„Nauczyciel kontraktowy, zatrudniony od 01.09.2018 r., umowa na czas nieokreślony. Od 01.09.2021 roku z przyczyn organizacyjnych jesteśmy zmuszeni do zmiany warunków umowy (w tym zmiana stanowiska). Jak prawidłowo dokonać takich czynności, co będzie podstawą prawną i w jakim czasie powinniśmy wręczyć nauczycielowi taki dokument. Czy nie ma przeszkód aby wręczyć go już w kwietniu, chociaż zmiany nastąpią od 1 września? Czy należy powiadomić związki zawodowe?”

W tej sprawie można skorzystać z dwóch różnych instytucji prawnych …

(…) – porozumienia zmieniającego lub wypowiedzenia zmieniającego.

Można zauważyć, że co prawda instytucja porozumienia zmieniającego nie została w Kodeksie pracy wprost uregulowana, jednak jej istnienie wywieźć można z treści art. 30 § 1, zgodnie z którym umowę o pracę można rozwiązać na mocy porozumienia stron. Stosując wnioskowanie a maiori ad minus (jeżeli norma dozwala czynić więcej, to dozwala czynić również mniej) dojdziemy do wniosku, że skoro strony są uprawnione do rozwiązania stosunku pracy na podstawie porozumienia stron, to również są uprawnione do zmiany jego treści, stosując porozumienie zmieniające. Instytucja ta jest szeroko stosowana na gruncie prawa pracy i jej istnienie nie jest kwestionowane.

Porozumienie zmieniające można jednak zastosować wyłącznie wówczas, jeżeli obydwie strony stosunku pracy godzą się na nowe warunki pracy i płacy. W przypadku, gdy nauczyciel nie chce zgodzić się na zaproponowane warunki należy zastosować wypowiedzenie zmieniające.

Podstawą do jego zawarcia będzie art. 20 Karty Nauczyciela. Przepis ten co prawda wprost dotyczy rozwiązania stosunku pracy, ale tu również obowiązuje wspomniana zasada a maiori ad minus, więc skoro ta regulacja pozwala rozwiązać stosunek pracy z przyczyn organizacyjnych, to pozwala również na wręczenie wypowiedzenia zmieniającego. Wypowiedzenie można złożyć już w kwietniu, ale będzie skuteczne dopiero od 1 września. O zamiarze wypowiedzenia warunków pracy i płacy należy zawiadomić reprezentującą nauczyciela zakładową (międzyzakładową) organizację związkową, która w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia może zgłosić na piśmie dyrektorowi szkoły umotywowane zastrzeżenia.

Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, dyrektor szkoły podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia zmieniającego.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320.
2. Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.