Minister Edukacji i Nauki podpisał nowelizację rozporządzenia w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Wprowadzono zmiany, które umożliwiają zwiększenie wymiaru zajęć prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Dzięki nim możliwe będzie ukończenie studiów (studiów podyplomowych) w zakładanym terminie.
„Czy studia prowadzone 100% online dają uprawnienia do pracy w przedszkolu z dziećmi? Chodzi mi o gimnastykę korekcyjną. Znalazłam taki kierunek na Wyższej Szkole Kształcenia Zawodowego, ale nie mam pewności czy po ukończeniu jej, będę mogła takie zajęcia prowadzić, z racji tego, że są to studia online.”
W pytaniu zawarto nieco za mało danych, aby odpowiedzieć na to pytanie w sposób wiążący, bowiem nie wynika z niego choćby, jaki poziom wykształcenia one oferują – czy są to studia podyplomowe, czy odrębny kierunek? Jakie dotychczas wykształcenie uzyskał nauczyciel?
Z przepisów …
Aktywność służb NIK zdeterminowana jest pandemią koronawirusa – bo ten kontekst będzie bardzo często brany pod uwagę podczas kontroli funkcjonowania kluczowych instytucji państwa. Izba chce sprawdzić, jak w warunkach zagrożenia radzą sobie nie tylko szpitale, ale również oświata i administracja publiczna.
W drugim i trzecim kwartale tego roku przedmiotem kontroli NIK będzie funkcjonowanie szkół w sytuacji zagrożenia COVID-19. Dostarczy nam to odpowiedzi na pytanie, czy kształcenie dzieci i młodzieży w szkołach, w sytuacji zagrożenia COVID-19, zorganizowano i realizowano w prawidłowy sposób. Raport poznamy pod koniec roku.
Przedmiotem zainteresowania Izby będzie również realizacja wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu”. Kontrolerzy sprawdzą, czy organy administracji publicznej prawidłowo realizowały zadania określone w tym programie, a w szczególności, czy uzyskano efekty rzeczowe adekwatne do poniesionych wydatków (działania te zaplanowano na drugi i trzeci kwartał roku).
Do planu wpisana została także kontrola finansowania zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (trzeci i czwarty kwartał roku). W jakim stopniu dostępne jednostkom samorządu terytorialnego środki na zadania oświatowe, w szczególności środki przekazywane z budżetu państwa, zapewniają finansowanie potrzeb w tym zakresie? – takie pytanie kontrolne, bardzo ważne z punktu widzenia samorządów, stawia Izba.
Baza dydaktyczna szkół rolniczych w Polsce – to kolejny temat kontroli, zaplanowanej na drugi i trzeci kwartał roku. Ma ona wykazać, czy posiadana baza dydaktyczna szkół rolniczych pozwala na praktyczne przygotowanie do wykonywania zawodu.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Od 21.11.2020 r. obowiązuje rozporządzenie MEiN z dn. 19.11.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w zakresie systemu informacji oświatowej w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 2057), wydane na podstawie art. 6a ustawy o systemie informacji oświatowej.
Nowe rozp. zastąpiło bardzo podobne w treści przepisy wydane w poprzednim roku szkolnym – w maju 2020 r. (Dz.U. poz. 923). Wydłuża ono – analogicznie jak poprzednio – terminy, o których mowa w art. 30 i 34 ustawy o SIO – z 7 dni do 14 dni. Mowa tu o przekazywaniu aktualnych danych do bazy danych SIO oraz o przekazywaniu danych identyfikacyjnych szkoły lub placówki oświatowej do RSPO.
Przepisy rozp. stanowią, że w razie nieprzekazania danych identyfikacyjnych szkoły lub placówki oświatowej, o których mowa w art. 34 ust. 1 i 2 ustawy o SIO, przez podmiot zobowiązany do przekazywania danych w terminie 14 dni, dane identyfikacyjne szkoły lub placówki oświatowej przekazuje administrator bazy danych SIO, czyli MEN. W takim wypadku podmiotem właściwym do przyznawania danych dostępowych osobie upoważnionej, o której mowa w art. 68 ust. 1 cyt. ustawy, jest również MEN.
W § 4 omawianego rozp. zawarto przepisy regulujące udostępnianie danych nauczycieli uprawnionych do jednorazowego dofinansowania zakupu sprzętu do prowadzenia zdalnego nauczania (w maksymalnej wysokości 500 zł).
Dyrektorom szkół i placówek, o których mowa w art. 2 pkt 2–11 ustawy Prawo oświatowe, oraz organom, o których mowa w § 10c ust. 17 pkt 1–3 rozp. MEN z dn. 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 493, z późn. zm.), udostępnia się z bazy danych SIO:
Oznacza to, że dyrektorzy szkół i placówek, jednostki samorządu terytorialnego i właściwi ministrowie będący organem prowadzącym lub rejestrującym szkoły (placówki) będą mieli udostępnione raporty z SIO z imienną listą nauczycieli spełniających warunki do otrzymania świadczenia i wykazanych w systemie.
MEiN przypomina, że listy te mają charakter pomocniczy – w razie niewłaściwego wykazania lub braku wykazania danych nauczyciela w SIO przez dyrektora szkoły lub placówki nauczyciel nie traci uprawnienia do świadczenia.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Podstawa prawna:
„Czy nauczycielowi pracującemu na etacie dzielonym, czyli w szkole i przedszkolu, należy się bon 500 zł na sprzęt? O jedną lub dwie godziny z połowy etatu mam więcej w przedszkolu niż w szkole. Czy w tym wypadku należy mi się, czy też nie?”
Zgodnie z …
Rzecznik Praw Obywatelskich tłumaczy, że „obecnie, niestety, nie ma prostej drogi do uzyskania zwrotu kosztów wynikających z prowadzenia w domach zdalnej nauki. Trudno też wskazać, który podmiot byłby właściwy do zwrotu. Prawodawca nie uregulował tej kwestii”. Jak wyjaśnia, rodzice z własnej inicjatywy mogą spróbować zmienić operatora telefonii, dostarczyciela internetu lub energii elektrycznej na tańszego.
Zapytane w maju tego roku, MEN poinformowało, że w ustawie z dn. 16.04.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695, z późn. zm.) wprowadzono zapis, zgodnie z którym korzystanie przez abonenta ze stron internetowych jednostek sektora finansów publicznych lub innych stron internetowych, określonych w wykazie prowadzonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, nie wpływa na wykorzystanie przez abonenta limitu transmisji danych w ramach wybranego przez abonenta pakietu, chyba że abonent przebywa poza granicami kraju i korzysta z tych stron podczas korzystania z usług roamingu międzynarodowego.
Oznacza to, że korzystanie za pośrednictwem internetu z prowadzonej przez MEN Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej nie wymaga ponoszenia dodatkowych kosztów finansowych związanych z transmisją danych.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Mechanizm refundacji kosztów określi rozporządzenie, ale ma być on stosunkowo prosty. Nauczyciel przedłoży dyrektorowi szkoły (placówki), w której jest zatrudniony, wniosek o dofinansowanie wraz z imiennym dowodem zakupu sprzętu. Jeśli nauczyciel pracuje w kilku szkołach, wniosek może złożyć dyrektorowi tylko jednej z tych placówek.
Uwaga: ważne będą rachunki i faktury za materiały oraz narzędzia, które nauczyciel kupił od 1 września do 7 grudnia 2020 r.
Dyrektor szkoły (placówki) przekaże wnioski nauczycieli do organu prowadzącego. Na tej podstawie najpóźniej do końca roku nauczyciel otrzyma zwrot pieniędzy w kwocie wynikającej z faktury za sprzęt. Maksymalna wysokość refundacji to 500 zł. Z tego wsparcia będzie można skorzystać tylko raz. W listopadzie rząd przekaże samorządom całość środków, które mają wystarczyć na pokrycie kosztów refundacji dla nauczycieli. Wzór wniosku o refundację będzie można pobrać ze stron internetowych ministerstwa edukacji i kuratoriów oświaty.
W rozporządzeniu zostanie także określony rodzaj sprzętu, materiałów i oprogramowania, którego zakup będzie podlegał dofinansowaniu. To m.in. komputery przenośne, kamery internetowe, słuchawki (lub zestawy słuchawkowe), dodatkowy mikrofon, tablety, ładowarki sieciowe, głośniki, pamięć zewnętrzna, oprogramowanie, a nawet koszty poniesione z tytułu mobilnego internetu.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Wymuszona pandemią zmiana trybu nauczania ze stacjonarnego na zdalny jest dla szkół i placówek nie tylko wyzwaniem organizacyjnym i sprzętowym, ale pociąga też za sobą konieczność aktualizacji wiedzy o ochronie danych osobowych. Większe niż dotąd wykorzystanie nowoczesnych technologii sprawia, że musimy być świadomi związanych z tym zagrożeń. Z materiałów przygotowanych przez Departament Orzecznictwa i Legislacji UODO można się dowiedzieć, jak w warunkach nauki na odległość chronić dane i przetwarzać je zgodnie z RODO.
Wielu nauczycieli pracuje zdalnie na własnym sprzęcie – jest to oczywiście dopuszczalne, trzeba tylko zadbać o to, aby laptop czy inne urządzenie były odpowiednio zabezpieczone (aktualizacje systemu, programy antywirusowe, pobieranie oprogramowania z wiarygodnych źródeł) oraz chronione przed dostępem osób trzecich. Jeżeli przechowujemy dane na nośnikach zewnętrznych, warto je zabezpieczyć hasłem.
„Przechowując dane na sprzęcie, do którego mogą mieć dostęp inne osoby, należy używać mocnych haseł dostępowych, a przed odejściem od stanowiska pracy urządzenie powinno zostać zablokowane. Zalecane jest także skonfigurowanie automatycznego blokowania komputera po pewnym czasie bezczynności oraz założenie odrębnych kont użytkowników w przypadku korzystania z komputera przez wiele osób” – radzi UODO.
Nauczyciele używają do pracy i komunikowania się z uczniami różnych platform i aplikacji, narzędzi konferencyjnych, komunikatorów. RODO jest neutralne technologicznie i daje administratorowi danych, czyli szkole, dużą swobodę w doborze narzędzi i środków, za pomocą których przetwarzane są dane. Szkoła ma zatem wybór, ale jako administrator ponosi odpowiedzialność za przetwarzane dane.
„Szkoła powinna samodzielnie wdrożyć wybraną spośród dostępnych metodę i technikę kształcenia na odległość lub inny sposób realizacji zadań zdalnie. Nauczyciele nie powinni sami decydować o korzystaniu z konkretnych rozwiązań. Biorąc jednak pod uwagę nadzwyczajną sytuację i konieczność natychmiastowego rozpoczęcia zajęć zdalnych, może to być w niektórych sytuacjach uzasadnione. Należy jednak pamiętać, że za przetwarzanie danych uczniów przy wykorzystaniu narzędzi wdrożonych samodzielnie przez nauczyciela zawsze odpowiedzialność ponosi szkoła. Dlatego przyjmowanie określonego rozwiązania powinno się odbywać w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły, który musi mieć świadomość, jakie narzędzia są wykorzystywane do prowadzenia zdalnej edukacji w szkole, lub z wyznaczonym przez niego koordynatorem pracy zdalnej w szkole. Takie rozwiązanie powinno być traktowane jako tymczasowe” – radzi UODO.
Niektóre gminy, wspierając transformację cyfrową szkół, wypracowały na swoim terenie kompleksowe, jednolite rozwiązania technologiczne, dzięki czemu wszystkie szkoły, uczniowie i nauczyciele, funkcjonują w ramach tego samego środowiska komunikacyjnego.
Prowadzenie zajęć w sposób zdalny sprawia, że podstawowym narzędziem komunikacji z uczniami i rodzicami staje się poczta elektroniczna. Nauczyciele nie powinni w tym celu używać prywatnych adresów e-mailowych.
„Nauczyciel powinien prowadzić taką korespondencję ze służbowej skrzynki pocztowej, którą powinna zapewnić mu szkoła. Jeżeli szkoła nie zapewniła nauczycielom służbowych skrzynek poczty elektronicznej i jeżeli wykorzystują oni do celów służbowych prywatną skrzynkę pocztową, muszą pamiętać, aby korzystać z niej w sposób rozważny i bezpieczny” – wyjaśnia UODO.
W obu przypadkach nauczyciele powinni odpowiednio zabezpieczać dane osobowe udostępniane w przesyłanych wiadomościach. „Zawsze przed wysłaniem wiadomości należy upewnić się, czy niezbędne jest wysłanie danych osobowych oraz czy wysyłamy ją do właściwego adresata. Ponadto trzeba sprawdzić, czy w nazwie adresu e-mail adresata nie ma np. przestawionych lub pominiętych znaków, tak aby nie wysłać takiej wiadomości do osób nieupoważnionych. Podczas wysyłania korespondencji zbiorczej powinno się korzystać z opcji UDW, dzięki której odbiorcy wiadomości nie będą widzieć wzajemnie swoich adresów e-mail” – radzi UODO.
Warto pamiętać, że „szkoła może wymagać od ucznia lub reprezentującego go rodzica (opiekuna prawnego) podania danych do założenia konta w systemie zdalnego nauczania, ale tylko w zakresie niezbędnym do tego, aby to konto założyć. Nie należy przy takiej okazji gromadzić danych nadmiarowych lub służących do realizacji innych celów”.
Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego
Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zawieszenia zajęć od 9 do 29 listopada br. Wyjaśniamy m.in. na jakich zasadach będzie przyznawany zasiłek opiekuńczy, jak będzie organizowana świetlica dla najmłodszych klas.
Zachęcamy do zapoznania się z listą pytań i odpowiedzi dotyczących zmian w funkcjonowaniu szkół i placówek.
Q&A – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi
Jeśli nadal mają Państwo pytania, na które nie znalazły się odpowiedzi w naszym zestawieniu, prosimy o kontakt mailowy informacja@men.gov.pl
Już dziś, 10 listopada o godz. 11:11 zapraszamy wszystkie szkoły, przedszkola i placówki oświatowe, a także placówki polonijne do udziału w kolejnej edycji akcji MEN „Szkoła do hymnu” i odśpiewania „Mazurka Dąbrowskiego”. W tym roku ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu epidemii proponujemy wspólne śpiewanie w danej klasie lub grupie (dla tych, którzy będą tego dnia w szkole) lub połączenie się za pomocą komunikatorów i zaśpiewanie hymnu on-line.
Już po raz kolejny zachęcamy uczniów i nauczycieli, aby w ostatni dzień roboczy przed Narodowym Świętem Niepodległości o symbolicznej godzinie 11:11 zaśpiewali „Mazurka Dąbrowskiego”. W ten sposób chcemy włączyć społeczności szkolne we wspólne świętowanie tej szczególnie ważnej dla Polaków rocznicy.
Ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu epidemii proponujemy, aby uczniowie i nauczyciele, którzy będą tego dnia w szkole, zaśpiewali wspólnie „Mazurka Dąbrowskiego” w danej klasie lub grupie. Pozostałe osoby, które uczą się na odległość, zachęcamy do połączenia się za pomocą komunikatorów i zaśpiewania hymnu w formie on-line.
Chętnie zapoznamy się z relacjami szkół, przedszkoli i placówek oświatowych ze wspólnego śpiewania „Mazurka Dąbrowskiego”. Zachęcamy do publikowania komunikatów na stronach internetowych placówek oraz udostępniania zdjęć i filmów w mediach społecznościowych z oznaczeniem #SzkołaDoHymnu.
„Szkoła do hymnu” to kontynuacja akcji MEN z 2019 r. i 2018 r. („Rekord dla Niepodległej”). W ubiegłych latach inicjatywy cieszyły się ogromnym zainteresowaniem uczniów i nauczycieli.
W 2019 r. do wspólnego śpiewania hymnu o godz. 11:11 przystąpiło w sumie 4.121.529 uczniów oraz 405.399 nauczycieli w całej Polsce. Łącznie swój w akcji zgłosiło 20.475 szkół z całego kraju oraz ponad 100 placówek polonijnych z całego świata.
W 2018 r. wspólne śpiewanie „Mazurka Dąbrowskiego” odbyło się pod hasłem „Rekord dla Niepodległej”. W akcji uczestniczyło blisko 5 mln uczniów (4.867.937) i prawie 480 tys. nauczycieli (475.235) w 24.439 przedszkolach, szkołach i placówkach. Dodatkowo w akcję zaangażowało się prawie 14 tys. uczniów (13.702) oraz 1.055 nauczycieli ze 109 szkół polonijnych z całego świata.
Zachęcamy do zapoznania się z ulotką „Szanuj, kochaj, chroń” przygotowaną przez Ministerstwo Obrony Narodowej, która w syntetyczny sposób opisuje prawidłowe sposoby prezentowania flagi i innych symboli narodowych. Broszura wskazuje również, jaką postawę przyjąć w czasie śpiewania hymnu, a także wymienia najczęściej popełniane błędy podczas wykonywania „Mazurka Dąbrowskiego”.
Materiały:
Szanuj, kochaj, chroń – broszura MON
Szanuj_kochaj_chroń_broszura_MON.pdf 0.52MB
Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej
