zus-2.jpg

Prawo do świadczeń mimo spóźnienia w opłacaniu składek  

Od 1 stycznia 2022 r. zacznie obowiązywać istotna zmiana dotycząca dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, którym są objęte m.in. osoby prowadzące działalność gospodarczą. Od nowego roku ubezpieczenie to nie ustanie z powodu nieterminowego opłacenia składek. Oznacza to, że przedsiębiorcy będą mogli otrzymać świadczenia z ubezpieczenia chorobowego również gdy opłacą składki po terminie. Nie będą już musieli składać do ZUS wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie. Co roku ZUS otrzymywał ponad 150 tys. takich wniosków.

Nowe przepisy umożliwią nabycie prawa do zasiłku osobom, które będą niezdolne do pracy w okresie, za który będą miały zaległości z tytułu składek w kwocie wyższej niż 1 proc. minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. – 30,10 zł). Nabędą prawo do zasiłku po spłacie zadłużenia. Jeżeli jednak  nie uregulują zadłużenia w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, prawo to przedawni się. Przeszkodą w wypłacie zasiłku nie będzie natomiast zadłużenie wynoszące maksymalnie 1 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Wyższy zasiłek za okres pobytu w szpitalu

Obecnie zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu wynosi co do zasady 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Od nowego roku miesięczny zasiłek chorobowy będzie przysługiwał w wysokości 80 proc.

Ponowne ustalenie podstawy wymiaru zasiłku

Kolejna zmiana dotyczy ustalania podstawy wymiaru zasiłku. Nie trzeba będzie ustalać jej na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków (bez względu na ich rodzaj) nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy. Obecnie podstawę wymiaru oblicza się na nowo, jeżeli przerwa w pobieraniu zasiłków wynosi co najmniej 3 miesiące kalendarzowe.

Prostsze zasady ustalania okresu zasiłkowego

Okres zasiłkowy wynosi standardowo 182 dni i określa łączny czas, przez który można pobierać zasiłek chorobowy. Do tego samego okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie nieprzerwane okresy niezdolności do pracy, nawet jeżeli są spowodowane różnymi przyczynami. Obecnie, jeśli są przerwy w niezdolności do pracy, do okresu zasiłkowego wlicza się poprzednią niezdolność do pracy  o ile jest ona spowodowana tą samą chorobą, a przerwa nie przekracza 60 dni.

Od nowego roku nie będzie miała znaczenia przyczyna niezdolności do pracy przed i po przerwie. Jednak do okresu zasiłkowego nie będą wliczane okresy niezdolności do pracy przypadające przed przerwą wynoszącą do 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpi w trakcie ciąży.

Krótszy okres zasiłku po ustaniu ubezpieczenia  

Według nowych przepisów zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia będzie można pobierać do 91 dni. Ta zasada nie będzie dotyczyła osób chorych na gruźlicę, niezdolnych do pracy w okresie ciąży i niezdolnych do pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek  i narządów oraz zabiegowi pobrania  komórek, tkanek i narządów.

Osoba, która wykorzysta zasiłek chorobowy przez maksymalny okres a nadal będzie niedolna do pracy, będzie mogła tak jak obecnie wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne. Może je otrzymywać maksymalnie przez 12 miesięcy, jeśli rokuje odzyskanie zdolności do pracy po dalszym leczeniu lub rehabilitacji.

Macierzyński w razie śmierci pracodawcy

Prawo do zasiłku macierzyńskiego uzyskają od 2022 r. kobiety, które urodzą dziecko po ustaniu ubezpieczenia, jeśli ubezpieczenie to ustanie z powodu śmierci pracodawcy. Dotychczas nie miały w takiej sytuacji prawa do zasiłku. Jeśli umowa o pracę wygaśnie z powodu śmierci pracodawcy, to do dnia porodu kobieta będzie otrzymywać zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Źródło: ZUS


paragraf-1-6.jpg

Z dniem 1 stycznia 2022 r. wejdą w życie zmiany w przepisach dotyczących świadczeń chorobowych, które określają zasady przysługiwania tych świadczeń przy zaległościach składkowych oraz termin przedawnienia prawa do należności z ubezpieczenia chorobowego.

Przepisy objęte zmianami oraz podstawa prawna nowelizacji

Aktem prawnym, którego dotyczą zmiany jest ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1133), zwana dalej „ustawą zasiłkową”. Przepisy nowelizujące zawarto natomiast w ustawie z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621), dalej jako „nowela”.


zus-2.jpg

Niżej przedstawiamy najważniejsze zmiany dla osób ubezpieczonych, płatników składek i  świadczeniobiorców.

Zmiany obowiązujące od 18 września 2021 r.

Przepisy wprowadzają istotną zmianę dla osób współpracujących. Przed zmianą przepisów osoby współpracujące z przedsiębiorcą korzystającym z ulgi na start nie podlegały dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Od 18 września mogą przystąpić do tego ubezpieczenia i korzystać ze świadczeń w razie choroby i macierzyństwa.

Korzystna zmiana dotyczy również warunków nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Umożliwia przyznanie renty osobom, które stały się niezdolne do pracy w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, nawet jeśli nie było obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Oczywiście osoby te muszą spełnić pozostałe warunki do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Nowelizacja rozwiązuje definitywnie problem tzw. emerytur czerwcowych. Przejście na emeryturę w czerwcu nie może być mniej korzystne niż w pozostałych miesiącach II kwartału danego roku. Dlatego do przepisów wprowadzono zasadę, że przy ustalaniu wysokości emerytury w czerwcu uwzględnia się waloryzacje roczną lub kwartalne. Jest to zmiana bardzo korzystna dla przyszłych emerytów. Będą oni mogli bez obaw o wysokość swojego świadczenia składać wnioski w czerwcu. Jeśli ZUS przyznał prawo do emerytury w czerwcu 2021 r., to przeliczy jej wysokość na korzystniejszych zasadach bez składania wniosku w tej sprawie.

Korzystne zmiany dotyczą również płatników składek. Nowe przepisy przewidują możliwość sporządzania protokołu kontroli oraz aneksu do protokołu kontroli także w formie elektronicznej. Do tej pory protokół kontroli mógł być sporządzony wyłącznie w  formie pisemnej. Zmiana przepisów umożliwia płatnikom składek przekazywanie zastrzeżeń do protokołu kontroli elektronicznie.

Kolejna zmiana dotyczy zwolnienia z naliczania i opłacania odsetek za zwłokę. Od wpłat dokonanych po 18 września 2021 r. nie trzeba naliczać i opłacać odsetek za zwłokę, jeżeli ich wysokość nie przekracza 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2021 r. – 28 zł , w 2022 r. – 30,10 zł). Przed 18 września przepisy pozwalały nie naliczać i nie opłacać odsetek, jeśli ich wysokość nie przekraczała 6,60 zł.

Po 18 września 2021 r. ZUS musi zawiadomić płatnika składek o kwocie nienależnie opłaconych składek, jeżeli ich wysokość przekroczy dziesięciokrotność kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (obecnie 116 zł). Zwrot nastąpi w formie bezgotówkowej na rachunek bankowy.

Zmiany, które wejdą 1 stycznia 2022 r.

Od nowego roku ustawodawca uchyli zasadę, że nieterminowe opłacenie składek powoduje ustanie dobrowolnych ubezpieczeń. Jest to bardzo korzystne dla ubezpieczonych (w szczególności osób objętych dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym) – nie będą otrzymywali odmowy prawa do świadczenia z powodu stwierdzenia ustania ubezpieczenia chorobowego na skutek nieterminowego opłacania składek i nie będą musieli składać wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie. Ubezpieczony dobrowolnie będzie objęty ubezpieczeniami od dnia zgłoszenia do dnia wyrejestrowania. W konsekwencji nie będzie również obowiązywała zasada obejmowania dobrowolnymi ubezpieczeniami na podstawie tzw. dorozumianego wniosku, czyli opłacania i rozliczania składek na ubezpieczenia bez aktualnego zgłoszenia do nich.

Kolejna korzystna zmiana dotyczy zawieszania renty socjalnej z powodu uzyskiwania dodatkowych przychodów. Do renty socjalnej będą stosowane te same zasady co do renty z tytułu niezdolności do pracy. Dla wielu rencistów będzie to oznaczało możliwość pobierania renty w pełnej lub zmniejszonej wysokości.

Ważna zmiana dotyczy osób dorabiających do emerytur i rent z tytułu niezdolności do pracy. Przepisy ujednolicają zasady przeliczania wysokości świadczeń przyznanych na nowych i starych zasadach, aby żadna z grup pracujących emerytów i rencistów nie była w uprzywilejowanej sytuacji.  Od nowego roku osoby, które dorabiają do świadczeń przyznanych na starych zasadach będą mogły tylko raz w roku wystąpić (tak jak obecnie osoby otrzymujące tzw. nowe emerytury) o doliczenie okresów składkowych przebytych po przyznaniu renty lub emerytury, czyli o przeliczenie świadczenia (podniesienie jego wysokości). Oczywiście przeliczenie świadczeń (przyznanych na starych i nowych zasadach) jest także możliwe po ustaniu ubezpieczenia, czyli np. rozwiązaniu umowy o pracę.

Istotne zmiany dotyczą również zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu będzie wyższy – będzie wynosił 80% podstawy wymiaru. Natomiast zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia (np. po rozwiązaniu umowy o pracę) będzie przysługiwał przez krótszy okres  – do 91 dni. Ten skrócony okres pobierania zasiłku nie będzie dotyczył niezdolności  do pracy spowodowanej gruźlicą, występującej w czasie ciąży lub powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianych dla kandydatów na dawców komórek, tkanek  i narządów oraz zabiegowi pobrania  komórek, tkanek i narządów.

Ustawodawca rozszerzył krąg osób uprawnionych do zasiłku macierzyńskiego i zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Ze świadczeń tych będą mogły korzystać osoby, które z przyczyn od siebie niezależnych (tj. śmierci pracodawcy) utraciły prawo do ubezpieczenia chorobowego i urodziły dziecko po ustaniu tego ubezpieczenia.

Z uwagi, że egzekucja sądowa i administracyjna jest kosztowna i jej koszty obciążają dłużnika zwiększając jego zadłużenie, ZUS będzie mógł potrącać należności z tytułu składek z wypłacanych świadczeń. Pozwoli to zminimalizować koszty dochodzenia roszczeń. Takie potrącanie ZUS będzie mógł stosować do tych swoich dłużników, którzy jednocześnie są świadczeniobiorcami (emerytami, rencistami lub pobierają zasiłki z ubezpieczeń społecznych).

Od nowego roku zniesione będą nieograniczone w czasie korekty dokumentów rozliczeniowych. Przez 5 lat będzie można składać korekty dokumentów za styczeń 2022 r. i kolejne miesiące. Po tym terminie zmiany na koncie ubezpieczonego będą możliwe tylko na skutek wyroku sądu lub prawomocnej decyzji. Dokumenty rozliczeniowe korygujące za okresy od stycznia 1999 r. do grudnia 2021 r.  będzie można złożyć do 1 stycznia 2024 r.

Zmiany, które wejdą 1 kwietnia 2022 r.

Od 1 kwietnia 2022 r. zmieni się forma zawiadomienia przez ZUS płatnika o wysokości obowiązującej go stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Zamiast informacji w formie papierowej płatnicy otrzymają ją w formie elektronicznej na Platformie Usług Elektronicznych  ZUS.

Zmiany, które wejdą 1 stycznia 2023 r.

Płatnik składek będzie musiał założyć profil informacyjny na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS i przekazać ZUS swój adres elektroniczny.


zus-2.jpg

Przy rejestrowaniu profilu na PUE należy wskazać, czy przypisać do niego adres e-mail, czy numer telefonu. Jeśli profil na PUE już istnieje, informacje te trzeba podać przy logowaniu.

Instrukcja ustawienia adresu e-mail albo numeru telefonu na portalu PUE (plik doc, 526 kb)

ZUS wprowadził również zmiany w subskrypcji, czyli powiadomieniach o zdarzeniach na portalu PUE ZUS. Od tej pory można ustawić różne adresy e-mail oraz numery telefonów dla każdego kontekstu, z którego dany użytkownik korzysta na portalu PUE. Jeśli np. użytkownik obsługuje kilku płatników, dla każdego może wskazać oddzielne adresy e-mail oraz numery telefonów do wysyłki powiadomień.

Powiadomienia o zdarzeniach na PUE – subskrypcja (plik doc, 281 kb).

Źródło: ZUS



W obwieszczeniu MRiPS z dnia  7 września 2021 r. (M.P. poz. 836) ogłoszony został wskaźnik waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne za II kwartał 2021 r. Wskaźnik ten wyniósł 101,90%.

W porównaniu do poprzedniego kwartału wskaźnik waloryzacji składek emerytalnych jest wyższy o 10,74%.

Zgodnie z przepisami art. 25 ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.) składki na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowane na koncie ubezpieczonego podlegają waloryzacji. Polega ona na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik ten jest równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku powiększonemu o wzrost realny sumy przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne (w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do roku poprzedniego).

B.O.

ekonomia_informacje-61.jpg

Zwolnienie dla sklepików szkolnych

Jeśli przedsiębiorca na 30 września 2020 r. miał rodzaj przeważającej działalności oznaczony kodem PKD 47.11.Z lub 47.19, może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek za listopad 2020 r., grudzień 2020 r., styczeń 2021 r., luty 2021 r., marzec 2021 r. Wniosek (RDZ-SK) może przekazać tylko przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS do 30 września 2021 r. Pozostałe warunki skorzystania ze zwolnienia z opłacania składek są następujące:

  • przestój w prowadzeniu działalności z powodu COVID-19,
  • przychód z działalności, który przedsiębiorca uzyskał w listopadzie 2020 r., grudniu 2020 r., styczniu 2021 r., lutym 2021 r. lub marcu 2021 r. był niższy o co najmniej 40% w porównaniu do przychodu uzyskanego we wrześniu 2019 r. lub wrześniu 2020 r.,
  • pisemne zaświadczenie wystawione przez dyrektora jednostki systemu oświaty, że przedsiębiorca przez co najmniej 14 dni w miesiącu, w którym wystąpił spadek przychodów był związany umową najmu powierzchni przeznaczonej do prowadzenia działalności, której kod PKD podał w pierwszej części wniosku RDZ-SK,
  • przedsiębiorca złożył deklaracje rozliczeniowe za wnioskowany okres zwolnienia do 30 kwietnia 2021 r., chyba że był zwolniony z obowiązku ich składania.
Zwolnienie dla pilotów wycieczek i przewodników turystycznych

Do 30 września wniosek (RDZ-M) o zwolnienie z opłacania składek za lipiec, sierpień i wrzesień 2020 r. może również złożyć przedsiębiorca, który świadczył usługi na rzecz muzeów oznaczone kodem PKD 79.90.A.

Aby skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek przedsiębiorca musi także spełnić następujące warunki:

  • był zgłoszony jako płatnik składek przed 30 czerwca 2020 r.,
  • przychód z przeważającej działalności w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składa wniosek był niższy co najmniej o 75% w stosunku do przychodu, który uzyskał z tej działalności w tym samym miesiącu w 2019 r.,
  • złożył dokumenty rozliczeniowe za miesiące wskazane we wniosku RDZ-M do 31 października 2021 r., chyba że był zwolniony z obowiązku ich składania.

Źródło: ZUS



Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 13 września 2021 r., opublikowanym w M.P. pod poz. 854, w okresie od 1 października 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. wysokość odsetek należnych z tytułu nieprzekazania w terminie składek do otwartego funduszu emerytalnego wynosi 0,10% w skali roku.

Od jesieni ubiegłego roku odsetki należne z tytułu nieprzekazania w terminie składek do OFE uległy obniżeniu i aktualnie wynoszą 0,10%. Poziom ten zostanie utrzymany w IV kwartale 2021 r.

Jak wskazano w art. 47 ust. 10c i 10e ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.), odsetki, o których mowa, zostaną naliczone, gdy z winy płatnika ZUS nie będzie miał możliwości przekazania w terminie składek emerytalnych na konto właściwego OFE.

B.O.



ZUS otrzymał informację, że do jednej z klientek zadzwoniła oszustka, która podszywała się pod pracownika ZUS i oferowała pomoc przy wypełnieniu wniosku o czternastą emeryturę. Próbowała nakłonić emerytkę do podania danych osobowych.

Zakład przypomina, że pracownicy ZUS nie dzwonią w sprawie czternastej emerytury i nie proponują pomocy przy wypełnianiu wniosku, ponieważ czternastą emeryturę ZUS wypłaci z urzędu wraz z listopadowym świadczeniem.

Oszuści, którzy podają się za pracowników ZUS, liczą na zaufanie seniorów i chcą w ten sposób wyłudzić ich dane osobowe.

Jeżeli ktokolwiek ma wątpliwości co do tożsamości osoby podającej się za pracownika ZUS, powinien skontaktować się z najbliższą placówką ZUS lub z Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS pod nr tel. 22 560 16 00. O każdej próbie oszustwa należy również niezwłocznie powiadomić policję.

Źródło: ZUS


ekonomia-informacje-22.jpg

Dotychczas tylko ubezpieczeni i płatnicy składek mogli samodzielnie generować elektroniczne potwierdzenia o danych zgromadzonych w ZUS na PUE ZUS. Teraz taką możliwość mają również świadczeniobiorcy – zarówno Ci z tzw. starego systemu jak i nowego. Na potwierdzeniu mogą znaleźć się informacje dotyczące prawa do emerytury, renty, czy zasiłku, oraz kwota pobieranego świadczenia. Można również uzyskać potwierdzenie, że nie pobiera się świadczenia we wskazanym okresie.

Potwierdzenie danych świadczeniobiorcy to dokument elektroniczny podpisany za pomocą kwalifikowanej pieczęci elektronicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który nie wymaga już podpisu pracownika ZUS. Ma taką samą moc prawną, co zaświadczenia wystawiane na salach obsługi klientów. Taki dokument można przekazać do instytucji, która tego oczekuje.

Źródło: ZUS



Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajmie się obsługa programu

Na potrzeby obsługi programu „Rodzina 500+” przekazywane jest kwota 326,8 mln zł.

Od 1 stycznia przyszłego roku zadania wypłaty świadczenia „Rodzina 500+” przejmie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Koszty obsługi tego programu przez samorządy w roku 2020 wyniosły ponad 326 mln zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie otrzymywał za realizację tego programu 0,1 proc., a rocznie mamy zagwarantowanych ok. 40 mld zł na świadczenie „500+”. Dzięki temu koszty zostaną znacznie zmniejszone.

W tym roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przejął już obsługę programu „Dobry start”.

Wnioski online, pieniądze na konto

Kolejna proponowana zmiana w programie „Rodzina 500+” dotyczy wniosków. Podobnie jak w przypadku „Dobrego startu”, wkrótce wnioski o świadczenie wychowawcze złożymy wyłącznie online.

Już dzisiaj rodzice doskonale sobie z tym radzą. Jeszcze w 2018 r. 32,3 proc. wniosków zostało złożonych przez internet. W 2019 r. było to już 65,8 proc., a w pierwszych czterech miesiącach 2021 r. – aż 84 proc.

Nowelizacja ustawy zakłada także, że świadczenie wychowawcze wypłacane będzie jedynie w formie bezgotówkowej na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego. Co ważne, już dzisiaj jedynie w przypadku niespełna 2 proc. osób wypłata odbywa się w innej formie niż na rachunek bankowy.

Wiceminister rodziny i polityki społecznej Barbara Socha podkreśliła z kolei, że projekt nie wprowadza żadnych zmian związanych z uprawnieniami rodzin i ich dostępu do świadczenia „500+”.

źródło: MRiPS