Szykują się zmiany w rozporządzeniu MEN z dn. 25.05.2017 r. w sprawie warunków i sposobu wspomagania nauczania języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci pracowników migrujących (Dz.U. poz. 1042). Celem jest m.in. zmiana sposobu realizacji ministerialnego zadania, jakim jest organizowanie kolonii, obozów i innych form letniego wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej.

Obecnie MEiN może zlecić organizacjom pozarządowym i podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dn. 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.) organizowanie w Polsce kolonii, obozów lub innych form letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży polonijnej. Po nowelizacji minister będzie mógł organizować ten wypoczynek nie tylko w Polsce, ale również w innych krajach. Na przykład w sytuacji, gdy przyjazd dzieci i młodzieży polonijnej do Polski nie będzie możliwy w związku z wystąpieniem stanu epidemii lub innych zdarzeń losowych o znaczącej skali.

Program wypoczynku dzieci i młodzieży polonijnej – w Polsce i poza jej granicami – będzie uwzględniał elementy związane z nauczaniem języka polskiego i wiedzy o Polsce.

Druga zmiana umożliwi nauczycielowi ubiegającemu się o skierowanie do pracy za granicą złożenie jednostce kierującej pozytywnej oceny realizacji planu rozwoju zawodowego, o której mowa w art. 9q ust. 2 Karty Nauczyciela, uzyskanej w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą, w sytuacji gdy nauczyciel nie posiada oceny pracy.

Związane jest to z wejściem w życie 01.01.2021 r. przepisów rozdziału 3b KN, regulujących awans zawodowy nauczycieli szkół za granicą. Chodzi o nauczycieli języka polskiego, historii, geografii oraz innych przedmiotów nauczanych w języku polskim w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw lub nauczanych w innych formach prowadzonych przez organizacje społeczne zarejestrowane za granicą. Zgodnie z art. 9j KN nauczyciele szkół za granicą mogą ubiegać się o nadanie stopni awansu zawodowego. Warunkiem nadania nauczycielowi stopnia awansu zawodowego jest m.in. odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela. Po nowelizacji nauczyciele ubiegający się o skierowanie do pracy za granicą będą składać jednostce kierującej ostatnią ocenę pracy, a jeżeli nie posiadają tej oceny – ostatnią pozytywną ocenę realizacji planu rozwoju zawodowego uzyskaną w związku z awansem zawodowym nauczycieli szkół za granicą.

Inne zmiany mają charakter porządkujący – wiążą się z wejściem w życie ustawy z dn. 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2020 r. poz. 85, z późn. zm.), która zastąpiła m.in. dotychczasową ustawę z dn. 27.07.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1842, z późn. zm.). W omawianym rozp. określenie „szkoła wyższa” zostanie zastąpione określeniem „uczelnia”, zmienione zostaną też odpowiednie odesłania.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Poszanowanie wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni to główne założenia przedstawionego dziś Pakietu Wolności Akademickiej.

Umocnienie wolności słowa, badań i nauczania

Podczas środowej konferencji minister Przemysław Czarnek zaprezentował szczegóły projektu nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich.

Pakiet Wolności Akademickiej wprowadza zmiany prawne gwarantujące nauczycielom wolność nauczania, wolność słowa i wolność badań naukowych. Pakiet jest urzeczywistnieniem w praktyce akademickiej konstytucyjnego prawa do wyrażania przekonań światopoglądowych, religijnych i filozoficznych.

Założenia Pakietu Wolności Akademickiej

Zmiany prawne umacniające poszanowanie wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni.

#PakietWolnościAkademickiej

  • Nauczyciel Akademicki nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za wyrażanie przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych.
  • Nauczyciel Akademicki musi zostać poinformowany o poleceniu rozpoczęcia prowadzenia postępowania wyjaśniającego dotyczącego jego osoby.
  • Nauczyciel Akademicki nie może zostać zawieszony na etapie postępowania wyjaśniającego.
  • Strony postepowania mają prawo skierować zażalenie do komisji dyscyplinarnej przy Ministrze, jeżeli postępowanie dotyczy wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych.
  • Prawo do zażalenia Trybem odwoławczym od postanowienia ww. komisji jest możliwość złożenia zażalenia do Sądu Apelacyjnego w Warszawie.
  • Rektor zapewnia poszanowanie wolności nauczania, badań naukowych i ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni.

Wolność słowa, badań i nauczania Wszystkie postępowania, które dotyczą wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych zostają umorzone.

Pakiet Wolności Akademickiej przewiduje między innymi obowiązek poinformowania nauczyciela akademickiego o poleceniu rozpoczęcia prowadzenia postępowania wyjaśniającego dotyczącego jego osoby. Nauczyciele zyskują możliwość skierowania zażalenia do komisji dyscyplinarnej przy Ministrze, jeśli postępowanie dotyczy wyrażania przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem rzecznika dyscyplinarnego, któremu zostało wydane polecenie rozpoczęcia prowadzenia sprawy. Trybem odwoławczym od postanowienia ww. komisji jest możliwość złożenia zażalenia do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Ponadto nauczyciel akademicki nie może zostać zawieszony na etapie postępowania wyjaśniającego.

Pakiet zobowiązuje rektora do zapewniania poszanowania wolności nauczania, badań naukowych i ogłaszania ich wyników.

Istotnym założeniem dokumentu jest umorzenie wszystkich wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów postępowań wyjaśniających i postępowań dyscyplinarnych, które dotyczą wyrażania przez nauczycieli akademickich przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych.

Konsultacje ze środowiskiem akademickim

Zgodnie z ustaleniem Ministra Przemysława Czarnka z konferencjami rektorów projekt zostanie skierowany do szerokich konsultacji ze środowiskiem akademickim, a później przejdzie wszystkie etapy procesu legislacyjnego.

Materiały

Prezentacja – Pakiet Wolności Akademickiej
Prezentacja​_–​_Pakiet​_Wolności​_Akademickiej.pdf 0.20MB

Projekt zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
20201208​_-​_projekt​_ustawy​_zmPSWiN​_-​_tzw​_Pakiet​_Wolności​_Akademickiej.pdf 0.43MB

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej