Warunki przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli, szkół i placówek

Warunki przyjmowania uczniów do przedszkoli, szkół i placówek publicznych szczegółowo określa rozdział 6 u.p.o., zatytułowany: Przyjmowanie do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i publicznych placówek (art. 130–164 cyt. ustawy).

Ogólne zasady rekrutacji

Na wstępie należy zaznaczyć, że przepisy zawarte we wskazanym wyżej rozdziale u.p.o. realizują zasadę powszechnej dostępności publicznych przedszkoli, szkół i placówek. Oznacza to, że kandydaci ubiegają się o miejsce w tych szkołach, przedszkolach i placówkach na równych, przejrzystych i możliwych do spełnienia warunkach, jednak bez gwarancji, że zostaną przyjęci do wybranej placówki, chyba że jest to szkoła podstawowa z wyznaczonym obwodem, a uczeń mieszka w obwodzie szkoły.

Należy pamiętać, że w zakresie przyjmowania dzieci i młodzieży oraz osób pełnoletnich do szkół i placówek występują trzy różne sytuacje:

przyjęcie z urzędu do szkoły podstawowej z wyznaczonym obwodem dzieci zamieszkałych w obwodzie danej szkoły,
kierowanie dzieci i młodzieży do określonych rodzajów przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, oraz
rekrutacja, tj. postępowanie, które sprowadza się do wyłonienia kandydata do przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, szkoły lub placówki w sytuacji konkurencji o miejsce w tym przedszkolu, szkole lub placówce.

Na poziomie ustawowym – w u.p.o. – określone zostały kryteria, zasady i procedury rekrutacji, w tym procedura odwoławcza w przypadku odmowy przyjęcia kandydata, a także zasady ujawniania i przetwarzania danych osobowych uczestników procesu rekrutacji. Natomiast w wydanym na podstawie tej ustawy rozp. MEN z dn. 21.08.2019 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów (Dz.U. z 2019 r. poz. 1737) określono:

sposób przeliczania na punkty poszczególnych kryteriów,

sposób ustalania punktacji w przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia odpowiednio do egzaminu ósmoklasisty lub do danego przedmiotu objętego egzaminem ósmoklasisty,

skład i szczegółowe zadania komisji rekrutacyjnej oraz szczegółowy tryb przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego i postępowania uzupełniającego.

Przepisy rozdziału 6 u.p.o. stosuje się także do dzieci i młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy ubiegają się o przyjęcie do przedszkola i szkoły ogólnodostępnej.

Ogólne zasady rekrutacji określa art. 130 u.p.o. Zgodnie z ust. 1 tej regulacji dzieci, młodzież oraz osoby pełnoletnie przyjmuje się odpowiednio do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, innych form wychowania przedszkolnego i placówek, o których mowa w art. 2 pkt 3–5 i 8 u.p.o., do klas I szkół wszystkich typów oraz klas wstępnych, o których mowa w art. 25 ust. 3 u.p.o., po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego.

O przyjęciu kandydata w trakcie roku szkolnego decyduje odpowiednio dyrektor przedszkola lub szkoły, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną inną niż j.s.t. lub osobę fizyczną także osoba kierująca tą inną formą wychowania przedszkolnego, z wyjątkiem przypadków przyjęcia dzieci i młodzieży zamieszkałych w obwodzie szkoły podstawowej, które są przyjmowane z urzędu. Przyjęcie ucznia w trakcie roku szkolnego wymaga zgody organu prowadzącego tylko w tych przypadkach, gdy pociąga za sobą zmiany organizacyjne pracy szkoły powodujące dodatkowe skutki finansowe.

Postępowanie rekrutacyjne jest prowadzone na wniosek rodzica kandydata lub na wniosek kandydata pełnoletniego. Do klasy I szkoły podstawowej, której ustalono obwód, dzieci i młodzież zamieszkałe w tym obwodzie przyjmuje się z urzędu.

Dziecko, któremu organ wykonawczy gminy wskazał, jako miejsce realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, oddział przedszkolny w szkole podstawowej innej niż szkoła, w obwodzie której dziecko mieszka, na wniosek rodziców, jest przyjmowane do klasy I tej szkoły podstawowej bez przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego.

Młodocianych pracowników przyjmuje się do klasy I branżowej szkoły I stopnia na podstawie świadectwa ukończenia szkoły podstawowej i umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu.

Postępowanie rekrutacyjne może być prowadzone z wykorzystaniem systemów informatycznych.

Rekrutacja do przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego

Zgodnie z art. 131 u.p.o. do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego przyjmuje się kandydatów zamieszkałych na obszarze danej gminy. Jeżeli liczba kandydatów spełniających ten warunek jest większa niż liczba wolnych miejsc, przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Na I etapie brane są pod uwagę łącznie następujące kryteria:

wielodzietność rodziny kandydata;
niepełnosprawność kandydata;
niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata;
niepełnosprawność obojga rodziców kandydata;
niepełnosprawność rodzeństwa kandydata;
samotne wychowywanie kandydata w rodzinie;
objęcie kandydata pieczą zastępczą.

Są to tzw. kryteria ustawowe, wskazujące kandydatów o szczególnym statusie uprzywilejowania wynikającym z Konstytucji RP, ze względu na sytuację osobistą lub rodzinną. Mają one jednakową wartość.

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na I etapie postępowania lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dana placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami, na II etapie postępowania rekrutacyjnego brane są pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący (tzw. kryteria gminne), z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Organ prowadzący określa dokumenty niezbędne do potwierdzenia tych kryteriów.

Na II etapie może być brane pod uwagę kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata. Określa je organ prowadzący w stosunku procentowym do kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dn. 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220, z późn. zm.). Spełnianie tego kryterium jest potwierdzane oświadczeniem rodzica kandydata.

Organ prowadzący określa nie więcej niż 6 dodatkowych kryteriów i przyznaje każdemu z nich określoną liczbę punktów, przy czym każde kryterium może mieć różną wartość.

W art. 130 ust. 9 u.p.o. ustawodawca wyjaśnia, że przez pojęcie dochodu należy rozumieć dochód, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, z tym że w przypadku przychodów podle-gających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c i art. 30e ustawy z dn. 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.) pomniejsza się je o koszty uzyskania przychodu, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przy obliczaniu tak zdefiniowanego dochodu członka rodziny bierze się pod uwagę przeciętny miesięczny dochód z 3 miesięcy wybranych spośród ostatnich 6 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o przyjęcie do danej placówki.

Kandydaci zamieszkali poza obszarem gminy mogą być przyjęci do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego na terenie tej gminy, jeżeli po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego (etap I i II) gmina nadal dysponuje wolnymi miejscami. Jeżeli liczba kandydatów spoza gminy przekracza liczbę wolnych miejsc, znów przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne, najpierw I etap, a jeśli to konieczne – II etap, zgodnie z opisanymi wyżej zasadami.

Omówione wyżej przepisy dotyczące rekrutacji ustawodawca nakazuje odpowiednio stosować do postępowania rekrutacyjnego do przedszkola integracyjnego i oddziału integracyjnego w przedszkolu ogólnodostępnym, w przypadku dzieci nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność.

Postępowanie rekrutacyjne do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego przeprowadza się co roku na kolejny rok szkolny na wolne miejsca. Rodzice dzieci przyjętych corocznie składają na kolejny rok szkolny deklarację o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego w danej placówce, w terminie 7 dni poprzedzających termin rozpoczęcia rekrutacji.

Rekrutacja do szkoły podstawowej

Zgodnie z art. 133 u.p.o. do klasy I szkoły podstawowej, której ustalono obwód (w tym także do posiadających obwód publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez osobę prawną inną niż j.s.t. lub osobę fizyczną), przyjmuje się na podstawie zgłoszenia rodziców dzieci i młodzież zamieszkałe w tym obwodzie. Przepis ten gwarantuje przyjęcie do szkół podstawowych kandydatów zamieszkałych w obwodach tych szkół – dyrektor nie może odmówić przyjęcia do szkoły kandydata zamieszkałego w jej obwodzie, a obowiązkiem rodziców jest tylko zgłoszenie dyrektorowi, że ich dziecko będzie uczęszczało do szkoły.

Jeżeli o przyjęcie do I klasy szkoły podstawowej z wyznaczonym obwodem ubiegają się kandydaci zamieszkali poza tym obwodem, a dana szkoła podstawowa nadal dysponuje wolnymi miejscami, przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Brane są w nim pod uwagę kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny oraz lokalnych potrzeb społecznych. Może być też brane pod uwagę kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata, o którym mowa na s. 4 i 5 nin. pkt. Organ prowadzący przyznaje kryteriom określoną liczbę punktów oraz wskazuje dokumenty niezbędne do ich potwierdzenia, z tym że spełnianie kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata potwierdza się oświadczeniem.

Omówione wyżej przepisy art. 133 ust. 2 i 3 u.p.o. ustawodawca nakazuje odpowiednio stosować do:

postępowania rekrutacyjnego do klasy I szkoły podstawowej prowadzonej przez osobę prawną inną niż j.s.t. lub osobę fizyczną, której nie ustalono obwodu, w przypadku większej liczby kandydatów niż liczba wolnych miejsc w tej szkole,
postępowania rekrutacyjnego do klasy I szkoły podstawowej integracyjnej lub oddziału integracyjnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej, w przypadku dzieci nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność.

Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych

Zgodnie z art. 134 u.p.o. do klasy I szkoły ponadpodstawowej: czteroletniego liceum ogólnokształcącego, pięcioletniego technikum oraz trzyletniej branżowej szkoły I stopnia, przyjmuje się kandydatów, którzy:

posiadają świadectwo ukończenia szkoły podstawowej;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – posiadają zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu, wydane zgodnie z rozp. MZ z dn. 26.08.2019 r. w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych lub wyższych i na kwalifikacyjne kursy zawodowe, uczniów i słuchaczy tych szkół, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz doktorantów (Dz.U. z 2019 r. poz. 1651);
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje kształcenie zgodnie z wymogami określonymi w Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie dn. 7.07.1978 r. –posiadają orzeczenie lekarskie wydawane w formie świadectwa zdrowia o zdolności do pracy na statku, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dn. 5.08.2015 r. o pracy na morzu (t. jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 616 i 2245), przy czym do tych kandydatów nie stosuje się warunku posiadania zaświadczenia, o którym mowa w pkt 2;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym – posiadają orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, wydane zgodnie z przepisami rozdziału 12 ustawy z dn. 5.01.2011 r. o kierujących pojazdami (t. jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 341 i 622);
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym w zakresie prawa jazdy kategorii C lub C+E – posiadają orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, o którym mowa w art. 84 ust. 1 ustawy z dn. 5.01.2011 r. o kierujących pojazdami;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie podstawowym dla rybołówstwa, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje kształcenie zgodnie z wymogami określonymi w postanowieniach konwencji dotyczących wymagań w zakresie wyszkolenia, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht – posiadają orzeczenie lekarskie wydawane w formie świadectwa zdrowia o zdolności do pracy na statku rybackim, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dn. 11.09.2019 r. o pracy na statkach rybackich (Dz.U. z 2019 r. poz. 2197), przy czym do tych kandydatów nie stosuje się warunku posiadania zaświadczenia, o którym mowa w pkt 2.

Jeżeli liczba kandydatów spełniających warunek, o którym mowa powyżej w pkt 1, jest większa niż liczba wolnych miejsc, przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Na I etapie brane są pod uwagę łącznie następujące kryteria:

wyniki egzaminu ósmoklasisty;
wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej oceny z języka polskiego i matematyki oraz z dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych ustalonych przez dyrektora danej szkoły jako brane pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym do danego oddziału tej szkoły;
świadectwo ukończenia szkoły podstawowej z wyróżnieniem;
szczególne osiągnięcia wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej:
- uzyskanie wysokiego miejsca nagrodzonego lub uhonorowanego zwycięskim tytułem w zawodach wiedzy, artystycznych i sportowych, organizowanych przez kuratora oświaty albo organizowanych co najmniej na szczeblu powiatowym przez inne podmioty działające na terenie szkoły, z wyjątkiem tytułu laureata lub finalisty ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej oraz tytułu laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim, o których mowa w art. 132 u.p.o.,
- osiągnięcia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu;
w przypadku kandydatów ubiegających się o przyjęcie do oddziałów wymagających szczególnych indywidualnych predyspozycji – wyniki sprawdzianu uzdolnień kierunkowych.

Sprawdzian uzdolnień kierunkowych przeprowadza się, jeżeli program nauczania realizowany w szkole lub oddziale wymaga od kandydatów szczególnych indywidualnych predyspozycji. Warunki sprawdzianu ustala rada pedagogiczna. Zgodę na jego przeprowadzenie wyraża MEN, na wniosek dyrektora szkoły, pozytywnie zaopiniowany przez kuratora oświaty. Dodatkowym warunkiem jest wymóg, by do wniosku dołączona była zgoda organu prowadzącego na dodatkowe godziny zajęć edukacyjnych przeznaczonych na realizację programu nauczania wymagającego od ucznia szczególnych indywidualnych predyspozycji.

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na I etapie postępowania rekrutacyjnego, na II etapie postępowania przyjmuje się kandydatów z problemami zdrowotnymi, ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan zdrowia, potwierdzonymi opinią publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej. W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na II etapie lub jeżeli po zakończeniu tego etapu szkoła nadal dysponuje wolnymi miejscami, na III etapie postępowania brane są pod uwagę łącznie tzw. kryteria ustawowe, uwzględniające sytuację rodzinną kandydata, mające jednakową wartość (art. 131 ust. 2 u.p.o.; s. 3 nin. pkt).

Omówione wyżej przepisy dotyczące rekrutacji ustawodawca nakazuje odpowiednio stosować do postępowania rekrutacyjnego do klasy I szkoły ponadpodstawowej integracyjnej lub oddziału integracyjnego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej, w przypadku kandydatów nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność.

Rekrutacja do branżowej szkoły II stopnia

Zgodnie z art. 135 u.p.o. na pierwszy semestr klasy I branżowej szkoły II stopnia przyjmuje się kandydatów, którzy:

posiadają świadectwo ukończenia branżowej szkoły I stopnia;
posiadają zaświadczenie o zawodzie nauczanym w branżowej szkole I stopnia, którego zakres odpowiada pierwszej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie nauczanym w branżowej szkole II stopnia, do której ubiegają się o przyjęcie;
posiadają zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu, wydane zgodnie z rozp. MZ z dn. 26.08.2019 r.;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje kształcenie zgodnie z wymogami określonymi w Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie dn. 7.07.1978 r. – posiadają orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 3 u.p.o., przy czym do tych kandydatów nie stosuje się warunku posiadania zaświadczenia, o którym mowa w pkt 3;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym – posiadają orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 4 u.p.o.;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym w zakresie prawa jazdy kategorii C lub C+E – posiadają orzeczenie psychologiczne, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 5 u.p.o.;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie podstawowym dla rybołówstwa, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje kształcenie zgodnie z wymogami określonymi w postanowieniach konwencji dotyczących wymagań w zakresie wyszkolenia, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht – posiadają orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 6 u.p.o., przy czym do tych kandydatów nie stosuje się warunku posiadania zaświadczenia, o którym mowa w pkt 3.

Na pierwszy semestr klasy I branżowej szkoły II stopnia przyjmuje się kandydatów, którzy ukończyli branżową szkołę I stopnia w okresie 5 lat szkolnych poprzedzających rok szkolny, na który ubiegają się o przyjęcie do branżowej szkoły II stopnia.

Jeżeli liczba kandydatów spełniających warunki, o których mowa powyżej w pkt 1 i 2, jest większa niż liczba wolnych miejsc, przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Na I etapie brane są pod uwagę łącznie następujące kryteria:

wymienione na świadectwie ukończenia branżowej szkoły I stopnia oceny z języka polskiego i matematyki oraz z dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych ogólnokształcących ustalonych przez dyrektora danej szkoły jako brane pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym do danego oddziału tej szkoły;
świadectwo ukończenia branżowej szkoły I stopnia z wyróżnieniem;
w przypadku kandydatów ubiegających się o przyjęcie do oddziałów wymagających szczególnych indywidualnych predyspozycji – wyniki sprawdzianu uzdolnień kierunkowych.

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na II etapie lub jeżeli po zakończeniu tego etapu szkoła nadal dysponuje wolnymi miejscami, na III etapie postępowania brane są pod uwagę łącznie:

w przypadku kandydata niepełnoletniego – tzw. kryteria ustawowe, uwzględniające sytuację rodzinną kandydata, mające jednakową wartość (art. 131 ust. 2 u.p.o.; s. 3 nin. pkt);
w przypadku kandydata pełnoletniego – następujące kryteria, również mające jednakową wartość:
- wielodzietność rodziny kandydata,
- niepełnosprawność kandydata,
- niepełnosprawność dziecka kandydata,
- niepełnosprawność innej osoby bliskiej, nad którą kandydat sprawuje opiekę,
- samotne wychowywanie dziecka przez kandydata.

Do kandydatów, o których mowa w art. 135 ust. 1 u.p.o., nie stosuje się art. 147 u.p.o.

Omówione wyżej przepisy dotyczące rekrutacji ustawodawca nakazuje odpowiednio stosować do postępowania rekrutacyjnego na pierwszy semestr klasy I branżowej szkoły II stopnia integracyjnej lub oddziału integracyjnego w ogólnodostępnej branżowej szkole II stopnia, w przypadku kandydatów nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność.

Rekrutacja do szkół policealnych

Zgodnie z art. 136 u.p.o. na pierwszy semestr klasy I szkoły policealnej przyjmuje się kandydatów, którzy:

posiadają wykształcenie średnie lub średnie branżowe;
posiadają zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu, wydane zgodnie z rozp. MZ z dn. 26.08.2019 r.;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje kształcenie zgodnie z wymogami określonymi w Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie dn. 7.07.1978 r. – posiadają orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 3 u.p.o., przy czym do tych kandydatów nie stosuje się warunku posiadania zaświadczenia, o którym mowa w pkt 2;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym – posiadają orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 4 u.p.o.;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym w zakresie prawa jazdy kategorii C lub C+E – posiadają orzeczenie psychologiczne, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 5 u.p.o.;
w przypadku kandydatów do szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie podstawowym dla rybołówstwa, dla którego podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego przewiduje kształcenie zgodnie z wymogami określonymi w postanowieniach konwencji dotyczących wymagań w zakresie wyszkolenia, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht – posiadają orzeczenie lekarskie, o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 6 u.p.o., przy czym do tych kandydatów nie stosuje się warunku posiadania zaświadczenia, o którym mowa w pkt 2;
w przypadku kandydatów ubiegających się o przyjęcie do szkoły realizującej program nauczania wymagający szczególnych indywidualnych uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie – uzyskali pozytywny wynik sprawdzianu uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie.

Sprawdzian uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie przeprowadza się, jeżeli program nauczania realizowany w szkole wymaga od kandydatów takich szczególnych uzdolnień lub predyspozycji. Warunki sprawdzianu ustala rada pedagogiczna. Zgodę na jego przeprowadzenie wyraża MEN, na wniosek dyrektora szkoły, pozytywnie zaopiniowany przez ministra właściwego w zakresie zawodu.

Jeżeli liczba kandydatów spełniających warunki, o którym mowa powyżej, jest większa niż liczba wolnych miejsc, przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Na I etapie brane są pod uwagę łącznie następujące kryteria:

w przypadku kandydata niepełnoletniego – kryteria, o których mowa w art. 131 ust. 2 u.p.o.;
w przypadku kandydata pełnoletniego:
- wielodzietność rodziny kandydata,
- niepełnosprawność kandydata,
- niepełnosprawność dziecka kandydata,
- niepełnosprawność innej osoby bliskiej, nad którą kandydat sprawuje opiekę,
- samotne wychowywanie dziecka przez kandydata.

Wszystkie kryteria, o których wyżej mowa, mają jednakową wartość.

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na I etapie lub jeżeli po zakończeniu tego etapu szkoła nadal dysponuje wolnymi miejscami, na II etapie brana jest pod uwagę kolejność zgłoszeń.

Rekrutacja do innych jednostek systemu oświaty

W kolejnych przepisach u.p.o. odrębnie określone zostały zasady przeprowadzania rekrutacji do/na:

1) szkół i oddziałów sportowych oraz szkół i oddziałów mistrzostwa sportowego (art. 137),

2) oddziałów międzynarodowych (art. 138),

3) szkół i oddziałów dwujęzycznych (art. 139 i 140),

4) szkół dla dorosłych (art. 141),

5) szkół i placówek artystycznych (art. 142),

6) szkół prowadzonych przez MON i oddziałów przygotowania wojskowego w szkołach (art. 143),

7) zajęcia rozwijające zainteresowania lub rozwijające uzdolnienia, organizowane w publicznych placówkach oświatowo-wychowawczych (art. 144),

8) placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, czyli internatów i burs (art. 145),

9) kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych prowadzone przez szkoły, placówki kształcenia ustawicznego oraz centra kształcenia zawodowego (art. 146),

10) kwalifikacyjne kursy zawodowe prowadzone przez szkoły, placówki kształcenia ustawicznego oraz centra kształcenia zawodowego (art. 147).

Uprawnienia laureatów i finalistów olimpiad

Zgodnie z art. 132 u.p.o. laureaci i finaliści ogólnopolskich olimpiad przedmiotowych oraz laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim lub laureaci konkursów dla uczniów szkół i placówek artystycznych są przyjmowani w pierwszej kolejności do:

szkoły ponadpodstawowej, szkoły ponadpodstawowej integracyjnej lub oddziału integracyjnego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej, jeżeli spełniają odpowiednio warunki, o których mowa w art. 134 ust. 1 u.p.o.;
szkoły ponadpodstawowej prowadzonej przez MON, szkoły ponadpodstawowej sportowej, szkoły ponadpodstawowej mistrzostwa sportowego, oddziału sportowego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej lub oddziału mistrzostwa sportowego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej, jeżeli spełniają odpowiednio warunki, o których mowa w art. 134 ust. 1, art. 137 ust. 1 i 4 oraz art. 143 ust. 1 u.p.o.;
szkoły ponadpodstawowej dwujęzycznej, oddziału dwujęzycznego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej lub oddziału międzynarodowego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej oraz klasy wstępnej, o której mowa w art. 25 ust. 3 u.p.o., jeżeli spełniają odpowiednio warunki, o których mowa w art. 134 ust. 1, art. 138 ust. 4 i art. 140 ust. 1 i 2 u.p.o., z tym że warunek uzyskania odpowiednio pozytywnego wyniku sprawdzianu kompetencji językowych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 u.p.o., albo pozytywnego wyniku sprawdzianu predyspozycji językowych, o którym mowa w art. 140 ust. 2 u.p.o., nie dotyczy laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej oraz laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim z języka obcego nowożytnego, który będzie drugim językiem nauczania w szkole, oddziale albo klasie, o przyjęcie do których ubiega się laureat lub finalista.

Wniosek o przyjęcie kandydata

Zgodnie z art. 149 u.p.o. wniosek o przyjęcie do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły, placówki, na zajęcia w placówce oświatowo-wychowawczej, na kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych lub kwalifikacyjny kurs zawodowy składa się odpowiednio do dyrektora:

wybranego przedszkola lub wybranej szkoły, a w przypadku wyboru oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego – odpowiednio do dyrektora przedszkola lub szkoły podstawowej;
placówki oświatowo-wychowawczej – na wybrane zajęcia w tej placówce;
placówki zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
szkoły, placówki kształcenia ustawicznego lub centrum kształcenia zawodowego, prowadzących kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych – na wybraną formę pozaszkolną kształcenia ustawicznego;
szkoły, placówki kształcenia ustawicznego lub centrum kształcenia zawodowego, prowadzących kwalifikacyjne kursy zawodowe – na wybrany kurs;
wybranej szkoły lub placówki artystycznej.

Wniosek, o którym wyżej mowa, może być złożony do nie więcej niż trzech wybranych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego albo szkół, chyba że organ prowadzący dopuści możliwość składania wniosku do więcej niż trzech wybranych miejsc jednocześnie. We wniosku należy określić kolejność wybranych miejsc w porządku od najbardziej do najmniej preferowanych.

Każdy wniosek musi zawierać następujące dane:

imię, nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL kandydata, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
imiona i nazwiska rodziców kandydata, a w przypadku kandydata pełnoletniego – imiona rodziców;
adres miejsca zamieszkania rodziców i kandydata, a w przypadku kandydata pełnoletniego – adres miejsca zamieszkania kandydata;
adres poczty elektronicznej i numery telefonów rodziców kandydata, a w przypadku kandydata pełnoletniego – adres poczty elektronicznej i numer telefonu kandydata, o ile je posiadają;
wskazanie kolejności wybranych przedszkoli, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innych form wychowania przedszkolnego albo szkół w porządku od najbardziej do najmniej preferowanych;
w przypadku wniosku o przyjęcie do szkół ponadpodstawowych – wskazanie wybranego oddziału albo klasy wstępnej w danej szkole.

Do wniosku dołączane są dokumenty potwierdzające spełnienie kryteriów istotnych na poszczególnych etapach rekrutacji. Przepisy art. 150 u.p.o. szczegółowo wyliczają rodzaje i formę tych dokumentów. Ustawodawca zrealizował w ten sposób zalecenia GIODO, który wielokrotnie wskazywał na konieczność ścisłego określenia zakresu pozyskiwanych danych osobowych rodziców dzieci i uczniów (słuchaczy), z uwzględnieniem przepisów o ochronie tych danych. Do wniosku dołącza się:

dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydata kryteriów, o których mowa w ustawie;
dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydata kryteriów określonych przez organ prowadzący;
oświadczenie o dochodzie na osobę w rodzinie kandydata – jeżeli organ prowadzący określił kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata;
dokumenty potwierdzające spełnianie przez kandydata warunków, o których mowa w ustawie, w tym m.in. świadectwa, zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, zaświadczenie o uzyskaniu tytułu laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej, opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym specjalistycznej, w sprawie pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadpodstawowej (szczegółowy wykaz w art. 150 ust. 2 pkt 4 u.p.o.).

O formie, w której należy składać dokumenty, przesądza art. 150 ust. 3–5 u.p.o. Zasadniczo, należy je składać w oryginale, notarialnie poświadczonej kopii albo w postaci urzędowo poświadczonego, zgodnie z art. 76a § 1 k.p.a., odpisu lub wyciągu z dokumentu. Niektóre z nich mogą być składane także w postaci kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez rodzica kandydata lub pełnoletniego kandydata. Świadectwo ukończenia szkoły, a w przypadku określonym w art. 141 ust. 1 pkt 1 u.p.o. – dokument potwierdzający ukończenie klasy VI szkoły podstawowej, oraz zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty można złożyć w postaci kopii poświadczanej za zgodność z oryginałem przez dyrektora szkoły, którą kandydat ukończył.

Oświadczenia: o wielodzietności rodziny kandydata, o samotnym wychowywaniu dziecka, o niewychowywaniu żadnego dziecka wspólnie z jego rodzicem, o dochodzie na osobę w rodzinie kandydata, o nieposiadaniu żadnych kwalifikacji zawodowych przez kandydata – składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Przewodniczący komisji rekrutacyjnej może żądać dokumentów potwierdzających okoliczności zawarte w oświadczeniach – w terminie, który sam wyznaczy. Przewodniczący może też zwrócić się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata o potwierdzenie tych okoliczności. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) potwierdza te okoliczności w terminie 14 dni. Może w tym celu korzystać z informacji, które zna z urzędu, lub może wystąpić do instytucji publicznych o udzielenie potrzebnych informacji. Oświadczenie o samotnym wychowywaniu dziecka może być zweryfikowane w drodze wywiadu przeprowadzanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata. Do wywiadu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzanego w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dn. 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2134, z późn. zm.). Na żądanie wójta instytucje publiczne i organizacje pozarządowe mają obowiązek udzielić wyjaśnień i posiadanych informacji. Do prowadzenia tych spraw wójt może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych – dyrektora tego centrum, kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy lub inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, dyrektora centrum usług społecznych lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy.

Zgłoszenie rodziców – w przypadku kandydatów do szkoły podstawowej

Zgodnie z art. 151 u.p.o. zgłoszenie rodziców, będące podstawą przyjęcia dziecka do I klasy szkoły podstawowej, której ustalono obwód, zawiera:

imię, nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL kandydata, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
imiona i nazwiska rodziców kandydata;
adres poczty elektronicznej i numery telefonów rodziców kandydata – o ile je posiadają.

Do zgłoszenia dołącza się oświadczenie o miejscu zamieszkania rodziców kandydata i samego kandydata – składa się je pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Terminy rekrutacji i składania dokumentów

Zgodnie z art. 154 u.p.o. terminy przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego i postępowania uzupełniającego, w tym terminy składania dokumentów, do:

przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, innych form wychowania przedszkolnego, klas I szkół podstawowych, a także klas wyższych niż klasa I szkół i oddziałów sportowych i mistrzostwa sportowego oraz oddziałów dwujęzycznych – określa do końca stycznia organ prowadzący odpowiednio przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub szkołę podstawową;
- szkół podstawowych dla dorosłych, klas I szkół ponadpodstawowych, klas wstępnych, o których mowa w art. 25 ust. 3 u.p.o., i na semestr pierwszy klas I branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych – określa do końca stycznia właściwy kurator oświaty.

Dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę terminy określone przez właściwego kuratora oświaty, do końca lutego, a w przypadku szkół, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu lutego – do końca września, podaje do publicznej wiadomości szczegółowy termin:

przeprowadzenia sprawdzianu uzdolnień kierunkowych oraz termin podania do publicznej wiadomości listy kandydatów zawierającej imiona i nazwiska kandydatów, którzy uzyskali pozytywny wynik tego sprawdzianu,
przeprowadzenia sprawdzianu uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie oraz termin podania do publicznej wiadomości listy kandydatów zawierającej imiona i nazwiska kandydatów, którzy uzyskali pozytywny wynik tego sprawdzianu,
przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej (podczas rekrutacji do szkoły podstawowej dla dorosłych).

Organ prowadzący przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub szkołę podstawową do końca stycznia podaje do publicznej wiadomości kryteria brane pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym i postępowaniu uzupełniającym oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia spełnienia tych kryteriów, a także liczbę punktów możliwą do uzyskania za poszczególne kryteria, zgodnie z art. 131 ust. 4−6 i art. 133 ust. 2 i 3 u.p.o.

Dyrektor szkoły do końca lutego (a w przypadku szkół, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu lutego – do końca września) podaje do publicznej wiadomości odpowiednio informację o:

języku obcym, który jest językiem nauczania albo drugim językiem nauczania w danej szkole, oddziale lub klasie, o których mowa w art. 138 ust. 1 i 4, art. 139 ust. 1 i art. 140 ust. 1 i 2 u.p.o.;
sporcie, w którym odbywa się szkolenie sportowe w danej szkole lub danym oddziale, o których mowa w art. 137 ust. 1 i 4 u.p.o.;
obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, z których oceny wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej albo branżowej szkoły I stopnia będą brane pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym do szkoły ponadpodstawowej, o której mowa w art. 134 ust. 1, art. 135 ust. 1, art. 137 ust. 4, art. 138 ust. 4, art. 139 ust. 1, art. 140 ust. 1 i 2 oraz art. 143 ust. 1 u.p.o.

W przypadku nowo tworzonych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i szkół terminy oraz informacje, o których mowa w art. 154 ust. 2–4 u.p.o., należy podać do publicznej wiadomości nie później niż do dnia rozpoczęcia składania wniosków o przyjęcie do tych placówek, w postępowaniu rekrutacyjnym albo uzupełniającym.

W przypadku wystąpienia na danym terenie stanu nadzwyczajnego, w szczególności sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu obywateli, uniemożliwiającego przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego lub uzupełniającego w określonych wyżej terminach, dyrektor przedszkola lub szkoły, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustala terminy rekrutacji podstawowej i uzupełniającej, w tym terminy składania dokumentów, oraz szczegółowe terminy, o których mowa w art. 154 ust. 2 i 5 u.p.o., i podaje je do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie w widocznym miejscu w siedzibie przedszkola lub szkoły oraz na jej stronie internetowej.

Dyrektor szkoły, placówki kształcenia ustawicznego lub centrum kształcenia zawodowego, prowadzących kwalifikacyjne kursy zawodowe, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustala i podaje do publicznej wiadomości terminy przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego na te kursy, w tym terminy składania dokumentów.

Z kolei dyrektor szkoły, placówki kształcenia ustawicznego lub centrum kształcenia zawodowego, prowadzących kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, ustala i podaje do publicznej wiadomości terminy przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego na pozaszkolne formy kształcenia, w tym terminy składania dokumentów.

W przypadku branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych oraz szkół dla dorosłych komisja rekrutacyjna, w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły, rozpatruje w postępowaniu uzupełniającym wniosek kandydata złożony po terminie określonym zgodnie z art. 154 ust. 1 pkt 2 u.p.o., jeżeli szkoła nadal dysponuje wolnymi miejscami.

Rekrutacja do nowo tworzonych szkół i przedszkoli

W art. 159 u.p.o. uregulowano kwestie związane z przeprowadzaniem postępowania rekrutacyjnego:

do nowo tworzonego przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, a także oddziału przedszkolnego w nowo tworzonej szkole podstawowej,
na zajęcia rozwijające zainteresowania lub rozwijające uzdolnienia organizowane w nowo tworzonej placówce oświatowo-wychowawczej,
na kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych lub na kwalifikacyjny kurs zawodowy, prowadzone odpowiednio w nowo tworzonej szkole, placówce kształcenia ustawicznego lub centrum kształcenia zawodowego.

Zgodnie z ust. 1 ww. regulacji nabór do ww. placówek przeprowadza komisja rekrutacyjna powołana w innym przedszkolu, szkole, placówce lub centrum, prowadzonych przez ten sam organ prowadzący i wskazanych przez ten organ. Czynności dyrektora w postępowaniu rekrutacyjnym wykonuje dyrektor przedszkola, szkoły, placówki lub centrum, w których została powołana komisja rekrutacyjna przeprowadzająca to postępowanie, w uzgodnieniu z organem prowadzącym nowo tworzoną jednostkę oświatową.

Jeżeli osoba prawna niebędąca j.s.t. lub osoba fizyczna, która tworzy przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę, placówkę lub centrum, nie prowadzi innej odpowiedniej jednostki oświatowej, postępowanie rekrutacyjne przeprowadza komisja rekrutacyjna powołana przez organ prowadzący. Czynności dyrektora w postępowaniu rekrutacyjnym wykonuje osoba upoważniona przez organ prowadzący nowo tworzoną jednostkę.

Komisja rekrutacyjna i ogłoszenie wyników

Zgodnie z art. 157 u.p.o. komisję rekrutacyjną powołuje dyrektor, wyznacza też jej przewodniczącego. Zadaniem komisji jest przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek, a w szczególności:

ustalenie wyników rekrutacji i podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych;
ustalenie i podanie do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych;
przeprowadzenie sprawdzianu uzdolnień kierunkowych, prób sprawności fizycznej, sprawdzianu predyspozycji językowych, sprawdzianu kompetencji językowych, badania przydatności, sprawdzianu uzdolnień lub predyspozycji przydatnych w danym zawodzie, egzaminu wstępnego lub badania uzdolnień kierunkowych;
przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem, który nie posiada dokumentu potwierdzającego ukończenie klasy VI sześcioletniej szkoły podstawowej albo klasy VI lub VII ośmioletniej szkoły podstawowej – w przypadku rekrutacji do szkoły podstawowej dla dorosłych;
sporządzenie protokołu postępowania rekrutacyjnego.

Wyniki postępowania rekrutacyjnego podaje się do publicznej wiadomości w formie listy kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych, zawierającej imiona i nazwiska kandydatów. Komisja rekrutacyjna przyjmuje kandydata do danej placówki, jeżeli w wyniku postępowania rekrutacyjnego został on zakwalifikowany i złożył wymagane dokumenty. Komisja podaje do publicznej wiadomości listę kandydatów przyjętych i nieprzyjętych – lista zawiera imiona i nazwiska zarówno jednych, jak i drugich lub informację o liczbie wolnych miejsc. Obie listy podaje się do publicznej wiadomości poprzez umieszczenie w widocznym miejscu w siedzibie danej placówki – listy zawierają imiona i nazwiska kandydatów uszeregowane w kolejności alfabetycznej oraz najniższą liczbę punktów, która uprawnia do przyjęcia.

Jeżeli po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego dana placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami, dyrektor przeprowadza postępowanie uzupełniające. Dodatkowa rekrutacja powinna zakończyć się do końca sierpnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, na który jest przeprowadzana. Do postępowania uzupełniającego przepisy rozdziału 6 u.p.o. stosuje się odpowiednio.

Tryb odwoławczy

Dzień podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych jest określany w formie adnotacji umieszczonej na tej liście, opatrzonej podpisem przewodniczącego komisji rekrutacyjnej. W terminie 7 dni od tego dnia rodzic kandydata lub kandydat pełnoletni mogą wystąpić do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia odmowy przyjęcia kandydata. Uzasadnienie sporządza się w terminie 5 dni od dnia wystąpienia o nie przez wnioskodawcę. Należy w nim podać przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą kandydat uzyskał w postępowaniu rekrutacyjnym.

Od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej rodzicowi kandydata lub pełnoletniemu kandydatowi, który nie został przyjęty do danej placówki, przysługuje odwołanie do jej dyrektora, w terminie 7 dni od dnia otrzymania uzasadnienia. Dyrektor rozpatruje odwołanie w terminie 7 dni. Na rozstrzygnięcie dyrektora służy skarga do sądu administracyjnego.

Listy kandydatów zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych oraz listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych, podane do publicznej wiadomości, są publikowane nie dłużej niż do czasu upłynięcia terminów zarezerwowanych dla trybu odwoławczego, zarówno w postępowaniu rekrutacyjnym, jak i uzupełniającym, przeprowadzanych w danym roku kalendarzowym.

Ochrona danych osobowych

W art. 160 u.p.o., zgodnie z wytycznymi GIODO, uregulowano okres przechowywania dokumentacji powstałej w toku procedury rekrutacyjnej, zawierającej dane osobowe uczestników rekrutacji.

Zgodnie z powołaną regulacją dane osobowe kandydatów zgromadzone w celach postępowania rekrutacyjnego oraz dokumentacja tego postępowania są przechowywane nie dłużej niż do końca okresu, w którym uczeń korzysta z oferty edukacyjnej danej placówki. Dane osobowe kandydatów nieprzyjętych zgromadzone w celach postępowania rekrutacyjnego są przechowywane w jednostce, która przeprowadzała rekrutację, przez okres 1 roku, chyba że na rozstrzygnięcie jej dyrektora została wniesiona skarga do sądu administracyjnego i postępowanie nie zostało zakończone prawomocnym wyrokiem.

Podział kompetencji w ramach j.s.t.

Zgodnie z art. 29 ust. 2 u.p.o. w przypadku przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez j.s.t. zadania i kompetencje określone w:

131 ust. 4–6, art. 133 ust. 2 i 3, art. 144 ust. 4, art. 145 ust. 1 pkt 3 i ust. 3, art. 147 ust. 6 – wykonują odpowiednio rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa;
130 ust. 3, art. 134 ust. 5, art. 135 ust. 7, art. 152, art. 153 ust. 5, art. 154 ust. 1 pkt 1, ust. 3 i 6–8 oraz art. 159 ust. 1–3 – wykonują odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa.

Powyższe oznacza, że organ stanowiący j.s.t. ustala dodatkowe kryteria rekrutacji, w tym kryterium dochodowe, określa punktację oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia kryteriów. Z kolei organ wykonawczy j.s.t. wydaje zgodę na przyjęcie ucznia w trakcie roku szkolnego (jeżeli pociąga to za sobą dodatkowe skutki finansowe). Do kompetencji wójta należy też wyrażenie zgody na dodatkowe godziny zajęć edukacyjnych przeznaczonych na realizację programu nauczania wymagającego od ucznia szczególnych indywidualnych predyspozycji. Wójt może też określić wzór wniosku o przyjęcie kandydata oraz wzór zgłoszenia rodziców będącego podstawą przyjęcia ucznia do szkoły z obwodem. W uzgodnieniu z wójtem dyrektor internatu lub bursy ustala i podaje do publicznej wiadomości terminy przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, w tym terminy składania dokumentów. Ponadto organ wykonawczy j.s.t. wykonuje zadania wyznaczone mu przez art. 154 i 159 u.p.o. – chodzi o określenie terminów rekrutacji podstawowej i uzupełniającej oraz o udział w przeprowadzaniu rekrutacji do nowo tworzonych szkół, przedszkoli i placówek.

Przyjmowanie uczniów zmieniających szkołę

Zgodnie z art. 164 ust. 1 u.p.o. w przypadku przechodzenia ucznia ze:

szkoły publicznej, publicznej szkoły artystycznej, szkoły niepublicznej lub niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach publicznej szkoły artystycznej – do szkoły publicznej innego typu,
szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej – do szkoły publicznej tego samego typu

– o przyjęciu ucznia do danej szkoły decyduje dyrektor szkoły. Przepis art. 130 ust. 3 u.p.o. stosuje się odpowiednio, co oznacza, że jeżeli przyjęcie ucznia wymaga przeprowadzenia zmian organizacyjnych pracy szkoły powodujących dodatkowe skutki finansowe, dyrektor szkoły może przyjąć ucznia po uzyskaniu zgody organu prowadzącego.

Jeżeli uczeń przechodzi ze szkoły publicznej, publicznej szkoły artystycznej, szkoły niepublicznej, niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach publicznej szkoły artystycznej, do szkoły publicznej innego typu albo szkoły publicznej tego samego typu, o której mowa w art. 164 ust. 1 u.p.o., jest przyjmowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr szkoły publicznej innego typu albo tego samego typu, po dokonaniu oceny zakresu kształcenia zrealizowanego w szkole, do której uczeń uczęszczał, na podstawie kopii arkusza ocen ucznia, poświadczonej za zgodność z oryginałem przez dyrektora szkoły, do której uczeń uczęszczał, lub na podstawie zaświadczenia o przebiegu nauczania ucznia.

W przypadku przechodzenia ucznia ze szkoły publicznej, publicznej szkoły artystycznej, szkoły niepublicznej lub niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach publicznej szkoły artystycznej, jednego typu do szkoły publicznej innego typu można przeprowadzić egzamin klasyfikacyjny. Egzamin ten przeprowadza się zgodnie z art. 44l u.s.o. i z przepisami wydanymi na podstawie art. 44zb u.s.o.

Egzaminy klasyfikacyjne obowiązkowo zdaje uczeń, który przechodzi z niepublicznej szkoły artystycznej nieposiadającej uprawnień publicznej szkoły artystycznej do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr szkoły publicznej (art. 164 ust. 4 u.p.o.).

Szczegółowe rozwiązania w tym zakresie zawiera rozp. MEN z dn. 21.08.2019 r. w sprawie szczegółowych warunków przechodzenia ucznia ze szkoły publicznej, publicznej szkoły artystycznej, szkoły niepublicznej lub niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach publicznej szkoły artystycznej, do szkoły publicznej innego typu albo szkoły publicznej tego samego typu (Dz.U. z 2019 r. poz. 1641).