Przyszła pracownica podpisała umowę o pracę 20.01.2012 r. W pracy miała się stawić 01.03.2012 r. Pięć dni po podpisaniu umowy tj. 25.01.2012 r. złożyła wypowiedzenie zaznaczając, że składa wypowiedzenie z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Czy powyższe okoliczności świadczą o tym, że umowa nie weszła w życie i nie ma mowy o jakimkolwiek okresie wypowiedzenia a tym bardziej o wynagrodzeniu za ten okres?

Odpowiedź:

Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy. Umowa o pracę stanowi podstawę do powstania stosunku pracy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Na jej podstawie pracownik świadczy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy pracę określonego rodzaju, w zamian otrzymując od pracodawcy wynagrodzenie, o czym stwierdza art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Dzień zawarcia umowy o pracę i dzień nawiązania stosunku pracy nie muszą się ze sobą pokrywać. Nawiązanie stosunku pracy może bowiem nastąpić później niż data zawarcia umowy o pracę, jeśli tak w treści umowy o pracę zdecyduje pracodawca i pracownik. Prawidłowe określenie daty nawiązania stosunku pracy jest bardzo istotne. Z chwilą nawiązania stosunku pracy pracodawca i pracownik podlegają przepisom Kodeksu pracy, a także innym przepisom prawa określającym ich wzajemne prawa i obowiązki w czasie pozostawania w zatrudnieniu. Podkreślenia wymaga fakt, iż nie istnieją żadne ograniczenia w określeniu w umowie o pracę dnia, w którym pracownik ma rozpocząć pracę. Może zdarzyć się, że między dniem zawarcia umowy, a dniem rozpoczęcia pracy określonym w umowie może przypadać stosunkowo długi okres. Należy jednak pamiętać, że okres ten nie jest okresem zatrudnienia. Na tle postawionego w pytaniu problemu warto wskazać w tym miejscu na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2007 r. (sygn. akt II PK 56/07), w którym Sąd podniósł, że możliwość wypowiedzenia umowy o pracę nie jest uzależniona od nawiązania się między stronami stosunku pracy (tj. rozpoczęcia się okresu zatrudnienia). Okresem wypowiedzenia dokonanego przed nawiązaniem się stosunku pracy jest okres przewidziany w art. 36 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, chyba że pracownik wcześniej pozostawał z tym samym pracodawcą w stosunku pracy lub strony w umowie o pracę przedłużyły ustawowy okres wypowiedzenia tej umowy. W dniu nawiązania stosunku pracy rozpoczyna się okres zatrudnienia. Jeżeli więc strony wskazały w umowie o pracę dzień rozpoczęcia pracy późniejszy niż data zawarcia umowy, okres pomiędzy zawarciem umowy a nawiązaniem stosunku pracy nie jest traktowany jako okres zatrudnienia, a pracownikowi nie przysługują w tym okresie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. Natomiast w okresie między zawarciem umowy o pracę a terminem określonym w niej jako data nawiązania stosunku pracy, umowa ta może być rozwiązana na zasadach ogólnych przewidzianych w Kodeksie pracy. Wracając zatem do treści pytania, skutecznym jest dokonanie przez pracownika rozwiązania umowy o pracę tj. za dwutygodniowym jej wypowiedzeniem, albowiem z żadnego przepisu nie wynika zakaz rozwiązania (w tym za wypowiedzeniem) umowy o pracę przed nawiązaniem się stosunku pracy ani też możliwość rozwiązania takiej umowy wyłącznie w okresie zatrudnienia (liczonego od daty nawiązania się stosunku pracy). Natomiast w żadnym razie pracownik nie otrzyma z tego tytułu żadnego wynagrodzenia za pracę, o czym była mowa wcześniej.

Paweł Nowak
specjalista z zakresu prawa pracy