Kwota bazowa ustalana jest corocznie i obowiązuje od dn. 01.03. każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego. Zgodnie z zapisem art. 19 ustawy z dnia 17.12.1998 r.  o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 53), zwanej dalej „ustawą o FUS”, stanowi ona równowartość 100% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym – pomniejszoną o potrącone składki od ubezpieczonych na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe i chorobowe.

W komunikacie z dn. 11.02.2020 r. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2019 r. wyniosło 4918,17 (M.P. poz. 174). W stosunku do 2018 roku przeciętna pensja wzrosła o 333,14 zł (7,3%).

Z kolei kwota bazowa, która będzie obowiązywać w okresie od 01.03.2020 r. do 28.02.2021 r., wynosi 4294,67 zł (komunikat Prezesa GUS z dn. 11.02.2020 r., M.P. poz. 173). Podana wartość jest wyższa od poprzednio obowiązującej o 290,79 zł, czyli około 7,3%.

Kwota bazowa stosowana jest przez ZUS do obliczania podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych zasadniczo dla osób urodzonych przed rokiem 1949, choć służy również za podstawę obliczeń dla niektórych osób urodzonych w latach 1949–1968.

Procedura obliczeniowa określona została w art. 15 ust. 4 ustawy o FUS. Aby wyliczyć podstawę wymiaru świadczenia dla danej osoby, organ rentowy:

• oblicza sumę kwot podstaw wymiaru składek ubezpieczeniowych i kwot m.in. przysługujących ubezpieczonemu w danym roku wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, a także np. zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych – w okresie każdego roku, z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,
• oblicza stosunek każdej z tych kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,
• oblicza średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty (nie może on być jednak wyższy niż 250%), oraz
• mnoży ten wskaźnik przez kwotę bazową.

Stosownie do art. 53 ust. 1 ustawy o FUS emerytury osób urodzonych przed dn. 01.01.1949 r. wynoszą:

• 24% kwoty bazowej oraz
• po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
• po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

Część socjalna emerytury (24% kwoty bazowej) dla osób urodzonych przed 1949 r. wzrasta od marca br. z 960,93 zł do 1030,72 zł, czyli o 69,79 zł.

W poniższej tabeli podano wysokość kwoty bazowej obowiązującej w poprzednich latach.

Wzrost kwoty bazowej w latach 2011–2021

oprac. BO