zus-2.jpg

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje tylko na podstawie zgłoszenia złożonego na dokumencie ZUS ZUA. Nie jest już możliwe objęcie tym ubezpieczeniem na podstawie tzw. wniosku dorozumianego – gdy składki za dany miesiąc są opłacone i rozliczone w ustawowym terminie.

Osoba, która zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z pozarolniczej działalności lub współpracy przy tej działalności i równocześnie jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy musi pamiętać, że dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia, w którym ustanie obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z prowadzonej działalności lub współpracy. Tak się stanie od pierwszego dnia miesiąca, za który podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ze stosunku pracy (w przeliczeniu na okres miesiąca) wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2022 r. – 3010 zł). Wtedy przedsiębiorca nie podlega w danym miesiącu obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z prowadzonej działalności, a w konsekwencji jego dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wygasa. Osoba prowadząca działalność może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od kolejnego miesiąca tylko na podstawie nowego zgłoszenia do ubezpieczeń (na formularzu ZUS ZUA). 

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem następuje co do zasady od dnia przekazania zgłoszenia do ZUS. Jeśli jednak zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nastąpi w ciągu 7 dni od powstania obowiązku tych ubezpieczeń, to objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym nastąpi od dnia wskazanego w zgłoszeniu. 

Od stycznia 2022 r. nie obowiązuje już zasada obejmowania dobrowolnym ubezpieczeniem na podstawie tzw. wniosku dorozumianego, tj. na podstawie terminowo rozliczonej i opłaconej składki. 

Przykład 
Pani Maria prowadzi działalność gospodarczą od maja 2021 roku. Z działalności zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Od 1 lutego 2022 r. pani Maria zatrudniła się dodatkowo na podstawie umowy o pracę w wymiarze 4/5 etatu, z miesięcznym wynagrodzeniem 2800 zł. Po zawarciu umowy o pracę nadal podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z działalności gospodarczej. 

W kwietniu 2022 r. pani Maria otrzymała od pracodawcy premię w wysokości 300 zł. Z tego powodu podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy o pracę za kwiecień 2022 r. przekroczyła kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę.  Oznacza to, że pani Maria w kwietniu 2022 r. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z działalności gospodarczej. Od 1 kwietnia 2022 r. wygasa również jej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.
Pani Maria powinna wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych od 1 kwietnia 2022 r. i ponownie zgłosić do nich od 1 maja 2022 r. Jeśli chce kontynuować dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, powinna to zaznaczyć w składanym zgłoszeniu. Jeśli pani Maria przekaże zgłoszenie do ZUS do 8 maja, to będzie objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 maja 2022 r. 
 

ZUS



W okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2022 r. podstawa wymiaru zasiłku chorobowego stosowana do obliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego ulegnie zwiększeniu o 8,9%.

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa ZUS z dn. 10 lutego 2022 r. (M.P. z 2022 r. poz. 219) wskaźnik przeliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w II kwartale 2022 r. wynosi 108,9%. To o 9,3% więcej niż w poprzednim kwartale.

Zasady obliczania wysokości świadczenia rehabilitacyjnego określono w art. 19 ust. 1–2 ustawy z dn. 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133, z późn. zm.), dalej „ustawa chorobowa”. Podstawą wymiaru świadczenia jest podstawa wymiaru zasiłku chorobowego osoby niezdolnej do pracy:

  • ustalona w momencie uzyskania prawa do pobierania zasiłku przez osobę niezdolną do pracy, następnie
  • przeliczona w momencie nabycia prawa do pobierania świadczenia rehabilitacyjnego – z zastosowaniem wskaźnika waloryzacji, ogłaszanego dla każdego kwartału kalendarzowego.

Jak wskazano w art. 19 ust. 2 ustawy chorobowej, do obliczeń należy zastosować wskaźnik waloryzacji obowiązujący w kwartale, w którym przypada 1. dzień okresu wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego.

Przypominamy, że kwoty świadczenia rehabilitacyjnego wynoszą:

  • 90% podstawy, obliczonej w podany powyżej sposób – za okres pierwszych 3 miesięcy pobierania wspomnianego świadczenia lub
  • 75% podstawy – za pozostały okres albo
  • 100% podstawy – jeżeli niezdolność przypada w okresie ciąży.

B.O.


heartbeat-163709_640.jpg



W okresie obowiązkowej kwarantanny (lub izolacji w warunkach domowych) nie jest możliwe jednoczesne pobieranie przez ubezpieczonego pracownika wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego oraz wynagrodzenia za pracę wykonywaną zdalnie (bądź stacjonarnie) – wyjaśniło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

Interpelacja nr 29279 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie wypłacania zasiłku chorobowego podczas przebywania na kwarantannie w dni wolne od pracy

Szanowna Pani Minister!

Do mojego biura poselskiego zgłosiło się wiele osób, które w ostatnich tygodniach znajdowały się na kwarantannie z powodu otrzymanego skierowania na test na Covid-19. W momencie skierowania pracownika na test lub nałożenia na niego kwarantanny przez sanepid fakt ten automatycznie pojawia się na koncie pracodawcy w PUE. Za okres kwarantanny pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% pensji. Przepisy pozwalają co prawda na pracę podczas kwarantanny, ale w uzgodnieniu z pracodawcą. W praktyce oznacza to, że gdy na pracownika zostaje nałożona kwarantanna w dzień wolny od pracy – np. sobotę lub niedzielę, nie ma on możliwości złożyć u pracodawcy stosownego oświadczenia i dokonać uzgodnienia, że będzie wykonywał pracę podczas przebywania na kwarantannie. W związku z czym za te dni – przecież wolne od pracy – nie otrzymuje on pełnego wynagrodzenia, a jest mu wypłacany zasiłek chorobowy.

Sytuacja jest jeszcze bardziej absurdalna, gdy na osobę nakładana jest kwarantanna w momencie skierowania jej na test na przykład w sobotę, a po otrzymaniu wyniku negatywnego w niedzielę kwarantanna się kończy. W takiej sytuacji pracownik, który nie świadczy pracy w weekend, otrzyma za ten okres zasiłek chorobowy, mimo że były to dni wolne od pracy.

Proszę o wyjaśnienie: Czy Ministerstwo dostrzega absurdalność tych przepisów? Czy w związku z tym planujecie Państwo ich zmianę?

 

Posłanka Hanna Gill-Piątek

11 grudnia 2021 r.

 

Odpowiedź na interpelację nr 29279 w sprawie wypłacania zasiłku chorobowego podczas przebywania na kwarantannie w dni wolne od pracy

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację Posła na Sejm RP Pani Hanny Gill-Piątek (Polska 2050), nr: 29279, w sprawie wypłacania zasiłku chorobowego podczas przebywania na kwarantannie w dni wolne od pracy, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Wynagrodzenie chorobowe i/lub zasiłek chorobowy dla osób objętych m.in. obowiązkową kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych przyznawany jest w trybie i na zasadach określonych ustawą z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą zasiłkową”.

Ustawa zasiłkowa określa zasady ustalania prawa do zasiłków, ich wysokości oraz zasady wypłaty zasiłków dla wszystkich osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu określonemu ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.) – m.in. dla pracowników.

Obecnie ubezpieczeni pracownicy pomimo poddania ich obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych mają możliwość wykonywania pracy zdalnej. Ustawodawca wprowadził to szczególne uprawnienie do porządku prawnego na mocy art. 4h i art. 4ha ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.) – zwanej dalej „specustawą”.

Zatem w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych – mogą – za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie.

W takiej sytuacji, pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe, ani inne świadczenie pieniężne z tytułu choroby przyznawane w trybie i na zasadach określonych w ustawie zasiłkowej. W zamian za to pracodawca jest obowiązany wypłacić pracownikowi pełne wynagrodzenie za pracę wykonaną zdalnie (w okresie trwania kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych) tj. zgodnie z treścią art. 80 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 2020 poz. 1320, z późn. zm).

Ponadto możliwa rezygnacja przez pracownika z wykonywania pracy zdalnej w okresie nałożonej kwarantanny lub izolacji, nie powoduje utraty przez ubezpieczonego prawa do świadczeń chorobowych w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku. Oznacza to, że prawo do wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego za czas obowiązkowej kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych jest zagwarantowane ustawowo i to niezależnie od decyzji ubezpieczonego w przedmiocie podjęcia pracy w formie zdalnej.

Natomiast a contrario (na zasadzie przeciwieństwa) nie jest obowiązkiem pracownika świadczenie w ww. czasie – pracy zdalnej. Jest to jego wyłączne uprawnienie, z którego ubezpieczony pracownik może skorzystać, jednakże na warunkach określonych w wiążącej go z pracodawcą umowie o pracę i za jego zgodą. Tym samym za dni, w których pracownik świadczy pracę zdalnie – zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy – przysługuje mu pełne wynagrodzenie (zamiast świadczeń chorobowych). Innymi słowy to odpowiednie postanowienia umowy zawartej z pracodawcą albo zatrudniającym decydują o tym, czy jest możliwe świadczenie pracy zdalnej (w tym także stacjonarnej) w dniach wolnych od pracy np. w sobotę, niedzielę.

Dodatkowo, w okresie obowiązkowej kwarantanny (lub izolacji w warunkach domowych) w myśl przepisów ubezpieczeniowych nie jest możliwe jednoczesne pobieranie przez ubezpieczonego pracownika wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego oraz wynagrodzenia za pracę wykonywaną zdalnie (bądź stacjonarnie).

Wskazane powyżej przepisy ustawy zasiłkowej, Kodeksu pracy oraz specustawy są jednoznaczne i w pełni spójne oraz nie wymagają ingerencji ustawodawcy w sytuacji przedstawionej przez panią poseł.

 

Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej
Stanisław Szwed

Warszawa, 30 grudnia 2021 r.

źródło: sejm.gov.pl


pregnancy-7214373_640.jpg

„Moja siostra prowadzi działalność gospodarczą i jest w trakcie podpisywania umowy o pracę. Czy będąc na działalności musi ponownie opłacać wszystkie składki ZUS, skoro przyszły pracodawca będzie również je opłacać? Jeśli w między czasie zajdzie w ciąże i będzie potrzebować L4 będzie miała je wypłacane przez pracodawcę oraz z działalności gospodarczej? Czy jest coś takiego jak okres karencji, w którym ciężarna nie może iść na L4 bądź nie będzie jej przysługiwał urlop macierzyński na umowie o pracę? Co w takim przypadku z zasiłkiem macierzyńskim? Czy skoro na działalności opłaca wszystkie składki, pracodawca również, to zasiłek łączy się z urlopem macierzyńskim?”

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, co do zasady, zobligowany jest do regulowania składek na ubezpieczenie społeczne. Nie oznacza to jednak, że w przypadku zbiegu …


law-and-order-6311493_640.jpg

„Jestem właścicielem jednoosobowej działalności gospodarczej i niestety choruję, jestem na zwolnieniu lekarskim od 10.12.2021 r. i mam zaplanowaną operację kręgosłupa na maj 2022 r. Teraz mój mąż jest moim pełnomocnikiem, czyli wystawia faktury, reprezentuje mnie w urzędach, podpisuje dokumenty związane z pracownikami. Mąż pracuje w Niemczech jako kierowca 11 dni tam, a 10 dni w domu. Czy jeżeli mąż również będzie na zwolnieniu lekarskim wydanym przez lekarza rodzinnego w Polsce, czy dalej będzie moim pełnomocnikiem? Czy firmę będę musiała zawiesić? Jakie są tutaj inne możliwości i rozwiązania?”


medicines-1756239_640.jpg

„Będąc na etacie w innej firmie i obecnie przebywając na chorobowym, czy mogę będąc na swojej działalności podpisać umowę lub zlecenie i odebrać gotówkę na konto? Czy mogę wykonać jakiekolwiek zlecenie firmom zewnętrznym? Jak to wygląda w świetle ZUS i przepisów prawa?”

Zgodnie z przyjętą przez ZUS interpretacją zwolnienia lekarskiego osoba przebywająca na L4 powinna …



W związku z podwyższeniem kwoty minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2022 r. wzrosła wysokość minimalnej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych.

Wysokość najniższych zasiłków związanych z chorobą lub macierzyństwem pracownika ustalana jest w oparciu o art. 45 ust. 1 oraz art. 47 ustawy z dn. 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133, z późn. zm.).

Jeżeli kwota podstawy wymiaru wynikająca z obliczenia przeciętnego wynagrodzenia z okresu 12 lub mniej miesięcy jest mniejsza niż najniższa podstawa – wówczas sumę wynikającą z obliczeń należy skorygować do wysokości podstawy minimalnej. Nie będzie miał w tym przypadku zastosowania przepis art. 43 ustawy chorobowej (o nieobliczaniu ponownym podstawy, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe).

Minimalna podstawa wymiaru świadczeń chorobowych, zgodnie z podanymi wyżej regulacjami w 2022 roku wyniesie 2597,33 zł (3010 zł minus składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika, tj. 13,71%).

oprac. B.O.


mask-4898571_640.jpg

„Pracownik dnia 25.12.2021 r. miał test na covid (konieczny w związku z wyjazdem za granicę), w związku z tym na koncie ZUS pojawiła się informacja o kwarantannie na 25.12-26.12 (dni wolne dla pracownika). Pracownik nie chcę by te dni były liczone jak zwolnienie chorobowe, pracodawca też się na to zgadza. Czy można pominąć ten fakt w wypłacie, czy można zlecić pracę zdalną, mimo że były to dni wolne pracownika? Czy jednak należy skorygować wypłatę i wyliczyć dwa dni wynagrodzenia chorobowego?”

W opisanym przypadku należy …



Od 1 stycznia 2022 r. zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego będzie przysługiwał maksymalnie przez 91 dni za okres:

  • niezdolności do pracy,
  • niemożności wykonywania pracy z powodu:
  • decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
  • poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
  • przebywania w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego, szpitalu albo innym zakładzie leczniczym w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Okres pobierania zasiłku do 91 dni nie będzie dotyczył niezdolności do pracy:

  • spowodowanej gruźlicą,
  • występującej w trakcie ciąży,
  • powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

W tych przypadkach zasiłek chorobowy można otrzymywać przez okres trwania niezdolności do pracy, ale nie dłużnej niż przez 182 albo 270 dni – gdy niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w trakcie ciąży.

Aby otrzymać zasiłek chorobowy za okres po ustaniu ubezpieczenia, należy złożyć oświadczenie na druku Z-10.

Jeżeli okres 91 dni na jaki może być przyznany zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego upływa po  wykorzystaniu  182/270 dni okresu zasiłkowego, prawo do świadczeń w takich wypadkach przysługuje przez okres nie dłuższy niż do wyczerpania 182/270 dni.

Przykład
Ubezpieczony był niezdolny do pracy z powodu choroby od 1 sierpnia do 31 grudnia 2021 r. (153 dni). 31 grudnia 2021 r. ustał tytuł ubezpieczenia chorobowego (rozwiązała się umowa o pracę). Osoba ta stała się ponownie niezdolna do pracy z powodu choroby od 2 stycznia do 1 kwietnia 2022 r. Niezdolności te powinny zostać zliczone do jednego okresu zasiłkowego. Pełny okres zasiłkowy, który wynosi 182 dni został wykorzystany 30 stycznia 2022 r. Dlatego nie będzie przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przez 91 dni, a jedynie do wyczerpania 182 dni. Zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przysługuje od 2 do 30 stycznia 2022 r.(29 dni). Natomiast za okres od 31 stycznia 2022 r. do 1 kwietnia 2022 r. nie przysługuje zasiłek chorobowy, bo został wykorzystany pełny okres zasiłkowy (182 dni).

Osoba, która wykorzysta zasiłek chorobowy przez maksymalny okres a nadal będzie niezdolna do pracy, będzie mogła tak jak obecnie, wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne. Można je otrzymywać maksymalnie przez 12 miesięcy.

Źródło: ZUS