Czy epidemia nie jest szczególnym przypadkiem? Rzecznik MŚP wystąpił o objaśnienia prawne

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zwrócił się do Minister Rodziny i Polityki Społecznej z wnioskiem o wydanie objaśnienia przepisów regulujących umarzanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w całości lub części składek na ubezpieczenia społeczne w uzasadnionych przypadkach pomimo braku ich całkowitej nieściągalności, tj. art. 28 ust. 1, ust. 3a i ust. 3b ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dn. 31.07.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.

W związku z powyższym Rzecznik uznał za zasadne uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy określone w § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia szczegółowe zasady umarzania należności, które musi spełnić zobowiązany, żeby skorzystać z przysługującego mu uprawnienia, stanowią rozszerzenie aktem niższego rzędu zakresu wymogów uregulowanych w art. 28 ust. 3a i ust. 3b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych?
2. Jak należy interpretować 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym użyte w tym przepisie prawa pojęcie „w uzasadnionych przypadkach”?
3. W jaki sposób należy rozumieć określone w art. 28 ust. 3b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zwroty: „ważny interes osoby zobowiązanej” oraz „stan finansów ubezpieczeń społecznych” jako przesłanki uzasadniające umorzenie, mając także na uwadze uregulowaną tym przepisem delegację ustawową do wydania rozporządzenia o szczegółowych zasadach umarzania?
4. Przy pomocy jakich środków i narzędzi zobowiązany może wykazać jego stan majątkowy i sytuację rodzinną, oraz że ze względu na ww. okoliczności nie jest w stanie opłacić należnych składek, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny Jak należy rozumieć użyty w § 3 ust. 1 rozporządzenia zwrot „zbyt ciężkie skutki”?

Na skutek trwającego od marca 2020 r. stanu epidemii koronawirusa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sytuacja finansowa przedsiębiorców w wielu branżach uległa pogorszeniu, wielu spośród nich zostało zmuszonych do zawieszenia działalności gospodarczej lub jej istotnego ograniczenia – nakazami administracyjnymi. W konsekwencji przedsiębiorcy zwracają się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskami o umorzenie należności z tytułu składek.

– Do Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców docierają informacje, że chociaż wzrosła w stosunku do 2019 roku liczba wniosków do ZUS o umorzenie, zmalała liczba pozytywnych decyzji wydanych w tym zakresie. Dzieje się to w momencie, kiedy przedsiębiorcy są w tragicznej sytuacji i każda pomoc jest dla nich niezwykle istotna, a może nawet decydować o ich dalszym losie – komentuje dr. n. pr. Marek Woch, Dyrektor Generalny w Biurze Rzecznika MŚP.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyjaśnia m.in., że w przypadku zaistnienia przesłanki ważnego interesu osoby zobowiązanej może umarzać należności na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonym (płatnikom tych składek), o ile zobowiązany spełni warunki umorzenia określone w § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia.

– W sytuacji, gdy ustawodawca przewidział możliwość zastosowania umorzenia należności >>w uzasadnionych przypadkach<<, to za taki przypadek szczególny należy uznać trwający stan klęski epidemii. Zatem każdy przedsiębiorca, który złoży wniosek o umorzenie należności z tytułu składek i wykaże dostępnymi mu środkami, że sporne należności powstały na skutek trwającej od marca 2020 r. klęski pandemii, oraz że to nadzwyczajne zdarzenie ma wpływ na możliwość płacenia należności z tytułu składek, powinien zostać rozpatrzony pozytywnie – twierdzi Adam Abramowicz, rzecznik małych i średnich przedsiębiorców.

Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców