zus-2.jpg

Mamy za sobą kolejny trudny rok epidemii koronawirusa. W tym czasie ZUS wypłacał emerytury i renty oraz inne świadczenia terminowo. Na koniec 2021 roku sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest stabilna i nie ma żadnych obaw o wypłaty świadczeń.

ZUS cały czas rozwija Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, z której korzysta już ponad 9 milionów osób. Przez PUE ZUS przedsiębiorcy z określonych branż mogli wystąpić o zwolnienie z opłacania składek i wypłatę świadczenia postojowego.

W mijającym roku ZUS obsługiwał program Dobry Start i wypłacił ponad 1,3 mld zł na ponad 4,4 mln uczniów. Weryfikacja wniosków oraz wypłata świadczenia odbyła się niemal całkowicie automatycznie.

W listopadzie 2021 r. ZUS wypłacił tzw. czternastkę.  Dodatkowe świadczenie otrzymało blisko 8 milionów emerytów i rencistów. Łącznie do emerytów i rencistów z ZUS trafiło prawie 9 mld zł.

W grudniu ZUS wznowił wypłatę dodatkowego zasiłku opiekuńczego, który przysługuje rodzicom i opiekunom w związku z wprowadzeniem nauki zdalnej w szkołach od 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r.

Przed ZUS kolejne zadania i wyzwania –  m.in. przejęcie obsługi świadczenia wychowawczego 500 plus oraz wypłata rodzinnego kapitału opiekuńczego.

Od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie przyjmował wnioski o świadczenia wychowawcze i je wypłacał. Gminy będą kontynuowały wypłatę  świadczeń przyznanych do końca maja 2022 r. Nie trzeba w tej sprawie składać do ZUS nowych wniosków. Wnioski o świadczenie wychowawcze na nowy okres świadczeniowy od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r. ZUS zacznie przyjmować od 1 lutego 2022 r.

Rodzinny kapitał opiekuńczy to kolejne świadczenie wspierające rodzinę i wychowywanie dzieci, które ZUS będzie przyznawał i wypłacał od 2022 r. Kapitał będzie przysługiwał na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12 do 35 miesiąca.

Wnioski do ZUS o przyznanie świadczenia wychowawczego 500 plus oraz rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie można składać tylko elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną.

Źródło: ZUS



Przepisy dotyczące świadczenia postojowego i zwolnienia ze składek zawarte w  rozporządzeniu Rady Ministrów z 20 grudnia2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 2371), wejdą w życie 17 stycznia 2022 r.

Zwolnienie ze składek za grudzień 2021 r.

Przedsiębiorcy mogą złożyć wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek za grudzień 2021 r. (RDZ-B7) od 17 stycznia 2022 r.  Najpóźniej wniosek powinien trafić do ZUS do 28 lutego 2022 r.

Aby skorzystać z tego wsparcia przedsiębiorca musi przekazać dokumenty rozliczeniowe za grudzień 2021 r. do 28 lutego 2022 r., chyba że jest zwolniony z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów.

Świadczenie postojowe

Przedsiębiorcy z określonych branż będą mogli otrzymać świadczenie postojowe maksymalnie sześć razy. Wniosek o to świadczenie (RSP-DD7 ) mogą złożyć najwcześniej 17 stycznia 2022 r. a  najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od miesiąca, w którym zostanie zniesiony stan epidemii.

Źródło: ZUS



Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 8 grudnia 2021 r., opublikowanym w M.P. pod poz. 1163, w okresie od 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 marca 2022 r. wysokość odsetek należnych z tytułu nieprzekazania w terminie składek do otwartego funduszu emerytalnego wynosi 0,56% w skali roku.

Odsetki należne z tytułu nieprzekazania w terminie składek do OFE wzrastają po raz pierwszy od jesieni ubiegłego roku – jest to wzrost o 0,46%. Poziom odsetek w I kwartale 2022 r. wyniesie 0,56%.

Jak wskazano w art. 47 ust. 10c i 10e ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.), odsetki, o których mowa, zostaną naliczone, gdy z winy płatnika ZUS nie będzie miał możliwości przekazania w terminie składek emerytalnych na konto właściwego OFE.

B.O.



Znamy już wysokość kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2022 roku, po przekroczeniu której płatnik składek jest zobowiązany zaprzestać obliczania i przekazywania do ZUS wymienionych składek.

Limit składek ZUS podano w obwieszczeniu MRiPS z dn. 4 listopada 2021 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (Dz.U. z 2021 r. poz. 1056).

Podstawa wymiaru składek w 2021 roku nie może przewyższyć kwoty 177 660 zł, czyli, jak stanowi art. 19 ust. 1 ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.), trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Od nadwyżki ponad tę kwotę nie pobiera się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Kwota ta wzrosła w stosunku do poprzedniego roku o 19 890 zł (w ubiegłym roku wzrost był na poziomie 960,00 zł).

We wskazanym wyżej obwieszczeniu MRiPS określono ponadto wysokość kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Przypominamy, że prognozowane przeciętne wynagrodzenie to kwota przyjmowana do obliczenia minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących.

Prognozowane przeciętne wynagrodzenie wyniosło 5922 zł, czyli 663 zł więcej niż w 2021 roku.

Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest równa 60% wynagrodzenia, o którym mowa wyżej. Zatem najniższa podstawa naliczania składek dla przedsiębiorców w 2022 r. wyniesie 3553,20 zł (397,80 zł więcej niż w ubiegłym roku).

B.O.



Prezes ZUS podał wysokość wskaźnika waloryzacji składek zewidencjonowanych na subkoncie za III kwartał 2021 roku. Wskaźnik ten utrzymał się na takim samym poziomie jak w poprzednim kwartale.

Jak stanowi art. 40d ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.), przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek, jest waloryzowana kwartalnie.

Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik kwartalnej waloryzacji ogłaszany w Monitorze Polskim w terminie do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji. Wskaźnik ten jest z kolei obliczany na podstawie ostatnio ogłoszonego wskaźnika rocznej waloryzacji. Co istotne, w wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.

Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 10 listopada 2021 r. wskaźnik kwartalnej waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie za III kwartał 2021 r. (M.P. z 2021 r. poz. 1076) wynosi 101,31%. W stosunku do poprzedniego kwartału wskaźnik ten nie uległ zmianie.

B.O.



Od nowego roku zmienią się przepisy dotyczące zasad obejmowania i ustawania ubezpieczeń dobrowolnych – emerytalnego, rentowych i chorobowego. Nieterminowe opłacenie składek nie będzie już powodowało ustania tych ubezpieczeń.

Objęcie i ustawanie ubezpieczeń

Objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami nastąpi tylko na podstawie zgłoszenia złożonego na dokumencie ZUS ZUA. Nie będzie już możliwe objęcie tymi ubezpieczeniami na podstawie tzw. wniosku dorozumianego, gdy składki za dany miesiąc były rozliczone i opłacone w ustawowym terminie.

Ubezpieczenia dobrowolne będą ustawały – tak jak dotychczas – wraz z ustaniem tytułu podlegania tym ubezpieczeniom (np. z nawiązaniem stosunku pracy w przypadku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z rozwiązaniem terminowej umowy zlecenia w przypadku ubezpieczenia chorobowego) albo na podstawie złożonego wyrejestrowania na dokumencie ZUS ZWUA.

Bardzo istotne jest to, że od nowego roku nieterminowe opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenia nie będzie już przyczyną ich ustawania. Zmianę tę trzeba stosować już od grudnia 2021 r. Dobrowolne ubezpieczenia nie ustaną jeśli składka za grudzień 2021 r., której termin płatności przypada w styczniu 2022 r., będzie opłacona po terminie albo nie będzie opłacona.

Jeśli ubezpieczenia dobrowolne ustaną przed grudniem 2021 r., czyli w listopadzie osoba nie będzie objęta tymi ubezpieczeniami, to od 1 grudnia 2021 r. nie może im podlegać na podstawie wniosku dorozumianego, tj. na podstawie terminowej wpłaty składek za grudzień w styczniu 2022 r. Aby ponownie być objętym tymi ubezpieczeniami trzeba zgłosić się do nich na dokumencie ZUS ZUA.

Osoba, która od 1 grudnia 2021 r. będzie chciała zrezygnować z ubezpieczeń dobrowolnych, będzie musiała wyrejestrować się (na dokumencie ZUS ZWUA). Do rezygnacji nie wystarczy nieopłacenie składek za grudzień.

Obowiązek opłacania składki po zgłoszeniu

W okresie od dnia objęcia dobrowolnymi ubezpieczeniami do dnia ich ustania ubezpieczony będzie musiał rozliczać i opłacać składki za każdy miesiąc. Aby nie płacić składek na te ubezpieczenia konieczne będzie wyrejestrowanie się z nich.

Zaległości w składkach a prawo do świadczeń

Po zmianach przepisów od nowego roku, zaległość w składkach na ubezpieczenia społeczne nie będzie powodowała ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale może mieć wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Jeśli zaległość ta przekroczy kwotę 1% minimalnego wynagrodzenia, to prawo do świadczeń nie będzie przysługiwało do czasu spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia przedawni się jeśli zadłużenie nie zostanie spłacone w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia.

Wnioski o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie za okresy sprzed 1 stycznia 2022 r.

Nowe przepisy umożliwią zachowanie ciągłości ubezpieczeń dobrowolnych, gdy składki nie będą opłacone lub będą, ale po terminie. Oznacza to, że nie będzie trzeba składać wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie. Wnioski takie (wniosek US-9) nadal można składać za okresy przed 1 stycznia 2022 r. maksymalnie do 30 czerwca 2022 r.

Źródło: ZUS



W komunikacie z dnia 10 listopada 2021 r., opublikowanym w Monitorze Polskim pod poz. 1061, Prezes ZUS ogłosił graniczne kwoty przychodu dla 2021 roku stosowane przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent. Podane wielkości wykorzystywane są do ostatecznego ustalenia, czy w mijającym roku dorabiający emeryt lub rencista przekroczył progi dochodowe.

Jak wynika z komunikatu, kwoty te wyniosły odpowiednio:

  • 46 149,50 zł – co stanowi sumę kwot przychodu odpowiadających 70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2021 roku (jest to kwota powodująca zmniejszenie świadczenia),
  • 85 706,10 zł – co stanowi sumę kwot przychodu odpowiadających 130% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2021 roku (jest to kwota powodująca zawieszenie świadczenia).

Miesięczne kwoty przychodu, wykorzystane do obliczenia kwoty rocznej, przedstawia poniższa tabela:

Okres Kwoty powodujące zmniejszenie świadczenia Kwoty powodujące zawieszenie świadczenia
70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń 130% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń
01.01.2021–28.02.2021 3618,30 zł 6719,70 zł
01.03.2021–31.05.2021 3820,60 zł 7095,40 zł
01.06.2021–31.08.2021 3977,10 zł 7386,10 zł
01.09.2021–30.11.2021 3853,20 zł 7155,90 zł
01.12.2021–31.12.2021 3960,20 zł 7354,50 zł

 

Przypominamy, że zarówno beneficjenci świadczeń, jak i płatnicy powinni do dnia 28.02.2022 r. zawiadomić ZUS o wysokości przychodu osiągniętego w całym poprzednim roku kalendarzowym przez emeryta lub rencistę – płatnik może wykonać ten obowiązek, wystawiając zaświadczenie, które do ZUS zostanie dostarczone przez emeryta lub rencistę.

Obowiązek taki ustanowiono na mocy § 5 ust. 1 i 2 rozp. MPiPS z dn. 22.07.1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz.U. Nr 58, poz. 290, z późn. zm.) – przychodem są wszystkie wypłaty podlegające oskładkowaniu, ale także np. wypłacone zasiłki chorobowe i świadczenie rehabilitacyjne.

Po zakończeniu roku kalendarzowego ZUS rozlicza dochody na dwa sposoby – miesięcznie i rocznie. Wybór sposobu należy do pobierającego świadczenia – na wniosek emeryta lub rencisty ZUS wybierze korzystniejszą metodę rozliczenia. Taka procedura wynika z zapisów § 7–9 ww. rozp. MPiPS.

Ma to znaczenie dla osób np. pobierających wynagrodzenie przez kilka miesięcy w roku. Jeżeli osobom tym ZUS zmniejszał lub zawieszał świadczenie w okresie osiągania dochodów, a ich suma nie przekraczała odpowiednich kwot rocznych, Zakład dokona obliczenia i zwrotu wyrównania.

Zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie podlegają zawieszeniu ani zmniejszeniu świadczenia osób mających ustalone prawo do emerytury i osiągnięty wiek emerytalny.

B.O.



Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotował raport na temat sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za trzy kwartały tego roku.

„Pomimo trwającej w dalszym ciągu epidemii sytuacja społeczno-gospodarcza kraju w trzech kwartałach br. była zdecydowanie lepsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku” – mówi profesor Uścińska.

„To przełożyło się na kondycje Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stopień pokrycia wydatków wpływami ze składek osiągnął poziom 80,9 proc., tym samym zbliżamy się do wartości obserwowanych przed wybuchem epidemii” – dodaje szefowa ZUS.

Prof. Uścińska podkreśliła, że dzięki dobrej sytuacji FUS Zakład podjął decyzję, aby nie wykorzystywać w pełni dotacji z budżetu państwa. „Zwolniliśmy już 19,5 mld zł. Stale analizujemy i monitorujemy sytuację Funduszu Ubezpieczeń Społecznych będziemy informować o niej na bieżąco” – powiedziała profesor.

Największą pozycją przychodów FUS były składki na ubezpieczenia społeczne, których kwota według przypisu w okresie styczeń–wrzesień wyniosła 172,4 mld zł i była o 9,3 proc. wyższa od osiągniętej w analogicznym okresie 2020 r.

Liczba cudzoziemców, którzy legalnie mieszkają i pracują w Polsce, systematycznie rośnie. Na koniec września 2021 r. w ZUS było zarejestrowanych ponad 846 tys. obcokrajowców, co oznacza wzrost o 22,8 proc. w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku oraz wzrost o 16,7 proc. w stosunku do stanu na koniec 2020 r.

Największą grupę (72,9 proc.) stanowili obywatele Ukrainy – na koniec września 2021 r. ich liczba wyniosła 617 tys. osób, tj. o 21,7% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku oraz o 15,8% więcej niż w grudniu 2020 r.

Koszty Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w trzech kwartałach 2021 r. wyniosły 209,2 mld zł i były o 3,7 mld zł większe niż przed rokiem.

Największą ich pozycją były transfery na rzecz ludności w kwocie 206,1 mld zł, obejmujące świadczenia emerytalno-rentowe oraz pozostałe świadczenia. W okresie styczeń–wrzesień wydatki na emerytury i renty wyniosły 183,0 mld zł, tj. o 7,2 proc. więcej niż przed rokiem – to wynik rosnącej liczby świadczeń emerytalnych oraz ich waloryzacji.

Przeciętne miesięczne świadczenie emerytalno-rentowe w dziewięciu miesiącach 2021 r. wyniosło 2 540,08 zł i było wyższe o 6,8 proc. od wypłacanego w analogicznym okresie ubiegłego roku. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wysokość świadczeń niezmiennie jest coroczna waloryzacja – w 2021 r. wskaźnik waloryzacji wyniósł 104,24 proc.

Pozostałe świadczenia wypłacane z FUS w okresie styczeń–wrzesień 2021 r. wyniosły 23,1 mld zł i były niższe o 2,6 proc. w porównaniu do analogicznego okresu 2020 r., głównie w wyniku spadku wypłat zasiłków opiekuńczych.

Źródło: ZUS



W związku z ogłoszeniem kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w III kwartale 2021 r. od 1 grudnia 2021 r. zmianie ulegną stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników młodocianych.

Zgodnie z rozp. RM z dn. 28.05.1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U. z 2018 r. poz. 2010, ze zm.), minimalne wynagrodzenie pracowników młodocianych wynosi:

  • 5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – w 1. roku nauki,
  • 6% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – w 2. roku nauki,
  • 7% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – w 3. roku nauki.

Ponadto młodocianemu odbywającemu przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje nie mniej niż 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Przeciętna pensja w III kwartale 2021 r. ukształtowała się na poziomie 5657,30 zł, a zatem w okresie od 01.12.2021 r. do 28.02.2022 r. kwoty minimalnego wynagrodzenia pracownika młodocianego wynoszą:

  • 282,87 zł – w 1. roku nauki,
  • 339,44 zł – w 2. roku nauki,
  • 396,01 zł – w 3. roku nauki.

Minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych stanowi kwota wynagrodzenia obliczana w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ogłoszonego przez Prezesa GUS.

Minimalne kwoty składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych
od 01.12.2021 r. do 28.02.2022 r.

Podstawa wymiaru składki Ubezpieczenie Sposób finansowania
płatnik ubezpieczony
w 1. roku nauki 282,87 zł emerytalne 27,61 zł 27,61 zł
rentowe 18,39 zł 4,24 zł
chorobowe 6,93 zł
w 2. roku nauki 339,44 zł emerytalne 33,13 zł 33,13 zł
rentowe 22,06 zł 5,09 zł
chorobowe 8,32 zł
w 3. roku nauki 396,01 zł emerytalne 38,65 zł 38,65 zł
rentowe 25,74 zł 5,94 zł
chorobowe 9,70 zł

 

W powyższej tabeli nie podano kwoty składki ubezpieczenia wypadkowego – jej wysokość zależy bowiem od liczby osób zatrudnionych przez płatnika oraz posiadania wpisu do REGON, a także typu prowadzonej działalności.

B.O.


vegetables-1202943_640.jpg

Od 1 stycznia 2022 r. zmieniają się zasady regulowania składek KRUS dla rolników, którzy są płatnikami podatku od towarów i usług (VAT).

Z początkiem 2022 roku udostępnione zostaną specjalne rachunki bankowe, po dwa dla każdego Oddziału Regionalnego KRUS, jeden dla wpłat na ubezpieczenie społeczne rolników, drugi dla wpłat na ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku rolników będących płatnikami podatku VAT, przy realizacji płatności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne, wskazać należy wyłącznie nowe numery rachunków bankowych. Jeśli w momencie realizacji płatności saldo  rachunku VAT rolnika będzie niezerowe, to środki zostaną pobrane z tego rachunku (do wysokości salda).

 

Jeżeli płatność z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników lub ubezpieczenie zdrowotne zostanie dokonana na dotychczas wykorzystywany numer rachunku bankowego, to przelew zostanie zrealizowany, jednak nie zostaną wykorzystane środki zgromadzone na rachunku VAT.

Ważne! 
Dokonując wpłaty składek (przelewu), koniecznie należy podać odpowiedni numer rachunku bankowego, a także identyfikator płatnika składek (numer UNO) lub pełne dane osobowe, pozwalające na identyfikację płatnika składek (osoby ubezpieczonej). Wskazanie wyłącznie imienia i nazwiska nie pozwoli na ustalenie właściwej osoby w systemie informatycznym KRUS.  

Numery rachunków bankowych, dedykowanych rolnikom będącym płatnikami VAT, według przynależności do Oddziału Regionalnego KRUS, można uzyskać w każdej jednostce organizacyjnej KRUS oraz na stronie internetowej: www.krus.gov.pl.

W poniższej tabeli publikujemy numery rachunków, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku: