Czy czynność udzielania pracownikom pożyczek ze środków obrotowych Spółki stanowi usługę w rozumieniu przepisów Ustawy VAT? Jeśli tak, to czy usługa ta jest zwolniona z opodatkowania VAT i czy Spółka zobowiązana jest do wykazywania w deklaracji podatkowej VAT-7 obrotu zwolnionego w wysokości odsetek od pożyczki?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17.04.2012 r. (data wpływu 23.04.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi udzielania pożyczek pracownikom – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.04.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi udzielania pożyczek pracownikom.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

C Sp. z o.o. (dalej „C” lub „Spółka”) zamierza udzielać pracownikom pożyczek na zaspokojenie Ich indywidualnych potrzeb. W Spółce funkcjonuje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, jednakże w związku z ograniczonymi możliwościami uzyskania środków z tego funduszu, C chce udzielać pożyczek pracownikom również ze środków obrotowych. Niniejszy wniosek dotyczy zatem wyłącznie pożyczek udzielanych pracownikom w całości ze środków obrotowych C.

Z uwagi na fakt, że pożyczki mają być udzielane pracownikom częstotliwie, Spółka opracowała pisemny dokument (dalej „Regulamin”), w którym określiła zasady obowiązujące przy udzielaniu pożyczek ze środków obrotowych. Regulamin określa między innymi, którzy pracownicy mogą starać się o pożyczkę sfinansowaną ze środków obrotowych, jaka może być wysokość danej pożyczki, na jaki okres pożyczki mogą być udzielane, walutę pożyczki, sposób zabezpieczenia spłaty, itp. Z Regulaminu wynika także, że pracownicy starający się o pożyczkę muszą składać w tym celu specjalny wniosek na odpowiednio opracowanym formularzu. Regulamin określa procedurę akceptacji tego rodzaju wniosków i sposób zawarcia umowy pożyczki między Spółką a pracownikiem (w razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku złożonego przez pracownika). Spółka pragnie przy tym zaznaczyć, że umowy pożyczki zawsze zawierane są w Polsce. Środki pieniężne będące przedmiotem umów pożyczek w momencie zawarcia umów pożyczek znajdują się na terytorium Polski.

Zgodnie z Regulaminem dany pracownik może ubiegać się o pożyczkę więcej niż jeden raz, przy czym w Regulaminie postanowiono, że o pożyczkę może ubiegać się wyłącznie osoba, która spłaciła w całości wcześniej udzieloną, oprocentowaną pożyczkę.

Z Regulaminu wynika, że pożyczki są oprocentowane. Pracownicy płacą odsetki od pożyczek co miesiąc. Podstawą naliczenia odsetek jest wartość niespłaconego zadłużenia.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynność udzielania pracownikom pożyczek ze środków obrotowych Spółki stanowi usługę w rozumieniu przepisów Ustawy VAT? Jeśli odpowiedź na to pytanie byłaby pozytywna, Spółka prosi również o wyjaśnienie, czy usługa ta jest zwolniona z opodatkowania VAT i czy Spółka zobowiązana jest do wykazywania w deklaracji podatkowej VAT-7 obrotu zwolnionego w wysokości odsetek od pożyczki?

Stanowisko Spółki

Zdaniem Spółki czynność udzielania pracownikom pożyczek ze środków obrotowych stanowi usługę w rozumieniu przepisów Ustawy VAT. Usługa ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Spółka powinna wykazywać w deklaracji VAT-7 obrót zwolniony w wysokości odsetek od pożyczki.

Uzasadnienie stanowiska

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Tym samym, na gruncie Ustawy VAT, każde świadczenie niebędące dostawą towarów – co do zasady – stanowi usługę.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Stosownie do ust. 2 powyższego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy czynność udzielenia pożyczek podlega opodatkowaniu VAT, należy jednak przeanalizować, czy udzielając pożyczki Spółka działa w charakterze podatnika VAT. Innymi słowy, czy można uznać, że udzielenie pożyczek wchodzi w zakres działalności gospodarczej Spółki.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, została już przytoczona powyżej. Odniesienie jej do czynności udzielania pożyczek przez Spółkę skutkować powinno w jej ocenie konstatacją, że będzie ona objęta zakresem art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, jeśli pożyczki będą udzielane w sposób częstotliwy. Nie ma przy tym znaczenia to, czy czynność udzielania pożyczek stanowi przedmiot działalności pożyczkodawcy zgodnie z umową spółki. O tym, że pożyczki udzielane będą w sposób częstotliwy, a nie sporadyczny, świadczy fakt opracowania specjalnego Regulaminu. Co więcej okoliczność, że udzielanie przez C pożyczek będzie miało charakter odpłatny (pracownicy będą zobowiązani do zapłaty odsetek od pożyczki) wzmacnia jeszcze prawidłowość stanowiska, zgodnie z którym czynność ta mieści się w definicji działalności gospodarczej. Spółka udzielając pożyczek działać będzie zatem w charakterze podatnika VAT. W konsekwencji czynność udzielania oprocentowanych pożyczek podlegać będzie – zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym należy uznać, że udzielanie pożyczek ze środków obrotowych Spółki stanowić będzie usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (tak też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 2 września 2010 r., znak IPPP2-443-374/10-4/IZ). Podobny pogląd został zaprezentowany przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 8 marca 2012 r., znak IPPP3/443-89/12-2/SM. Organ podatkowy argumentował w niej, że „udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia”.

Przechodząc do podstawy opodatkowania, wskazać na wstępie należy, że zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy VAT jest nią obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 Ustawy VAT. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. W przypadku zawarcia umowy pożyczki podlegającej oprocentowaniu (jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie) za obrót – zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy VAT – powinna być uznana kwota należna z tytułu sprzedaży usług pomniejszona o kwotę należnego podatku tj. kwota należnych Spółce odsetek. Odsetki stanowią bowiem wynagrodzenie Spółki za świadczenie usług w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT (tak też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 12 września 2011 r., znak IPPP1-443-917/11-4/MP). Podobny pogląd wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, który w interpretacji z dnia 16 stycznia 2012 r., znak IBPP3/443-1145/11/PH stwierdził, że „w przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek obrotem, czyli kwotą należną z tytułu świadczenia przedmiotowych usług, są odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął). Natomiast kwota udzielonej pożyczki nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisów ustawy o VAT”.

Należy jednak zauważyć, że usługi udzielania pożyczek zostały przedmiotowo zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem zwolnione spod opodatkowania VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Powyższe zwolnienie ma charakter przedmiotowy, tj. zwalnia od podatku m.in. czynność udzielania pożyczek, bez względu na to, kto jej udziela. Taki pogląd jest potwierdzany przez organy podatkowe. Słuszność zajętego przez Spółkę stanowiska prezentują m.in. następujące interpretacje prawa podatkowego:

– Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2012 r., znak IPPP1/443-1780/11-2/AP i z dnia 27 września 2011 r., znak IPPP1-443-893/11-6/BS: „udzielenie na rzecz Wnioskodawcy oprocentowanych pożyczek należy uznać za świadczenie usług, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług”.

– Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 sierpnia 2011 r., znak ILPP2/443-765/11-4/MR: „Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki należy uznać za świadczenie usługi, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym, odsetki które będzie otrzymywał Zainteresowany z tytułu przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony od podatku od towarów i usług na podstawie ww. przepisu”.

– Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 lipca 2011 r., znak IPTPP2/443-100/11-4/BM: „udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT będzie czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa będzie się mieścić w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym odsetki, jakie będzie otrzymywał Wnioskodawca z tytułu udzielenia przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony z VAT na podstawie ww. przepisu”.

Podsumowując Spółka uważa, że otrzymywane z tytułu udzielenia pożyczki odsetki będą stanowić usługę zwolnioną od podatku VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT. Warto bowiem podkreślić, że w jej sytuacji nie znajduje zastosowania przepis wyłączający zwolnienie, który zawarto w art. 43 ust. 15 Ustawy VAT, zgodnie z którym zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Uzyskany z tytułu udzielenia pożyczek obrót (w postaci odsetek) powinien zostać przez Spółkę wykazany w deklaracji VAT-7 (poz. 20 tej deklaracji).

 

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11.07.2012 r., sygn. IPPP1/443-363/12-2/JL