Pracodawca przejmujący zakład pracy może stać się stroną umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, zawartej przez pracownika z poprzednim pracodawcą (art. 1012 § 1 k.p.), jeżeli podstawą prawną przejścia stanowiły przepisy przewidujące sukcesję uniwersalną (np. art. 494 § 1 k.s.h.).
Uchwała SN z 04.10.2017 r. (III PK 143/16, Biuletyn SN 12/2017)
Zakaz konkurencji obejmujący okres po ustaniu stosunku pracy aktualizuje się w chwili, gdy pomiędzy stronami umowy o zakazie konkurencji nie istnieje już stosunek pracy.
Uchwała SN z 07.03.2006 r. (I PZP 5/05, Biuletyn Nr 3/2006)
W razie nieuzgodnienia przez strony w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania za powstrzymywanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej (art. 1012 k.p.), pracownikowi — zgodnie z art. 56 k.c. w związku z art. 300 k.p. przysługuje odszkodowanie w minimalnej wysokości określonej w art. 1012 § 3 k.p.
Uchwała SN z 03.12.2003 r. (III PZP 16/03, OSNAP 2003/12)
W razie niewywiązania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania, umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta, a pracownik zachowuje roszczenie o odszkodowanie.
Uchwała SN z 11.04.2001 r. (III ZP 7/01, OSNAP 2002/7/155)
1. Zastosowanie art. 8 k.p. do umów o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie jest wyłączone i możliwe są sytuacje, w których dochodzenie przez pracownika odszkodowania z tytułu powstrzymywania się od podejmowania działalności konkurencyjnej uznane być może za nadużycie prawa na podstawie wskazanego wyżej przepisu Kodeksu pracy.
2. Zachowanie pracownika, aby mogło być uznane za naruszenie społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa lub zasad współżycia społecznego, musi być jednak powiązane funkcjonalnie z umową o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia. Nie chodzi tu bowiem o dowolne naganne zachowanie pracownika, a o takie zachowanie, które rzutuje na zasadność przyznania mu odszkodowania mimo powstrzymania się przez niego od podejmowania działalności konkurencyjnej.
Wyrok SN z 04.07.2019 r. (III PK 85/18, Biuletyn SN 8–9/2019)
W umowie o zakazie konkurencji po rozwiązaniu stosunku pracy dopuszczalne jest na podstawie art. 1012 § 1 k.p. zawarcie dodatkowej umowy dotyczącej klauzuli poufności, na podstawie której pracodawca może się domagać od byłego pracownika zapłaty kary umownej, niezależnie od kary wynikającej z zakazu konkurencji. Ekwiwalentne odszkodowania z tytułu przestrzegania obu zakazów określonych w takiej umowie (o charakterze wzajemnie zobowiązującym), mogą zostać określone przez strony umowy w postaci jednego adekwatnego odszkodowania, wyższego od minimalnej ustawowej kwoty.v
Wyrok SN z 14.03.2019 r. (II PK 311/17, Biuletyn SN 5/2019)
Zobowiązanie pracownika w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy do informowania pracodawcy o podjęciu jakiejkolwiek działalności lub jakiegokolwiek zatrudnienia, także w podmiocie nieprowadzącym działalności konkurencyjnej, w tym w szczególności z podaniem nazwy tego podmiotu, jego adresu i profilu prowadzonej przez ten podmiot działalności, w oczywisty sposób wykracza poza przedmiot umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, przez co jest niezgodne z art. 1012 § 1 k.p. Takie zobowiązanie jest nieważne w całości lub w części zgodnie z art. 58 § 1 lub 3 k.c.
Wyrok SN z 06.12.2018 r. (II PK 224/17, Biuletyn SN 3–4/2019)
Postanowienie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, dopuszczające jej wypowiedzenie przez pracodawcę, nie musi wskazywać przyczyny wypowiedzenia. Stosowanie okresu wypowiedzenia jest niezbędne tylko wtedy, gdy zostanie przewidziane w tej umowie (art. 1012 § 1 k.p. i art. 3531 k.c.).
Wyrok SN z 16.06.2011 r. (III BP 2/11, OSNAPiUS 2012/13–14/174)
1. Możliwość dochodzenia przez pracodawcę kary umownej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez pracownika zobowiązania powstrzymania się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy nie jest uzależniona od wystąpienia związanej z tym szkody (art. 484 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
2. Pracownik może żądać zmniejszenia (miarkowania) kary umownej, jeżeli wykaże (zgodnie z ogólną regułą dowodową określoną w art. 6 k.c.), że zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane lub kara jest rażąco wygórowana. Dokonując oceny rażącego wygórowania kary, sąd pracy powinien mieć na uwadze, że umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest umową prawa pracy, która musi być zgodna z zasadami tego prawa (art. 484 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
Wyrok SN z 07.06.2011 r. (II PK 327/10, OSNAPiUS 2012/13–14/173)
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie oznacza w ogólności zakazu wykonywania tego samego rodzaju aktywności zawodowej, jak u byłego pracodawcy, związanej z wyuczonym zawodem, a jedynie zakaz wykorzystywania jej w procesie wytworzenia takich dóbr i usług, które stanowią przedmiot działalności tego pracodawcy lub dóbr i usług podobnych (substytucyjnych).
Wyrok SN z 04.11.2010 r. (II PK 108/10, OSNAPiUS 2012/3–4/31)
Zaprzestanie świadczenia pracy przed ustaniem stosunku pracy nie powoduje rozpoczęcia biegu okresu objętego klauzulą konkurencyjną.
Wyrok SN z 02.10.2008 r. (I PK 41/08, OSNAPiUS 2010/7–8/84)
Wprowadzenie w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy kary umownej nie może być oceniane w świetle art. 8 k.p. 2. W ocenie rażącego wygórowania kary umownej w klauzuli konkurencyjnej (art. 484 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma znaczenie wysokość odszkodowania z tytułu powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej oraz rozmiar szkody poniesionej przez pracodawcę i sposób zachowania się pracownika związanego zakazem konkurencji.
Wyrok SN z 23.01.2008 r. (II PK 127/07, OSNAPiUS 2009/13–14/168)
1. W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie warunku rozwiązującego.
2. Konieczność przestrzegania przez byłego pracownika przepisów ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jednolity tekst: Dz.U.
z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, ze zm.) nie jest równoznaczna z zakazem konkurencji po ustaniu stosunku pracy, o którym mowa w art. 1012 § 1 k.p.
Wyrok SN z 08.08.2007 r. (II PK 45/07, Baza orzeczeń SN)
Zastrzeżenie dla pracodawcy prawa odstąpienia w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, bez określenia terminu wykonania tego prawa, jest nieważne (art. 395 § 1 k.c. w związku z art. 58 § 1 k.c. i w związku z art. 300 k.p.).
Wyrok SN z 08.02.2007 r. (II PK 159/06, OSNAPiUS 2008/7-8/91)
1. Odszkodowanie z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 § 1 k.p.) nie jest objęte regulacją art. 169 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, ze zm.).
2. Ustanowienie zarządu komisarycznego w banku nie jest okolicznością, która sama przez się stanowi o ustaniu przyczyn uzasadniających zakaz konkurencji (art. 1012 § 2 k.p.).
Wyrok SN z 18.07.2007 r. (I PK 68/07, OSNAPiUS 2008/23–24/345)
Zwolnienia z zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej nie można utożsamiać z uchyleniem przez pracodawcę ustawowego zakazu ujawniania (upowszechniania) tajemnicy przedsiębiorstwa. Prowadzenie działalności konkurencyjnej (art. 1011 i art. 1012 k.p.) to co innego niż ujawnienie informacji szczególnie ważnych dla pracodawcy, które bliższe jest naruszeniu zakazu rozpowszechniania tajemnicy przedsiębiorstwa (art. 11 ustawy z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, t. jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, ze zm.).
Wyrok SN z 25.01.2007 r. (I PK 207/06, Monitor Pr.Pracy 10/2007)
Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej może odnosić się zarówno do przedmiotu działalności faktycznie prowadzonej przez pracodawcę, jak i do działalności zaplanowanej. Zakres zakazanych działań konkurencyjnych powinien być skonkretyzowany w umowie o zakazie konkurencji.
Wyrok SN z 24.10.2006 r. (II PK 39/06, OSNAPiUS 2007/19-20/276)
1. Jednostronne zastrzeżenie przez pracodawcę możliwości skrócenia umówionego okresu zakazu konkurencji i skorzystanie z tego uprawnienia, nie prowadzi do wcześniejszego wygaśnięcia umowy i uwolnienia go od obowiązku zapłaty odszkodowania.
2. Pracownik ma prawo do odszkodowania, mimo zwolnienia go przez pracodawcę od obowiązku powstrzymania się od działalności konkurencyjnej, tylko wówczas, gdy nie podejmuje takiej działalności.
Wyrok SN z 11.01.2006 r. (II PK 118/05, OSNAPiUS 2006/23-24/349)
1. Ocena ważności postanowienia umowy o pracę wprowadzającego dłuższy okres jej wypowiedzenia dla pracownika (art. 18 § 2 k.p.) musi być odniesiona do konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności całokształtu regulacji umownych, w sposób zobiektywizowany uwzględniający warunki z chwili zawarcia umowy oraz „bilans korzyści i strat” dla pracownika.
2. Przesunięcie okresu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) wskutek wydłużenia okresu wypowiedzenia nie jest niekorzystne dla pracownika, jeżeli w okresie wypowiedzenia pracownik zgodnie z umową został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
3. Odszkodowanie określone w art. 1012 § 3 k.p. może być w umowie ustalone w konkretnej kwocie pieniężnej.
4. Pracodawca, który zgodnie z postanowieniami umowy o zakazie konkurencji odstępuje od niej w czasie trwania zakazu ze względu na jego naruszenie, może żądać zwrotu wypłaconego pracownikowi odszkodowania (art. 494 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
Wyrok SN z 10.01.2006 r. (I PK 97/05, OSNAPiUS 2007/3-4/39)
1. Podstawą dochodzenia przez pracownika należnego z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania w pełnej wysokości (art. 1012 k.p.) nie mogą być przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i następne k.c. w związku z art. 300 k.p.).
2. Zastrzeżone w umowie o zakazie konkurencji prawo odstąpienia od umowy musi zawierać wyraźne oznaczenie terminu, w którym może być wykonane (art. 395 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
Wyrok SN z 24.10.2006 r. (II PK 126/06, OSNAPiUS 2007/19-20/277)
Pracownik może domagać się ustalenia, że nie jest zobowiązany do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 189 k.p.c.).
Wyrok SN z 11.01.2006 r. (II PK 110/05, OSNAPiUS 2006/23-24/346)
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) dotyczy czasu po definitywnym ustaniu stosunku pracy. Za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej, odszkodowania przewidzianego w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie przysługuje, jeżeli zatrudnienie jest nieprzerwanie kontynuowane, choćby doszło do zmiany treści stosunku pracy.
Wyrok SN z 18.12.2006 r. (II PK 95/06, OSNAPiUS 2008/3-4/32)
1. Klauzula konkurencyjna (art. 1012 k.p.) nie stanowi części umowy o pracę, zaś odszkodowanie wynikające z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie jest wynagrodzeniem za pracę (art. 78 k.p.) i nie podlega ochronie przewidzianej dla tego wynagrodzenia.
2. Klauzula konkurencyjna (art. 1012 k.p.) nie jest objęta pojęciem warunków umowy o pracę i nie stosuje się do niej ograniczeń wynikających z ochrony trwałości stosunku pracy (art. 39 k.p. w związku z art. 42 k.p.).
Wyrok SN z 29.06.2005 r. (II PK 345/04, OSNP 2006/9-10/153)
Warunkiem odpowiedzialności odszkodowawczej pracownika z tytułu naruszenia zakazu konkurencji w czasie trwania stosunku pracy (art. 1011 § 2 k.p.) jest zawinione wyrządzenie pracodawcy szkody stanowiącej normalne następstwo naruszenia zakazu konkurencji (art. 114 i 115 k.p.).
Wyrok SN z 26.1.2005 r. (II PK 191/04, Monitor Pr. Pracy 2/2006)
W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej (art. 483 k.c.) na wypadek naruszenia przez byłego pracownika zakazu konkurencji.
Wyrok SN z 05.04.2005 r. (I PK 196/04, OSNAPiUS 2005/22/354)
Pracownik może zrzec się prawa do odszkodowania ustalonego w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, jeżeli jest to połączone ze zwolnieniem go przez pracodawcę z zakazu podejmowania działalności konkurencyjnej.
Wyrok SN z 07.09.2005 r. (II PK 296/04, OSNP 2006/13-14/208)
Błąd pracodawcy co do tego, że pracownik miał dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, co uzasadniało zawarcie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, nie stanowi podstawy do uchylenia się od skutków prawnych umowy (art. 84 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ani do jednostronnego jej rozwiązania przez pracodawcę.
Wyrok SN z 13.04.2005 r. (II PK 258/04, OSNAPiUS 2005/22/356)
Pracownik ma prawo do odszkodowania ustalonego w umowie o zakazie konkurencji z niepubliczną spółką handlową (art. 1011 k.p.), choćby mogło być ocenione jako wygórowane.
Wyrok SN z 11.05.2005 r. (III PK 27/05, OSNP 2006/9-10/141)
Prowadzenie działalności konkurencyjnej po odmowie zawarcia umowy o zakazie konkurencji oraz pomimo sprzeciwu pracodawcy jest świadomym naruszeniem przez pracownika obowiązku dbałości o dobro zakładu (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.) i może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.).
Wyrok SN z 03.03.2005 r. (I PK 263/04, OSNAPiUS 2005/10/1)
Powołanie się na klauzule generalne, o których mowa w art. 8 k.p. oraz w art. 58 § 1 i 2 k.c. albo „odpadnięcie” celu, dla którego została zawarta umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, nie może prowadzić do pozbawienia pracownika roszczeń z ważnie zawartej umowy, jeżeli nie można mu postawić zarzutu działania sprzecznego z prawem lub z zasadami współżycia społecznego.
Wyrok SN z 10.02.2005 r. (II PK 204/04, OSNAPiUS 2005/18/280)
Porozumienie, w którym strony powtarzają zakaz rozpowszechniania tajemnicy przedsiębiorstwa określony w art. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. Nr 47, poz. 211, ze zm.), bez ustalenia dla pracownika odszkodowania z tego tytułu, nie jest umową o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.).
Wyrok SN z 26.01.2005 r. (II PK 193/04, OSNAPiUS 2005/24/392)
Obowiązek pracodawcy zapłaty odszkodowania z tytułu powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej powstaje w terminach określonych w klauzuli konkurencyjnej,a jeżeli strony nie określiły terminu wypłaty odszkodowania – w okresach miesięcznych (art. 1012 § 3 k.p.).
Wyrok SN z 26.01.2005 r. (II PK 186/04, OSNAPiUS 2005/24/391)
W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) należy skonkretyzować zakres tego zakazu. W przypadku osób wchodzących w skład organu osoby prawnej, mających dostęp do wszystkich informacji istotnych dla funkcjonowania jednostki organizacyjnej, zakres zakazu konkurencji może być określony ogólnie, gdyż jego szczegółowe wskazanie groziłoby niebezpieczeństwem pominięcia istotnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Wyrok SN z 19.05.2004 r. (I PK 534/03, OSNAPiUS 2005/5/63)
Udzielenie pełnomocnictwa do nawiązania umowy o pracę nie jest równoznaczne z upoważnieniem do zawarcia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
Wyrok SN z 02.12.2004 r. (I PK 80/04, OSNAPiUS 2005/13/189)
Zawarcie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) przez osobę nieuprawnioną do podejmowania w imieniu pracodawcy czynności z zakresu prawa pracy powoduje nieważność tej umowy.
Wyrok SN z 23.09.2004 r. (I PK 501/03, OSNAPiUS 2005/4/56)
Umowa o zakazie konkurencji nie może być zawarta w sposób dorozumiany.
Wyrok SN z 10.09.2004 r. (I PK 592/03, OSNAPiUS 2005/14/202)
Praktyka spółki akcyjnej, polegająca na jednoosobowym zawieraniu umów o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, podejmowanych z zamiarem uchylenia się od skutków prawnych takich „nieistniejących” zobowiązań prawa pracy jako zawartych bez zachowania rygoru łącznej reprezentacji składania oświadczeń woli w imieniu spółki, powoduje odpowiedzialność pracodawcy wobec pracowników przestrzegających zakazu konkurencji.
Wyrok SN z 09.06.2004 r. (I PK 681/03, OSNAPiUS 2005/4/53)
Obowiązek zaniechania działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy jest ściśle związany z osobą pracownika, co w razie jego śmierci powoduje wygaśnięcie umowy o zakazie konkurencji.
Wyrok SN z 22.01.2004 r. (I PK 341/03,OSNAPiUS 2004/23/398)
Do umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) może zostać wprowadzone prawo odstąpienia od niej (art. 395 k.c), o ile nie pozostaje to w sprzeczności z zasadami prawa pracy (art. 300 k.p.).
Wyrok SN z 26.02.2003 r. (I PK 16/02, OSNAPiUS 2004/14/239)
W czasie trwania umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia strony mogą zmienić swoje zobowiązania, a nawet rozwiązać taką umowę. Mogą w szczególności wprowadzić do takiej umowy postanowienia dopuszczające jej rozwiązanie za wypowiedzeniem pracodawcy, jednak pod warunkiem wskazania okoliczności stanowiących przesłanki wypowiedzenia.
Wyrok SN z 26.02.2003 r. (I PK 139/02, OSNAPiUS 2004/14/241)
Do zmiany warunków umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 k.p.) nie ma zastosowania art. 42 k.p.
Wyrok SN z 12.11.2003 r. (I PK 591/02, OSNAPiUS 2004/20/349)
1. W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej (art. 483 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
2. Wypłata przez pracodawcę odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po upływie uzgodnionego terminu nie musi być traktowana jako niewykonanie tego obowiązku, prowadząca do ustania zakazu konkurencji (art. 1012 § 2 k.p.), lecz może być oceniona jako nienależyte jego wykonanie (opóźnienie lub zwłoka), powodujące sankcje przewidziane w art. 481 i art. 491 k.c.
Wyrok SN z 10.10.2003 r. (I PK 528/02, OSNAPiUS 2004/19/336)
Nie dochodzi do ustanowienia zakazu działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy w razie pominięcia w umowie postanowienia określającego czas trwania tego zakazu.
Wyrok SN z 02.10.2003 r. (I PK 453/02, OSNAPiUS 2004/19/331)
Odmowa podpisania przez lekarza zatrudnionego w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy (art. 1011 k.p.) może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 § 1 k.p.).
Wyrok SN z 24.09.2003 r. (I PK 411/02,OSNAPiUS 2004/18/316)
1. Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej musi być odniesiony do przedmiotu działalności pracodawcy określonego w przepisach prawa lub w postanowieniach aktów założycielskich, statutów lub umów tworzących dany podmiot prawa, wobec czego umowa o zakazie konkurencji nie może zawierać postanowień, które zobowiązywałyby pracownika do niepodejmowania działalności nie pokrywającej się z przedmiotem działalności pracodawcy.
2. Zawarcie umowy o zakazie konkurencji nie jest sprzeczne z istotą wykonywania zawodu lekarza.
Wyrok SN z 08.05.2002 r. (I PKN 221/01, OSNAPiUS 2004/6/98)
Wystąpienie okoliczności uzasadniających wygaśnięcie zakazu konkurencji (art. 1012 § 2 k.p.) nie wyłącza obowiązku zapłaty pracownikowi odszkodowania.
Wyrok SN z 05.02.2002 r. (I PKN 873/00, OSNAPiUS 2004/4/59)
1. Przepis art. 495 § 1 k.c. nie ma zastosowania do umowy o zakazie konkurencji uregulowanej w art. 1012 k.p. i nie może stanowić podstawy prawnej zwolnienia się pracodawcy z obowiązku wypłaty byłemu pracownikowi odszkodowania także wtedy, gdy ustały przyczyny uzasadniające taki zakaz.
2. Przepisy ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324, ze zm.), wprowadzające zakaz zajmowania się interesami konkurencyjnymi przez osoby pełniące u przedsiębiorcy funkcje kierownicze, nie wyłączały stosowania do tych osób art. 1011–1013 k.p.
Wyrok SN z 28.03.2002 r. (I PKN 6/01, OSNAPiUS 2004/5/84)
1. Umowa przewidująca nieodpłatny zakaz działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy nie jest nieważna, lecz klauzula o nieodpłatności zostaje automatycznie zastąpiona przez odszkodowanie gwarantowane w art. 1012 § 3 k.p.
2. Prawo do odszkodowania przysługuje z tytułu zachowania obiektywnie zgodnego z treścią zakazu konkurencji, a więc bez znaczenia jest okoliczność, że wskutek niezdolności do pracy w następstwie choroby pracownik nie byłby w stanie podjąć działalności konkurencyjnej, a także wypłacanie mu w czasie takiej niezdolności świadczeń wyrównujących utracony zarobek.
Wyrok SN z 17.12.2001 r. (I PKN 742/00, OSNP 2003/24/588)
1. Po zawarciu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 § 1 k.p.) pracodawca nie może powoływać się na to, że pracownik nie miał dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
2. Zmiana umowy o zakazie konkurencji wymaga pod rygorem nieważności zachowania formy pisemnej (art. 1013 k.p.).
Wyrok SN z 16.05.2001 r. (I PKN 402/00, OSNAPiUS 2003/5/122)
Minimalna kwota odszkodowania z art. 1012 § 3 k.p. nie może być niższa niż 25% wynagrodzenia pracownika otrzymanego za cały okres zatrudnienia, nie więcej jednak niż za okres równy okresowi trwania zakazu konkurencji.
Wyrok SN z 21.03.2001 r. (I PKN 315/00, OSNAPiUS 2002/24/596)
Zapewnienie pracownikowi odszkodowania za powstrzymanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej w okresie trzech pierwszych miesięcy wypowiedzenia ustalonego umownie na sześć miesięcy, z równoczesnym zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Wyrok SN z 07.08.2001 r. (I PKN 563/00, OSNAPiUS 2002/4/90)
1. Krótki okres zatrudnienia i wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika, którego z pracodawcą wiąże klauzula konkurencyjna (art. 1012 § 1 k.p.) nie stanowi przyczyny ustania obowiązywania zakazu konkurencji przed upływem umówionego terminu (art. 1012 § 2 k.p.).
2. Umowne odszkodowanie ryczałtowe przysługujące pracownikowi przez uzgodniony okres obowiązywania zakazu konkurencji ma charakter wypłaty gwarancyjnej i wymaga jedynie wykazania, że pracownik powstrzymał się od działalności konkurencyjnej.
Wyrok SN z 07.07.2000 r. (I PKN 731/99, OSNAPiUS 2002/2/41)
Ustanie obowiązywania zakazu konkurencji (art. 1012 § 2 k.p.) dotyczy tylko zobowiązania jakie przyjął na siebie pracownik w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, a nie zobowiązania pracodawcy do wypłaty odszkodowania.
Wyrok SN z 17.11.1999 r. (I PKN 358/99, OSNAPiUS 2001/7/217)
Pracodawcę, który zawarł z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji, obciąża wzajemne zobowiązanie do zapłaty uzgodnionego odszkodowania także wówczas, gdy po ustaniu stosunku pracy nie obawia się już konkurencji ze strony byłego pracownika.
Wyrok SN z 14.05.1998 r. (I PKN 121/98, OSNAPiUS 1999/10/342)
Podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 30 § 4, art. 45 k.p.) zarówno wtedy, gdy pracownik prowadzi ją wbrew umowie o zakazie konkurencji (art. 1011 § 1 k.p.), jak również wtedy, gdy takiej umowy strony stosunku pracy nie zawarły.
Wyrok SN z 01.07.1998 r. (I PKN 218/98, OSNAPiUS 1999/15/480)
Nie jest złamaniem zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy (klauzuli konkurencyjnej) uczestnictwo w spółce, która nie podjęła żadnej działalności i czynności przygotowawczych do niej, a także członkostwo w radzie nadzorczej spółki, której działalność nie zagraża (choćby potencjalnie) interesom byłego pracodawcy.
Wyrok SN z 24.02.1998 r. (I PKN 535/97, OSNAPiUS 1998/3/85)
Uzasadnione jest wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony dokonane pracownikowi, który narusza dyscyplinę pracy i pomaga firmie konkurencyjnej.
Wyrok SN z 05.02.1998 r. (I PKN 506/97, OSNAPiUS 1999/2/45)
Odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej nie jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli przedstawiony przez pracodawcę projekt tej umowy zawierał postanowienia niezgodne z przepisami Kodeksu pracy. W takiej sytuacji, zgłoszone przez pracownika roszczenie o odszkodowanie (art. 45 § 1 k.p.) nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa z tego względu, że pracownik podjął działalność gospodarczą.
Wyrok SN z 03.11.1997 r. (I PKN 333/97, OSNAPiUS 1998/17/499)
