Precedensowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie opodatkowania darowizn.

NSA orzekł, że w przypadku …

(…) tzw. darowizn z poleceniem nie trzeba będzie płacić podatku. Poniżej wyjaśniamy wyrok i przepisy.

W dniu 06.06.2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyroki w sprawach o sygn. akt: II FSK 1525/16, II FSK 1526/16, które już określane są jako precedensowe i rewolucyjne.

Orzeczenie NSA rozstrzygnęło sprawę podatniczki, która otrzymała darowiznę pieniężną od rodziców. Nie mogła już skorzystać ze zwolnienia dla najbliższych, ponieważ nie złożyła w terminie wymaganego ustawą zgłoszenia (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn), jednakże postanowiła wskazać na ciężary nałożone na otrzymaną darowiznę (art. 7 w/w ustawy). Zgodnie z wolą darczyńców około połowę wartości darowizny obdarowana miała przekazać mężowi, a druga połowa miała służyć dofinansowaniu zakupu domu dla niej samej.

W ustnym uzasadnieniu sędzia Bogdan Lubiński podkreślił, iż są tylko dwa warunki zmniejszenia podstawy opodatkowania. Po pierwsze, musi być polecenie. Po drugie, musi ono zostać wykonane. Nie ma zatem znaczenia na czyją rzecz polecenie zostało ustanowione – czy na rzecz osoby trzeciej, obdarowanego czy nawet darczyńcy.

Innymi słowy, wyroki NSA prezentują stanowisko, iż istnieje możliwość zmniejszania podstawy opodatkowania spadku lub darowizny, za pomocą ustanowionych przez darczyńcę lub spadkodawcę poleceń, które niekoniecznie muszą prowadzić do uszczuplenia majątku obdarowanego lub spadkobiercy.

Z obowiązku płacenia rzeczonego podatku zwolnieni powinni być ci wszyscy, którzy otrzymany spadek lub darowiznę przeznaczą na pewien cel (zgodnie z poleceniem darczyńcy), nawet taki, który w ostatecznym rozrachunku doprowadzi do wzbogacenia się obdarowanego.

Prawnicy i specjaliści już oceniają, że wspomniane orzeczenia mogą prowadzić do wzrostu popularności tak skonstruowanych poleceń w umowach darowizny. Z pewnością skorzystanie z prezentowanego rozwiązania będzie tańsze dla podatnika niż otrzymanie darowizny pieniężnej, opodatkowanie jej, a następnie dokonanie zwykłej zapłaty za kupowane dobra. Na chwilę obecną brak jeszcze pisemnych uzasadnień do wyroków NSA.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn – Dz.U. z 2018 r. poz. 644.