• Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska.
• To odpowiedź na zalecenia Komisji Europejskiej oraz potrzeba dostosowania SRW do sytuacji makroekonomicznej.
• Wskaźnik celu inflacyjnego RPP zostanie zastąpiony średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Inwazja Rosji na Ukrainę, bezprecedensowe wzrosty cen energii, dalsze zakłócenia w łańcuchach dostaw sprawiają, że gospodarki UE i strefy euro nie wróciły do stanu normalności. Z tego względu z końcem maja Komisja Europejska uznała za potrzebne utrzymanie ogólnej klauzuli wyjścia do końca 2023 roku. Komisja Europejska, decydując o przedłużeniu klauzuli, miała też na względzie potrzebę zapewnienia elastycznej polityki budżetowej, zdolnej do reakcji w obliczu gospodarczych skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę, takich jak utrudnienia w dostawach energii.

Równocześnie Komisja zaleca, aby tempo wzrostu wydatków bieżących w 2023 roku było zgodne z neutralnym nastawieniem polityki budżetowej, a więc nie przekładało się ani na konsolidację ani na ekspansję fiskalną. Jednocześnie należy zwiększać inwestycje finansowane ze środków krajowych, w szczególności w zieloną i cyfrową transformację i bezpieczeństwo energetyczne.

Utrzymanie obowiązującej formuły SRW prowadziłoby do znacznego ograniczenia wydatków i uniemożliwiłoby kontynuowanie niezbędnych działań związanych z łagodzeniem gospodarczych skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Proponowane zmiany w projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych obejmują przede wszystkim:

1. zmianę formuły obliczania kwoty wydatków na dany rok

Wskaźnik celu inflacyjnego RPP zostanie zastąpiony średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI).

Z uwagi na bezprecedensowe szoki o charakterze globalnym i w efekcie utrzymującą się wysoką dynamikę cen powstały znaczące rozbieżności pomiędzy tymi wskaźnikami, co mimo prognozowanego spadku inflacji może nie mieć charakteru krótkookresowego.

Pozostanie przy celu inflacyjnym RPP mogłoby powodować nadmierne zacieśnianie polityki fiskalnej, które nie jest wskazane w dobie wyzwań, przed którymi stoi polska gospodarka.

2. wprowadzenie klauzuli inwestycyjnej na rok 2023 spójnej z rekomendacjami KE

Zaproponowany w ustawie sposób ujmowania wydatków inwestycyjnych sprawi, że w ramach wyznaczonych limitów będzie możliwość zwiększania wydatków inwestycyjnych, bez zmniejszania pozostałych wydatków objętych stabilizującą regułą wydatkową.

3. włączenie NFOŚiGW do zakresu SRW z uwagi na zachowanie spójności ze zobowiązaniami Polski podjętymi w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności

Proponowana zmiana pozwoli na lepsze wypełnienie przez regułę pierwotnych założeń.

4. wprowadzenie kwoty startowej do obliczenia SRW na rok 2023 w oparciu o zastosowanie zmienionej metodologii w wyliczaniu historycznych wartości SRW

Korekta bazowej kwoty wydatków SRW ma na celu uwzględnienie rozbieżności pomiędzy wskaźnikiem CPI i celem inflacyjnym RPP w latach 2014-2022 oraz uwzględnienie poszerzenia zakresu reguły o NFOŚiGW.

Jesienią 2022 r. oczekujemy bardziej szczegółowych wytycznych KE dotyczących docelowych ram polityki fiskalnej w Unii Europejskiej. Wtedy też przeprowadzony zostanie przegląd reguły oraz zostaną zaproponowane zmiany co do przyszłego kształtu SRW.

MF