Rada Ministrów przyjęła zalecenia Rady UE z dnia 10 marca 2014 r. w sprawie ram jakości dla staży (Dz. Urz. UE 2014/C 88 s. 1). Europejskie ramy jakości zawierają propozycje uregulowań dotyczących staży i praktyk w firmach dla ludzi młodych.

UE zaleca w nich m.in. wprowadzenie obowiązkowych pisemnych umów o staż, ograniczenie jego długości do maksymalnie 6 miesięcy oraz ustanawianie mentora dla poprowadzenia przez praktyki. W dokumencie tym nie znalazły się jednak postanowienia dotyczące wprowadzenia odpłatności praktyk.

W związku z przyjętymi zaleceniami grupa posłó skierowała interpelację do MPiPS (nr 26329) w sprawie staży i praktyk w firmach dla młodych ludzi. W interpelacji posłowie proszą o wyjaśnienie następujących kwestii:

Czy resort pracy opracował założenia zmian legislacyjnych, które pozwolą na wdrożenie zaleceń?
Które z aktów prawnych obowiązujących w Polsce będą wymagały zmian? Czy też konieczne będzie uchwalenie zupełnie nowej ustawy?
Czy nowe uregulowania będą precyzowały zasady odbywania stażu poprzez określenie konkretnych zadań, które będzie miał wykonywać stażysta i które pozwolą na zdobycie określonych umiejętności, czy też, jak dotychczas, przebieg stażu zostanie pozostawiony podmiotowi, w którym stażysta odbywa staż?
Czy zakłada się wprowadzenie odpłatności za staże?

Odpowiedzi na interpelację udzieliła Małgorzata Marcińska – podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, stwierdzając, że w dniu 5 grudnia 2012 r. Komisja Europejska wydała komunikat Komisji Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Kommitetu Regionów w kierunku ram jakości dla staży COM (2012) 728 final.
Pod pojęciem stażu w ww. dokumencie określony został ograniczony okres praktyk zawodowych w przedsiębiorstwie, instytucji publicznej lub organizacji niekomercyjnej, odbytych przez studentów lub młodzież, którzy niedawno zdobyli wykształcenie, w celu uzyskania cennego doświadczenia praktycznego przed podjęciem stałego zatrudnienia. Istnieje pięć głównych – częściowo się pokrywających – rodzajów staży: staże podczas nauki, staże będące częścią obowiązkowego szkolenia zawodowego (np. w dziedzinie prawa, medycyny, nauczania, architektury, księgowości itp.), staże stanowiące część aktywnej polityki rynku pracy, staże na wolnym rynku i staże zagraniczne.

W komunikacie stwierdzono, że staże przynoszą korzyści nie tylko stażystom, lecz również pracodawcom oraz ogółowi społeczeństwa, jednak wszystkie instytucje UE wyraziły obawy dotyczące efektywności, dostępności i jakości staży.

W tym zakresie opracowane zostało stanowisko rządu RP, które w dniu 27 stycznia 2014 r. zostało przyjęte przez Komitet do Spraw Europejskich oraz w dniu 19 lutego 2014 r. przez sejmową Komisję do Spraw Unii Europejskiej.

Na posiedzeniu w dniu 10 marca 2014 r. Rada Unii Europejskiej ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Spraw Konsumenckich przyjęła zalecenie Rady w sprawie ram jakości dla staży. W dniu 27 marca 2014 r. zalecenie Rady w sprawie ram jakości dla staży zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2014/C 88, str. 1).

Wdrożenie zalecenia w szczególności wymaga, zgodnie ze stanowiskiem rządu RP, analizy istniejących przepisów i zmiany co najmniej przepisów ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. z 2009 r. Nr 127, poz. 1052), a także innych aktów prawnych. Dlatego obecnie prowadzone są prace analityczne w tym zakresie, mające na celu ustalenie wszystkich obszarów prawa wymagających dostosowania.

Następnie podjęte zostaną prace legislacyjne, których celem będzie zapewnienie zgodności rozwiązań prawnych dotyczących staży w zakresie wynikającym z zaleceń, jednakże na dzień dzisiejszy brak jest możliwości wskazania zakresu oraz konkretnego terminu wdrożenia ww. zalecenia.

Stanowisko rządu RP do zaleceń jako podstawową kwestię do uregulowania traktuje wprowadzenie wymogu zawarcia pisemnej umowy między stażystą a podmiotem oferującym staż. Umowa ta powinna regulować stosunki między pracodawcą a osobą, której pracodawca powierza do wykonania określone zadania na wskazanym stanowisku pracy. Ponadto w umowie, zgodnie z zaleceniami, powinny być określone m.in. warunki pracy, w tym ustalone wymogi dot. maksymalnego tygodniowego czasu pracy, minimalnego dziennego i tygodniowego czasu odpoczynku, a także minimalnego wymiaru przysługującego urlopu. Umowa powinna również określać czas trwania stażu nieprzekraczający 6 miesięcy oraz określone prawa i obowiązki stron.

Ponadto przedstawicielka resortu podkreśliła, że zgodnie z zaleceniami wskazane jest zaoferowanie stażyście świadczenia pieniężnego lub rekompensaty kosztów przez podmiot oferujący staż.

Kwestia ta również powinna znaleźć odzwierciedlenie w polskich regulacjach.

Do końca 2015 r. Polska jest zobowiązana do przedstawienia Komisji Europejskiej informacji o środkach przedsięwziętych dla wprowadzenia zaleceń.

źródło: sejm.gov.pl, oprac. G. Rompel