Czy Wnioskodawczyni, jako osoba samodzielnie sprawująca władzę faktyczną nad małoletnimi X i Y może odliczyć w zeznaniu od osób fizycznych w całości ulgę na obie córki?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2017 r. (data wpływu 20 stycznia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 lutego 2017 r. (data wpływu 7 lutego 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.
Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 6 lutego 2017 r. nr 3063-ILPB1-2.4511.46.2017.1.DJ, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.
Wezwanie wysłano w dniu 6 lutego 2017 r., skutecznie doręczono w dniu 7 lutego 2017 r., natomiast w dniu 7 lutego 2017 r. (data nadania 7 lutego 2017 r.), do tut. Organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na ww. wezwanie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest od 1,5 roku po rozwodzie. Sąd w wyroku z dnia 2 października 2015 r. sygn. akt Z/15 postanowił wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi: X i Y, Zainteresowanej. Natomiast ojciec dzieci A ma prawa ograniczone – jedynie może współdecydować w najistotniejszych kwestiach takich jak zdrowie, czy edukacja dzieci.
Dzieci przebywają (zamieszkują z Wnioskodawczynią). Faktyczną opiekę fizyczną sprawuje nad dziećmi samodzielnie Zainteresowana. Ojciec nie miał wyznaczonych wizyt przez sąd, dlatego korzysta z nich sporadycznie raz w tygodniu w niedziele na godzinę do trzech godzin, czasem raz na dwa tygodnie. Nie bierze najmniejszego udziału w sprawowaniu władzy, a jedynie spełnia obowiązek alimentacyjny narzucony przez sąd.
W roku 2016 A złożył PIT odliczając sobie ulgę na jedno dziecko, Zainteresowana nie protestowała, ponieważ faktycznie w roku 2015 mieszkał z dziećmi i sprawował wspólną opiekę nad dziećmi do 10 lipca 2015 roku i dlatego odliczenie połowy ulgi faktycznie mu przysługiwało. Zainteresowana miała nadzieję, że pieniądze z ulgi przeznaczy na dzieci, jednak nie uczynił tego tylko zakupił za te środki sprzęt komputerowy do własnego użytku.
W związku z zaistniałą sytuacją Zainteresowana wystosowała zapytanie do Ministerstwa Finansów, ponieważ ma świadomość, że izby skarbowe w różny sposób niejednoznacznie interpretują sprawę ulgi na dzieci po rozwodzie. Ministerstwo Finansów, zapoznając się z sytuacją Zainteresowanej w sposób następujący przedstawiło interpretację ustawy podatkowej, dotyczącej odliczenia ulgi prorodzinnej na dzieci przez rodziców, będących po rozwodzie.
Wnioskodawczyni otrzymała odpowiedź następującej treści: (…) „Odpowiadając na maila z dnia 20 kwietnia 2016 r. zatytułowanego Ważne ustalenia podatkowe i nie tylko, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje:
Zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą PIT. Zgodnie z ust. 1 tego artykułu, od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej, pomniejszonego o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 tego artykułu, na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego oraz mieszkał z dzieckiem,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie zatem z literalnym brzmieniem art. 27f ust. 1 ustawy PIT, podstawowym warunkiem, jaki musi być spełniony przez rodzica małoletniego dziecka dla zastosowania przedmiotowej ulgi jest wykonywanie przez rodzica władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniego, rozumianej w szczególności jako sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem, wykonywanie zarządu jego majątkiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.
Jednocześnie jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 5 czerwca 2012 r. sygn. akt III CZP 72/11 w orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko, wywodzone z wykładni językowej art. 113 § 1 k.r.o., że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej (por. uchwały z dnia 18 marca 1968 r., III CZP 70/66; z dnia 26 września 1983 r., III CZP 46/83, OSNCP 1984, nr 4, poz. 49, z dnia 14 czerwca 1988 r., III CZP 42/88, OSNCP 1989, nr 10, poz. 156, z dnia 21 października 2005 r., III CZP 75/05, OSNC 2006, nr 9, poz. 142, z dnia 8 marca 2006 r., III CZP 98/05, OSNC 2006, nr 10, poz. 158 oraz postanowienia z dnia 5 maja 2000 r., II CKN 761/00, nie publ., z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 115/00, OSNC 2001 nr 3, poz. 50). Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka.
W konsekwencji, samo utrzymywanie kontaktów z dzieckiem nie jest rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Dotyczy to również wykonywania obowiązku alimentacyjnego. W wyroku z dnia 2 lipca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził bowiem, że wykonywanie przez skarżącego ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego nad małoletnią córką nie powoduje zatem nabycia przez niego prawa do odliczenia kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2 u.p.d.o.f., z uwagi na fakt, że obowiązek alimentacyjny jest niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.
Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia.
Pogląd ten podzielają również sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach (np. wyrok WSA w Opolu z dnia 22 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Op 510/15, wyrok WSA w Lublinie z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt I SA/Lu 606/15).
Jednocześnie, jak wynika z art. 27f ust. 2 i 4 ustawy PIT, ulga na dzieci jest limitowana, a limit ulgi określony na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę ww. podatnicy mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Przy czym zastosowanie odliczenia przez rodziców dziecka w kwotach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy każdemu z rodziców przysługuje prawo do ulgi.
W sytuacji zatem, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka (art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy PIT), nie ma zastosowania zasada wyrażona w art. 27f ust. 4 zdanie drugie, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym (następczym) wobec samego prawa do ulgi. W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.
Jednocześnie należy zauważyć, że poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność czy rodzic rzeczywiście wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka i ewentualnie przez jaki okres, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym. Właściwym do prowadzenia tego postępowania jest naczelnik urzędu skarbowego (co do zasady ma na to 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku). Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, albo powstałego zobowiązania nie wykazano, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
Odnosząc się natomiast do terminu zwrotu nadpłaty z zeznania podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego. Niezależnie od powyższego Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje, że powyższe informacje nie stanowią indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Tego rodzaju interpretacje wydawane są wyłącznie na zasadach i w trybie określonym w Rozdziale 1a w Dziale II ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.).
Zgodnie z ww. przepisami oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) organem właściwym do wydania, w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych, interpretacji indywidualnej nie jest Ministerstwo Finansów, lecz w zależności od miejsca zamieszkania osoby fizycznej Dyrektor Izby Skarbowej w: Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi, Poznaniu albo Warszawie.
Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej składa się według wzoru określonego rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz sposobu uiszczenia opłaty od wniosku (Dz. U. z 2016 r. poz. 14), tzw. ORDIN. W składanym wniosku należy w sposób wyczerpujący przedstawić zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, a także własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Wniosek podlega opłacie w wysokości 40 zł od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Prosimy załączyć interpretację ustawy przesłaną przez Ministerstwo Finansów.”
Wnioskodawczyni prosi o interpretację zaistniałej sytuacji, gdzie odnosząc się do wydanej przez Ministerstwo opinii, w roku 2016 dzieci były pod wyłączną opieką Wnioskodawczyni, to Zainteresowana pokrywała koszty związane z wychowaniem dzieci, opieką nad nimi, rozwojem, zdrowiem i wychowaniem. Według wskazówek Ministerstwa, Zainteresowana prosi o indywidualne ustosunkowanie się do sytuacji, ponieważ ma świadomość, że ojciec dzieci po raz kolejny złoży PIT odliczając sobie jedną z córek w uldze podatkowej, pomimo że nie sprawuje on faktycznej nad nimi opieki, nie przebywa z nimi, nie interesuje się ich sprawami. Jak dziecko zachorowało i musiało leżeć w klinice ojciec też nie raczył się tym zainteresować. Jeśli interpretator przyzna mu możliwość odliczenia sobie ulgi, wówczas Zainteresowana gwarantuje, że tak jak w poprzednim roku ani złotówka z tych środków nie trafi do dzieci, których potrzeby przecież są oczywiste.
Jak sama Kancelaria Ministra Finansów zaznaczyła: W konsekwencji, samo utrzymywanie kontaktów z dzieckiem nie jest rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Dotyczy to również wykonywania obowiązku alimentacyjnego. Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem, czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia.
Interpretacja jest potrzebna Wnioskodawczyni, by prawidłowo rozliczyć PIT za rok 2016 i jeśli interpretacja, będzie zgodna z otrzymaną z Ministerstwa opinią, Zainteresowana będzie mogła w uldze podatkowej uwzględnić obie córki, nie borykając się z ewentualnymi sporami między stronami a urzędem skarbowym, tą też interpretację Zainteresowana przekaże ojcu dzieci.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni, jako osoba samodzielnie sprawująca władzę faktyczną nad małoletnimi X i Y może odliczyć w zeznaniu od osób fizycznych w całości ulgę na obie córki?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ulga podatkowa służy temu by pomóc rodzicom lepiej sprawować faktyczną nad nimi opiekę, by środki finansowe, jakie zaoszczędzą dzięki tej uldze mogli przeznaczyć dla dzieci na ich zdrowie, rozwój, naukę a nie na własne potrzeby.
W opinii Wnioskodawczyni, jako faktycznie jedyna osoba sprawująca opiekę nad małoletnimi X i Y może ona odliczyć w zeznaniu za rok 2016 w całości ulgę na obie córki.
Stanowisko Zainteresowanej w pełni poparte jest w opinii i interpretacji Ministerstwa Finansów, którą Wnioskodawczyni załączyła w treści stanu faktycznego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.
Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,
• w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082 z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu.

Należy bowiem mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka (postanowienia Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Ulga prorodzinna przy spełnieniu warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – przysługuje obojgu rodzicom wykonującym władzę rodzicielską w częściach równych, tj. po 50% lub w dowolnie przez nich ustalonej proporcji. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Zatem samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. W sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym (następczym) wobec samego prawa do ulgi. W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że faktyczną opiekę fizyczną sprawuje nad dziećmi samodzielnie Zainteresowana, a ojciec dzieci nie bierze najmniejszego udziału w sprawowaniu władzy, tylko sporadycznie raz w tygodniu w niedziele na godzinę do trzech godzin, czasem raz na dwa tygodnie spotyka się z dziećmi, jedynie spełnia obowiązek alimentacyjny narzucony przez sąd, samego wykonywania obowiązku alimentacyjnego w tej sytuacji nie sposób uznać za wystarczający dla przyjęcia, że były małżonek wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów uznać należy, że skoro Wnioskodawczyni samodzielnie wykonywała w 2016 roku władzę rodzicielską w stosunku do dwójki małoletnich dzieci, to Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. może tę ulgę odliczyć pełnej wysokości.

Reasumując, w sytuacji gdy były małżonek nie wykonywał władzy rodzicielskiej, wówczas Wnioskodawczyni w odniesieniu do małoletnich dzieci przysługuje wyłączne prawo do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. może tę ulgę w rozliczeniu za rok 2016 odliczyć w 100%. Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna z 14 lutego 2017 r., nr 3063-ILPB1-2.4511.46.2017.3.DJ – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach