Czy nauczycielce, która jest równocześnie właścicielką 2 hektarów ziemi, można udzielić urlopu dla poratowania zdrowia?

Odpowiedź

Udzielenie odpowiedzi wbrew pozorom nie jest takie proste. Otóż stosownie do treści art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela „nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku”. Z kolei według art. 73 ust. 7 ww. ustawy „w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy”.

Autor pytania wskazuje jednocześnie na fakt posiadania przez nauczycielkę na własność 2 hektarów ziemi. To niewątpliwie powoduje, iż należy przywołać zapisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.). Jednym z nich jest art. 6 pkt 1ustawy definiujący pojęcie rolnika, przez którego rozumie się „pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia”. Z kolei zapis art. 38 pkt 1 ww. ustawy stwierdza, że „przy ustalaniu podlegania ubezpieczeniu domniemywa się, że właściciel gruntów zaliczonych do użytków rolnych lub dzierżawca takich gruntów, jeżeli dzierżawa jest zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków, prowadzi działalność rolniczą na tych gruntach”. W oparciu o powyższe podkreślenia wymaga, iż przez sam fakt posiadania na własność 2 hektarów ziemi stwarza się jedynie domniemanie prowadzenia działalności rolniczej. Natomiast prowadzenie działalności rolniczej jest już działalnością zarobkową, która na mocy art. 73 ust. 7 Karty Nauczyciela wyklucza możliwość udzielenia urlopu zdrowotnego nauczycielowi. Skoro posiadanie na własność ziemi stwarza jedynie domniemanie prowadzenia działalności rolniczej, to nie możemy jednoznacznie stwierdzić, że sam fakt posiadania na własność ziemi należy w każdym przypadku utożsamiać z prowadzeniem działalności rolniczej. W związku z tym tego aspektu nie rozstrzygniemy na poziomie obowiązujących przepisów, których wykładnia literalna nakazuje traktować właściciela ziemi jako osobę prowadzącą działalność rolniczą, a przy tym zarobkową. Stąd przy staraniu się o urlop zdrowotny i nieudzieleniu go z powyższych względów nauczycielowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy – może udowodnić przed nim, iż posiadanie na własność 2 hektarów ziemi nie jest de facto prowadzeniem działalności rolniczej, a tym samym podejmowaniem działalności zarobkowej.

Paweł Nowak
specjalista z zakresu prawa oświatowego i prawa pracy