INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 12 czerwca 2018 r. i 9 lipca 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 25 kwietnia 2018 r. ojciec dziecka D.L. powiadomił Wnioskodawczynię SMS-em, że za rok 2017 dokonał odliczenia połowy ulgi na ich córkę – Ilonę, urodzoną 26 lipca 2007 r. Wnioskodawczyni dokonała również odliczenia ulgi na córkę za 2017 r. w całości. Ojciec dziecka nie mieszka z nimi. D.L. wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 7 lipca 2016 r., jako sprawca przemocy w rodzinie został zobowiązany do opuszczenia mieszkania. Wychowaniem małoletniej córki zajmuje się osobiście Wnioskodawczyni. Samodzielnie wykonuje władzę rodzicielską poprzez zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Ojciec – jak wskazała Wnioskodawczyni – nie interesuje się dzieckiem i nie utrzymywał żadnych kontaktów z małoletnią córką. W dniu 12 stycznia 2016 r. przed Sądem Rejonowym Wnioskodawczyni z ojcem dziecka zawarła ugodę w sprawie alimentów. Zgodnie z treścią tej ugody ojciec dziecka zobowiązał się łożyć na rzecz córki alimenty w wysokości 500 zł miesięcznie. Ponieważ – jak wskazuje Wnioskodawczyni – ojciec dziecka nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego, Wnioskodawczyni złożyła do Komornika Sądowego wniosek o egzekucję świadczenia alimentacyjnego. Wobec uregulowania w późniejszym okresie zaległości i regularnych wpłat alimentów sprawa u komornika została zawieszona.

W 2017 r. ojciec dziecka nie miał ustalonych kontaktów z córką i nie została mu również ograniczona władza rodzicielska, choć jak twierdzi Wnioskodawczyni zasługuje on na to. Ponadto Wnioskodawczyni nadmienia, że ojciec córki – Ilony nie uczestniczył w zaspakajaniu jej potrzeb psychofizycznych i duchowych, nie finansował żadnych prezentów, ograniczał się jedynie do płacenia zasądzonych alimentów. Wnioskodawczyni podkreśla, że ojciec dziecka tylko posiada ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej. W dniu 27 października 2017 r. Prokuratura Rejonowa postawiła D. L. zarzut o czyn z art. 207 § 1 kk i skierowała sprawę do Sądu Rejonowego Wydział Karny – sprawa w toku.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w 2017 r. dochody Jej nie przekroczyły kwoty 112 000 zł. Wnioskodawczyni uzyskała dochód opodatkowany wg skali podatkowej w wysokości 33 445 zł 45 gr z tytułu zatrudnienia. Wnioskodawczyni posiadała i wykonywała władzę rodzicielską również do córki z pierwszego związku – Magdaleny, urodzonej 15 października 2001 r., na którą przysługuje Jej też prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej. Wnioskodawczyni nie jest w żadnym związku formalnym, ani nieformalnym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga na dziecko za rok podatkowy 2017 należy się w całości Wnioskodawczyni, skoro ojciec dziecka nie wykonuje władzy rodzicielskiej?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, spełnia podstawowy obowiązek dla zastosowania przedmiotowej ulgi, ponieważ Wnioskodawczyni wykonuje faktycznie władzę rodzicielską nad córką Iloną, poprzez jej wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój, a więc zapewnia wszystkie potrzeby córki od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Tylko Ona wykonuje władzę rodzicielską nad córką. Ojciec dziecka tylko posiada ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Według Wnioskodawczyni ojciec nie powinien korzystać z ulgi na dziecko, ponieważ w żaden sposób nie uczestniczy w życiu dziecka, ani razu w 2017 r. jej nie odwiedził, nie interesuje się zdrowiem i potrzebami szkolnymi dziecka. To Wnioskodawczyni ponosi koszty utrzymania i opieki nad dzieckiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Jednocześnie jak stanowi art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zatem z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dzieci jest wykonywanie w stosunku do dziecka władzy rodzicielskiej.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, a więc zapewnienie /zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z definicją Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) – to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować).

Zatem, jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Z treści wniosku wynika, że ojciec dziecka D.L. w dniu 25 kwietnia 2018 r. powiadomił Wnioskodawczynię SMS-em, że za rok 2017 dokonał odliczenia połowy ulgi na ich córkę – Ilonę, urodzoną 26 lipca 2007 r. Wnioskodawczyni dokonała również odliczenia ulgi na córkę za 2017 r. w całości. Ojciec dziecka nie mieszka z nimi. D.L. wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 7 lipca 2016 r., jako sprawca przemocy w rodzinie został zobowiązany do opuszczenia mieszkania. Wychowaniem małoletniej córki zajmuje się osobiście Wnioskodawczyni. Samodzielnie wykonuje władzę rodzicielską poprzez zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Ojciec – jak wskazała Wnioskodawczyni – nie interesuje się dzieckiem i nie utrzymywał żadnych kontaktów z małoletnią córką. W dniu 12 stycznia 2016 r. przed Sądem Rejonowym Wnioskodawczyni z ojcem dziecka zawarła ugodę w sprawie alimentów. Zgodnie z treścią tej ugody ojciec dziecka zobowiązał się łożyć na rzecz córki alimenty w wysokości 500 zł miesięcznie. Ponieważ – jak wskazuje Wnioskodawczyni – ojciec dziecka nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego, Wnioskodawczyni złożyła do Komornika Sądowego wniosek o egzekucję świadczenia alimentacyjnego. Wobec uregulowania w późniejszym okresie zaległości i regularnych wpłat alimentów sprawa u komornika została zawieszona.

W 2017 r. ojciec dziecka nie miał ustalonych kontaktów z córką i nie została mu również ograniczona władza rodzicielska, choć jak twierdzi Wnioskodawczyni zasługuje on na to. Ponadto Wnioskodawczyni nadmienia, że ojciec córki – Ilony nie uczestniczył w zaspakajaniu jej potrzeb psychofizycznych i duchowych, nie finansował żadnych prezentów, ograniczał się jedynie do płacenia zasądzonych alimentów. Wnioskodawczyni podkreśla, że ojciec dziecka tylko posiada ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej. W dniu 27 października 2017 r. Prokuratura Rejonowa postawiła D. L. zarzut o czyn z art. 207 § 1 kk i skierowała sprawę do Sądu Rejonowego Wydział Karny – sprawa w toku.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w 2017 r. dochody Jej nie przekroczyły kwoty 112 000 zł. Wnioskodawczyni uzyskała dochód opodatkowany wg skali podatkowej w wysokości 33 445 zł 45 gr z tytułu zatrudnienia. Wnioskodawczyni posiadała i wykonywała władzę rodzicielską również do córki z pierwszego związku – Magdaleny, urodzonej 15 października 2001 r., na którą przysługuje Jej też prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej. Wnioskodawczyni nie jest w żadnym związku formalnym, ani nieformalnym.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, w szczególności fakt, że córka Ilona mieszka z Wnioskodawczynią, na Wnioskodawczyni ciążą obowiązki związane z jej wychowaniem, to Ona sprawuje nad nią samodzielną pieczę, zaspakaja jej wszystkie potrzeby od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne, natomiast ojciec córki – jak twierdzi Wnioskodawczyni – nie uczestniczy w wychowywaniu córki, nie interesuje się Nią, nie utrzymuje żadnych kontaktów z córką, nie uczestniczy w zaspakajaniu jej potrzeb psychofizycznych i duchowych, ogranicza się jedynie do wykonywania obowiązku alimentacyjnego uznać należy, że w stosunku do córki tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską. Samo płacenie alimentów na małoletnią córkę nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Oznacza to, że wyłącznie Wnioskodawczyni przysługiwało (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ww. ustawy na małoletnią córkę Ilonę, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 12.07.2018 r. – sygn. 0115-KDIT2-2.4011.210.2018.2.BK