Nowy okres składkowy
Ustawa wprowadziła nowy okres składkowy. Jest to okres pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce.
Okres ten ZUS uwzględnia przy ustalaniu kapitału początkowego, prawa do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy oraz wysokości tych świadczeń.
Podstawa wymiaru od przeciętnego wynagrodzenia
Nowe przepisy umożliwiają obliczenie podstawy wymiaru kapitału początkowego, emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (jeśli jest to korzystniejsze od ustalenia podstawy na zasadach ogólnych) za następujące okresy:
- pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce,
- osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po 31 grudnia 1955 r. za działalność polityczną,
- świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.
- niewykonywania pracy przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych,
- internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym.
ZUS przyjmie przeciętne wynagrodzenie proporcjonalnie do tych okresów.
Z przeliczenia podstawy mogą także skorzystać osoby, które występują o renty rodzinne po ubezpieczonych mających wymienione wyżej okresy.
Ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego oraz emerytury i renty
Osoby, które mają ustalony kapitał początkowy albo wysokość emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy przed 1 czerwca 2021 r. i chcą skorzystać z ich przeliczenia na podstawie zmienionych przepisów, powinny złożyć odpowiednio wniosek w sprawie kapitału początkowego (EKP) lub wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego (ERPO). Wniosek powinny również złożyć osoby, które chcą skorzystać z przeliczenia renty rodzinnej po ubezpieczonych posiadających wymienione wyżej okresy.
Emerytura lub renta w nowej wysokości przysługuje od miesiąca zgłoszenia wniosku, nie wcześniej niż od 1 czerwca 2021 r.
Świadczenie wyrównawcze także do renty rodzinnej
Nowelizacja ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych przyznała świadczenie wyrównawcze działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych, którzy pobierają nie tylko emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy, lecz także rentę rodzinną.
Źródło: ZUS
W dniu 25.03.2021 r. do sejmu wpłynął rządowy projekt nowelizacji tzw. ustawy covidowej, który przewiduje dodatkowe środki na organizację zajęć uzupełniających braki w opanowaniu przez uczniów wymagań ustalonych w podstawie programowej, powstałe wskutek ograniczeń, jakie niesie ze sobą zdalna nauka. Rząd zapewni na to środki, zwiększając limit rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej, z przeznaczeniem na wypłatę wynagrodzenia dla nauczycieli, którzy poprowadzą dodatkowe zajęcia.
Taka zmiana ma zostać wprowadzona w …
Dziś rusza nabór wniosków o świadczenie wyrównawcze dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych z powodów politycznych.
Dzięki nowym przepisom, wprowadzonych mocą ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 1578) każda osoba, mająca status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, której świadczenie emerytalne lub rentowe jest niższe niż 2400 zł, będzie miała prawo do świadczenia wyrównawczego.
Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2400 zł a kwotą emerytury lub renty (renty inwalidzkiej, renty z tytułu niezdolności do pracy) pobieranej przez osobę uprawnioną.
Aby otrzymać świadczenie wyrównawcze trzeba złożyć wniosek i dołączyć do niego decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, która potwierdza status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.
Osoba uprawniona do emerytury lub renty zagranicznej albo innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze musi także złożyć w ZUS dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych.
Wniosek o świadczenie wyrównawcze (na druku ER-SWA) można złożyć w każdej placówce ZUS lub za pośrednictwem poczty. Decyzję w sprawie świadczenia wyda placówka ZUS, która przyznała lub wypłaca świadczenie emerytalno-rentowe.
Ważne! Gdy ZUS ustala, czy kwota pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych jest niższa niż 2400 zł, to bierze pod uwagę miesięczną kwotę brutto pobieranej emerytury lub renty (sumę tych świadczeń) oraz kwotę zagranicznych świadczeń emerytalno-rentowych. Nie uwzględnia natomiast dodatków wypłacanych z tymi świadczeniami.
Świadczenie wyrównawcze będzie wypłacane razem z emeryturą lub rentą.
Jeśli osoba uprawniona do świadczenia wyrównawczego mieszka za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur lub rent, na wniosek tej osoby świadczenie wyrównawcze zostanie wypłacone się z emeryturą lub rentą w państwie zamieszkania, na rachunek bankowy tej osoby za granicą lub w innej formie wskazanej przez organ emerytalny lub rentowy, w terminach i trybie ustalonym przez ten organ. Wypłata dokonywana jest w walucie wymienialnej.
Źródło: ZUS, MRiPS
oprac. B.O.
Ostatnia zmiana Dz.U. 2024.906