Od dnia 1 stycznia 2016 r. wystąpienie po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego nieprzekraczającej 30 dni przerwy w podleganiu dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przez ubezpieczonego niebędącego pracownikiem powoduje, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla tego ubezpieczonego ustala się zgodnie z art. 48a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2015 r. poz. 1066), natomiast nie stosuje się art. 43 w związku z art. 48 ust. 2 tej ustawy.
Uchwała składu 7 sędziów SN z 04.10.2018 r. (III UZP 6/18, Biuletyn SN 7/2018)
Wymuszenie przez zleceniodawcę po ustaniu pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego na zleceniobiorcy (wnioskodawczyni) wykonywania marginalnej umowy zlecenia w okresie orzeczonej niezdolności do takiego świadczenia, które nosiło znamiona podstępu, groźby lub wprowadzenia w błąd zleceniobiorcy, nie powinno być kwalifikowane jako kontynuowanie działalności zarobkowej wykluczające prawo wnioskodawczyni do zasiłku chorobowego po ustaniu pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego za cały okres wykonywania takiej działalności zarobkowej (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej).
Uchwała SN z 04.10.2018 r. (III UZP 5/18, Biuletyn SN 8–9/2018)v
W zakresie ustalenia prawa do zasiłku chorobowego osoby podlegającej rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu stosuje się odpowiednio art. 9 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, ze zm.).
Uchwała SN z 07.04.2010 r. (I UZP 1/10, OSNAPiUS 2010/19–20/240)
Sąd, rozpoznający odwołanie od decyzji organu rentowego odmawiającej wypłaty zasiłku chorobowego, bada zachowanie terminu do opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz zasadność odmowy wyrażenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgody na opłacenie składki po terminie (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, (Dz.U. Nr 137, poz. 887, ze zm.).
Uchwała SN z 08.01.2007 r. (I UZP 6/06, Biuletyn SN 1/2007)
Pracownik, który w ostatnim miesiącu zatrudnienia przebywał na urlopie bezpłatnym, a niezdolnym do pracy stał się przed upływem 14 dni od ustania stosunku pracy, nie nabywa prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636, ze zm.).
Uchwała SN z 12.06.2002 r. (III UZP 4/02, OSNAPiUS 2002/24/601)
Posiadanie gospodarstwa rolnego, z tytułu którego zainteresowany podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników, nie powoduje utraty prawa do zasiłku chorobowego, jeżeli prawo to powstało w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego (art. 13 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. w świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Dz.U. Nr 60, poz. 636, ze zm.).
Uchwała SN z 29.05.2001 r. (III ZP 8/01, OSNAPiUS 2001/16/517)
Osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji nie zachowuje prawa do wypłaty dodatku pielęgnacyjnego wówczas, gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy podlega zawieszeniu w całości.
Uchwała SN z 12.10.1999 r. (III ZP 7/99, OSNAPiUS 2000/5/190)
Pobieranie w okresie niezdolności do pracy wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 § 1 pkt 1 k.p. nie jest równoznaczne z pobieraniem zasiłku chorobowego w rozumieniu art. 76 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267, ze zm.).
Uchwała SN z 21.08.1996 r. (II UZP 7/96, OSNAPiUS 1997/6/100)
Powszechnie znany jest cel udzielenia zwolnienia lekarskiego i jest nim powstrzymanie się od pracy, niezależnie w jakim reżimie jest ona świadczona. Dlatego przedłożenie zaświadczenia lekarskiego (ZUS ZLA) u pracodawcy i wykonywanie pracy zarobkowej na rzecz zleceniodawcy w okresie objętym zwolnieniem lekarskim stanowi wprowadzenie w błąd organu rentowego co do okoliczności warunkujących prawo do zasiłku chorobowego.
Wyrok SN z 11.09.2019 r. (III UK 217/18, Biuletyn SN 10/2019)
1. Pobranie przez ubezpieczonego wynagrodzenia ryczałtowego na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej w sytuacji, gdy nie wykonywał on żadnych czynności na jej podstawie, nie stanowi wykonywania pracy zarobkowej i nie powoduje utraty prawa do zasiłku chorobowego na podstawie przywołanego wyżej art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r. poz. 1368, ze zm.).
2. Nie jest wymagane uprzednie pouczenie o możliwości utraty pobranych zasiłków chorobowych z przyczyn określonych w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, których wystąpienia nie można z góry zakładać ani przewidzieć (art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r. poz. 1778, ze zm.).
Wyrok SN z 20.08.2019 r. (II UK 76/18, Biuletyn SN 8–9/2019)
Jeżeli decyzja o odmowie przyznania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego jest zgodna z prawem co do prawidłowego rozstrzygnięcia, to potencjalnie błędne uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie wymaga jej sądowego zweryfikowania przez przyznanie zasiłku chorobowego w okolicznościach uzasadniających wydanie kolejnej decyzji o jego równoczesnej lub niezwłocznej utracie z powodu wykonywania pracy zarobkowej lub wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem przez ubezpieczonego w okresie niezdolności do pracy (art. 7 ustawy wypadkowej w związku z art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej).
Wyrok SN z 20.08.2019 r. (II UK 77/18, Biuletyn SN 10/2019)
Zasiłek chorobowy wypłacony ubezpieczonemu, który prowadził działalność gospodarczą w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, jest świadczeniem nienależnie pobranym w rozumieniu art. 84 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wyrok SN z 29.01.2019 r. (III UK 11/18, Biuletyn SN 3–4/2019)
1. Art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej nie ma zastosowania do przychodu uzyskanego z realizacji umowy cywilnoprawnej, w sytuacji objętej regulacją art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Skutek podobny do przewidzianego w art. 41 ust. 2 może wystąpić po ustaniu pracy na rzecz pracodawcy w rozumieniu z art. 8 ust. 2a, gdy zostanie wykonana (zakończona) umowa cywilnoprawna i pozostanie tylko pracownicze zatrudnienie, z którego przychód będzie decydować o podstawie wymiaru zasiłku. Podstawa wymiaru zasiłku może być wówczas zmienna (art. 36 ustawy zasiłkowej). Zmiany będą rzutować odpowiednio na przychód pracownika i podstawę wymiaru zasiłku chorobowego (macierzyńskiego). Zmiana będzie trwała, gdy sytuacja opisana w art. 8 ust. 2a nie wystąpi przez dłuższy okres.
2. Przychód z umowy cywilnoprawnej (o dzieło, zlecenia) wykonywanej na rzecz swojego pracodawcy jest sumowany z przychodem z umowy o pracę i składa się na podstawę wymiaru składek z jednego pracowniczego podlegania ubezpieczeniom społecznym. Nie ma wówczas odrębnego ubezpieczenia z umowy cywilnoprawnej. Oznacza to, że na podstawę zasiłku chorobowego (macierzyńskiego) ubezpieczonego pracownika składają się także przychody z umów cywilnoprawnych, uzyskane w okresie, z którego liczy się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, nawet gdyby nie było jednej ciągłej umowy cywilnoprawnej, lecz wystąpiły przychody z szeregu takich umów, nawet różnych.
Wyrok SN z 21.02.2019 r. (I UK 460/17, Biuletyn SN 3–4/2019)
Decyzja o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego wiąże organ rentowy w sprawie z wniosku ubezpieczonego o zasiłek chorobowy, co oznacza, że nowy okres zasiłkowy nie może zostać otwarty w terminie, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne.
Wyrok SN z 30.01.2019 r. (II UK 531/17, Biuletyn SN 3–4/2019)
Należy uwzględnić wniosek o zasiłek macierzyński kobiety prowadzącej działalność gospodarczą w sytuacji, gdy złożenie do sądu wniosku o przysposobienie nastąpiło w okresie opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe, a następnie działalność gospodarcza została zawieszona z uwagi na konieczność całodobowej opieki nad dzieckiem, a po jej podjęciu i wznowieniu opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe zostało wydane orzeczenie sądu o przysposobieniu i złożony wniosek o zasiłek macierzyński.
Wyrok SN z 07.12.2017 r. (II UK 619/16, Biuletyn SN 3/2018)
W razie nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniom chorobowym z tytułu prowadzenia własnej pozarolniczej działalności, a następnie z tytułu współpracy przy prowadzeniu takiej działalności przez inną osobę, w tym także i w szczególności przez osobę bliską, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przeciętny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 48 ustawy zasiłkowej).
Wyrok SN z 05.12.2017 r. (II UK 605/16, Biuletyn SN 4/2018)
Zasiłek macierzyński dla ubezpieczonej, dla której określono najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oblicza się od tej najniższej podstawy wymiaru także wtedy, gdy urodziła dziecko w drugim miesiącu ubezpieczenia chorobowego, a żaden z tych miesięcy nie był pełnym miesiącem kalendarzowym.
Wyrok SN z 28.11.2017 r. (III UK 273/16, Biuletyn SN 1/2018)
Warunkiem nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczonego ojca dziecka na podstawie art. 29 ust. 4a ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 159) było przerwanie (zawieszenie lub zakończenie) działalności zarobkowej (w tym pozarolniczej działalności gospodarczej) w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Wyrok SN z 24.10.2017 r. (I UK 220/17, Biuletyn SN 1/2018)
Wniosek ubezpieczonego niebędącego pracownikiem o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego „za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego”, lub „urlopu rodzicielskiego” (art. 1821 § 1 i 3 k.p. oraz art. 1821a § 1 i 4 k.p.) winien być złożony, pod rygorem nieskuteczności, przed rozpoczęciem korzystania z tego świadczenia (przed początkiem okresu zasiłkowego) – art. 29 ust. 5, art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 372, ze zm.) w zw. z § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 1594).
Wyrok SN z 03.10.2017 r. (II UK 433/16, Biuletyn SN 11/2017)
Ubezpieczonemu pracownikowi nieprzerwanie niezdolnemu do pracy wskutek choroby trwającej co najmniej 30 dni, która powstała u dotychczasowego pracodawcy, po ustaniu tego zatrudnienia i jednego tytułu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego, które następnie kontynuował na podstawie kolejnego reaktywowanego po okresie urlopu bezpłatnego stosunku pracy i jednego kontynuowanego pracowniczego ubezpieczenia chorobowego, przysługuje tylko jeden, a nie dwa zasiłki chorobowe (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 372 ze zm.).
Wyrok SN z 08.04.2017 r. (II UK 71/16, Biuletyn SN 8–9/2017)
W razie zmiany pracowniczego tytułu podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu wskutek ustania zatrudnienia, na dobrowolny tytuł ubezpieczenia chorobowego osoby kontynuującej lub rozpoczynającej działalność pozarolniczą, wysokość należnego zasiłku chorobowego nie może być wyższa niż obliczona od potencjalnej pracowniczej podstawy wymiaru tego świadczenia, jeżeli pomiędzy okresem pobierania gwarancyjnego wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby (art. 92 § 1 pkt 1 k.p.) a okresem nabycia prawa do zasiłku chorobowego z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, nawet w razie zadeklarowania wyższej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem.
Wyrok SN z 20.09.2011 r. (I UK 63/11, OSNAPiUS 2012/19–20/248)
1. Porozumienie stron prowadzące do rozwiązania stosunku pracy oraz do ustania pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może prowadzić do uzyskania przez byłego pracownika zasiłku chorobowego za okresy niezdolności do pracy przypadające po ustaniu zatrudnienia wyższego od zasiłku chorobowego przysługującego w okresie zatrudnienia.
2. Były pracownik po ustaniu zatrudnienia i pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego zachowuje lub nabywa prawo do zasiłku chorobowego wyłącznie w wysokości obliczonej od podstawy wymiaru tego świadczenia, która nie może być wyższa niż 100% przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych (art. 46 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, ze zm.).
Wyrok SN z 30.09.2009 r. (II UK 34/09, OSNAPiUS 2011/9–10/137)
Podleganie przez kobietę obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu stosunku pracy i uzyskanie prawa do zasiłku macierzyńskiego, wyklucza równoczesne podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej i uzyskanie prawa do drugiego zasiłku macierzyńskiego (art. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, ze zm.).
Wyrok SN z 03.10.2008 r. (II UK 32/08, OSNAPiUS 2010/3–4/51)
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego przez pracownika u tego pracodawcy, z którym łączył go stosunek pracy w okresie powstania niezdolności do pracy.
Wyrok SN z 16.05.2006 r. (I UK 291/05, OSNAPiUS 2007/11–12/169)
W razie rozbieżności pomiędzy rzeczywiście uzyskanym przez pracownika przychodem ze stosunku pracy a oświadczeniem płatnika składek (pracodawcy) zawartym w jego czynnościach obliczenia i przekazania składki do ZUS, ubezpieczony ma prawo domagać się weryfikacji czynności płatnika i ustalenia prawidłowego wymiaru zasiłku chorobowego.
Wyrok SN z 24.01.2006 r. (I UK 122/05, OSNP 2007/1–2/26)
Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest wynagrodzenie faktycznie wypłacone przez pracodawcę (art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267), a w przypadku, gdy pracodawca nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia, podstawą tą jest minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 45 ust. 1 tej ustawy).
Wyrok SN z 07.09.2005 r. (II UK 20/05, OSNP 2006/13–14/222)
Pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267) jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim.
Wyrok SN z 05.04.2005 r. (I UK 370/04, OSNAPiUS 2005/21/342)
Wykonywanie pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267) polega na podjęciu działań stanowiących realizację obowiązków pracowniczych lub wynikających z innego stosunku prawnego obejmującego świadczenie pracy.
Wyrok SN z 05.10.2005 r. (I UK 44/05, OSNAPiUS 2006/17-18/279)
Okres pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z dodatkiem pielęgnacyjnym z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji podlega wyłączeniu z okresu, za który przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, o którym mowa w art. 57 § 3 k.p.
Wyrok SN z 16.08.2005 r. (I PK 11/05, OSNAPiUS 2006/11-12/181)
Niewypłacenie wynagrodzenia w niektórych miesiącach uwzględnianych w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego powoduje wyłączenie tych miesięcy z obliczenia podstawy wymiaru zasiłku (art. 36 ust. 1 i art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267).
Wyrok SN z 14.07.2005 r. (II UK 314/04, OSNP 2006/7-8/120)
Organ rentowy samodzielnie ustala okresy przebyte w ubezpieczeniu, gdyż całokształt postępowania dotyczącego nabycia prawa do świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego należy do tego organu (art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. Nr 137, poz. 887, ze zm.).
Wyrok SN z 12.05.2005 r. (I UK 245/04, OSNP 2006/3-4/57)
Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego wlicza się tylko te składniki wynagrodzenia, co do których z przepisów układów zbiorowych lub innych aktów normatywnych dotyczących wynagradzania wynika, że podlegają one zmniejszeniu lub zawieszeniu w okresie pobierania przez pracownika zasiłku chorobowego (art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267).
Wyrok SN z 11.05.2005 r. (III UK 33/05, OSNAPiUS 2005/23/382)
Wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa.
Wyrok SN z 25.01.2005 r. (I UK 159/04, OSNAPiUS 2005/19/308)
Ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego (świadczenia rehabilitacyjnego) w przypadku wystąpienia jednej z dwóch niezależnych przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636, ze zm.), a więc wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.
Wyrok SN z 20.01.2005 r. (I UK 154/04, OSNAPiUS 2005/19/307)
Ciężar udowodnienia niezdolności do pracy pracownika stawiającego się do niej po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego (art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p.) spoczywa na pracodawcy, który powinien skierować pracownika na odpowiednie badania lekarskie.
Wyrok SN z 25.11.2005 r. (I PK 89/05, OSNP 2006/19-20/296)
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego osoby niebędącej pracownikiem nie może być wyższa niż przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w dniu poprzedzającym powstanie prawa do zasiłku chorobowego (art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Dz.U. Nr 60, poz. 636, ze zm.).
Wyrok SN z 12.02.2004 r. (II UK 235/03, OSNAPiUS 2004/20/355)
Uprawnienie pracodawcy do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 lit. b k.p. jest niezależne od współdziałania z organem rentowym, w szczególności w sprawie ustalenia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.
Wyrok SN z 16.11.2004 r. (I PK 649/03, OSNAPiUS 2005/12/173)
Zwrot nienależnie pobranych zasiłków chorobowych i macierzyńskich przez osobę niemającą statusu osoby ubezpieczonej następuje na podstawie zasad określonych w art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887, ze zm.).
Wyrok SN z 08.04.2004 r. (II UK 305/03, OSNAPiUS 2004/22/390)
Pracodawca, na dwa miesiące przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych, powinien poinformować pracownika o możliwości złożenia wniosku o rentę inwalidzką. Pracodawca jest zwolniony od obowiązku przygotowania wniosku i przedłożenia go organowi rentowemu dopiero wtedy, gdy pracownik nie wyrazi na to zgody (art. 96 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 97 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz.U. Nr 40, poz. 267, ze zm.).
Wyrok SN z 11.12.2003 r. (I PK 176/02, OSNAPiUS 2004/16/277)
Przy stosowaniu art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636, ze zm.) należy odróżnić „pracę zarobkową” wykonywaną jednoosobowo w ramach działalności gospodarczej, od formalnoprawnych czynności do jakich jest zobowiązany ubezpieczony jako pracodawca.
Wyrok SN z 07.10.2003 r. (II UK 76/03, OSNAPiUS 2004/14/247)
Podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych nie może być traktowane jako prowadzenie działalności gospodarczej powodujące utratę prawa do zasiłku chorobowego (art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 17.01.2002 r. (II UKN 710/00, OSNAPiUS 2003/20/498)
Zasiłek chorobowy nie przysługuje osobie prowadzącej działalność gospodarczą za okres wykonywania czynności związanych z tą działalnością w czasie zwolnienia lekarskiego, gdy nie zachodzą okoliczności określone w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 19.07.2001 r. (II UKN 494/00, OSNAPiUS 2003/9/234)
Obowiązek pracodawcy skierowania na badania kontrolne po wyczerpaniu okresu zasiłku chorobowego dotyczy pracownika, który po upływie tego okresu stawił się do pracy i zgłosił gotowość jej wykonywania.
Wyrok SN z 21.09.2001 r. (I PKN 639/00, OSNAPiUS 2003/17/193)
Pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego (art. 13 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Dz.U. Nr 60, poz. 636, ze zm.) następuje, gdy niezdolność do pracy powstała już po ustaniu tytułu ubezpieczenia oraz wtedy, gdy zasiłek chorobowy podlega przedłużeniu na dalszy okres na warunkach wskazanych w art. 10 ust. 1 tej ustawy. Nie dotyczy to sytuacji, gdy niezdolność do pracy powstała w trakcie ubezpieczenia i trwała po jego ustaniu przez okres nie dłuższy niż 6 lub 9 miesięcy, w zależności od rodzaju choroby powodującej niezdolność do pracy.
Wyrok SN z 06.02.2001 r. (III ZP 31/00, OSNAP 2002/18/445)
Przy ustalaniu dochodu rodziny uprawniającego do zasiłku wychowawczego, wówczas gdy od daty zawarcia małżeństwa do daty rozpoczęcia okresu zasiłkowego nie upłynął rok kalendarzowy, przyjmuje się dochód osiągnięty w pełnych miesiącach kalendarzowych przypadających w okresie od miesiąca, w którym zawarto małżeństwo do miesiąca powstania prawa do zasiłku.
Wyrok SN z 22.03.2001 r. (II UKN 260/00, OSNAP 2002/22/552)
Ubezpieczony, który w okresie zwolnienia lekarskiego prowadzi dotychczasową działalność gospodarczą nie traci za okres leczenia szpitalnego prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 04.07.2000 r. (II UKN 634/99, OSNAPiUS 2002/2/48)
Prawo do zasiłku chorobowego nie jest uzależnione od tego, czy zakład służby zdrowia wystawił na właściwym formularzu zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby.
Wyrok SN z 17.11.2000 r. (II UKN 53/00, OSNAPiUS 2002/11/277)
Zasiłek chorobowy nie przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy w warunkach określonych w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.), jeżeli kontynuuje działalność gospodarczą prowadzoną podczas trwania zatrudnienia pracowniczego (art. 6 ust. 2 pkt 1 tej ustawy).
Wyrok SN z 14.04.2000 r. (II UKN 513/99, OSNAPiUS 2001/20/627)
Żądanie od pracodawcy zwrotu nienależnie wypłaconego zasiłku chorobowego jest wyłączone, jeżeli obowiązek ten obciąża pracownika.
Wyrok SN z 06.10.2000 r. (II UKN 16/00, OSNAPiUS 2002/9/222)
Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego jest okresem składkowym, który uwzględnia się w pełnym rozmiarze przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Wyrok SN z 31.03.2000 r. (II UKN 466/99, OSNAPiUS 2001/18/567)
Prawo do zasiłku wychowawczego przysługuje tylko na okres udzielonego pracownikowi urlopu wychowawczego. W razie wcześniejszego niż termin zakończenia tego urlopu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn ekonomicznych, leżących po stronie pracodawcy, obowiązek wypłaty zasiłku przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który jednak nie jest uprawniony do udzielania dalszego urlopu wychowawczego i przedłużania okresu wypłaty zasiłku wychowawczego.
Wyrok SN z 15.06.1999 r. (II UKN 690/98, OSNAPiUS 2000/17/661)
1. Okres niezdolności do pracy stwierdzonej zaświadczeniem lekarskim wlicza się do okresu zasiłkowego, choćby pracownik w czasie zwolnienia faktycznie wykonywał pracę.
2. O dacie powstania niezdolności do pracy decyduje dzień określony w zwolnieniu lekarskim jako termin jej wystąpienia, a nie faktycznie zaprzestanie wykonywania pracy przez pracownika.
Wyrok SN z 23.09.1999 r. (II UKN 119/99, OSNAPiUS 2000/24/908)
Wykonywanie przez pracownika w czasie zwolnienia lekarskiego usług w ramach działalności gospodarczej jest inną pracą zarobkową w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jedn. tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 03.12.1999 r. (II UKN 236/99, OSNAPiUS 2001/7/237)
Zawarcie pozornej umowy o pracę, bez zamiaru jej świadczenia, w celu uzyskania prawa do zasiłku wychowawczego, nie wywołuje skutku objętego ukrytym zamiarem stron, gdyż warunkiem uzyskania prawa do tego zasiłku jest udowodnienie sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia (§ 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie urlopów i zasiłków wychowawczych, Dz.U. Nr 60, poz. 277, ze zm. w związku z art. 40a ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 16.03.1999 r. (II UKN 512/98, OSNAPiUS 2000/9/368)
Obowiązek wynagrodzenia szkody według zasad prawa cywilnego dotyczy sytuacji wskazanych w art. 96 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267, ze zm.), a także przypadków, gdy pracodawca (również nieuspołeczniony) przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania wynikającego ze stosunku pracy (właściwego wyliczenia i opłacenia obowiązkowych składek z tytułu ubezpieczenia społecznego) doprowadzi do szkody polegającej na uzyskaniu świadczenia w niższej wysokości niż wynikająca z podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych.
Wyrok SN z 08.10.1999 r. (II UKN 259/99, OSNAPiUS 2001/1/240
Pracownik, który w okresie pobierania zasiłku chorobowego podejmuje inną pracę zarobkową traci prawo do tego zasiłku (art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 06.02.1998 r. (II UKN 501/97, OSNAPiUS 1999/3/97)
Wykonywanie innej pracy zarobkowej w okresie zwolnienia od pracy jest wystarczającą przesłanką utraty prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.
Wyrok SN z 12.08.1998 r. (II UKN 172/98, OSNAPiUS 1999//16/522)
Ubezpieczony pobierający zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy u jednego pracodawcy, świadcząc w tym czasie za wynagrodzeniem pracę na rzecz innego podmiotu zatrudniającego, która to praca mogła spowodować pogorszenie stanu zdrowia, nadużywa prawa do tego świadczenia. Uzasadnia to żądanie zwrotu wypłaconego zasiłku na podstawie i w trybie art. 53 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, ze zm.).
Wyrok SN z 04.04.1997 r. (II UKN 25/97, OSNAPiUS 1998/1/27)
