Podkomisja do spraw mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz rozwoju rzemiosła poparła działania Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w sprawie zasad obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
15. dzień miesiąca to nowy termin dla płatników składek posiadających osobowość prawną czyli m.in. spółek akcyjnych i spółek z o.o. czy spółdzielni.
20. dzień miesiąca to termin dla podmiotów, które nie są osobami prawnymi, czyli m.in. dla osób fizycznych, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, czy spółek osobowych. Dotychczas osoby, które opłacały składkę wyłącznie za siebie, miały obowiązek rozliczyć się z ZUS nie później niż do 10. dnia miesiąca.
Dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych termin pozostaje bez zmian – to 5. dzień miesiąca.
Zmiany terminów opłacania składek i przekazywania dokumentów rozliczeniowych do ZUS wynikają z regulacji wprowadzonych przez Polski Ład. Nowe terminy dotyczą rozliczania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy (FP), Fundusz Solidarnościowy (FS), Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) oraz Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) – począwszy od rozliczeń za styczeń 2022 r.
Źródło: ZUS
„Zasiłek ciążowy. Moja siostra prowadzi działalność gospodarczą od ponad 5 lat. Opłacała składki zdrowotne, społeczne, chorobowe i zdrowotne, najpierw na tzw. Małym ZUS-ie, następnie po 2 latach, przeszła na duży ZUS, następnie skorzystała ze zniżki i opłacała składki tzw. Mały ZUS plus. Jednak od tego roku kończą się wszelkie zniżki i ponownie będzie opłacać tzw. pełny ZUS. Od 4 miesięcy jest w ciąży. Jak będzie wyglądało wyliczenie dla niej zasiłku macierzyńskiego?”
Za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego przedsiębiorcom przysługuje …
„Czy becikowe oraz kosiniakowe należy się każdej kobiecie, która wychowuje samotnie dziecko? O jakie zasiłki/zapomogi może starać się kobieta, która samotnie wychowuje dziecko?”
Jeśli idzie o becikowe to potoczna nazwa jednorazowej zapomogi z tytułu …
„Moja siostra prowadzi działalność gospodarczą i jest w trakcie podpisywania umowy o pracę. Czy będąc na działalności musi ponownie opłacać wszystkie składki ZUS, skoro przyszły pracodawca będzie również je opłacać? Jeśli w między czasie zajdzie w ciąże i będzie potrzebować L4 będzie miała je wypłacane przez pracodawcę oraz z działalności gospodarczej? Czy jest coś takiego jak okres karencji, w którym ciężarna nie może iść na L4 bądź nie będzie jej przysługiwał urlop macierzyński na umowie o pracę? Co w takim przypadku z zasiłkiem macierzyńskim? Czy skoro na działalności opłaca wszystkie składki, pracodawca również, to zasiłek łączy się z urlopem macierzyńskim?”
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, co do zasady, zobligowany jest do regulowania składek na ubezpieczenie społeczne. Nie oznacza to jednak, że w przypadku zbiegu …
„Jestem właścicielem jednoosobowej działalności gospodarczej i niestety choruję, jestem na zwolnieniu lekarskim od 10.12.2021 r. i mam zaplanowaną operację kręgosłupa na maj 2022 r. Teraz mój mąż jest moim pełnomocnikiem, czyli wystawia faktury, reprezentuje mnie w urzędach, podpisuje dokumenty związane z pracownikami. Mąż pracuje w Niemczech jako kierowca 11 dni tam, a 10 dni w domu. Czy jeżeli mąż również będzie na zwolnieniu lekarskim wydanym przez lekarza rodzinnego w Polsce, czy dalej będzie moim pełnomocnikiem? Czy firmę będę musiała zawiesić? Jakie są tutaj inne możliwości i rozwiązania?”
Polski Ład wprowadził zmiany w zasadach rozliczania oraz opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Do tych zmian ZUS dostosował dokumenty rozliczeniowe ZUS DRA oraz ZUS RCA.
Co zmieniło się w ZUS DRA i ZUS RCA
W dokumencie ZUS DRA dodano:
- blok „XI. Forma opodatkowania, która obowiązuje w danym miesiącu oraz przychód i dochód z działalności gospodarczej dla celów wyliczenia składki miesięcznej na ubezpieczenie zdrowotne”,
- blok „XII. Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku stosowania opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.
W dokumencie ZUS RCA dodano:
- blok „III.E. Forma opodatkowania, która obowiązuje w danym miesiącu oraz przychód i dochód z działalności gospodarczej dla celów wyliczenia składki miesięcznej na ubezpieczenie zdrowotne”,
- „blok III.F. Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku stosowania opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.
Gdy jako płatnik składek rozliczasz składki na ubezpieczenie zdrowotne wyłącznie za siebie, wypełniasz nowy blok XI/III.E.
W jaki sposób można przekazać dokumenty do ZUS
Program Płatnik lub ePłatnik (na PUE ZUS)
Nowe wersje dokumentów możesz wypełniać i wysyłać elektronicznie w programie Płatnik. Jeżeli masz profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, możesz je wypełniać i wysyłać w aplikacji ePłatnik. Oba programy udostępnimy 30 stycznia 2022 r.
Interaktywne szablony dla płatników, którzy rozliczają składki wyłącznie za siebie lub zatrudniają maksymalnie 5 pracowników
Jeżeli jesteś płatnikiem składek rozliczającym składki wyłącznie za siebie albo zatrudniasz nie więcej niż 5 pracowników i nie korzystasz z aplikacji ePłatnik, możesz użyć interaktywnych szablonów dokumentów rozliczeniowych. Aby ułatwić Ci ich wypełnianie, po najechaniu kursorem na poszczególne pola, będą pojawiały się wskazówki, co powinieneś wpisać. Niektóre pola, np. rodzaj dokumentu tożsamości, czy też kod tytułu ubezpieczenia łatwo wypełnisz, dzięki wybraniu właściwej pozycji z listy rozwijanej.
Płatnicy, którzy rozliczają składki wyłącznie za siebie
Jeżeli jesteś płatnikiem, który rozlicza składki wyłącznie za siebie, wypełniasz jedynie dokument ZUS DRA.
W bloku XI musisz wpisać nowe dane, tj. formę opodatkowania i ustaloną dla niej podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Dane te przeniosą się automatycznie do bloku VI i X. Składki na pozostałe ubezpieczenia i fundusze wykazujesz tak jak dotychczas w odpowiednich blokach.
Płatnicy, którzy zatrudniają maksymalnie 5 pracowników
Jeżeli jesteś płatnikiem składek zatrudniającym nie więcej niż 5 pracowników, oprócz dokumentu ZUS DRA masz obowiązek wypełnić dokument ZUS RCA za siebie oraz za każdego ubezpieczonego.
W raporcie RCA w bloku III.E musisz podać za siebie nowe dane, tj. formę opodatkowania i ustaloną dla niej podstawę wymiaru i składkę. Dane te przeniosą się automatycznie do bloku III.C. Składki na pozostałe ubezpieczenia i fundusze wykazujesz tak jak dotychczas w odpowiednich blokach raportu ZUS RCA. W takiej sytuacji w ZUS DRA nie wypełniasz już bloku XI.
W jakim terminie płatnik składa dokumenty rozliczeniowe za siebie lub zatrudnionych pracowników (maksymalnie 5)
Dokumenty składasz w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, np. za styczeń 2022 r. przekazujesz je do ZUS najpóźniej 21 lutego 2022 r. (20 lutego 2022 r. wypada w niedzielę, dlatego w tym konkretnym przypadku termin ten jest przesunięty na kolejny dzień roboczy). W tym samym terminie opłacasz także składki na indywidualny rachunek składkowy (NRS).
Jak obliczyć postawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i wysokość składki
Wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz wysokość składki na własne ubezpieczenie zdrowotne możesz obliczyć przy pomocy kalkulatora składki zdrowotnej. Znajdziesz go na stronie Kalkulator składki zdrowotnej. Zachęcamy także do zapoznania się z informacjami nt. zmian w ustalaniu składki zdrowotnej dla osób prowadzących pozarolniczą działalność na stronie Zmiany w składce zdrowotnej.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105).
Źródło: ZUS
ZUS przygotował specjalny kalkulator do obliczania miesięcznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.
Kalkulator umożliwia wyliczenie składki:
- za osoby prowadzące jedną lub kilka pozarolniczych działalności gospodarczych, do których stosuje się różne formy opodatkowania,
- za osoby korzystające z „ulgi na start”, „preferencyjnych składek” oraz „małego ZUS plus”,
- za inne osoby prowadzące pozarolniczą działalność.
Ważne!
Przedsiębiorca, który rozlicza się z podatku na zasadach ogólnych, składkę na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń płaci od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2021 r. – czyli na dotychczasowych zasadach.
Dlatego do wyliczenia składki za styczeń przy wykorzystaniu kalkulatora nie wypełnia się pola dotyczącego dochodu (pole nie jest aktywne).
Aby wyliczyć składkę za styczeń, na kalkulatorze trzeba wybrać:
- miesiąc – styczeń,
- formę opodatkowania – zasady ogólne
i nacisnąć klawisz „Oblicz” (bez podawania kwoty dochodu).
Kwota składki za styczeń dla rozliczających się z podatku na zasadach ogólnych to 419,92 zł.
Źródło: ZUS
Jak co roku, w drugiej połowie stycznia, ZUS rozpoczął wysyłanie deklaracji PIT-40A, PIT-11A i PIT-11. Tegoroczna wysyłka potrwa do połowy lutego. Przed 1 marca wszyscy, którzy w 2021 r. choćby tylko jeden raz pobrali świadczenie z ZUS, otrzymają deklarację podatkową.
Do 27 stycznia przesłano blisko 2,5 mln deklaracji PIT, z czego ponad 2,3 do emerytów i rencistów, a blisko 205 tys. dla osób, które pobierały zasiłki.
PIT-40A otrzymają emeryci i renciści, którzy przynajmniej w grudniu pobierali świadczenie z ZUS. Deklaracja ta trafi także do osób, które korzystały ze świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy renty socjalnej.
PIT-11A to informacja o dochodach dotycząca osób, które pobierały zasiłki chorobowe i macierzyńskie oraz tych, które w momencie rozliczania podatku nie są już świadczeniobiorcami ZUS.
PIT-11 otrzymają z kolei osoby, które pobrały w ubiegłym roku świadczenie należne po osobie zmarłej lub alimenty potrącone ze świadczenia wypłacanego przez ZUS dla osób alimentowanych na podstawie wyroku sądu lub ugody.
Osoby, którym ZUS wypłacał świadczenia będą miały dostęp do deklaracji PIT także na swoim profilu na portalu PUE ZUS. Aby zobaczyć swoją deklarację PIT trzeba zalogować się na PUE ZUS i wybrać zakładkę [Świadczeniobiorca] > [Formularze PIT]. PIT dostępny będzie w formie PDF. Można go w każdej chwili wydrukować lub zapisać na dysku komputera.
Źródło: ZUS
W związku z podwyższeniem kwoty minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2022 r. wzrosła wysokość minimalnej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych.
Wysokość najniższych zasiłków związanych z chorobą lub macierzyństwem pracownika ustalana jest w oparciu o art. 45 ust. 1 oraz art. 47 ustawy z dn. 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133, z późn. zm.).
Jeżeli kwota podstawy wymiaru wynikająca z obliczenia przeciętnego wynagrodzenia z okresu 12 lub mniej miesięcy jest mniejsza niż najniższa podstawa – wówczas sumę wynikającą z obliczeń należy skorygować do wysokości podstawy minimalnej. Nie będzie miał w tym przypadku zastosowania przepis art. 43 ustawy chorobowej (o nieobliczaniu ponownym podstawy, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe).
Minimalna podstawa wymiaru świadczeń chorobowych, zgodnie z podanymi wyżej regulacjami w 2022 roku wyniesie 2597,33 zł (3010 zł minus składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika, tj. 13,71%).
oprac. B.O.