Czy wartość zestawu startowego, otrzymanego przez pracownika od Wnioskodawcy w związku z opracowaniem i wprowadzeniem nowego wizerunku/logo stanowi dla tego pracownika przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

 

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ
Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 12 marca 2015 r. Nr ILPB1/415-1401/14-2/AN wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 12 grudnia 2014 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania pracownikom zestawu startowego, jest prawidłowe.

UZASADNIENIE
Dnia 12 marca 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając – na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 12 grudnia 2014 r., w którym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest pracodawcą w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. W związku z dokonywaniem wypłat wynagrodzeń dla swych pracowników Wnioskodawca pełni funkcję płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określonym przepisami ustawy o PIT.

W związku z realizowaną przez Wnioskodawcę strategią globalnego rozwoju i umacniania swojej pozycji na rynku, jako czołowego globalnego producenta, kontrahenta i pracodawcy, Wnioskodawca podjął działania mające na celu zmianę wizerunku, poprzez zbudowanie spójnego, odpowiadającego najwyższym standardom światowym, systemu wartości, tożsamości, architektury marki, systemu identyfikacji wizualnej oraz komunikacji dla całej Grupy Kapitałowej.

W konsekwencji określenia nowego wizerunku, w tym m.in. opracowania nowego logo Spółki, Wnioskodawca planuje podjęcie działań w zakresie rozpowszechnienia nowej marki Spółki, a w szczególności przeprowadzenie kampanii informacyjno-promocyjnej wśród pracowników Wnioskodawcy mającej na celu ich identyfikację z jego nowym wizerunkiem. 
W ramach tych działań Wnioskodawca planuje przekazanie nieodpłatnie każdemu pracownikowi tzw. „zestawu startowego”, promującego nową markę Wnioskodawcy składającego się z drobnych przedmiotów wykorzystywanych głównie w miejscu pracy, takich jak np.: kubek termiczny, torba śniadaniowa, długopis czy tzw. „smycz” na służbowy identyfikator, itp.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie: 
Czy wartość zestawu startowego, otrzymanego przez pracownika od Wnioskodawcy w związku z opracowaniem i wprowadzeniem nowego wizerunku/logo stanowi dla tego pracownika przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość otrzymanych przez pracowników zestawów startowych, nie stanowi dla nich przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są (…) otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze (..) oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń.

Zaś w świetle art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, (…), jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, punktem wyjścia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy winno być zdefiniowanie przychodu, o którym mowa w ww. art. 11 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, w tym w szczególności przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

W tej kwestii wszelkie wątpliwości rozwiał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 08 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r. Nr 947). W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, w świetle którego pod pojęciem „inne nieodpłatne świadczenia” – w najszerszym ujęciu – kryją się wszelkiego rodzaju świadczenia, które są dokonywane bez pobierania jakiejkolwiek odpłatności. Trybunał zwrócił uwagę, że – mimo bardzo szerokiego ujęcia przychodów ze stosunku pracy (por. pkt 3.2.5. uzasadnienia) nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu, czego dowodzi treść art. 21 ust. 1 u.p.d.o.f., zawierająca listę zwolnień przedmiotowych od podatku.

Dalej w uzasadnieniu wyroku Trybunał wskazuje, że: 
Kryterium wyróżnienia nieodpłatnych świadczeń stanowiących przychód pracownika musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Nieodpłatne świadczenie, aby mogło stanowić dochód pracownika, musi być „zapłatą za pracę dokonywaną czymś innym niż pieniądz” (J. Marciniuk, op. cit., Nb 19). W ocenie Trybunału za takim zapatrywaniem przemawia wyraźnie zestawienie przepisów: art. 12 ust. 1 z art. 21 ust. 1 i z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. Ich lektura prowadzi wprost do wniosku, że „inne świadczenia nieodpłatne” traktowane są przez ustawodawcę jako forma przysporzenia wśród innych form, przede wszystkim – pieniędzy (por. J. Marciniuk, op. cit., Nb 19). Chodzi zatem o korzyści, które pracownik otrzymuje do własnej dyspozycji, którymi może swobodnie zarządzać i rozporządzać, przeznaczając je na zaspokojenie własnych potrzeb.

Świadczenia uzyskiwane od pracodawcy, niezależnie od tego czy są dokonywane w formie pieniężnej czy w formie świadczenia rzeczowego lub usługi, aby podlegały opodatkowaniu muszą prowadzić do pojawienia się po stronie pracownika dochodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ – jak wskazano w pkt 3.2.4. uzasadnienia – znaczenie dochodu na gruncie u.p.d.o.f. jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku. O ile jednak w wypadku świadczenia pieniężnego przysporzenie jest niewątpliwe i niejako bezwarunkowe (zawsze oznacza zwiększenie aktywów), o tyle „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód, w rozumieniu u.p.d.o.f., tylko pod warunkiem, że rzeczywiście pozwoliły mu uniknąć wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie.

W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny uznał, że za podlegający opodatkowaniu przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. mogą być uznane takie „inne nieodpłatne świadczenia”, które posiadają następujące cechy:

1. zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
2. przyniosły pracownikowi korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
3. zostały spełnione w jego interesie a nie w interesie pracodawcy i
4. korzyść ta jest wymierna i można ją w skonkretyzowanej wysokości przypisać indywidualnemu pracownikowi, a nie tylko w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów.

Przenosząc tak zaprezentowaną wykładnię przytoczonych regulacji prawnych na okoliczności opisane w przedmiotowym wniosku o udzielenie interpretacji stwierdzić należy, że o ile pracownik nie będzie zobligowany do przyjęcia zaoferowanego mu zestawu startowego, a wartość tego zestawu będzie określona kwotowo, to jednak dwie ostatnie przesłanki dotyczące spełnienia przesłanki wskazującej w czyim interesie następuje przekazanie oraz wymiernej korzyści tego rodzaju prezentu nie zostaną spełnione, albowiem to tylko pracodawca jest zainteresowany promocją nowej marki wśród pracowników, a pracownicy nie mają w tym zakresie żadnego interesu i nie osiągają z tego tytułu korzyści.

Wskazania Trybunału Konstytucyjnego zawarte w omawianym wyroku, znajdują już odzwierciedlenie w orzecznictwie, m.in. w wyroku WSA we Wrocławiu z 20 sierpnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Wr 1674/14), w którym sąd rozpatrując kwestię organizacji imprez biznesowo-integracyjnych dla pracowników na gruncie opodatkowania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, odniósł się do przesłanek wskazanych przez Trybunał Konstytucyjny i wobec braku ich spełnienia uchylił interpretację organu podatkowego, wskazującą iż organizacja tego typu imprez na rzecz pracowników winna stanowić ich przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uważa, że wobec braku spełnienia wszystkich przesłanek wymienionych w ww. wyroku TK, warunkujących uznanie danych świadczeń za przychód podlegający opodatkowaniu w związku z art. 11 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, wartość przedmiotowych zestawów startowych, jakie planuje wręczyć Wnioskodawca swoim pracownikom, nie będzie stanowić przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, uznał za nieprawidłowe.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidualnej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, Minister Finansów stwierdza co następuje.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia „nieodpłatne świadczenie”. W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 NSA ustalił znaczenie terminu „nieodpłatne świadczenie” na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Uznał, iż „ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.” W uchwale z dnia 24 maja 2010 r. NSA potwierdził, że powyższe stanowisko ma zastosowanie również do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 tej ustawy.

Kwestia opodatkowania nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych przez pracowników od pracodawców budziła wątpliwości po stronie pracowników oraz pracodawców i prowadziła do sporów interpretacyjnych. Orzecznictwo sądów administracyjnych w tej materii również było niejednolite. Zagadnienie to zostało ostatecznie rozstrzygnięte przez Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 08 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 stwierdził, iż „zdaniem Trybunału, przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).”

A zatem, o powstaniu przychodu z tytułu otrzymania od pracodawcy nieodpłatnych świadczeń decyduje łączne spełnienie określonych wyżej przesłanek. Mając na uwadze powyższe w kontekście przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego nie budzi wątpliwości, iż pierwsze dwie przesłanki nie zostały spełnione. Trudno bowiem mówić zarówno o dobrowolności przyjęcia zestawu startowego przez pracowników, jak i o przekazaniu go przez Wnioskodawcę w interesie pracowników. Jedynie ostatni warunek można byłoby uznać za spełniony, gdyż Wnioskodawca zapewne zna wartość zestawu startowego i z łatwością mógłby przypisać jego wartość każdemu z wyposażonych w ten zestaw pracowników. Nie jest to jednak wystarczające kryterium do ustalenia po stronie pracowników przychodu w rozumieniu ustawy.

Wobec tak jednoznacznego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego stwierdzić należy, iż otrzymanie przez pracowników od Wnioskodawcy zestawów startowych nie stanowi dla nich przysporzenia majątkowego, a tym samym nie prowadzi do powstania po ich stronie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy i nie stanowi przychodu ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należy uznać za prawidłowe.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 12 marca 2015 r. Nr ILPB1/415-1401/14-2/AN, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji indywidualnej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu.

Interpretacja indywidualna z 18 września 2015 r., nr DD3.8222.2.383.2015.KDJ – Minister Finansów