ekonomia_informacje-16.jpg

Dziecko nie może zostać zabrane przez sanepid ze szkoły przed przyjazdem rodzica, chyba że mamy do czynienia z zagrożeniem życia. To rodzice, zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sprawują władzę rodzicielską nad dzieckiem – wyjaśniają resorty edukacji i zdrowia w odpowiedzi na interpelację poselską.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zgodnie z art. 93 § 1 ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.) władza rodzicielska przysługuje rodzicom. Każda inna osoba powinna być przez rodziców upoważniona do odbioru dziecka z placówki oświatowej – pomimo pandemii nic się w tym zakresie nie zmieniło.

Powierzenie dziecka po lekcjach innej osobie powinno nastąpić jedynie w przypadku uprzedniego wyraźnego upoważnienia ze strony rodziców – najlepiej w formie pisemnej dla celów dowodowych. W tym przedmiocie wystarczające jest oświadczenie jednego z rodziców, każdy z nich z osobna jest bowiem upoważniony do reprezentacji dziecka na mocy art. 98 § 1 K.r.o.

Jednocześnie mając na względzie zapobieganie, przeciwdziałanie i zwalczanie COVID-19 oraz biorąc pod uwagę obecną sytuację w kraju, Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało wspólnie z Głównym Inspektorem Sanitarnym oraz Ministerstwem Zdrowia wytyczne dla publicznych i niepublicznych szkół i placówek od 01.09.2020 r., które określiły zalecany sposób postępowania rodziców (opiekunów prawnych) w trakcie przyprowadzania i odbierania małoletnich uczniów do i ze szkoły w warunkach epidemii.

Wytyczne zalecają, aby opiekunowie odprowadzający dzieci wchodzili do przestrzeni wspólnej szkoły, zachowując zasady: 1 opiekun z dzieckiem/dziećmi, dystans od kolejnego opiekuna z dzieckiem/dziećmi min. 1,5 m, dystans od pracowników szkoły min. 1,5 m.

Zalecają także, aby opiekunowie przestrzegali obowiązujących przepisów prawa związanych z bezpieczeństwem zdrowotnym obywateli (m.in. stosowali środki ochronne: osłona ust i nosa, rękawiczki jednorazowe lub dezynfekowali ręce).

Dyrektor szkoły powinien opracować, zgodnie z tymi wytycznymi, procedury wewnętrzne funkcjonowania szkoły. Wydane też zostały regulacje prawne, które pozwoliły szkołom i placówkom w razie zagrożenia epidemicznego wprowadzić odpowiednie, dostosowane do sytuacji rozwiązania.

Zgodnie z § 13c rozporządzenia MEN z dn. 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, dyrektor jednostki systemu oświaty uwzględnia w funkcjonowaniu jednostki przepisy odrębne dotyczące ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii oraz wytycznych ministra właściwego do spraw zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Ponadto zgodnie z § 2 pkt 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia MEN z dn. 21.05.2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, obowiązkiem dyrektora placówki oświatowej jest uregulowanie w statucie m.in. kwestii przyprowadzania i odbierania dzieci. Z przytoczonych przepisów nie wynika, aby pracownicy stacji sanitarno-epidemiologicznej w toku prowadzonych czynności służbowych mogli zabierać z placówki oświatowej małoletnie dziecko. Należy wskazać, że organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie stosują takich praktyk, nie znany jest także cel, dla którego pracownicy PIS mieliby zabierać dzieci ze szkoły.

Ponadto zgodnie z ww. wytycznymi do szkoły może uczęszczać uczeń bez objawów chorobowych sugerujących infekcję dróg oddechowych oraz gdy domownicy nie przebywają na kwarantannie lub w izolacji w warunkach domowych lub w izolacji. Wytyczne zalecają również, aby w przypadku, gdy pracownik szkoły zaobserwuje u ucznia objawy mogące wskazywać na infekcję dróg oddechowych, w tym w szczególności gorączkę, kaszel, podjął działania w celu odizolowania ucznia w odrębnym pomieszczeniu lub wyznaczonym miejscu, zapewniając min. 2m odległości od innych osób oraz niezwłocznie powiadomił rodziców/opiekunów o konieczności odebrania ucznia ze szkoły (rekomendowany własny środek transportu). Jednocześnie w Wytycznych wskazano, że należy zapewnić sposoby szybkiej, skutecznej komunikacji z opiekunami ucznia.

Należy przy tym zaznaczyć, że na podstawie zewnętrznych objawów nie można jednoznacznie odróżnić infekcji dróg oddechowych od zachorowania na COVID-19. Zachorowania te przebiegają z gorączką i dają objawy z górnych dróg oddechowych. Stąd też zawsze w sytuacji, gdy dziecko przejawia objawy infekcji górnych dróg oddechowych, konieczna jest jego izolacja i natychmiastowy kontakt z rodzicami, którzy powinni odebrać dziecko ze szkoły.

Jest to standardowa procedura ostrożnościowa związana z trwającym stanem epidemii. Rodzice kontaktują się w takim przypadku z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który zdecyduje o dalszym sposobie postępowania i ewentualnym wykonaniu testu.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dn. 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. pod poz. 1359.
  2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 – Dz.U. z 2020 r. poz. 493, z późn. zm.
  3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 21.05.2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół – Dz.U. z 2001 r. Nr 61 poz. 624, z późn. zm.


Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła, jak gminy w województwie opolskim wywiązują się z obowiązku zorganizowania bezpłatnego dowozu do przedszkoli, szkół i placówek oświatowych dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami. Kontrola, która objęła lata 2017–2019, wykazała, że gminy realizowały to zadanie prawidłowo, dowóz odbywał się w sposób bezpieczny i z uwzględnieniem potrzeb podopiecznych, a koszty transportu organizowanego przez rodziców lub opiekunów były rozliczanie zgodnie z przepisami.

Organizacja dowozu

W ocenie NIK gminy zapewniły wszystkim uprawnionym dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej bezpłatny transport i opiekę, dostosowane do ich indywidualnych potrzeb (zarówno w zakresie odpowiedniego wyposażenia pojazdu, jak i właściwej liczby miejsc), a wybór wykonawców, którym powierzono realizację tej usługi, został przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Izba doceniła fakt, że organizacja dowozu i opieki uwzględniała lokalne uwarunkowania komunikacyjne, a także potrzeby uprawnionych oraz ich rodziców i opiekunów prawnych, w tym wykorzystanie pojazdów dostosowanych do przewozu osób z niepełnosprawnościami. W objętych kontrolą gminach przyjmowano jeden z dwóch modeli organizacyjnych:

  • na obszarach o ograniczonym dostępie do transportu publicznego organizowano transport indywidualny w formie dowozu z miejsca zamieszkania do placówki oświatowej i z powrotem; co ważne, uwzględniano także konieczność dowozu uczniów do placówek wskazanych przez rodziców lub opiekunów prawnych jako te, które mimo oddalenia najpełniej realizują wskazania wynikające z wydanego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego;
  • w ramach transportu zbiorowego zapewniano możliwość przejazdu liniami regularnymi w formie zakupu biletów u przewoźników świadczących usługi w tym zakresie; przejazd odbywał się w asyście opiekunów, którzy udzielali uczniom niezbędnej pomocy.

Zarówno w ramach transportu indywidualnego, jak i w transporcie zbiorowym przewóz odbywał się w asyście opiekunów. Kontrolerzy stwierdzili, że transport osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi był realizowany z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, z użyciem pojazdów uwzględniających potrzeby osób niepełnosprawnych i zapewniających odpowiedni komfort jazdy.

Co istotne, w żadnej z sześciu kontrolowanych gmin nie stwierdzono przypadków niezapewnienia opieki podczas transportu do przedszkola, szkoły lub ośrodka. Obecni w środkach transportu opiekunowie czuwali nad zachowaniem prawidłowych warunków przewozu, w tym zajęciem odpowiedniego miejsca i zapięciem pasów bezpieczeństwa. Osoby te – w razie potrzeby – asystowały uczniom podczas wsiadania i wysiadania z pojazdu, a także zapewniały dotarcie do budynku właściwej placówki.

Ustalono też, że przyjęte w umowach harmonogramy dowozu umożliwiały uczniom udział we wszystkich zajęciach wynikających z przyjętego dla danego oddziału rozkładu zajęć lekcyjnych. W przypadku konieczności wcześniejszego zakończenia zajęć lub późniejszego ich rozpoczęcia w większości placówek oświatowych zapewniono opiekę świetlicową.

W gminach podejmowane były również skuteczne działania zapewniające optymalizację czasu dojazdu i oczekiwania na dowóz po zakończonych zajęciach. W tym celu zobowiązani do tego przewoźnicy realizowali usługi zgodnie z ustalonymi harmonogramami i rozkładami jazdy oraz dostosowywali plan danej trasy i czas trwania dowozu do planu zajęć obowiązującego w danej placówce.

Zlecając realizację dowozu przewoźnikom, większość objętych kontrolą jednostek zawierała umowy zgodnie z obowiązującymi przepisami o zamówieniach publicznych. Tylko w jednym przypadku wybór takiego podmiotu nastąpił w sposób nieprawidłowy, co jednak nie wpłynęło na jakość realizowanej usługi.

Nadzór nad wykonywaniem dowozu

Kontrolerzy zwracali też uwagę, czy w umowach zawieranych z podmiotami świadczącymi usługi przewozu zamieszczono postanowienia umożliwiające kontrolę prawidłowości wykonania zadania. Okazało się, że zadbały o to tylko trzy kontrolowane gminy. Reszta ograniczyła się jedynie do weryfikacji dokumentacji stanowiącej podstawę rozliczeń, co uzasadniała brakiem zgłaszania przez rodziców lub opiekunów zastrzeżeń co do prawidłowości realizowanego dowozu.

Zwrot kosztów dowozu

Zgodnie z przepisami rodzicom lub opiekunom prawnym przysługuje wyłączne prawo wyboru sposobu zapewnienia transportu niepełnosprawnemu dziecku. Gmina ma natomiast obowiązek zapewnić bezpłatny transport i opiekę albo zwrócić koszty dowozu realizowanego samodzielnie przez rodziców lub opiekunów prawnych.

W ocenie NIK kontrolowane gminy wywiązały się z ustawowego obowiązku zapewnienia rodzicom lub opiekunom niepełnosprawnych dzieci i młodzieży zwrotu poniesionych przez nich kosztów przejazdu ucznia. Prawidłowo ustalały przypadające do zwrotu kwoty kosztów dowozu realizowanego przez rodziców we własnym zakresie. Uwzględniały zarówno konieczność dojazdu do placówki, jak i powrót rodzica (opiekuna) do miejsca pracy lub zamieszkania. Zgodnie z postanowieniami zawieranych umów dokonywały zwrotu kwot w wysokości wynikającej z przyjętego sposobu rozliczenia oraz na podstawie wymaganych dokumentów.

W latach objętych kontrolą gminy w zróżnicowany sposób kształtowały treść zawieranych umów w zakresie sposobu ustalania kwoty kosztów podlegającej zwrotowi z tytułu dowozu organizowanego samodzielnie przez rodzica lub opiekuna prawnego.

Obecnie nie jest to już możliwe, ponieważ od 3 grudnia 2019 r., po zmianie przepisów ustawy – Prawo oświatowe, obowiązują jednolite zasady określone w art. 39a u.P.o. Zgodnie z tym przepisem zwrot kosztów jednorazowego przewozu następuje w wysokości określonej według wzoru, którego zmienne to:

  1. liczba kilometrów przewozu drogami publicznymi z miejsca zamieszkania do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, szkoły podstawowej albo szkoły ponadpodstawowej, a także przewozu rodzica z tego miejsca do miejsca zamieszkania lub miejsca pracy, i z powrotem,
  2. liczba kilometrów przewozu drogami publicznymi z miejsca zamieszkania rodzica do miejsca pracy i z powrotem, jeżeli nie wykonywałby przewozu, o którym mowa w lit. a,
  3. średnia cena jednostki paliwa w danej gminie właściwego dla danego pojazdu,
  4. średnie zużycie paliwa w jednostkach na 100 kilometrów dla danego pojazdu według danych producenta pojazdu.

Upowszechnianie informacji

NIK podkreśliła też, że gminy korzystały z różnych możliwości udostępniania informacji o przysługujących uczniom niepełnosprawnym uprawnieniach do bezpłatnego transportu i opieki podczas przewozu do placówek oświatowych i warunkach ich realizacji. Informacje te przekazywano przede wszystkim za pośrednictwem stron internetowych, w tym Biuletynu Informacji Publicznej. Zawierały one m.in. wzory stosownych wniosków i oświadczeń wraz z instrukcją dotyczącą składania wymaganych dokumentów.

Informacje na ten temat były też zamieszczane na tablicach ogłoszeń w urzędach, szkołach, przedszkolach i ośrodkach. Ponadto rodzice i opiekunowie prawni dzieci i młodzieży niepełnosprawnej zasięgali informacji bezpośrednio u dyrektorów jednostek systemu oświaty realizujących kształcenie specjalne, a także u stowarzyszeń działających na rzecz osób niepełnosprawnych.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.



W obecnym stanie prawnym decyzje dotyczące zatrudniania w szkołach specjalistów zajmujących się udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej zapadają na poziomie lokalnym. To dyrektorzy szkół wraz z organem prowadzącym decydują, czy w danej szkole lub placówce znajdzie się etat dla psychologa. Uczniowie chcą, żeby to był ustawowy obowiązek. Napisali więc własny projekt ustawy i zebrali pierwsze tysiąc podpisów.

Co na to ministerstwo edukacji?

Uczniowska inicjatywa legislacyjna

Projekt nowelizacji Prawa oświatowego przygotowała Fundacja na rzecz Praw Ucznia, która teraz musi pod nim zebrać minimum 100 tysięcy podpisów. – Obecnie około 50% uczniów i uczennic nie ma dostępu do psychologa w szkole, bo nie jest on tam zatrudniony – alarmują inicjatorzy akcji.

Ustawa, którą napisali, wprowadza obowiązek utworzenia w każdej szkole stanowiska psychologa, z którym dzieci i młodzież mogłyby na bieżąco przepracowywać swoje problemy. Zobowiązuje też szkoły do wygospodarowania dla psychologa odrębnego pomieszczenia (gabinetu), tak by zapewnić uczniom poczucie bezpieczeństwa i prywatności. Autorzy projektu chcieliby również, aby szkolni psychologowie raz w roku sprawozdawali swoją działalność radzie pedagogicznej, oczywiście z zachowaniem prawa do prywatności osób, które otrzymały pomoc.

Poselska troska

Sprawą dostępności psychologów szkolnych zainteresowali się również posłowie. Kilkoro z nich złożyło do MEiN interpelacje, w których wyraziło zaniepokojenie niewystarczającą dostępnością opieki psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach.

„Coraz większy odsetek młodzieży szkolnej potrzebuje wsparcia specjalisty. Młodzi ludzie mają wiele problemów emocjonalnych, z którymi sobie nie radzą. Rozlewający się w internecie hejt powoduje poważne zaburzenia, które niejednokrotnie prowadzą do prób samobójczych” – czytamy w jednej z nich.

„Dobrostan psychiczny jest integralną częścią efektywnej edukacji. Nie wyobrażam sobie, by szkoła mogła realizować swoje zadania wynikające z egzekwowania podstawy programowej bez odpowiedniej dbałości o stan zdrowia psychicznego swoich podopiecznych” – zwrócono uwagę w innej.

„Poradnie psychologiczno-pedagogiczne powinny pomagać placówkom oświatowym. W praktyce ich współpraca ze szkołami nie jest najlepsza. Normą jest, że dzieci czekają na konsultacje z psychologiem nawet kilka miesięcy. Liczba potrzebujących rośnie w zastraszającym tempie, pomoc specjalistów jest niezbędna i powinna być dostępna od ręki. Należy wspomnieć o nauczycielach, którzy w sytuacjach trudnych powinni móc na bieżąco konsultować się z psychologiem i prosić go o obserwacje, jeśli tego wymaga sytuacja. Dodatkowo epidemia Covid-19 tym bardziej wymusza potrzebę opieki psychologa dla uczniów, którzy nie radzą sobie z tą sytuacją” – podkreślono w kolejnej interpelacji.

Ministerstwo uspokaja

MEiN, w odpowiedzi, pokazuje dane z Systemu Informacji Oświatowej, z których wynika, że od 2014 r. systematycznie zwiększa się liczba nauczycieli specjalistów w szkołach. W 2019 r. w jednostkach oświatowych pracowało 10.874 psychologów, a pięć lat wcześniej –  7.987.

Za prawidłową organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w placówkach oświatowych odpowiada obecnie dyrektor szkoły, który w porozumieniu z organem prowadzącym ustala m.in. formy pomocy, okres jej udzielania oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy są realizowane. Dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym podejmuje także decyzje dotyczące zatrudnienia nauczycieli i specjalistów wykonujących zadania z zakresu udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej: psychologów, pedagogów, logopedów i doradców zawodowych.

Resort podkreśla, że przy zatrudnianiu w szkołach specjalistów powinny być brane pod uwagę rozpoznane potrzeby uczniów. Przypomina też, że „w trosce o zapewnienie dzieciom i młodzieży równego dostępu do specjalistów określono w formie rozporządzenia wykaz zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz m.in. przez pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych w szkołach i placówkach”. Wskazanie zadań realizowanych w ramach pensum, według MEiN, gwarantuje, że we wszystkich szkołach i placówkach systemu oświaty, w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin nauczyciele i specjaliści będą prowadzili tego samego rodzaju zajęcia.

Resort podkreśla, że w każdej sytuacji wymagającej wsparcia czy interwencji specjalistów rodzice lub opiekunowie dziecka czy ucznia mogą zwrócić się do poradni psychologiczno-pedagogicznej z wnioskiem o przeprowadzenie badań i wydanie opinii lub orzeczenia, co pozwoli dyrektorowi szkoły na podjęcie bardziej ukierunkowanych działań związanych z procesem edukacyjnym.

Odnosząc się do kwestii finansowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, MEiN informuje, że zadania szkół w tym zakresie są uwzględnione w podstawowej kwocie subwencji oświatowej na ucznia w wysokości równej kwocie standardu finansowego A. Po raz pierwszy w podziale subwencji oświatowej na rok 2019 wprowadzone zostały dwie wagi na realizację działań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach. Wagi obejmują uczniów z kategorii dzieci i młodzież w szkołach ogólnodostępnych realizujących obowiązek szkolny lub nauki. Założeniem wprowadzenia tych wag było zróżnicowanie środków w związku z różnym zakresem realizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w poszczególnych typach szkół. W efekcie wprowadzonego zróżnicowania do gmin trafiła większa część środków, tj. w 2019 r. – 552 mln zł, a w 2020 r. – 563,4 mln zł. Środki te mogą zostać wydane m.in. na organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach określonych w przepisach lub zatrudnienie nauczycieli specjalistów, np. pedagogów szkolnych, psychologów.

A jednak zmiany?

To jednak, zdaniem posłów, nie wystarcza. „Z początkiem 2018 r. rozpoczęły się prace Ministerstwa Edukacji Narodowej nad wprowadzeniem w życie przepisu, który regulowałby obligatoryjne zatrudnienie pedagoga lub psychologa w szkole. Niestety na tę chwilę regulacje takie nie zostały wprowadzone, a potrzeby dzieci i młodzieży z dnia na dzień w tym zakresie są coraz większe – przypomniano w jednej z interpelacji. – Sporym problemem w tej materii jest sposób finansowania stanowiska pedagoga czy psychologa w szkole. Samorządy często rezygnują z dodatkowych zatrudnień w oświacie, tłumacząc takie decyzje trudną sytuacją finansową. W wyniku takiego stanu rzeczy cierpią dzieci i młodzież, którzy są coraz bardziej zamknięci, a swoje niepokoje i problemy starają się rozwiązać samodzielnie lub czerpiąc wzory od rówieśników lub z szeroko pojętych mediów”.

W odpowiedzi na tę interpelację MEiN przyznało, że rzeczywiście pracuje nad wprowadzeniem obowiązku zatrudniania w szkołach specjalistów z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. „Celem zmian ma być zwiększenie potencjału szkoły do odpowiadania na zróżnicowane potrzeby uczniów. Służyć ma temu właśnie m.in. zapewnienie dostępu do specjalistów na terenie szkoły zarówno dla uczniów, jak i ich rodziców i nauczycieli. Dzięki temu środowisko szkolne uzyskałoby wsparcie w dobieraniu metod pracy oraz strategii edukacyjnych dostosowanych do potrzeb uczniów. Rekomendacje zakładają określenie minimalnej liczby etatów specjalistów w szkołach i przedszkolach. Proponuje się, aby w każdej szkole i przedszkolu zatrudnieni byli psycholog i pedagog, a w przedszkolach również logopeda w wymiarze zależnym od liczby uczniów uczących się w placówce”.

MEN informuje, że rekomendacje te wypracował zespół ekspercki działający w latach 2017–2019 we współpracy z Europejską Agencją ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej w Programie Wsparcia Reform Strukturalnych Komisji Europejskiej. „Obecnie w ramach drugiego etapu projektu PWRS trwają prace nad przygotowaniem założeń do projektu zmian legislacyjnych, które będą obejmowały propozycje kompleksowych rozwiązań systemowych służących podnoszeniu jakości kształcenia wszystkich dzieci i uczniów, z uwzględnieniem zróżnicowania ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, a także plan działań wspierających wdrażanie nowych rozwiązań do praktyki szkolnej. Elementem tych prac jest przygotowanie na zlecenie MEiN analizy finansowej projektowanych rozwiązań”.

W jakiej perspektywie można spodziewać się oczekiwanych przez uczniów zmian? MEiN deklaruje, że projekt założeń zmian legislacyjnych trafi do konsultacji społecznych na przełomie roku 2020/2021.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Ministerstwo Edukacji i Nauki skierowało już do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2021.

Tak jak dotychczas, co roku wydawane przepisy dotyczące podziału środków na realizację zadań oświatowych uzależniają wysokość subwencji dla poszczególnych samorządów od liczby uczniów przeliczeniowych. Tę zaś ustala się za pomocą zróżnicowanych wag i wskaźników dla wybranych kategorii uczniów, słuchaczy, wychowanków i dzieci, które ukończyły 6 lat lub więcej w roku bazowym. Pod uwagę bierze się także określone typy i rodzaje szkół oraz wskaźnik korygujący uwzględniający stopnie awansu zawodowego nauczycieli. Wskaźnik ten umożliwia przekazywanie wyższych kwot subwencji do tych samorządów, które mają bardzo wysoki odsetek nauczycieli z najwyższymi stopniami awansu zawodowego, czyli z najwyższym wynagrodzeniem.

Kwota przydająca na jednego ucznia – czyli tzw. finansowy standard A, wykorzystywany przy podziale subwencji oświatowej między samorządy – ma w 2021 roku wynieść około 6.110 zł. To oznaczałoby, że będzie od tegorocznej wyższa o mniej więcej 192 zł (3,2%).

W projekcie ustawy budżetowej na rok 2021 część oświatowa subwencji ogólnej dla j.s.t. została zaplanowana w wysokości 52 mld 041 mln 694 tys. zł – i jest o 4,4% wyższa od kwoty części oświatowej subwencji ogólnej określonej w ustawie budżetowej na rok 2020 (49 mld 835 mln 775 tys. zł).

Jak podkreśla rząd, zaplanowana na przyszły rok kwota części oświatowej subwencji ogólnej uwzględnia m.in. przechodzące na kolejny rok skutki wprowadzonej 1 września 2020 r. podwyżki wynagrodzeń nauczycieli, jak również skutki finansowe zmiany liczby etatów nauczycieli oraz awansu zawodowego nauczycieli w 2021 r.

Choć sama metodologia naliczania i dzielenia subwencji oświatowej pozostaje niezmienna od lat, w projekcie na rok 2021 zaproponowano kilka szczegółowych modyfikacji. Oto najważniejsze z nich.

Licea dla dorosłych, szkoły policealne oraz KKZ

Ze względu na niską zdawalność egzaminów przez słuchaczy liceów ogólnokształcących dla dorosłych, szkół policealnych, w tym kształcących w formie dziennej, oraz kwalifikacyjnych kursów zawodowych, MEiN proponuje, aby w tych typach szkół wzmocnić mechanizm, który uzależnia subwencjonowanie od efektywności kształcenia mierzonej zdanym egzaminem maturalnym, egzaminem zawodowym lub egzaminem potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie. Chodzi o wprowadzone w 2018 r. rozwiązanie polegające na podzieleniu subwencji na dwie części: „za uczestnictwo w zajęciach” i „za zdany egzamin”. Aby to narzędzie było bardziej skuteczne, resort zamierza obniżyć subwencję w pierwszej części, a zwiększyć w drugiej. Ma to premiować szkoły z dużą zdawalnością egzaminów i pozwolić im finansowo zyskać w stosunku do dotychczasowych zasad.

Wyższa subwencja dla małych szkół

Resort proponuje podwyższenie wartości wagi P2, uwzględniającej wielkość szkoły i poziom zamożności samorządu, oraz włączenie do tej wagi szkół niepublicznych. Te ostatnie to często niewielkie szkoły (liczące do 144 uczniów i położone w mało zamożnych samorządach), które powstały z inicjatywy lokalnej społeczności. Objęcie ich wagą P2 wzmocni je finansowo i będzie zapobiegać ich likwidacji.

Skutki pandemii

Resort chce zmienić sposób naliczania niektórych wag w związku z częściowym ograniczeniem pracy jednostek oświatowych spowodowanym pandemią. Dotyczy to szkół i placówek, w których dane są wyliczane w sposób średnioroczny za ubiegły rok szkolny. Okres pierwszej fali pandemii wpłynąłby więc niekorzystnie na kwoty planowane na rok 2021. Zmiany w naliczaniu subwencji mają dotyczyć domów wczasów dziecięcych, szkół w podmiotach leczniczych, internatów, burs i szkolnych schronisk młodzieżowych.

Oddziały przygotowania wojskowego

MEiN doprecyzuje też sposób finansowania oddziałów przygotowania wojskowego. Jest to konieczne z uwagi na fakt, że w roku szkolnym 2021/2022, przez cztery miesiące (od września do grudnia), będą równolegle funkcjonować klasy pierwsze i drugie (z odpowiednio jedną i dwoma godzinami kształcenia). Poza tym zaplanowanych dodatkowych 20 zezwoleń na założenie oddziałów klasy I w 2021 r. sfinansowane zostanie z rezerwy subwencji, z tego względu, że nie wiadomo, w których samorządach się one utworzą.

Szkolnictwo branżowe

W tym zakresie przewiduje się kontynuację finansowania uczniów zgodnie z prognozą zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy.

W 2021 r. w prognozie ujęte zostały cztery nowe zawody: murarz-tynkarz, operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, technik budowy dróg oraz technik spawalnictwa. Jak wyjaśnia MEiN, zawody, które były naliczane do subwencji oświatowej ze zwiększonym finansowaniem na 2020 r., będą kontynuowane w prognozie na 2021 r., a zawody według nowej prognozy zostaną uwzględnione w przypadku uczniów klas I szkół prowadzących kształcenie zawodowe.

Zwiększone finansowanie w ramach subwencji oświatowej wprowadzone w subwencji na 2019 r. i na 2020 r. na zawody, w których jest prognozowane zwiększone zapotrzebowanie na rynku pracy, będzie kontynuowane na uczniów w klasach, na które je naliczono.

Aktualizacja zawodów

W projekcie do odpowiednich wag zostały przypisane nowe zawody szkolnictwa branżowego, w których szkoły mogły rozpocząć kształcenie od roku szkolnego 2020/2021. Są to: mechanik pojazdów kolejowych oraz technik pojazdów kolejowych, technik spawalnictwa oraz zdobnik ceramiki.

Wykreślono natomiast zawody: monter mechatronik, technik budownictwa okrętowego, fototechnik oraz technik cyfrowych procesów graficznych. Od 1 września 2017 r. zawody te zostały zastąpione nowymi: mechatronik, technik budowy jednostek pływających, technik fotografii i multimediów oraz technik grafiki i poligrafii cyfrowej.

Uchylenie zbędnych regulacji

Projekt uchyla regulacje odnoszące się do dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowych szkołach I stopnia, ponieważ w systemie oświaty takie szkoły i klasy już nie funkcjonują.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Po przejściu dzieci i młodzieży na naukę zdalną w wielu polskich domach wzrosły wydatki, m.in. za prąd czy internet. Czy ktoś zwróci nam poniesione koszty? – zastanawiają się rodzice.

Rzecznik Praw Obywatelskich tłumaczy, że „obecnie, niestety, nie ma prostej drogi do uzyskania zwrotu kosztów wynikających z prowadzenia w domach zdalnej nauki. Trudno też wskazać, który podmiot byłby właściwy do zwrotu. Prawodawca nie uregulował tej kwestii”. Jak wyjaśnia, rodzice z własnej inicjatywy mogą spróbować zmienić operatora telefonii, dostarczyciela internetu lub energii elektrycznej na tańszego.

Zapytane w maju tego roku, MEN poinformowało, że w ustawie z dn. 16.04.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695, z późn. zm.) wprowadzono zapis, zgodnie z którym korzystanie przez abonenta ze stron internetowych jednostek sektora finansów publicznych lub innych stron internetowych, określonych w wykazie prowadzonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, nie wpływa na wykorzystanie przez abonenta limitu transmisji danych w ramach wybranego przez abonenta pakietu, chyba że abonent przebywa poza granicami kraju i korzysta z tych stron podczas korzystania z usług roamingu międzynarodowego.

Oznacza to, że korzystanie za pośrednictwem internetu z prowadzonej przez MEN Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej nie wymaga ponoszenia dodatkowych kosztów finansowych związanych z transmisją danych.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



„Rodzice chcą zapisać do naszej placówki syna z zespołem Aspergera. Dziecko ma uczęszczać do placówki już w bieżącym miesiącu. Chłopiec nie był wykazany w SIO na 30.09.2020 r. ani we wnioskach o udzielenie dotacji na rok 2020 ani 2021. Dodatkowo sytuacja jest na tyle skomplikowana, że rodzice nie zgłosili zapisując dziecko do zerówki, że ma orzeczenie i szkoła do której dotychczas uczęszczał również nie wnioskowała o dodatkową subwencję dla niego. Czy w bieżącej chwili jesteśmy w stanie wystąpić o dodatkową subwencję w SIO? Czy urząd gminy może otrzymać z MEN dodatkowe środki na kształcenie tego chłopca, aby wypłacić subwencję, z której będziemy m.in. mogli zatrudnić nauczyciela wspomagającego?

W tej sprawie ma zastosowanie …



Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zawieszenia zajęć od 9 do 29 listopada br. Wyjaśniamy m.in. na jakich zasadach będzie przyznawany zasiłek opiekuńczy, jak będzie organizowana świetlica dla najmłodszych klas.

Zachęcamy do zapoznania się z listą pytań i odpowiedzi dotyczących zmian w funkcjonowaniu szkół i placówek.

Q&A – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Jeśli nadal mają Państwo pytania, na które nie znalazły się odpowiedzi w naszym zestawieniu, prosimy o kontakt mailowy informacja@men.gov.pl

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej


flaga-mapa-38.jpg

Już dziś, 10 listopada o godz. 11:11 zapraszamy wszystkie szkoły, przedszkola i placówki oświatowe, a także placówki polonijne do udziału w kolejnej edycji akcji MEN „Szkoła do hymnu” i odśpiewania „Mazurka Dąbrowskiego”. W tym roku ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu epidemii proponujemy wspólne śpiewanie w danej klasie lub grupie (dla tych, którzy będą tego dnia w szkole) lub połączenie się za pomocą komunikatorów i zaśpiewanie hymnu on-line.

„Szkoła do hymnu” 2020

Już po raz kolejny zachęcamy uczniów i nauczycieli, aby w ostatni dzień roboczy przed Narodowym Świętem Niepodległości o symbolicznej godzinie 11:11 zaśpiewali „Mazurka Dąbrowskiego”. W ten sposób chcemy włączyć społeczności szkolne we wspólne świętowanie tej szczególnie ważnej dla Polaków rocznicy.

Ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu epidemii proponujemy, aby uczniowie i nauczyciele, którzy będą tego dnia w szkole, zaśpiewali wspólnie „Mazurka Dąbrowskiego” w danej klasie lub grupie. Pozostałe osoby, które uczą się na odległość, zachęcamy do połączenia się za pomocą komunikatorów i zaśpiewania hymnu w formie on-line.

Chętnie zapoznamy się z relacjami szkół, przedszkoli i placówek oświatowych ze wspólnego śpiewania „Mazurka Dąbrowskiego”. Zachęcamy do publikowania komunikatów na stronach internetowych placówek oraz udostępniania zdjęć i filmów w mediach społecznościowych z oznaczeniem #SzkołaDoHymnu.

Wspólne śpiewanie hymnu w ubiegłych latach

„Szkoła do hymnu” to kontynuacja akcji MEN z 2019 r. i 2018 r. („Rekord dla Niepodległej”). W ubiegłych latach inicjatywy cieszyły się ogromnym zainteresowaniem uczniów i nauczycieli.

W 2019 r. do wspólnego śpiewania hymnu o godz. 11:11 przystąpiło w sumie 4.121.529 uczniów oraz 405.399 nauczycieli w całej Polsce. Łącznie swój w akcji zgłosiło 20.475 szkół z całego kraju oraz ponad 100 placówek polonijnych z całego świata.

 W 2018 r. wspólne śpiewanie „Mazurka Dąbrowskiego” odbyło się pod hasłem „Rekord dla Niepodległej”. W akcji uczestniczyło blisko 5 mln uczniów (4.867.937) i prawie 480 tys. nauczycieli (475.235) w 24.439 przedszkolach, szkołach i placówkach. Dodatkowo w akcję zaangażowało się prawie 14 tys. uczniów (13.702) oraz 1.055 nauczycieli ze 109 szkół polonijnych z całego świata.

„Szanuj, kochaj, chroń” – broszura Ministerstwa Obrony Narodowej

Zachęcamy do zapoznania się z ulotką „Szanuj, kochaj, chroń” przygotowaną przez Ministerstwo Obrony Narodowej, która w syntetyczny sposób opisuje prawidłowe sposoby prezentowania flagi i innych symboli narodowych. Broszura wskazuje również, jaką postawę przyjąć w czasie śpiewania hymnu, a także wymienia najczęściej popełniane błędy podczas wykonywania „Mazurka Dąbrowskiego”.

Materiały:

Szanuj, kochaj, chroń – broszura MON
Szanuj​_kochaj​_chroń​_broszura​_MON.pdf 0.52MB

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej



Młodzieżowy Szczyt IGF – to część trwającego 15. Światowego Forum Zarządzania Internetem (IGF). Była to doskonała okazja dla młodych ludzi z całego świata do podzielenia się swoją wizją przyszłości sieci.

Młodzi liderzy cyfryzacji

– Wy – młodzi ludzie, użytkownicy cyfrowych technologii, jesteście niezwykle zaangażowani we wszystkie aspekty współczesnego życia. Powszechny dostęp do technologii i informacji sprawia, że jesteś też głównym motorem światowych zmian – powiedział minister Marek Zagórski otwierając Młodzieżowy Szczyt IGF. – Bardzo to doceniamy i z uwagą wsłuchujemy się w Wasze głosy – dodał Sekretarz Stanu w KPRM.

Jak podkreślił – w Polsce przywiązujemy dużą wagę do przyszłości, także tej internetowej. Kwestie cyfrowe są ważną domeną aktywności nie tylko dla rządu, biznesu i organizacji obywatelskich, ale także młodych i odpowiedzialnych użytkowników sieci.

Sekretarz stanu w KPRM odpowiadał też na pytania uczestników Młodzieżowego IGF.

– Wasze inicjatywy tworzone na całym świecie w ramach Młodzieżowego IGF są dobrym punktem wyjścia do szerokiej dyskusji z młodymi ludźmi – powiedział Marek Zagórski.

A tegoroczna dyskusja toczyła się wokół takich zagadnień jak rozwijanie zdolności w zakresie zarządzania internetem w następnym pokoleniu liderów i ekspertów oraz wizji edukacji 4.0. Młodzi ludzie rozmawiali także o tym, jak cyfrowo łączyć a nie dzielić.

Ważna część

Jednodniowy Młodzieżowy Szczyt IGF był ważną częścią trwającego właśnie Światowego Forum Zarządzania Internetem (IGF), który w tym roku odbywa się w pełni online.

Tegoroczna edycja jest podzielona na dwa etapy. Pierwszy odbywa się od 2 listopada i potrwa do jutra (6 listopada). Na niemal 100 paneli z całego świata, blisko 50 z nich to przedsięwzięcia organizowane przez polskie podmioty.

Rozmawiamy m.in. o cyfrowych wykluczeniach, bezpieczeństwie danych, czy wpływie pandemii COVID-19 na nasze – użytkowników – zachowania w sieci. Sprawdź agendę polskich wydarzeń.

Podczas drugiego etapu – od 9 do 17 listopada – odbędą się sesje główne, spotkanie liderów wysokiego szczebla, okrągły stół parlamentarzystów oraz wiele sesji tematycznych.

Dyskusje koncentrować będą się wokół m.in. roli technologii cyfrowych w sytuacjach kryzysowych, czy wykluczenia społecznego w polityce cyfrowej.

Polskę reprezentował będzie m.in. Marek Zagórski, Sekretarz Stanu w KPRM i pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa.

Do zobaczenia w Polsce!

IGF organizowany jest od 2006 r. Do tej pory odbył się m.in. w Kenii, Azerbejdżanie, Indonezji, Turcji, Brazylii, Szwajcarii, Francji i Niemczech. Czas na Polskę! Za rok widzimy się w Katowicach.

IGF to międzynarodowa inicjatywa ONZ, której celem jest inicjowanie i ułatwianie globalnej dyskusji o rozwoju Internetu oraz o najbardziej aktualnych i palących zjawiskach związanych z jego funkcjonowaniem. Biorą w nim udział głowy państw z całego świata, przedstawiciele biznesu – w tym największych i najbardziej znanych firm internetowych z różnych kontynentów, działacze organizacji pozarządowych i środowiska naukowego. Teoretycy i praktycy.

Śledź IGF na żywo

Wszystkie sesje i warsztaty w ramach IGF 2020, można śledzić online.

Jeśli chcecie w nich czynnie uczestniczyć zarejestrujcie się na oficjalnej stronie IGF ONZ.

Źródło: Cyfryzacja KPRM


laptop-09-1.jpg

Publiczne i niepubliczne szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, a także szkoły za granicą mogą ubiegać się o uzyskanie wsparcia finansowego w ramach kolejnej edycji programu „Aktywna tablica”. W 2020 r. środki będą przeznaczone przede wszystkim na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie dźwięku i głosu. Program będzie finansowany w 80 proc. ze środków budżetu państwa i w 20 proc. z wkładu własnego organów prowadzących. W 2020 r. rząd przeznaczy na ten cel 35 mln zł z budżetu państwa.

Kto może uzyskać dofinansowanie na zakup sprzętu w 2020 r.?

W 2020 roku o dofinansowanie mogą ubiegać się:

  • szkoły podstawowe, które nie otrzymały wsparcia finansowego w poprzedniej edycji programu w latach 2017-2019 (pozostałe szkoły podstawowe tylko w ograniczonym zakresie),
  • szkoły ponadpodstawowe,
  • szkoły za granicą.

Na co może być przeznaczone wsparcie finansowe z programu „Aktywna tablica”?

W 2020 r. wsparcie finansowe może być przeznaczone na zakup laptopów wraz ze sprzętem umożliwiającym przetwarzanie wizerunku i głosu udostępnianego przez ucznia lub nauczyciela w czasie rzeczywistym za pośrednictwem transmisji audiowizualnej.

Szkoły, uprawnione do uzyskania dofinansowania w 2020 r., które w wystarczającym stopniu zostały już wyposażone w laptopy, będą mogły wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w 2020 r. również na zakup innego sprzętu lub pomocy dydaktycznych, w tym:

  • tablicy interaktywnej (tablicy interaktywnej z projektorem ultraogniskowym lub tablicy interaktywnej bez projektora ultraogniskowego),
  • projektora lub projektora ultrakrótkoogniskowego,
  • głośników lub innych urządzeń pozwalających na przekaz dźwięku,
  • interaktywnego monitora dotykowego o przekątnej ekranu co najmniej 55 cali.

Szkoły, które złożą wnioski na zakup laptopów w 2020 r. będą zwolnione z wymogu dostępu do internetu na poziomie co najmniej 30 Mb/s.

Wysokość wsparcia finansowego może wynieść maksymalnie 14 tys. zł dla szkoły i nie może przekroczyć 80% wartości całego zakupu. Pozostałe 20% zapewnia organ prowadzący.

Za wkład własny organu prowadzącego uważa się:

  • wkład finansowy, który został przeznaczony przez organ prowadzący szkołę na zakup pomocy dydaktycznych objętych wnioskiem o udział w Programie, wydatkowany w roku złożenia wniosku o udział w Programie,
  • sprzęt komputerowy i inne urządzenia TIK wykorzystywane jako inne pomoce dydaktyczne, zakupione w roku złożenia wniosku, ale nie później niż do dnia złożenia wniosku o udział w Programie.

Harmonogram programu „Aktywna tablica” w roku 2020

  • do 27 października– szkoły wnioskują o udział w programie do organów prowadzących,
  • do 29 października– organy prowadzące składają wnioski ze szkół do wojewodów,
  • do 3 listopad– kwalifikacja wniosków przez wojewodów,
  • do 30 listopada– przekazanie środków finansowych na zakup pomocy dydaktycznych.

Program „Aktywna tablica” na lata 2020-2024

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020-2024 –„Aktywna tablica”.

Program ten opiera się na założeniu, że jednym z zasadniczych zadań współczesnej szkoły jest rozwijanie kompetencji uczniów przygotowujących ich do życia w społeczeństwie informacyjnym oraz na założeniu, że rozwój kompetencji uczniów w tym zakresie powinien dokonywać się w nowocześnie wyposażonej szkole.

Na program „Aktywna tablica” w latach 2020-2024 jest przewidziana łączna kwota 361 455 000 zł z budżetu państwa, z czego w 2020 r. – 35 000 000 zł Program będzie finansowany w 80 proc. ze środków budżetu państwa i w 20 proc. z wkładu własnego organów prowadzących szkołę, z wyjątkiem przekazania wsparcia na zakup inwestycyjny – wówczas wkład własny wzrośnie do 50 %.

Materiały:

Program Aktywna tablica – załącznik do uchwały
Program​_Aktywna​_tablica​_-​_załącznik​_do​_uchwały.pdf 0.83MB

Program Aktywna tablica – uchwała
Program​_Aktywna​_tablica​_-​_uchwała.pdf 0.20MB

Wniosek organu prowadzącego Aktywna tablica
Wniosek​_organu​_prowadzącego​_Aktywna​_tablica​_-​_zaktualizowany​_v23​_10.xlsx 0.02MB

Wniosek dyrektora szkoły Aktywna tablica
Wniosek​_dyrektora​_szkoły​_Aktywna​_tablica​_zaktualizowany​_23​_10.xlsx 0.04MB

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 23.10.2020 r. w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych na lata 2020–2024 – „Aktywna tablica” – Dz.U. z 2020 r. poz. 1883.

Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej