawy o czasie pracy kierowców, zmieniły się też zasady ustalania podstaw wymiaru składek dla kierowców w zakresie przewozów międzynarodowych.

 

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kierowców obowiązujące do 1 lutego 2022 r.

Kierowcy, którzy w okresie do 1 lutego 2022 r. wyjeżdżali poza miejscowość będącą siedzibą pracodawcy (wykonywali przewóz drogowy poza tę miejscowość) wyjazd ten mógł być realizowany w ramach podróży służbowej, a co za tym idzie przysługiwały kierowcy należności na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem tej podróży.

Diety i koszty noclegu – do 1 lutego 2022 r. włącznie – nie były wliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, do wysokości diet określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kierowców obowiązujące od 2 lutego 2022 r.

Począwszy od 2 lutego 2022 r.:

– kierowca, który wykonuje zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu przepisów art. 77 § 1 Kodeksu Pracy.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jako kierowcy w transporcie międzynarodowym jest ustalana zgodnie z przepisami, które dotyczą pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców.

Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia kierowców transportu międzynarodowego począwszy od 2 lutego 2022 r.

Krok 1

Płatnik musi ustalić jaki był przychód kierowcy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych za dany miesiąc. W tym celu bierze pod uwagę łączny przychód jaki uzyskał on za pracę wykonywaną na terenie Polski jak i za granicą.


Ważne!

Przy ustalaniu przychodu płatnik bierze pod uwagę wszystkie wypłaty stanowiące podstawę wymiaru składek, dokonane lub postawione do dyspozycji kierowcy od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca bez względu na okres za jaki przysługują, w tym wynagrodzenie za urlop.


Nie uwzględnia natomiast:

  • zasiłków z ubezpieczeń społecznych
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
  • przychodów wymienionych w rozporządzeniu szczególnym, bez stosowania wyłączenia dotyczącego należności z tytułu podróży służbowych. Zastosowanie wyłączenia z podstawy wymiaru równowartości diet przysługujących z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju rozważa dopiero w Kroku 2.

Krok 2

Jeśli przychód jest wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie (w roku 2022 – 5.922 zł)

Płatnik:

– pomniejszy przychód o równowartość diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju,

– porówna otrzymaną kwotę z kwotą prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia; porównania dokonuje zawsze do pełnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,

– jeśli kwota przychodu po odjęciu równowartości diet będzie niższa niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie, wówczas podstawę wymiaru składek będzie stanowić kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.


Ważne!

Przez sformułowanie „za każdy dzień pobytu” należy rozumieć zarówno dni pracy poza granicami kraju jak i dni wolne od pracy, w których kierowca pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, np. oczekując na podjęcie następnego dnia kolejnej operacji transportowej.


Do dni pobytu nie zalicza się:

  • dni urlopu wypoczynkowego (pomimo tego, że wynagrodzenie urlopowe stanowi podstawę wymiaru składek),
  • dni choroby oraz,
  • okresu korzystania z urlopu bezpłatnego.

Jeśli przychód kierowcy ustalony zgodnie z pkt 1 nie przekroczy prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w roku 2022 – 5.922 zł), to podstawę wymiaru składek płatnik ustala na zasadach ogólnych. Płatnik nie odejmuje równowartości diet, ani nie porównuje przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Odpowiedzi na pytania

Jaką stawkę diety należy stosować w przypadku kierowcy, który w danej dobie przebywa w więcej niż jednym państwie członkowskim UE?

W tym przypadku płatnik powinien zastosować zasady określone w rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Zgodnie z nimi dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży zagranicznej.

W przypadku podróży zagranicznej do dwóch lub więcej państw pracodawca może ustalić więcej niż jedno państwo docelowe. Należność z tytułu diet oblicza:

  • za każdą dobę podróży zagranicznej przysługuje dieta w pełnej wysokości;
  • za niepełną dobę podróży zagranicznej:- do 8 godzin – przysługuje 1/3 diety,

    – ponad 8 do 12 godzin – przysługuje 50% diety,

    – ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.

Przykład 1

Kierowca ma wykonać przewóz do Belgii. Spędził w Niemczech ½ doby, w Luksemburgu ¼ doby oraz w Belgii ¼ doby. Kwotę diety należy ustalić:

Niemcy – 49 € x 50% = 24,5 €

Luksemburg – 48 € x 1/3 = 16 €

Belgia – 48 € x 1/3 = 16 €

Następnie należy zsumować otrzymane wyniki co da kwotę diety przypadającą na przejazd przez kilka państw.

24,5 € + 16 € + 16 € = 56,50 €.

Jak ustala się podstawę wymiaru, gdy kierowca spędził dzień wolny od pracy za granicą w celu odbioru tygodniowego odpoczynku, o którym mowa w rozporządzeniu WE nr 561/2006?

Dzień pobytu, o którym jest mowa w rozporządzeniu oznacza dzień, za który otrzymujesz wynagrodzenie, które stanowi podstawę wymiaru składek, tj. także dzień rozkładowo wolny od pracy w okresie oddelegowania do pracy za granicę (np. sobota, niedziela).

Jeżeli kierowca pozostaje za granicą w oczekiwaniu na podjęcie następnego dnia kolejnej operacji transportowej, dzień ten płatnik zalicza do dni pobytu.

Przykład 2

Kierowca skierowany do przewozu w Niemczech, 2 doby spędził w tym kraju w oczekiwaniu na kolejne zlecenie – odbioru towaru z Austrii i przewozu. Osiągnął w tym miesiącu przychód wyższy niż kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Kwoty równowartości diet z tych 2 dób (98 €) wlicza się do diet z tytułu pracy (przewozu) na terenie Niemiec.

W jaki sposób płatnik wylicza podstawę wymiaru składek w przypadku poboru wynagrodzenia za czas urlopu kierowcy?

W przypadku, gdy przez część miesiąca kierowca wykonuje pracę w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, a przez część miesiąca przebywa na urlopie wypoczynkowym, pracodawca bierze pod uwagę łączny przychód uzyskany w danym miesiącu, a więc przychód uzyskany za pracę za granicą wraz z wynagrodzeniem za urlop.

Jeżeli uzyskany łączny przychód jest wyższy od przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia to płatnik ma prawo do potrącenia równowartości diet za dni pracy za granicą (z wyłączeniem dni urlopu wypoczynkowego). Z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia.

Przykład 3

Kierowca skierowany do przewozu do Włoch po zakończeniu pracy skorzystał z 7 dni urlopu, nie wracając do kraju. Płatnik kwotę wynagrodzenia urlopowego wlicza do podstawy wymiaru składek. Nie potrąca natomiast od całości przychodu uzyskanego w danym miesiącu równowartości diet za tych 7 dni, podczas których przebywał na urlopie wypoczynkowym.

Jak ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia kierowców zatrudnionych w przewozie międzynarodowym na podstawie umowy zlecenia?

Do kierowcy zleceniobiorcy (wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenia albo umowy o świadczenie usług należy stosować analogiczne zasady jak wobec kierowcy pracownika.

Czyli płatnik ustala podstawę wymiaru składek w następujący sposób.:

  • ustala przychód zleceniobiorcy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych za dany miesiąc – w tym celu bierze pod uwagę łączny przychód jaki uzyskał zleceniobiorca za pracę wykonywaną na terenie Polski jak i za granicą (zleceniodawca bierze pod uwagę wszystkie wypłaty stanowiące podstawę wymiaru składek, dokonane lub postawione do dyspozycji kierowcy od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca bez względu na okres za jaki przysługują; nie uwzględnia się natomiast zasiłków z ubezpieczeń społecznych oraz przychodów wymienionych w rozporządzeniu szczególnym [4], bez stosowania wyłączenia dotyczącego należności z tytułu podróży służbowych) w przypadku, gdy zleceniobiorca uzyskuje przychód wyższy niż prognozowane przeciętne wynagrodzenia – pomniejsza przychód o równowartość diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju,
  • porównuje otrzymaną kwotę z kwotą prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia; porównania dokonuje zawsze do pełnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,
  • jeśli kwota przychodu po odjęciu równowartości diet będzie niższa niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie – podstawę wymiaru składek będzie stanowić kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Przykład 4

Kierowca wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia. Kierowca ma wykonać przewóz do Austrii, w której spędzi 2 doby. Kierowca za kurs otrzymał kwotę 6 000 zł, która jest wyższa niż kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5 922 zł). W związku z powyższym, u tego kierowcy nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek ta część przychodu, która stanowi równowartość diet przysługujących za każdy dzień pobytu na terenie danego państwa, tj. 2 x 52 €.

Jednak tak ustalona podstawa wymiaru składek nie może być niższa od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tj. 5 922 zł.

Jeśli przychód zleceniobiorcy nie przekroczy prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w roku 2022 – 5.922 zł) to podstawę wymiaru składek płatnik ustala na zasadach ogólnych. Płatnik nie odejmuje równowartości diet, ani nie porównuje przychodu do kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

ZUS



Od II kwartału br. rolnicy zapłacą wyższe składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. W wyniku marcowej waloryzacji świadczeń, podwyższającej wysokość emerytury podstawowej do kwoty 1084,58 zł, miesięczna podstawowa składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników, która stanowi równowartość 10% emerytury podstawowej, wzrośnie od 01.04.2022 r. do kwoty 108,00 zł za każdą osobę podlegającą temu ubezpieczeniu.

Dodatkowa miesięczna składka emerytalno-rentowa, do opłacenia której obowiązani są rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne o powierzchni przekraczającej 50 ha przeliczeniowych, wyniesie od II kw. br.:

  • 12% emerytury podstawowej, tj. 130,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych,
  • 24% emerytury podstawowej, tj. 260,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych,
  • 36% emerytury podstawowej, tj. 390,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych,
  • 48% emerytury podstawowej, tj. 521,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych.

W poniższych tabelach podano miesięczne kwoty składek na ubezpieczenie rolników, z uwzględnieniem składek dodatkowych w zależności od wielkości posiadanego użytku rolnego oraz wynikających z prowadzenia dodatkowej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Składki na ubezpieczenia rolników od 01.04.2022 r. do 30.06.2022 r.

Wielkość posiadanego gospodarstwa Składka
podstawowa
Składka
dodatkowa
Składka
miesięczna
do 50 ha 108 zł 108 zł
pow. 50 ha do 100 ha 108 zł 130 zł 238 zł
pow. 100 ha do 150 ha 108 zł 260 zł 368 zł
pow. 150 do 300 ha 108 zł 390 zł 498 zł
powyżej 300 ha 108 zł 521 zł 629 zł

Przypominamy, że osoby prowadzące zarówno działalność rolniczą, jak i pozarolniczą opłacają składki na ubezpieczenie w wysokości podwojonej składki podstawowej, czyli 20% najniższej emerytury (216 zł – po zaokrągleniu).

Składki za osoby prowadzące podwójną działalność
od 01.04.2022 r. do 30.06.2022 r.

Wielkość posiadanego gospodarstwa Składka
podstawowa
Składka
dodatkowa
Składka
miesięczna
do 50 ha 216 zł 216 zł
pow. 50 ha do 100 ha 216 zł 130 zł 346 zł
pow. 100 ha do 150 ha 216 zł 260 zł 476 zł
pow. 150 do 300 ha 216 zł 390 zł 606 zł
powyżej 300 ha 216 zł 521 zł 737 zł

Z kolei miesięczna składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w II kw. 2022 r. wynosi – zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dn. 1 marca 2022 r. (M.P. z 2022 r., poz. 289) – 60 zł za każdą osobę podlegającą temu ubezpieczeniu. Składka ta została utrzymana na takim samym poziomie jak w poprzednich kwartałach. Osoby objęte wyżej wymienionym ubezpieczeniem na wniosek w ograniczonym zakresie opłacają miesięcznie 1/3 pełnej składki, czyli 20 zł.

Składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie za osobę podlegającą ubezpieczeniu społecznemu rolników, która jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracuje przy prowadzeniu tej działalności, opłacana jest w pojedynczej wysokości – tak samo jak za pozostałych ubezpieczonych, którzy nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej.

Należy pamiętać, że składki na ubezpieczenie społeczne rolników są opłacane w ustawowych terminach kwartalnych, z terminem płatności przypadającym na ostatni dzień pierwszego miesiąca danego kwartału.

Termin zapłaty składek za drugi kwartał co do zasady upływa z dniem 30 kwietnia, jednak z uwagi na fakt, że ostatni dzień ustawowego terminu uregulowania należnych składek za II kwartał 2022 przypada w sobotę, to zgodnie z postanowieniami art. 12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, mającymi zastosowanie do składek w związku z art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, za ostatni dzień terminu ich opłacania należy przyjąć następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy – tj. dzień 2 maja 2022 r.

Nieopłacenie składek w ustawowym terminie skutkuje wzrostem kwoty należności o odsetki za zwłokę, na zasadach określonych w Ordynacji podatkowej. Odsetki te naliczane są za każdy dzień zwłoki, począwszy od następnego dnia po upływie terminu płatności, aż do dnia dokonania zapłaty włącznie.

B.O.



1 marca weszły w życie przepisy rozporządzenia dotyczące szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W efekcie kwota wyłączenia odnoszące się do wartości posiłków dla pracowników – finansowanych przez pracodawców – zostanie podwyższona z początkiem marca br. do 300 zł.

Rozporządzenie MRiPS z dnia 22 lutego zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 449).

Nowe rozporządzenie podnosi kwotę wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwoty wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia. Od 1 marca 2022 r. kwota ta wynosi 300 zł. Do tej pory kwota ta wynosiła 190 zł miesięcznie i nie była zmieniana od 2004 r.

Zmiana jest pozytywnie oceniana przez środowisko przedsiębiorców, które zwraca jednak uwagę na to, że skala podwyższenia kwoty jest zbyt mała. Jak wyliczają eksperci Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, przeciętna cena posiłku w taniej restauracji wynosi aktualnie w Polsce ok. 23 zł, co daje ok. 480 zł miesięcznie. Organizacja twierdzi, że kwota powinna być w praktyce podwyższona co najmniej do tego właśnie poziomu.

Zmiany wprowadza rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 22 lutego 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 449).

zto



1. Kilka różnych tytułów do ubezpieczeń społecznych w tym samym czasie

Wpływ na to, czy z danego tytułu podlegasz ubezpieczeniom społecznym, ma m.in. zakwalifikowanie wykonywanych czynności dla celów podatkowych.

Jeśli organ podatkowy uzna, że czynności wykonywane przez Ciebie w ramach umowy są dla celów podatkowych czynnościami wykonywanymi w ramach stosunku pracy (nie są czynnościami wykonywanymi w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej) oznacza to, że powinieneś być objęty obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi jako pracownik.

Natomiast w sytuacji, gdy oprócz umowy o pracę wykonujesz także czynności w ramach pozarolniczej działalności, następuje tzw. zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Wówczas podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. Natomiast obowiązek ubezpieczeń z tytułu działalności gospodarczej zależy od tego, czy z tytułu umowy o pracę masz zagwarantowane minimalne wynagrodzenie.

Podobnie jest, gdy organ podatkowy stwierdzi, że wykonywane przez Ciebie czynności są działalnością wykonywaną osobiście. Oznacza to, że nie są czynnościami wykonywanymi w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Gdy wykonujesz tylko umowę zlecenia, podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca. Natomiast w sytuacji, gdy wykonujesz również czynności w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej – następuje zbieg tytułów. Szczegółowo opisujemy tę kwestię dalej.

Kiedy organ podatkowy uzna, że czynności wykonywane w ramach umowy są działalnością wykonywaną osobiście, mogą się pojawić wątpliwości odnośnie do rodzaju umowy. To, czy jest to umowa zlecenia, czy umowa o dzieło, ustalamy się na podstawie treści umowy oraz warunków świadczenia pracy i wypłaty wynagrodzenia.

Pozarolniczą działalność lub współpracę możesz prowadzić również, gdy masz ustalone prawo do emerytury lub renty. Posiadanie prawa do emerytury lub renty nie jest wprawdzie tytułem do ubezpieczeń społecznych, jednak wpływa na charakter i zakres tych ubezpieczeń z tytułu pozarolniczej działalności.

 

A. Pozarolnicza działalność (współpraca) i umowa o pracę

Spełniasz jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z tytułu stosunku pracy oraz z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności (współpracy)? Podlegasz tym ubezpieczeniom wyłącznie ze stosunku pracy, o ile:

  • w umowie o pracę masz zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie,
  • podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu – jeśli nie masz zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia, ponieważ np. jesteś zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy.

 

Przykład 1

Pan Jacek jest zatrudniony od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku na podstawie umowy o pracę na cały etat. Od 1 marca 2022 roku dodatkowo prowadzi pozarolniczą działalność.

W 2022 roku obowiązkowe są dla pana Jacka wyłącznie ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę. Z tytułu pozarolniczej działalności może być objęty ubezpieczeniami społecznymi, jeśli złoży o to wniosek.

Przykład 2

Pani Maria prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i jednocześnie pracuje na podstawie 2 umów o pracę, z każdej na 1/2 etatu. W umowach o pracę ma łącznie zagwarantowane minimalne wynagrodzenie.

W styczniu 2022 roku pani Maria była na zwolnieniu lekarskim. Uzyskała 1600 zł przychodu, który stanowił podstawę wymiaru składek – z każdej umowy po 800 zł. W styczniu 2022 roku obowiązkowe dla pani Marii są ubezpieczenia społeczne z tytułu obu umów o pracę. Z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej pani Maria podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Przykład 3

Pan Tomasz w 2022 roku prowadzi pozarolniczą działalność i jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na 1/2 etatu. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę wynosi 1700 zł. Minimalne wynagrodzenie w 2022 roku wynosi 3010 zł. Ponieważ wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest niższe niż minimalne wynagrodzenie, pan Tomasz obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów – umowy o pracę i działalności gospodarczej.

 

B. Pozarolnicza działalność (współpraca) oraz „mały ZUS+” i umowa zlecenia

Poniższe zasady dotyczą Cię, jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność i jednocześnie wykonujesz co najmniej jedną umowę zlecenia, agencyjną lub umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Przedmiot umowy jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności (współpracy)? Nie podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywanej umowy ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. Dotyczy to sytuacji, gdy np. prowadzisz biuro rachunkowe (jako działalność gospodarczą) i świadczysz usługi różnym zleceniodawcom.

Zasady tej nie stosujesz natomiast, jeśli w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej wykonujesz pracę na podstawie:

  • umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem,
  • kontraktu menedżerskiego,
  • umowy o podobnym charakterze (umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług).

Przychód uzyskiwany z takich umów stanowi dla celów podatkowych przychód z działalności wykonywanej osobiście. Umowa o zarządzanie jest traktowana jako tytuł do ubezpieczeń, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności pozarolniczej. Dlatego jeśli wykonujesz taką umowę, podlegasz ubezpieczeniom społecznym z jej tytułu. Gdy w ramach działalności wpisanej do CEIDG osiągasz przychody z działalności pozarolniczej (w rozumieniu przepisów podatkowych) oraz z kontraktu menedżerskiego, następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń.

Ważne!
Aby można było traktować umowę zlecenia jako wykonywaną w ramach działalności gospodarczej, przychód z tej umowy musi być opodatkowany jako przychód z działalności gospodarczej.

  • Działalność, dla której minimalną podstawę wymiaru składek stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

Prowadzisz działalność i minimalna podstawa wymiaru składek wynosi dla Ciebie 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego? Oprócz tego wykonujesz umowę zlecenia lub równoważną? Obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności, jeżeli podstawa wymiaru składek z tytułu umowy zlecenia jest niższa od tych 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Możesz być dobrowolnie, na swój wniosek, objęty ubezpieczeniami również z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia.

Gdy podstawa wymiaru składek z tytułu umowy wynosi co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, możesz wybrać tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: umowę albo działalność.

Ważne!
Kiedy podstawę wymiaru składek z tytułu umowy zlecenia stanowi przychód, w miesiącach, w których nie masz przychodu (np. nie dostajesz wynagrodzenia), obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności.

 

Przykład 1

Pan Maciej prowadzi pozarolniczą działalność od 1 stycznia 2015 roku. Obowiązuje go najniższa podstawa wymiaru składek z tytułu prowadzonej działalności w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Od 1 lutego 2022 roku do 28 lutego 2022 roku pan Maciej wykonuje również pracę na podstawie umowy zlecenia. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu tej umowy wyniosła 30% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

W lutym 2022 roku dla pana Macieja obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności. Jeśli chce, możemy dodatkowo objąć go ubezpieczeniami społecznymi tytułu umowy.

Przykład 2

Pani Sylwia prowadzi pozarolniczą działalność od 1 stycznia 2016 roku. Obowiązuje ją najniższa podstawa wymiaru składek z tytułu prowadzonej działalności w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Od 1 lutego 2022 roku do 28 lutego 2022 roku pani Sylwia wykonuje pracę na podstawie 2 umów zlecenia. Podstawa wymiaru składek z pierwszej umowy wynosi 20% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, z drugiej – 50% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

W lutym 2022 roku dla pani Sylwii obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności. Jeśli chce, możemy dodatkowo objąć ją ubezpieczeniami społecznymi z tytułu obu umów.

Przykład 3

Pan Adam prowadzi działalność gospodarczą od 1 stycznia 2016 roku. Z tego tytułu obowiązuje go najniższa podstawa wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Od 1 lutego 2022 roku do 28 lutego 2022 roku wykonuje pracę na podstawie 2 umów zlecenia. Podstawa wymiaru składek z pierwszej umowy wynosi 20% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, z drugiej – 70% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

W lutym 2022 roku dla pana Adama obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności i dobrowolne z tytułu obu umów zleceń. Jeśli chce, może zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń na umowę, z której podstawa wymiaru składek wynosi 70% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Wtedy z tytułu działalności i drugiej umowy będzie mógł się ubezpieczyć dobrowolnie.

 

  • Działalność gospodarcza, dla której najniższą podstawę wymiaru składek z tytułu działalności stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia albo indywidualnie ustalona kwota nie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia i nie wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia

Prowadzisz działalność, a Twoja minimalna podstawa wymiaru składek ma jedną z poniższych wartości:

  • 30% minimalnego wynagrodzenia – „preferencyjne składki”,
  • indywidualnie ustalona kwota, która mieści się między 30% minimalnego wynagrodzenia a 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (PPWM) – „mały ZUS+”.

Ponadto pracujesz na podstawie umowy zlecenia lub równoważnej.

W tej sytuacji obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów: działalności i umowy zlecenia.

Wyjątek stanowi sytuacja, gdy podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności lub wykonywania umowy, z zachowaniem zasady kolejności powstawania tytułów, osiągnie kwotę minimalnego wynagrodzenia. Możesz jednak na bieżąco zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

 

Przykład 1

Pan Jan prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą od 1 stycznia 2022 roku. Z tytułu działalności rozlicza składki za każdy miesiąc od podstawy wymiaru składek w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia (903 zł).

Od 1 lutego 2022 roku pan Jan wykonuje także pracę na podstawie umowy zlecenia. Przychód z tytułu umowy w każdym miesiącu wynosi 1200 zł. Dla pana Jana obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne z obu tytułów: działalności gospodarczej i umowy zlecenia.

Przykład 2

Pani Wanda pracuje na podstawie 2 umów zlecenia:

  • umowy z firmą A; zaczęła wykonywać tę umowę 1 stycznia 2020 roku,
  • umowy z firmą B; zaczęła wykonywać tę umowę 15 stycznia 2020 roku.

W każdym miesiącu przychód z tytułu umowy z firmą A wynosi 1100 zł, a z firmą B – 1200 zł. Minimalne wynagrodzenie w 2020 roku wynosi 2600 zł.

Od 1 lutego 2020 roku pani Wanda prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek nie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umów zlecenia wynosi 2 700 zł, czyli jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie w 2020 roku. Pani Wanda nie podlega więc obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności.

Przykład 3

Pan Michał rozpoczął pozarolniczą działalność gospodarczą 1 stycznia 2022 roku. Najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi dla niego 30% minimalnego wynagrodzenia. Pan Michał co miesiąc deklaruje jednak jako podstawę wymiaru składek 4000 zł.

Pan Michał zawarł też umowę zlecenia na okres od 1 do 20 lutego 2022 roku. Jego przychód z tej umowy wyniósł w lutym 2022 roku 6200 zł. Minimalne wynagrodzenie w 2022 roku wynosi 3010 zł.

Ponieważ podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie, pan Michał nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia.

 

Ważne!
Podlegasz ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu pozarolniczej działalności, kiedy prowadzisz działalność i spełniasz wszystkie poniższe warunki:

  • zawarłeś umowę zlecenia lub równoważną,
  • jesteś studentem lub uczniem szkoły ponadpodstawowej,
  • nie ukończyłeś 26 lat.

Nie ma znaczenia Twoje obywatelstwo ani to, w jakim kraju studiujesz.

 

C. Pozarolnicza działalność (współpraca), umowa o pracę i umowa zlecenia

Równocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność (współpracujesz) oraz pracujesz na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia, którą zawarłeś z innym podmiotem niż Twój pracodawca i której dla niego nie wykonujesz? Zwykle podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu umowy o pracę.

Inaczej jest, jeżeli podstawa wymiaru składek na Twoje ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na miesiąc jest niższa od minimalnego wynagrodzenia. Wtedy podlegasz obowiązkowo tym ubezpieczeniom również z tytułu prowadzonej działalności (współpracy) lub umowy zlecenia.

To, który tytuł będzie drugim obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń, ustalasz na podstawie obowiązującej Cię najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności:

  • Jeżeli podstawa musi wynosić co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego a ta z tytułu umowy jest od niej niższa, drugim obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń jest pozarolnicza działalność.
  • Jeżeli podstawa musi wynosić co najmniej 30% minimalnego wynagrodzenia (w tym indywidualnie ustaloną kwotę, czyli „mały ZUS+”), obowiązek ubezpieczeń obejmuje dodatkowo i działalność, i umowę zlecenia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy podstawa wymiaru z tytułu, który rozpoczął się jako pierwszy, osiąga co najmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia.

 

Przykład 1

Pani Edyta od stycznia 2016 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Obowiązuje ją najniższa podstawa wymiaru składek równa 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Ponadto pani Edyta pracuje na podstawie umowy o pracę na ½ etatu i nie ma w umowie zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia. W 2020 roku wynosi ono 2600 zł.

Dodatkowo pani Edyta w lutym 2020 roku wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, którą zawarła z innym podmiotem niż pracodawca i której nie wykonuje na rzecz pracodawcy. Podstawa wymiaru składek z tej umowy wynosi 50% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Pani Edyta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę i z działalności. Z tytułu umowy zlecenia może ubezpieczyć się dobrowolnie.

Przykład 2

Pan Marek prowadzi od 1 stycznia 2019 roku pozarolniczą działalność gospodarczą. Obowiązuje go najniższa podstawa wymiaru składek jest równa 30% minimalnego wynagrodzenia (w 2020 roku – 780 zł).

Ponadto pan Marek jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na ½ etatu i nie ma w umowie zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia. W 2020 roku wynosi ono 2600 zł.

Dodatkowo pan Marek w lutym 2020 roku wykonuje umowę zlecenia, którą zawarł z innym podmiotem niż pracodawca i której nie wykonuje na rzecz pracodawcy. Podstawa wymiaru składek z tytułu tej umowy wynosi 600 zł.

W lutym 2020 roku pan Marek podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym ze wszystkich tytułów: umowy o pracę, pozarolniczej działalności gospodarczej oraz umowy zlecenia.

 

Równocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność (współpracujesz) i pracujesz na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia z własnym pracodawcą? Przychód z takiej umowy traktujemy jak przychód ze stosunku pracy. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności zależy wtedy od tego, jaka jest łączna podstawa z tytułu stosunku pracy oraz umowy zlecenia. Jeżeli podstawa ta w przeliczeniu na miesiąc jest niższa od minimalnego wynagrodzenia, musisz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne także z tytułu działalności (współpracy).

W tym przypadku ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i umowy zlecenia. Nie ma znaczenia wysokość podstawy ze stosunku pracy. Zleceniobiorcę traktujemy bowiem w takich przypadkach jak pracownika – zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.

Kiedy prowadzisz działalność gospodarczą i w jej ramach wykonujesz umowę zlecenia zgodną z przedmiotem działalności, a umowę tę zawarłeś z pracodawcą, to drugim tytułem do ubezpieczeń społecznych po stosunku pracy jest działalność gospodarcza. (Musisz przy tym uwzględnić nasze wcześniejsze wyjaśnienia).

 

D. Kilka rodzajów pozarolniczej działalności

Prowadzisz kilka rodzajów pozarolniczej działalności? Ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe tylko z jednego, wybranego przez Ciebie rodzaju działalności. Z tytułu pozostałych rodzajów działalności nie obejmiemy Cię ubezpieczeniami.

 

E. Współpraca z kilkoma osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub korzystającymi z „ulgi na start”

Spełniasz warunki, aby objąć Cię ubezpieczeniami społecznymi z tytułu współpracy z kilkoma osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub korzystającymi z „ulgi na start”? Podlegasz ubezpieczeniom obowiązkowo z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Z pozostałych tytułów możesz być objęty ubezpieczeniami dobrowolnie, jeśli złożysz wniosek. Przysługuje Ci również prawo do zmiany tytułu ubezpieczeń.

 

F. Pozarolnicza działalność (współpraca) i bycie duchownym

Spełniasz warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi zarówno z tytułu pozarolniczej działalności (współpracy) innej niż pozarolnicza działalność gospodarcza, jak i z tytułu bycia duchownym? Obowiązkowo obejmiemy Cię ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał wcześniej. Możesz jednak na swój wniosek zostać objęty ubezpieczeniami społecznymi z drugiego tytułu lub zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń.

Ważne!
Jeżeli jesteś duchownym i prowadzisz jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą, obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności.

 

G. Pozarolnicza działalność (współpraca) i urlop wychowawczy albo zasiłek macierzyński

Prowadzisz pozarolniczą działalność (współpracujesz) i jednocześnie spełniasz warunki, aby objąć Cię obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z tytułu zasiłku macierzyńskiego? Obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu tego zasiłku. Na Twój wniosek możemy objąć Cię ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy.

Ważne!
Zasady te obowiązują także wtedy, jeśli masz ustalone prawo do emerytury lub renty.

Jesteś na urlopie wychowawczym i jednocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność (współpracujesz)? Podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności (współpracy).

 

Przykład 1

Pani Anna jest na urlopie wychowawczym i prowadzi pozarolniczą działalność. Podlega ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu działalności.

Pani Anna musi poinformować swojego pracodawcę, który udzielił urlopu, że ma inny tytuł do ubezpieczeń społecznych. Na tej podstawie pracodawca przestanie wykazywać panią Annę w imiennych raportach miesięcznych. Budżet państwa przestanie finansować składki na jej ubezpieczenia społeczne.

Przykład 2

Pani Janina prowadzi pozarolniczą działalność. Od 1 stycznia 2022 roku ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, ale nie zawiesiła swojej działalności.

Od stycznia 2022 roku pani Janina obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zasiłku. Z tytułu działalności od tej daty podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Może również na swój wniosek przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych.

 

H. Pozarolnicza działalność (współpraca) i pozostawanie w stosunku służbowym

Nie podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, jeżeli prowadzisz działalność i jednocześnie jesteś w stosunku służby jako żołnierz zawodowy lub funkcjonariusz:

  • Policji,
  • Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu,
  • Straży Granicznej,
  • Państwowej Straży Pożarnej,
  • Służby Więziennej,
  • Służby Ochrony Państwa,
  • Służby Celno-Skarbowej,
  • Straży Marszałkowskiej.

Możesz dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności (współpracy).

 

I. Pozarolnicza działalność oraz „mały ZUS+” i praca nakładcza

  • Działalność, dla której minimalną podstawę wymiaru składek stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

Prowadzisz działalność i minimalna podstawa wymiaru składek wynosi dla Ciebie 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Oprócz tego wykonujesz pracę nakładczą.

Podstawa wymiaru składek z tytułu umowy o pracę nakładczą jest niższa od Twojej minimalnej podstawy z działalności? Podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności.

Twoja podstawa wymiaru składek jako wykonawcy wynosi co najmniej tyle, ile Twoja minimalna podstawa z działalności? Możesz wybrać, z jakiego tytułu będziesz ubezpieczony obowiązkowo.

 

Przykład

Pan Andrzej prowadzi pozarolniczą działalność od 1 stycznia 2016 roku. Najniższą podstawą jest dla niego 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Od 1 kwietnia 2020 roku do 30 czerwca 2020 roku pan Andrzej wykonuje dodatkowo pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą. Z tytułu tej umowy osiąga przychód w wysokości:

  • w kwietniu 2020 roku – 40% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
  • w maju 2020 roku – 70% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
  • w czerwcu 2020 roku – 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Pan Andrzej w kwietniu 2020 roku nadal podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. W maju i czerwcu 2020 roku może wybrać/zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

 

  • Działalność gospodarcza, dla której najniższą podstawę wymiaru składek z tytułu działalności stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia albo indywidualnie ustalona kwota nie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia i nie wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia

Opłacasz składki od podstawy wymiaru równej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia albo od kwoty ustalonej indywidualnie? Obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów: działalności gospodarczej i pracy nakładczej.

Z obu tytułów podlegasz ubezpieczeniom również wtedy, gdy z tytułu działalności zadeklarujesz kwotę niższą niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Natomiast jeśli z tytułu działalności zadeklarujesz podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne z tego tytułu. Gdy podstawa wymiaru składek z tytułu umowy o pracę nakładczą także wynosi co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przysługuje Ci wybór/zmiana tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

 

Przykład 1

Pani Zofia prowadzi od 1 stycznia 2021 roku pozarolniczą działalność gospodarczą. Najniższą podstawą wymiaru składek jest 30% minimalnego wynagrodzenia.

Od 1 do 28 lutego 2022 roku pracuje także na podstawie umowy o pracę nakładczą. Z tytułu tej umowy w lutym 2022 roku osiąga przychód w wysokości 70% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Pani Zofia w lutym 2022 roku podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów.

Przykład 2

Pan Krzysztof prowadzi od 1 stycznia 2017 roku pozarolniczą działalność gospodarczą. Najniższą podstawą wymiaru składek jest dla niego 30% minimalnego wynagrodzenia. Jednak co miesiąc pan Krzysztof deklaruje podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Od 1 do 28 lutego 2020 roku pan Krzysztof pracuje także na podstawie umowy o pracę nakładczą. Przychód z tej umowy wyniósł 70% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Pan Krzysztof w lutym 2020 roku podlega więc obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności. Może jednak wybrać/zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych na pracę nakładczą.

 

J. Przykłady innych zbiegów tytułów ubezpieczeń

Prowadzisz działalność gospodarczą lub (współpracujesz) i równocześnie jesteś rolnikiem? Podlegasz ubezpieczeniu społecznemu rolników, o ile spełniasz warunki określone w art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Prowadzisz działalność (współpracujesz) i jednocześnie jesteś członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych? Podlegasz ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak osoba, która prowadzi pozarolniczą działalność (współpracuje) i jest pracownikiem [zob. pkt A].

Prowadzisz działalność (współpracujesz) i równocześnie jesteś posłem lub senatorem pobierającym uposażenie? Obejmiemy Cię ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał wcześniej. Możesz dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń również z drugiego tytułu lub zmienić tytuł ubezpieczeń.

Prowadzisz działalność (współpracujesz) i pobierasz stypendium sportowe? Podlegasz ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności (współpracy).

Prowadzisz działalność (współpracujesz) i pobierasz zasiłek socjalny bądź świadczenie socjalne? Podlegasz ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak osoba, która prowadzi działalność (współpracuje) i jest pracownikiem [zob. pkt A].

Prowadzisz działalność i jednocześnie pobierasz wynagrodzenie w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie? Podlegasz ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak osoba, która prowadzi działalność (współpracuje) i jest pracownikiem [zob. pkt A].

Prowadzisz działalność (współpracujesz) i jednocześnie odbywasz służbę zastępczą lub jesteś żołnierzem niezawodowym w służbie czynnej? Ubezpieczeniom społecznym podlegasz tylko z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności (współpracy).

 

K. Pozarolnicza działalność i prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

Prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą i masz ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy? Do czasu ustalenia prawa do emerytury obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności.

Nie ma znaczenia, jeśli masz uprawnienia do innej renty albo pobierasz inną rentę. Istotne jest tylko to, że ustaliliśmy prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, a nie to, czy ją pobierasz.

Ważne!
Zasada ta Cię nie dotyczy, jeśli jesteś w jednej z następujących sytuacji:

  • prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą i masz ustalone prawo do renty innej niż renta z tytułu niezdolności do pracy,
  • masz ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i prowadzisz pozarolniczą działalność inną niż pozarolnicza działalność gospodarcza,
  • masz ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i współpracujesz przy prowadzeniu pozarolniczej działalności bądź z osobami korzystającymi z „ulgi na start”,
  • pobierasz rentę rodzinną, ale nie masz równocześnie ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy,
  • masz ustalone prawo np. do wojskowych czy policyjnych rent inwalidzkich przyznawanych z tytułu niezdolności do służby czy rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy, o których mowa w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W takich przypadkach z tytułu działalności (współpracy) podlegasz ubezpieczeniom społecznym dobrowolnie.

 

Przykład 1

Pan Czesław ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie jest wspólnikiem spółki cywilnej.

Pan Czesław obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności do czasu, aż ustalimy mu prawo do emerytury. Od dnia, od którego będzie miał prawo do emerytury, będzie mógł dobrowolnie zgłosić się do tych ubezpieczeń z tytułu działalności (bycia wspólnikiem).

Przykład 2

Pani Klaudia ma ustalone prawo do renty rodzinnej. Jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Pani Klaudia może dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności.

Przykład 3

Pan Tadeusz ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie jest wspólnikiem spółki jawnej.

Pan Tadeusz może dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń społecznych z tytułu pozarolniczej działalności.

Przykład 4

Pani Ewa ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i pozostaje w stosunku pracy. Podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest wyższa od minimalnego wynagrodzenia.

Pani Ewa może dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności.

Przykład 5

Pan Eryk ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i pozostaje w stosunku pracy. Podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest niższa od minimalnego wynagrodzenia.

Pan Eryk podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności do czasu ustalenia prawa do emerytury. Od dnia, od którego będzie miał prawo do emerytury, będzie mógł dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń z tego tytułu.

Przykład 6

Pani Magdalena ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Od stycznia 2016 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Najniższą podstawą wymiaru składek jest dla niej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, z której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Do czasu ustalenia prawa do emerytury pani Magdalena podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej. Może też dobrowolnie zgłosić się do nich z tytułu umowy zlecenia. Natomiast od dnia, od którego będzie miała prawo do emerytury, będzie obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia. Z kolei z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej będzie mogła zgłosić się dobrowolnie.

Przykład 7

Pani Agnieszka ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Od stycznia 2016 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Najniższą podstawą wymiaru składek jest dla niej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia. Podstawa wymiaru składek z umowy zlecenia jest wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Do czasu ustalenia prawa do emerytury pani Agnieszka obowiązkowo podlega ubezpieczeniom z wybranego tytułu. Z drugiego tytułu może zgłosić się do ubezpieczeń dobrowolnie. Natomiast od dnia, od którego będzie miała prawo do emerytury, obowiązkowo będzie podlegać ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia. Wtedy z tytułu działalności gospodarczej będzie mogła zgłosić się do ubezpieczeń dobrowolnie.

Przykład 8

Pan Robert ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie współpracuje przy działalności gospodarczej.

Pan Robert może dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń z tytułu współpracy.

Przykład 9

Pani Urszula ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i jest wspólnikiem w spółce jawnej.

Do czasu ustalenia prawa do emerytury pani Urszula obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności. Od dnia, od którego będzie miała prawo do emerytury, będzie mogła dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń.

Przykład 10

Pan Jerzy ma ustalone prawo zarówno do renty z tytułu niezdolności do pracy jak i do renty rodzinnej. Pobiera rentę rodzinną. Poza tym pan Jerzy prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Do czasu ustalenia prawa do emerytury pan Jerzy obowiązkowo podlega ubezpieczeniom z tytułu działalności. Od dnia, od którego będzie miał prawo do emerytury, będzie mógł zgłosić się do ubezpieczeń z tego tytułu dobrowolnie.

 

L. Pozarolnicza działalność (współpraca) i prawo do emerytury lub renty

Prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz i masz ustalone prawo do emerytury lub renty? Możesz dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności – pamiętajmy jednak o wyjątkach, które wskazaliśmy poprzednim podrozdziale [zob. pkt K].

Prowadzisz pozarolniczą działalność (współpracujesz) i jednocześnie pracujesz na podstawie umowy o pracę oraz masz ustalone prawo do emerytury lub renty? Podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy. Z tytułu pozarolniczej działalności (współpracy) możesz zgłosić się do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie, niezależnie od tego, ile wynosi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy.

Jednocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność (współpracujesz) i masz ustalone prawo do emerytury lub renty oraz jesteś zatrudniony na podstawie umowy zlecenia? Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia. Z tytułu działalności możesz zgłosić się do ubezpieczeń dobrowolnie.

Masz prawo do emerytury lub renty i prowadzisz pozarolniczą działalność oraz jednocześnie wykonujesz pracę na podstawie umowy zlecenia w ramach prowadzonej przez siebie działalności? Z tytułu działalności możesz zgłosić się do ubezpieczeń dobrowolnie. Z tytułu umowy zlecenia nie podlegasz ubezpieczeniom ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.

Masz ustalone prawo do emerytury lub renty i wykonujesz pracę na podstawie umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktu menedżerskiego lub umowy o podobnym charakterze (umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług), której przedmiot jest taki sam jak prowadzonej pozarolniczej działalności? W zakresie opłacania podatku dochodowego przychód z takich umów stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście. Umowa o zarządzanie jest traktowana jako tytuł do ubezpieczeń a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności pozarolniczej. Dlatego podlegasz ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej umowy.

Masz ustalone prawo do emerytury lub renty a w ramach wpisu do CEIDG osiągasz przychody z działalności pozarolniczej (w rozumieniu przepisów podatkowych) i jednocześnie przychody z wykonywania kontraktu menedżerskiego? Następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń. W takiej sytuacji ze względu na ustalone prawo do emerytury lub reny podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu kontraktu menedżerskiego. Do ubezpieczeń z tytułu działalności możesz zgłosić się dobrowolnie.

Ważne!

  • Kiedy rozstrzygamy zbieg działalności i prawa do emerytury lub renty, uwzględniamy także prawo do emerytury lub renty z tytułu zagranicznych ubezpieczeń społecznych bądź zaopatrzenia emerytalnego.
  • Nie uznamy Cię za osobę, która ma ustalone prawo do renty, jeśli pobierasz rentę na podstawie przepisów prawa cywilnego (np. rentę wyrównawczą) albo rentę socjalną na podstawie ustawy o rencie socjalnej.

 

Przykład

Pan Janusz, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, pobiera rentę socjalną. Podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności.

 

Jaki jest zakres ubezpieczeń

Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca nie jest dla Ciebie jedynym tytułem do ubezpieczeń społecznych? Podlegasz ubezpieczeniom albo obowiązkowo, albo dobrowolnie.

Jeżeli ubezpieczenia społeczne są dla Ciebie obowiązkowe, podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Do ubezpieczenia chorobowego możesz się zgłosić dobrowolnie.

Jeżeli natomiast ubezpieczeniom podlegasz dobrowolnie, w przypadku przystąpienia do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, obejmiemy Cię również ubezpieczeniem wypadkowym. W ogóle nie podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu.

Zasady przystąpienia i ustawania dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych są takie same jak opisane w tym rozdziale w odniesieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

źródło: ZUS


family-1866868_640.jpg

„Zasiłek ciążowy. Moja siostra prowadzi działalność gospodarczą od ponad 5 lat. Opłacała składki zdrowotne, społeczne, chorobowe i zdrowotne, najpierw na tzw. Małym ZUS-ie, następnie po 2 latach, przeszła na duży ZUS, następnie skorzystała ze zniżki i opłacała składki tzw. Mały ZUS plus. Jednak od tego roku kończą się wszelkie zniżki i ponownie będzie opłacać tzw. pełny ZUS. Od 4 miesięcy jest w ciąży. Jak będzie wyglądało wyliczenie dla niej zasiłku macierzyńskiego?”

Za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego przedsiębiorcom przysługuje …



Ministerstwo Zdrowia: składka na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie opłacana przez pracownika, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu jest nie wyższa niż minimalne wynagrodzenie, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, w przypadku gdy osoba ta uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nie wyższej niż 50% minimalnego wynagrodzenia oraz opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Interpelacja nr 26578 do prezesa Rady Ministrów w sprawie podwójnego oskładkowania w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego

Szanowny Panie Premierze!

Do mojego biura poselskiego zgłaszają się mieszkańcy, którzy pracują na umowę o pracę oraz prowadzą dodatkowo działalność gospodarczą. Pracodawcy tych osób odprowadzają obowiązkową składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ale tożsamą składkę odprowadzają również oni sami, ale już z tytułu prowadzonej działalności, czyli składka zdrowotna od jednej osoby odprowadzana jest dwukrotnie.

W związku z tym proszę o przeanalizowanie sytuacji osób pracujących na umowę o pracę i prowadzących dodatkowo działalność gospodarczą pod kątem podwójnego oskładkowania na ubezpieczenie zdrowotne.

Proszę również o odpowiedź na następujące pytania:

  1. Z czego wynika podwójne oskładkowanie powyższych osób?
  2. Czy jest możliwość zmiany przepisów w taki sposób, aby od jednej osoby odprowadzana była tylko jedna składka na ubezpieczenie zdrowotne?
  3. Jakie jest stanowisko Pana Premiera w powyższej kwestii?
  4. Czy rząd planuje jakiekolwiek zmiany w przedmiocie powyższej sprawy w kontekście Nowego Ładu?

Posłanka Urszula Nowogórska

26 sierpnia 2021 r.

Odpowiedź na interpelację nr 26578 w sprawie podwójnego oskładkowania w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego

Szanowna Pani Marszałek,

w związku z interpelacją z dnia 6 września 2021 r. nr 26578 Pani Poseł Urszuli Nowogórskiej w sprawie podwójnego oskładkowania w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień, stanowiących odpowiedź na pytania postawione przez Panią Poseł:

1. Z czego wynika podwójne oskładkowanie powyższych osób?

Zasady opłacania składki zdrowotnej określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą”.

W myśl art. 82 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Stosownie natomiast do art. 82 ust. 2 ustawy, w przypadku gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego wymienionych w art. 66 ust. 1 ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Powyższe regulacje zatem nakładają obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne od każdego tytułu, niezależnie od tego, czy w zbiegu pozostają różne tytuły, czy zbiegają się takie same tytuły. Obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne obciąża zatem np. zarówno pracowników, którzy jednocześnie wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą (zbieg różnych tytułów), jak i pracowników zatrudnionych w kilku miejscach czy przedsiębiorców, którzy prowadzą kilka działalności gospodarczych (zbieg przychodów w ramach jednego tytułu).

Obciążenie każdego ze zbiegających się tytułów składką na ubezpieczenie zdrowotne znajduje uzasadnienie fiskalne, lecz również wynika z właściwości składki jako obciążenia publicznoprawnego o charakterze celowym. Środki zgromadzone tytułem składki przeznaczane są na finansowanie bieżących świadczeń opieki zdrowotnej, udzielanych osobom uprawnionym, przy uwzględnieniu aktualnych potrzeb zdrowotnych, w oderwaniu od indywidualnej sytuacji ubezpieczonego (m.in. wysokości odprowadzanej składki, czy okresu pozostawania w ubezpieczeniu zdrowotnym).

2. Czy jest możliwość zmiany przepisów w taki sposób, aby od jednej osoby odprowadzana była tylko jedna składka na ubezpieczenie zdrowotne?

Wyjątki od ww. zasady opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z każdego zbiegającego się tytułu mogą być ustanowione wyłącznie przez przepisy ustawowe. Uzasadnieniem dla takich wyjątków mogą być względy społeczne lub aksjologiczne. Z tych też powodów ustawodawca wprowadził nieliczne wyjątki od ww. zasady opłacania składki (art. 82 ust. 8-11 ww. ustawy). Wskazane wyjątki dotyczą nieobciążenia składką na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, w sytuacji gdy:

  1. taką działalność prowadzi emeryt (lub rencista) uzyskujący świadczenie emerytalne (lub rentowe) nieprzekraczające miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia i uzyskujący dodatkowe przychody z działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury (lub opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej);
  2. taką działalność prowadzi osoba zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, a jej miesięczne przychody z działalności nie przekraczają 50% kwoty najniższej emerytury (lub opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej).

Ministerstwo Zdrowia uprzejmie informuję, że założenia „Polskiego Ładu” dotyczą również składki zdrowotnej. Przedmiotowy projekt ustawy zakłada wprowadzenie nowego wyjątku od ww. reguły w stosunku do osób pracujących na podstawie umowy o pracę oraz jednocześnie prowadzących działalność gospodarczą.

3. Jakie jest stanowisko Pana Premiera w powyższej kwestii?

Jak już wspomniano wyżej wyjątki od powyższych zasad opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z każdego zbiegającego się tytułu mogą być ustanowione wyłącznie przez przepisy ustawowe. Uzasadnieniem dla takich wyjątków mogą być względy społeczne lub aksjologiczne. Nowy wyjątek zaproponowany w „Polskim Ładzie” dotyczy osób najmniej zarabiających. Z tego też względu projektodawca zaproponował nowy wyjątek od powyższych zasad.

4. Czy Rząd planuje jakiekolwiek zmiany w przedmiocie powyższej sprawy w kontekście Nowego Ładu?

Zgodnie z powyższym rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wraz z autopoprawką (druki nr 1532 i 1532-A) zakłada wprowadzenie nowego wyjątku od ww. reguły w stosunku do osób pracujących na podstawie umowy o pracę oraz jednocześnie prowadzących działalność gospodarczą. Składka na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie opłacana przez pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu jest nie wyższa niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w dniu pierwszego stycznia danego roku, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, w przypadku gdy osoba ta:

  1. uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nie wyższej niż 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu pierwszego stycznia danego roku oraz
  2. opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Pragniemy zaznaczyć, że Ministerstwem wiodącym w pracach legislacyjnych nad ww. projektem jest Ministerstwo Finansów.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia
Waldemar Kraska

Warszawa, 27 września 2021 r.

źródło: sejm.gov.pl



Jeśli pracodawca wypłaca ryczałt w stałej miesięcznej wysokości za pranie odzieży roboczej, bez względu na wysokość faktycznych kosztów, to taka wypłata stanowi podstawę wymiaru składek, nawet jeśli została nazwana ekwiwalentem – stwierdził Zakład Ubezpieczeń Społecznych w piśmie z dnia 3 marca 2021 r. (sygn. WPI/200000/43/118/2021)

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 15 lutego 2021 r. przez Przedsiębiorcę: (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wypłacanego pracownikom ekwiwalentu pieniężnego za pranie odzieży roboczej.

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym 15 lutego 2021 r. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w (zwana dalej: „Przedsiębiorcą”) wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej „Zakładem”) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy – Prawo przedsiębiorców.