W dniu 28.05.2021 r. prezydent RP podpisał uchwaloną 15.04.2021 r. nowelizację ustawy covidowej, która zwiększa limit rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2021 o kwotę 187 mln zł. Dodatkowe środki finansowe zostaną przekazane samorządom z przeznaczeniem na wypłatę …

(…) wynagrodzenia dla nauczycieli, którzy będą prowadzić zajęcia wspomagające dla uczniów. Na publikację w Dzienniku Ustaw czeka także rozporządzenie MEiN, które określa szczegółowe zasady organizacji tych zajęć, terminy przekazywania i rozliczania dotacji oraz wzory wniosków i formularze rozliczenia.

Dla kogo zajęcia?

Zgodnie z rozporządzeniem MEiN od 31 maja do 22 grudnia 2021 r. w publicznych i niepublicznych:

• szkołach podstawowych, w tym szkołach podstawowych specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych – dla uczniów uczęszczających do klas IV–VIII tych szkół,
• szkołach ponadpodstawowych, w tym szkołach ponadpodstawowych specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych – dla uczniów uczęszczających do wszystkich klas tych szkół,
• szkołach artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego – dla uczniów uczęszczających do klas szkół artystycznych odpowiadających klasom IV–VIII szkoły podstawowej i wszystkim klasom liceum ogólnokształcącego

–   mogą być organizowane zajęcia wspomagające uczniów w opanowaniu i utrwalaniu wiadomości i umiejętności z wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego oraz zajęć z języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego.

Jakie przedmioty?

Dyrektor szkoły w uzgodnieniu z radą pedagogiczną ustali przedmiot lub przedmioty, które będą realizowane w ramach zajęć wspomagających, biorąc pod uwagę potrzeby uczniów wszystkich oddziałów oraz możliwości organizacyjne szkoły. Dyrektor poinformuje rodziców uczniów lub pełnoletnich uczniów o organizowanych w szkole zajęciach oraz o możliwości uczestnictwa w nich – wskaże przedmiot lub przedmioty, z których zajęcia wspomagające będą prowadzone, oraz planowane terminy zajęć.

Zajęcia wspomagające będą prowadzone w bezpośrednim kontakcie z uczniami. Rozporządzenie zastrzega, że nie mogą być one realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Udział uczniów w zajęciach wspomagających nie jest obowiązkowy – zajęcia będą organizowane dla chętnych uczniów. W terminie ustalonym przez dyrektora szkoły rodzice ucznia lub pełnoletni uczeń złożą dyrektorowi pisemną deklarację uczestnictwa w zajęciach z danego przedmiotu lub przedmiotów.

Organizacja zajęć

Zajęcia wspomagające z danego przedmiotu będą organizowane w grupie oddziałowej, jeżeli zgłosi się na nie co najmniej 10 uczniów danego oddziału. Jeżeli nie, to odbywać się będą w grupach międzyoddziałowych lub międzyklasowych, tworzonych na zasadach określonych w rozp. W przypadku małych szkół wymagana liczebność grup to co najmniej 5 uczniów.

Godzina zajęć wspomagających trwa 45 minut. Tygodniowa liczba godzin zajęć wspomagających nie może być wyższa od liczby oddziałów szkolnych w szkole, wynikającej z danych SIO, według stanu na 31 marca 2021 r., z tym że w przypadku szkoły podstawowej oraz szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej do liczby oddziałów nie wlicza się oddziałów klas I–III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom I–III szkoły podstawowej.

Zajęcia wspomagające należy dokumentować zgodnie z obowiązującymi przepisami – w tym zgodnie z § 11 rozp. MEN z dn. 25.08.2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. poz. 1646, ze zm.).

Planowanie zajęć

Dyrektorzy publicznych szkół, którzy zamierzają organizować zajęcia wspomagające w okresie od 2 września do 22 grudnia 2021 r., mają obowiązek złożyć do 25 czerwca 2021 r. informację o zajęciach zaplanowanych do realizacji w tym okresie. Dyrektor szkoły samorządowej składa tę informację do organu wykonawczego j.s.t. będącej organem prowadzącym tej szkoły. Dyrektor szkoły prowadzonej przez ministra składa informację do tego ministra. W tej informacji dyrektor podaje m.in. liczbę godzin zajęć wspomagających zaplanowanych do realizacji oraz listę przedmiotów zaplanowanych do realizacji w ramach tych zajęć.

Całkowita pula godzin zajęć do dyspozycji będzie dla każdej szkoły obliczana indywidualnie. Zgodnie z przyjętym przez MEiN rozwiązaniem maksymalna liczba godzin zajęć wspomagających zaplanowanych do realizacji w okresie od 31 maja do 22 grudnia 2021 r. nie może przekroczyć iloczynu liczby oddziałów szkolnych w szkole prowadzonej przez j.s.t. lub właściwego ministra, wynikającej z danych SIO, według stanu na 31 marca 2021 r., i 10 godzin zajęć wspomagających, z tym że w przypadku szkoły podstawowej oraz szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej do liczby oddziałów nie wlicza się oddziałów klas I–III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom I–III szkoły podstawowej.

Wnioskowanie o środki z rezerwy

Środki z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej ustala się w wysokości 70 zł za jedną godzinę zajęć wspomagających.

Terminy i sposób wnioskowania przez j.s.t. o środki z rezerwy określone zostały w aneksie do kryteriów podziału rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2021.

Podział środków przeznaczonych na finansowanie zajęć wspomagających zostanie dokonany pomiędzy j.s.t. będące:

• organami prowadzącymi szkoły, w których zostaną zorganizowane ww. zajęcia wspomagające, lub
• organami rejestrującymi, o którym mowa w art. 2 pkt 16 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (u.f.z.o.), dla szkół, których dyrektorzy złożą wnioski o udzielenie dotacji celowej na dofinansowanie prowadzenia zajęć wspomagających zaplanowanych do realizacji w danym okresie.

Wysokość środków przeznaczonych na finansowanie zajęć wspomagających dla danej j.s.t. zostanie ustalona na podstawie informacji o liczbie godzin zajęć wspomagających przekazanych przez tę jednostkę za pośrednictwem formularza elektronicznego znajdującego się w Strefie Pracownika SIO. Terminy przekazywania danych za pośrednictwem formularza to:

• do 07.06.2021 r. – w odniesieniu do zajęć wspomagających planowanych do realizacji jeszcze w roku szkolnym 2020/2021, tj. w okresie od 31 maja do 24 czerwca 2021 r.;
• do 05.07.2021 r. – w odniesieniu do zajęć wspomagających planowanych do realizacji już w roku szkolnym 2021/2022, tj. w okresie od 2 września do 22 grudnia 2021 r.

Wnioskowanie o dotację

W przypadku szkół niepublicznych oraz szkół publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące j.s.t. uzyskiwanie dofinansowania organizacji zajęć wspomagających odbywa się podobnie, jak miało to miejsce w przypadku ubiegania się na przykład o jednorazowe dofinansowanie zakupu sprzętu (oprogramowania, usługi) dla nauczycieli prowadzących zajęcia zdalne.

Kluczową rolę odgrywa dyrektor szkoły (zespołu szkół lub placówek), który odpowiada za organizację zajęć, a także składa do gminy lub powiatu (w przypadku dotowanych szkół artystycznych – do MKiDN) jeden lub dwa wnioski o przyznanie dotacji celowej, a następnie ją rozlicza. Wniosek składany w pierwszym terminie dotyczy dofinansowania zajęć wspomagających prowadzonych w roku szkolnym 2020/2021 (maksymalnie można wnioskować o 40% przysługującej szkole dotacji celowej). Drugi wniosek dotyczy zajęć w pierwszych czterech miesiącach roku szkolnego 2021/2022. Jeżeli dyrektor szkoły nie złoży wniosku w pierwszym terminie, to w drugim będzie mógł zawnioskować o 100% przysługującej szkole dotacji celowej; jeśli złożył wniosek w pierwszym terminie, to będzie mógł wnioskować o pozostałą, niewykorzystaną w pierwszym terminie część dotacji.

Wniosek (wnioski) o udzielenie dotacji zawiera podstawowe dane o szkole, wnioskowaną kwotę, liczbę planowanych godzin zajęć oraz listę przedmiotów. Dyrektor musi tak skalkulować wnioskowane w pierwszym i drugim terminie kwoty, żeby ich suma nie była wyższa niż iloczyn liczby oddziałów szkolnych zgłoszonych w SIO według stanu na 31 marca 2021 r., maksymalnej liczby godzin przeznaczonej na oddział (czyli 10) oraz wskazanej w rozporządzeniu kwoty dofinansowania jednej godziny zajęć wspomagających (70 zł).

Dyrektor szkoły przedstawi organowi, który udzielił dotacji, tylko jedno rozliczenie wykorzystania dotacji dla wszystkich zajęć wspomagających planowanych i przeprowadzonych od 31 maja do 22 grudnia 2021 r. Należy je złożyć do 31.01.2022 r.

Do rozliczenia trzeba dołączyć tabelaryczne zestawienie zawierające imiona i nazwiska osób, które prowadziły zajęcia wspomagające, numery PESEL tych osób, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, liczbę godzin zajęć wspomagających przeprowadzonych przez poszczególne osoby, własnoręczne podpisy tych osób potwierdzające przeprowadzenie tych zajęć w liczbie wykazanej w zestawieniu. Na stronie MEiN dostępne będą wzory: wniosku, formularza rozliczenia dotacji i zestawienia.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego