Resort edukacji wydał przepisy, dzięki którym kandydaci do szkół prowadzących kształcenie zawodowe zyskali dodatkowy czas na dostarczenie zaświadczenia lub orzeczenia z wynikami badań lekarskich lub psychologicznych. Dokumenty te będą mogli przedłożyć w …
Jej celem jest wskazanie, w jakim kierunku powinna rozwijać się oferta szkolnictwa branżowego. Na podstawie prognozy szkoły i organy prowadzące podejmują decyzje o uruchomieniu kształcenia w zawodach w kolejnym roku szkolnym, a te, które kształcą w zawodach szczególnie poszukiwanych na krajowym rynku pracy, otrzymują zwiększoną subwencję oświatową.
Prognoza jest podzielona na dwie części: krajową i wojewódzką. Określa ułożone alfabetycznie zapotrzebowanie na pracowników w poszczególnych zawodach, w części wojewódzkiej – zawody o istotnym lub umiarkowanym zapotrzebowaniu na wojewódzkim rynku pracy.
Prognoza krajowa zawiera …
Automatyk, betoniarz-zbrojarz, cieśla, monter konstrukcji budowlanych, monter stolarki budowalnej, technik dekarstwa, technik programista, technik robotyk, technik spawalnictwa to wybrane zawody szkolnictwa branżowego, na które prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy.
Już po raz czwarty Minister Edukacji i Nauki ogłosił prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy. Jej celem jest wskazanie, w jakim kierunku powinna rozwijać się oferta szkolnictwa branżowego.
Monter konstrukcji targowo-wystawienniczych, Technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego, Technik montażu i automatyki stolarki budowlanej, Technik izolacji przemysłowych, Technik elektroautomatyk okrętowy i Technik przemysłu jachtowego to 6 nowych zawodów wprowadzonych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego. Minister Edukacji i Nauki podpisał rozporządzenie w tej sprawie. Wprowadzenie nowych zawodów to odpowiedź na potrzeby rynku pracy.
Z propozycją wprowadzenia nowych zawodów Monter konstrukcji targowo-wystawienniczych oraz Technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego do ministra właściwego do spraw do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa wystąpiła Polska Izba Przemysłu Targowego, wskazując na niedobór pracowników w branży targowo-wystawienniczej. Kształcenie przyszłych fachowców i specjalistów w zakresie budowy konstrukcji stoisk targowo-wystawienniczych oraz scen widowiskowych będzie prowadzone na potrzeby firm zajmujących się techniczną obsługą targów, konferencji, a także koncertów oraz innych wydarzeń o charakterze artystycznym. W zawodzie montera kształcenie będzie odbywało się w branżowej szkole I stopnia, a w zawodzie technika – w technikum, a w przyszłości również w branżowej szkole II stopnia.
Niewystarczające dofinansowanie kosztów kształcenia ponoszonych przez pracodawców oraz niskie wynagrodzenia młodocianych pracowników – to zdaniem posłów czynniki, które hamują rozwój szkolnictwa zawodowego. Resort edukacji odpiera te zarzuty i twierdzi, że zainteresowanie młodzieży taką ścieżką edukacji wciąż rośnie, do czego przyczyniają się m.in. wprowadzone w ostatnim czasie zmiany systemowe.
Według danych MEiN w latach szkolnych 2020/2021 i 2021/2022, mimo pandemii, odnotowano wysoki odsetek absolwentów szkół podstawowych wybierających kształcenie zawodowe: ponad 55% w stosunku do około 45% w kształceniu ogólnym. Odsetek absolwentów wybierających branżową szkołę I stopnia to obecnie ponad 16%, podczas gdy kilka lat temu nie przekraczał 15%.
Od 2009 r. pracodawcy otrzymują …
GUS przedstawił informację dotyczącą ustawicznego szkolenia zawodowego w przedsiębiorstwach w Polsce. Wynika z niej, że w 2020 r. ustawiczne szkolenie zawodowe prowadziło w Polsce 44,5 tys. przedsiębiorstw (40,9% ogólnej liczby przedsiębiorstw objętych badaniem). Oznacza to spadek liczby przedsiębiorstw prowadzących szkolenia w porównaniu z 2015 r. o 0,4%.
Szkolenia prowadziło 35,5% przedsiębiorstw małych o liczbie pracujących
od 10 do 49 osób, 59,5% przedsiębiorstw średnich o liczbie pracujących 50-249 osób oraz 82,5% jednostek dużych o liczbie pracujących powyżej 250 osób. Zapotrzebowanie na szkolenia było zróżnicowane ze względu na rodzaj prowadzonej działalności. Spośród badanych jednostek najwięcej szkoleń – 79,3% prowadziły jednostki należące do sekcji działalność finansowa i ubezpieczeniowa, w tym do działów: finansowa działalność usługowa; ubezpieczenia, reasekuracja i fundusze emerytalne.
W ramach ustawicznego szkolenia zawodowego wyróżniono dwie główne grupy form organizacyjnych, w jakich mogły odbywać się szkolenia: kursy i pozostałe formy szkoleń.
W ponad 71% przedsiębiorstw prowadzących szkolenia dominującą formą szkolenia były zaplanowane szkolenia na stanowisku pracy. Poza tym przedsiębiorstwa chętnie korzystały z kursów oraz z uczestnictwa w konferencjach, seminariach, w spotkaniach warsztatowych, targach i wykładach.
gr. /GUS
MEiN wydało rozporządzenie, które wprowadza do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego cztery nowe specjalności. To odpowiedź na potrzeby rynku pracy.
Przepisy rozporządzenia MEiN z dn. 27.01.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2021 r. poz. 211) zaczną obowiązywać od roku szkolnego 2021/2022.
W branży budowlanej nowym zawodem będzie technik dekarstwa, o którego wprowadzenie wnioskowało Polskie Stowarzyszenie Dekarzy, wskazując, że obecnie ścieżka edukacyjna po zakończeniu kształcenia w zawodzie dekarz nie ma kontynuacji. Po tej zmianie możliwe będzie kształcenie w zawodzie technik dekarstwa w technikum oraz w branżowej szkole II stopnia (na podbudowie zawodu dekarz). Ma to rozwiązać problem braku pracowników w branży dekarskiej, w tym wykwalifikowanej kadry średniego szczebla technicznego.
Branża elektroniczno-mechatroniczna zyska na wprowadzeniu zawodu technik robotyk, w którym kształcenie będzie się odbywało w technikum. Ta zmiana to z kolei odpowiedź na oczekiwania pracodawców związane z informatyzacją, automatyzacją i robotyzacją procesów produkcyjnych.
Nowy zawód w branży przemysłu mody to technik stylista. Będzie nauczany w technikum oraz branżowej szkole II stopnia na podbudowie zawodu krawiec. Ma przygotowywać wykwalifikowaną kadrę o interdyscyplinarnych umiejętnościach.
Ostatni z nowych zawodów – podolog – przypisany jest do branży fryzjersko-kosmetycznej. Jest wynikiem rosnącego zapotrzebowania na usługi podologiczne, spowodowanego m.in. rozwojem chorób cywilizacyjnych (cukrzyca, otyłość) oraz starzeniem się społeczeństwa, i brakiem profesjonalnej kadry mogącej zapewnić świadczenie takich zabiegów. Nauka w zawodzie podologa będzie możliwa wyłącznie w dwuletniej szkole policealnej prowadzącej kształcenie w formie dziennej lub stacjonarnej. Nie będą w tym zakresie organizowane ani kwalifikacyjne kursy zawodowe, ani kursy umiejętności zawodowych.
Natomiast w trzech pierwszych nowych zawodach – technik dekarstwa, technik stylista i technik robotyk – możliwe będzie prowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz kursów umiejętności zawodowych.
Na wniosek ministra zdrowia wprowadzone zostały także zmiany w zawodzie opiekun medyczny – wynikające z potrzeby wykształcenia odpowiednio przygotowanego personelu wspierającego w zadaniach zawodowych pielęgniarki i lekarzy. Dokonano zmiany wyodrębnionej w tym zawodzie kwalifikacji ze „świadczenia usług pielęgnacyjno-opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej” na „świadczenie usług medyczno-pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej”, wydłużono okres kształcenia z jednego roku do półtora roku oraz zmodyfikowano formy kształcenia w zawodzie. Będzie ono możliwe tylko w szkole policealnej prowadzącej kształcenie w formie dziennej lub stacjonarnej (bez możliwości prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych i kursów umiejętności zawodowych).
Ostatni nabór do szkół policealnych kształcących w zawodzie opiekun medyczny, w którym wyodrębniono kwalifikację „świadczenie usług pielęgnacyjno-opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej”, jest jeszcze możliwy w roku szkolnym 2020/2021. Słuchacze szkół policealnych i kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz uczestnicy kursów umiejętności zawodowych, którzy przed 01.09.2021 r. rozpoczną naukę w dotychczasowym zawodzie opiekun medyczny, będą kształcić się na dotychczasowych zasadach do zakończenia cyklu kształcenia.
Zmianie uległo przypisanie niektórych zawodów do resortów. Ministrem właściwym dla poszczególnych zawodów przyporządkowanych do branży górniczo-wiertniczej będzie minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin. Wyjątkami są zawód technik geolog, dla którego ministrem właściwym pozostaje minister właściwy do spraw środowiska, oraz zawody wiertacz i technik wiertnik, dla których minister właściwy do spraw gospodarki złożami kopalin jest jednym z dwóch ministrów właściwych dla tych zawodów obok ministra właściwego do spraw środowiska.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 15.02.2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego – Dz.U. z 2019 r. poz. 316 z późn. zm.
Na początku każdego roku MEiN publikuje w formie obwieszczenia prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy. Najnowsza prognoza została ogłoszona 27.01.2021 r. i zamieszczona w Monitorze Polskim pod poz. 122.
Celem prognozy jest wskazanie, w jakim kierunku powinna kształtować się oferta szkolnictwa branżowego w odniesieniu do potrzeb krajowego i wojewódzkiego rynku pracy. Prognoza jest podzielona na dwie części: krajową i wojewódzką. Część krajowa zawiera alfabetyczny wykaz zawodów, dla których ze względu na znaczenie dla rozwoju państwa prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na rynku pracy. W części wojewódzkiej prognoza określa alfabetyczny wykaz zawodów o istotnym lub umiarkowanym zapotrzebowaniu na wojewódzkim rynku pracy.
Jakie zawody tym razem wybijają się na pierwszy plan?
Na liście zawodów, dla których prognozuje się szczególne zapotrzebowanie na pracowników w skali kraju, znalazły się następujące specjalności: automatyk, dekarz, elektromechanik, elektronik, elektryk, kierowca mechanik, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechatronik, monter nawierzchni kolejowej, murarz-tynkarz, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, technik automatyk, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik budowy dróg, technik dekarstwa, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, technik mechanik, technik mechatronik, technik programista, technik robotyk, technik spawalnictwa, technik transportu kolejowego.
W tym roku na liście krajowej pojawiły się po raz pierwszy cztery zawody. Są to:
W ramach znowelizowanych przepisów prawa oświatowego samorządy na 2022 rok otrzymają zwiększoną subwencję oświatową na szkoły kształcące w zawodach, na które prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy, wskazane w prognozie z roku 2021.
Dzięki prognozie szkoły i organy prowadzące mogą zaplanować zawody, które będą uruchamiane w nowym roku szkolnym 2021/2022. Co istotne, decyzje podejmowane w tym zakresie uwzględnią zróżnicowany sposób finansowania tych zawodów.
Prognoza zapotrzebowania na krajowym rynku pracy jest uwzględniana przy podziale subwencji, co roku dotyczy uczniów rozpoczynających naukę w danym zawodzie i ma zastosowanie przez cały cykl ich kształcenia. Takie rozwiązanie zapewnia stabilność finansową samorządów w kształceniu zawodowym. Mają one dzięki temu pewność, że decyzja o uruchomieniu kształcenia w zawodzie z listy zawodów o szczególnym znaczeniu dla rozwoju państwa przełoży się na wyższe finansowanie w ramach subwencji przez wszystkie lata nauki.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Minister edukacji przypomina, że dyrektor szkoły lub placówki prowadzącej kształcenie zawodowe może zorganizować zajęcia praktyczne w grupach umożliwiających zachowanie dystansu społecznego. Mogą się one odbywać w wybranych dniach tygodnia, w wymiarze nieprzekraczającym 10 godzin tygodniowo.
Praktyki zawodowe dla uczniów i słuchaczy niebędących młodocianymi pracownikami mogą odbywać się w rzeczywistych warunkach pracy, czyli u pracodawców, przy zachowaniu zasad właściwych dla zakładów pracy.
Praktyki te mogą być realizowane w wybranych dniach tygodnia w wymiarze nieprzekraczającym 10 godzin tygodniowo. Wyjątek stanowią praktyki zawodowe w zawodach morskich organizowane dla uczniów klas i semestrów programowo najwyższych, które nie podlegają ograniczeniu w zakresie dopuszczalnej liczby godzin w tygodniu.
W przypadku uczniów branżowych szkół I stopnia będących młodocianymi pracownikami, którzy mają podpisaną umowę z pracodawcą, przygotowanie zawodowe może odbywać u pracodawców tak jak dotychczas, o ile u pracodawcy nie występują zdarzenia, które ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną mogą zagrozić ich zdrowiu.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Technik spawalnictwa i technik logistyk – te dwa zawody zostały wpisane do rozporządzenia MEN w sprawie warunków, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz.U. poz. 1731), za sprawą nowelizacji z dn. 17.06.2020 r. (Dz.U. poz. 1154). Zmiany natomiast objęły zawód technika pojazdów samochodowych.
Konieczność modyfikacji wynika z wprowadzenia do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego nowego zawodu – technik spawalnictwa – na mocy rozp. MEN z dn. 23.12.2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. poz. 82). Kształcenie w tym zawodzie może być prowadzone m.in. w branżowej szkole II stopnia – dla absolwentów branżowej szkoły I stopnia oraz absolwentów dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej, którzy ukończyli naukę w zawodach: mechanik-monter maszyn i urządzeń, ślusarz, monter kadłubów jednostek pływających albo monter kadłubów okrętowych.
Dodano także regulację umożliwiającą uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik logistyk na podstawie świadectw potwierdzających kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji A.30, A.31 i AU.32. To odpowiedź na postulaty m.in. dyrektorów szkół i placówek prowadzących kształcenie w zakresie tego zawodu.
Nowe brzmienie otrzymała pozycja dotycząca zawodu technik pojazdów samochodowych.
Zmiany dotyczące zawodu technik spawalnictwa wchodzą w życie 01.09.2020 r., natomiast te odnoszące się do zawodów technik logistyk i technik pojazdów samochodowych obowiązują od 15.07.2020 roku.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 30.08.2019 r. w sprawie warunków, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe – Dz.U. z 2019 r. poz. 1731 ze zm.
