Czy w świetle ustawy o działalności leczniczej możliwe jest wyodrębnienie przez podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą (szpital) jednostek organizacyjnych posiadających określoną w statucie samodzielność i jaka może być granica tej samodzielności?

Wyodrębnienie dotyczyłoby m.in. działających aktualnie w strukturze szpitala : przychodni specjalistycznej, zakładu opiekuńczo leczniczego, pracowni diagnostycznej, a także ewentualnie działalności gospodarczej, które są prowadzone przez szpital oprócz podstawowego zakresu działalności prowadzonego w oddziałach szpitalnych. Należy dodać, że w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 lipca 2004 r. w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych dla zoz oraz szczegółowych zasad ich nadawania (Dz.U.Nr 170, poz. 1797 ze zm.) wymienione wyżej rodzaje działalności leczniczej mają odrębne kody identyfikacyjne.
 

Odpowiedź:

Na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r. nr 112, poz. 654 z późn. zm.) wydano rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 września 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych objętych wpisem do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach dokonywania wpisów, zmian w rejestrze oraz wykreśleń z tego rejestru (Dz. U. z 2011 r. nr 221, poz. 1319) zastępujące rozporządzenie, o którym mowa w treści zapytania. Ponadto, warto też mieć na uwadze treść art. 42 ww. ustawy. Stwierdza on, iż „1. ustrój podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, a także inne sprawy dotyczące jego funkcjonowania nieuregulowane w ustawie określa statut.
2. W statucie określa się:
1) firmę podmiotu, o którym mowa w ust. 1, odpowiadającą rodzajowi i zakresowi udzielanych świadczeń zdrowotnych;
2)  siedzibę podmiotu, o którym mowa w ust. 1;
3)  cele i zadania podmiotu, o którym mowa w ust. 1
4) organy i strukturę organizacyjną podmiotu, o którym mowa w ust. 1, w tym zadania, czas trwania kadencji i okoliczności odwołania członków rady społecznej, o której mowa w art. 48, przed upływem kadencji;
5)  formę gospodarki finansowej.
3. Statut może przewidywać prowadzenie określonej, wyodrębnionej organizacyjnie działalności innej niż działalność lecznicza.
4. Statut nadaje podmiot tworzący, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.”
Zauważyć należy, że przedmiot regulacji wskazanego wyżej przepisu został przez ustawodawcę określony w sposób ogólny, a także opisowy, przez wskazanie przykładów spraw podlegających regulacji. Podstawowym przedmiotem regulacji jest ustrój zakładu, a więc wewnętrzna struktura organizacyjna. „Inne sprawy dotyczące funkcjonowania” zakładu dotyczyć mogą trybu i sposobu wewnętrznego postępowania w zakładzie. Ponieważ wewnętrzna struktura poszczególnych podmiotów leczniczych powinna być zróżnicowana ze względu na wielkość lub rodzaj udzielanych świadczeń, ustawa nie może tej materii normować jednolicie. Z powodu dużego merytorycznego zróżnicowania poszczególnych rodzajów podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami kwestie wewnętrznej struktury organizacyjnej tych jednostek pozostawiono do swobodnego uznania. Rozporządzenie posługuje się określeniem „jednostka organizacyjna”, którą w jego rozumieniu stanowi wyodrębniona w regulaminie organizacyjnym część przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. W związku z tym, w dużej mierze od treści regulaminu organizacyjnego podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą jak również od treści statutu nadanego przez podmiot tworzący ów podmiot leczniczy zależeć będzie możliwość w tworzeniu – w ramach wyodrębnienia – jednostek organizacyjnych.

Paweł Nowak
specjalista z zakresu prawa pracy