Otwarcie drogi na studia dla osób z doświadczeniem zawodowym, wprowadzenie obowiązkowych praktyk na studiach na profilach praktycznych, stypendia naukowe od I roku studiów oraz uwłaszczenie naukowców – takie m.in. propozycje zmian znajdują się w przekazanym w dn. 17.07.2013 r. do konsultacji społecznych projekcie nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zmiany są dopełnieniem reformy, która weszła w życie 1 października 2011 r. – Proponowane nowe rozwiązania zapewnią lepsze dostosowanie programów studiów do rynku pracy, potrzeb i zainteresowań studentów oraz przyczynią się do efektywniejszego wykorzystania potencjału, który mają dziś polskie uczelnie – mówi prof. Barbara Kudrycka, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

Jedną z ważniejszych propozycji jest umożliwienie dojrzałym osobom z doświadczeniem zawodowym, wiedzą zdobytą na specjalistycznych kursach i szkoleniach, uzupełnienia wykształcenia i zdobycia dyplomu szkoły wyższej poza formalnym tokiem studiów.

Projekt ustawy zakłada również zróżnicowanie uczelni na akademickie i zawodowe, prowadzenie profili ogólnoakademickich oraz praktycznych, a także studiów dualnych. Uczelnie będą miały obowiązek zapewnienia studentom trzymiesięcznych praktyk na studiach o profilu praktycznym. 

Istotne są też zapisy dotyczące uwłaszczenia naukowców: – Przekazanie naukowcom praw majątkowych do ich wynalazków sprawi, że wdrażanie i komercjalizowanie wyników badań będzie dla nich po prostu bardziej opłacalne. To najskuteczniejszy sposób, by koło zamachowe polskich innowacji mogło wreszcie ruszyć – podkreśla minister nauki.

Poniżej zamieszczamy wyliczenie najważniejszych celów i rozwiązań zawartych w projekcie nowelizacji:

• Ułatwienie dostępu do studiów wyższych osobom dojrzałym w ramach uczenia się przez całe życie

Uczelnie będą mogły potwierdzać efekty uczenia uzyskane poza systemem szkolnictwa wyższego np. w pracy, na kursach i szkoleniach, przez samodoskonalenie, wolontariat. To rozwiązanie korzystne zwłaszcza dla osób pracujących – będą mogły uzupełnić kwalifikacje i ukończyć studia w krótszym, indywidualnym trybie.

• Poszerzenie oferty studiów i lepsza jakość kształcenia

Nowe rozwiązania służą zróżnicowaniu oferty szkolnictwa wyższego – stymulują uczelnie do poprawy jakości studiów, przemyślanego naboru na kierunki o profilu ogólnoakademickim i poszerzenia oferty na kierunkach o profilu praktycznym. Nowe przepisy nakładają też na uczelnie obowiązek organizowania co najmniej trzymiesięcznych praktyk zawodowych na kierunkach studiów o profilu praktycznym. Przewidziano także wprowadzenie studiów dualnych, czyli zapewniających kształcenie w uczelni  na przemian z odbywaniem praktyk.

• Zdefiniowanie pracy dyplomowej i system antyplagiatowy

Praca dyplomowa obejmie nie tylko prace pisemne, ale także opublikowany artykuł, prace projektowe (np. wykonanie programu komputerowego), konstrukcyjne, technologiczne lub artystyczne. Uczelnie zostaną zobowiązane do sprawdzania prac dyplomowych – przed ich obroną – z wykorzystaniem programu antyplagiatowego i ogólnopolskiego repozytorium prac dyplomowych.

• Lista ostrzeżeń

Zaproponowano rozwiązania, które umożliwią studentom i kandydatom na studia uzyskanie rzetelnej informacji na temat uczelni, które nie przestrzegają prawa, zwłaszcza praw studentów, i nie realizują obowiązków ustawowych.

• Lepsze zabezpieczenie praw studentów

Aby chronić studentów przed dodatkowymi kosztami, wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym nie będzie można ustalać nowych opłat w trakcie studiów. Określony zostanie termin podpisywania z kandydatami na studia (lub studentami) umów w sprawie warunków odpłatności związanych ze studiami. Zasady pobierania opłat i wzorzec umowy będą publikowane na stronie internetowej uczelni. W odpowiedzi na postulaty studentów, minister nauki będzie wydawał rozporządzenie, w którym określi warunki, jakie powinny spełniać uczelniane regulaminy przyznawania pomocy materialnej. Proponuje się też, aby minister nauki wydawał rozporządzenie określające sposób i tryb dokonywania oceny okresowej nauczycieli akademickich.

• Stypendia naukowe od I roku studiów

Założono, że najlepszym studentom pierwszego roku studiów będą przyznawane stypendia rektora (dawniej naukowe) – w oparciu o wyniki egzaminów maturalnych.

• Uwłaszczenie naukowców

Naukowcy będą właścicielami praw majątkowych do wynalazków oraz innych efektów realizowanych przez nich badań i projektów naukowych. Proponowane zmiany mają na celu mobilizowanie naukowców do komercyjnego wdrożenia wyników badań naukowych poprzez zapewnienie twórcom bezpośrednich korzyści finansowych.

Źródło: www.mnisw.gov.pl