Doprecyzowanie przepisów i uproszczenie obowiązku sprawozdawczego, zwiększenie efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, a także pozbawienie skuteczności umownych klauzul ograniczających cesję wierzytelności w relacjach asymetrycznych – to główne zmiany, jakie przewiduje projekt nowelizacji ustawy antyzatorowej, przyjęty we wtorek przez Radę Ministrów. Proponowane rozwiązania to efekt wsłuchania się w głosy z rynku. 

Skąd zmiany

W 2019 r. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii znowelizowało ustawę z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Nowela wprowadziła zmiany mające na celu skuteczne zmniejszenie zatorów płatniczych, które stanowią utrudnienie dla rozwoju gospodarczego Polski, zwłaszcza dla sektora MŚP. W ramach pierwszej ewaluacji tej ustawy, przeprowadzonej w 2021 r., dokonano analizy postulatów i głosów docierających z rynku oraz od środowisk biznesowych, a także ze strony Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Ewaluacja wykazała konieczność dokonania zmian w dwóch zasadniczych obszarach:

• doprecyzowania przepisów i uproszczenia tzw. obowiązku sprawozdawczego,
• zwiększenia efektywności postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii we współpracy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotowało projekt nowelizacji ustawy. Przyczyni się on do jeszcze skuteczniejszego przeciwdziałania zatorom płatniczym.

Najważniejsze rozwiązania przewidziane w projekcie ustawy:

• uproszczenie obowiązku sprawozdawczego o praktykach płatniczych,
• doprecyzowanie i uregulowanie kwestii dotyczących obowiązku sprawozdawczego o praktykach płatniczych,
• poprawa efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych i uelastycznienie modelu karania,
• nadanie uprawnienia do niedochodzenia rekompensaty agencjom wykonawczym w sytuacji, gdy jej kwota jest równa świadczeniu pieniężnemu albo większa od tego świadczenia,
• nałożenie obowiązku składania oświadczenia o swoim statusie na wszystkich dużych przedsiębiorców (obecnie tylko duzi przedsiębiorcy będący dłużnikami mają taki obowiązek),
• wprowadzenie bezskuteczności postanowień umownych zakazujących albo ograniczających przelew wierzytelności w przeterminowanych transakcjach handlowych, w których wierzycielem jest MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca niebędący podmiotem publicznym,
• doprecyzowanie przepisów w zakresie wyłączenia stosowania ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych do długów objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym lub upadłościowym.

Poprawa sytuacji MŚP

Zwiększenie efektywności postępowań Prezesa UOKiK powinno wpłynąć motywująco na terminowe regulowanie zobowiązań przez dużych przedsiębiorców wobec przedsiębiorców z sektora MŚP. Ponadto korzystnie na płynność finansową MŚP wpłyną zmiany w zakresie bezskuteczności postanowień umownych zakazujących albo ograniczających przelew wierzytelności w przeterminowanych transakcjach handlowych, w których wierzycielem jest MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca.

MRiT